Tải Phân biệt bệnh do kiến ba khoang và zona - Tìm hiểu về bệnh do kiến ba khoang đốt và bệnh zona

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Phân biệt bệnh do kiến ba khoang và zona</b>

Mùa mưa, kiến ba khoang và một số côn trùng không rõ loại khác đã xuất hiện nhiều ở các khu dân cư
tại Hà Nội, Huế, TP. HCM. Da của người vơ tình tiếp xúc với các cơn trùng này sẽ bị tổn thương do
độc chất gây bỏng da như pederin của kiến ba khoang, cantaridin của sâu ban miêu hay phosphor của
con giời. Đây là tình trạng viêm da tiếp xúc do côn trùng, không phải là bệnh Zona hay “giời leo” do
virus Varicella zoster gây ra, cần được phân biệt rõ để có biện pháp xử trí đúng đắn.

Theo VNE Viêm da tiếp xúc do côn trùng (nhất là kiến ba khoang) rất hay bị chẩn đoán nhầm là zona.
Tuy nhiên, zona thường có triệu chứng tồn thân trước, vết thương đau nhức còn viêm da do côn trùng
<b>xuất hiện đột ngột, cảm giác bỏng rát. Viêm da tiếp xúc gây ra bởi cơn trùng</b>

Có
nhiều
loại
cơn
trùng
gây
viêm
da, ở
đây
chỉ đề
cập

đến trường hợp viêm da có triệu chứng lâm sàng gần giống với zona. Bệnh trước đây thường xuất hiện
vào những tháng giao mùa, có mưa bão, đã có nơi thành dịch. Cho đến nay vẫn chưa xác định chính
xác loại cơn trùng nào gây bệnh. Một số tác giả cho rằng nguyên nhân có thể là do kiến ba khoang
(tuỳ theo từng địa phương mà có các tên như: kiến kim, kiến lác, kiến cong đít, kiến nhốt, kiến cằm
cặp...) tên khoa học là Paedérus, là loại cơn trùng cánh cứng có ở khắp nơi trên thế giới nhưng thường
thấy ở những vùng nhiệt đới nóng ẩm như châu Á và châu Phi. Thân dài mảnh, khoảng 7 - 10 mm, có
3 đơi chân, thân có 2 vịng đỏ, 3 vịng đen, có khả năng bay và chạy rất nhanh, thích ánh đèn nhất là

đèn huỳnh quang.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

chiếu chăn màn... khi da người tiếp xúc vào chất tiết của chúng qua những vật dụng đó hoặc vơ ý đập
làm cho cơn trùng chết trên da thì sẽ xuất hiện bệnh ngay tại vùng đó.

<b>Triệu chứng: </b>

- Bệnh thường xuất hiện đột ngột sau buổi sáng ngủ dậy, ở những vùng hở như: cổ, mặt, tay, chân...,
cũng có thể ở những vùng da khác nhưng ít gặp hơn, thường là một thương tổn ở một hoặc hai bên,
viêm đỏ giống như vết cào xước, có xu hướng tạo thành vệt dài, người bệnh cảm thấy bỏng rát, phù
nhẹ, ít ngứa, kèm theo nhiều mụn nhỏ có màu vàng nhạt giống như mụn mủ, ở những nếp gấp thì
thương tổn có thể bị cả 2 bên mặt, nếu điều trị đúng thì sau khoảng 5 đến 7 ngày tổn thương sẽ khơ,
tồn trạng thường khơng mấy thay đổi, có thể bội nhiễm hoặc lan rộng và thành dịch.

<b>Điều trị: </b>

- Tại chỗ: rửa thương tổn bằng các dung dịch như nước muối sinh lý, hoặc nước sạch để trung hồ hố
chất gây bỏng do côn trùng gây ra, dùng các thuốc bôi làm dịu như: hồ nước, kem kẽm, kem
corticoid... nếu nhiễm trùng ta có thể dùng thêm kem kháng sinh tại chỗ. Kháng histamin thường chỉ
có tác dụng làm giảm kích ứng và giảm ngứa mà thơi.

- Tồn thân: hầu như khơng cần can thiệp gì trừ khi có biểu hiện bội nhiễm.

Tiến triển: Nếu điều trị đúng và kịp thời, khỏi trong khoảng 1 tuần, không để lại sẹo.
<b>Phịng bệnh: </b>

- Nếu cửa sổ khơng có lưới che thì nên đóng lại mỗi khi có mưa vào buổi chiều tối và cẩn thận khi làm
việc dưới ánh đèn.

- Kiểm tra khăn mặt, quần áo, giường, chiếu ...trước khi sử dụng.

- Làm sạch các đống vật liệu, đống rác quanh nhà.

- Không phơi quần áo, khăn mặt ở bên ngồi mỗi khi có mưa vào buổi chiều tối.

- Nếu phát hiện côn trùng thì tránh tiếp xúc trực tiếp, tìm cách loại chúng đi mà không để côn trùng
tiếp xúc với da của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Triệu chứng: </b>

- Thường gặp ở những người trước đó đã bị thuỷ đậu, sau đó virus di chuyển đến sống tiềm ẩn tại các
hạch cảm giác ở thần kinh vùng thắt lưng. Khi cơ thể suy nhược, mệt mỏi, hoặc sau những ngày làm
việc căng thẳng, mắc các bệnh khác làm suy giảm miễn dịch như bệnh lao, AIDS... thì virus sẽ theo
đường thần kinh tái hoạt gây bệnh.

- Khởi đầu thường sốt nhẹ khoảng 38o_{C, nhức đầu, mệt mỏi, đau xương sống, đau nhức dọc theo dây}

thần kinh vùng da chuẩn bị nổi thương tổn và chỉ xuất hiện ở một bên người (trừ trường hợp ở bệnh
nhân AIDS).

- Tiếp theo là nổi những mụn nước, thường liên kết lại với nhau (dính chùm), quan sát kỹ có thể thấy
lõm giữa trên bề mặt của mụn nước.

- Đau nhức chứ không ngứa, tuổi càng lớn mức độ đau nhức càng tăng.
- Vị trí hay gặp là liên sườn.

- Thường có viêm hạch liên quan.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Tiến triển: Bệnh sẽ khỏi trong 2 đến 3 tuần, sau khi lành bệnh có thể để lại dấu hiệu giảm sắc trên da,</b>
ở bệnh nhân lớn tuổi thì đau sau zona là rất thường gặp.

<b>Những chú ý và chẩn đoán phân biệt: </b>

Những yếu tố dẫn đến nhầm lẫn hai bệnh này là:

- Thương tổn đau rát của viêm da tiếp xúc do côn trùng dễ nhầm với đau nhức của zona.
- Da vùng bị tổn thương đều bị viêm đỏ.

- Càng dễ lầm khi viêm da tiếp xúc do cơn trùng khu trú ở một bên (vì zona thường chỉ bị một bên)
<b> Kết luận: </b>

- Hai bệnh này có tỷ lệ nhầm lẫn là rất cao, do vậy cần phân biệt trước khi tiến hành cho điều trị.
- Không điều trị nếu chưa rõ chẩn đoán.

</div>

<!--links-->