THỰC TRẠNG HẠCH TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN QUANG TRUNG

Thực trạng hạch toán tiêu thụ và xác định kết
quả tiêu thụ tại công ty cổ phần quang trung
I. Đặc điểm kinh tế kỹ thuật và tổ chức bộ máy quản
lý hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần
Quang Trung
1. Lich sử hình thành và phát triển
Tên công ty: Công ty cổ phần Quang Trung
Tên giao dịch: Quang Trung JOINT STOCK COMPANY.
Tên viết tăt: QTC
Trụ sở gia dịch: Đờng Tô Hiệu Thị xã Hà Đông Hà Tây
Số điện thoại: (034) 825 646, 820 533, 822 173
Fax: 521 697
Vốn điều lệ: 2 000.000.000
(trong đó 35% là vốn nhà nớc).
Giấy phép kinh doanh số 0303000141
Do sở khoa học và đầu t tỉnh Hà Tây cấp ngày 10/02/2004.
Ngành nghề kinh doanh: Sản xuất và tiêu thụ bia hơi, bia chai, nớc giải khát, chế biến , kinh doanh lơng thực,
thực phẩm thức ăn gia súc, kinh doanh vật t nông nghiệp. Kinh doanh vận tải hàng hoá đờng bộ, kinh doanh dịch
vụ cơ khí điện lạnh, kinh doanh nhà hàng ăn uống, dịch vụ cho thuê nhà xởng, kho bãi.
* Lịch sử hình thành và phát triển.
Công ty liên doanh sản xuất bia hơi và nớc giải khát Quang Trung là đơn vị liên doanh giữa công ty lơng
thực Hà Tây và viện khoan học các hợp chất thiên nhiên.. Đợc thành lập theo quyết định số 333 ngày 28/12/1993
của UBND tỉnh Hà Tây. Công trình đầu t liên doanh đợc khởi công xây dựng với số tiền đầu t ban đầu là
3.127.950.000. Sau đó khi thiết bị xây lắp hoàn thành dây chuyền sản xuất bia đợc đa vào hoạt động với công
xuất 2.000.000 lít/năm. Thành phẩm đã đợc kiểm tra đảm bảo chất lợng vệ sinh theo quy định của Nhà Nớc.
Đến ngày 25/05/1998 bên liên doanh Viện khoa học các hợp chất thiên nhiên xin rút vốn và công ty l-
ơng thực Hà Tây đã bàn giao toàn bộ cơ sở vật chất lại cho công ty lơng thực Quang Trung quản lý. Xí nghiệp
bia Quang Trung. Xí nghiệp bia Quang Trung thành lập ngày 01/06/1998 của UBND tỉnh Hà Tây. Xí nghiệp đợc
công ty lơng thực Hà Tây cho phép hạch toán độc lập và có đầy đủ t cách pháp nhân.
Theo chủ chơng chính sách của đảng và nhà nớc về việc cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nớc để phát
huy tính chủ động của doanh nghiệp. Căn cứ vào nghị định 62/2002 NĐ/CT ngày 19/06/2002 của chính phủ về

việc chuyển doanh nghiệp nhà nớc thành công ty cổ phần. Thực hiện quyết định 152 HĐQT/TCLĐ/QĐ ngày
07/05/2002 của chủ tịch hội đồng quản trị của công ty lơng thực miền Bắc quyết định cổ phần hoá xí nghiệp chế
biến kinh doanh lơng thực, bia, nớc giải khát Quang Trung của công ty lơng thực tỉnh Hà Tây.
Theo quyết định số 5866 QĐ/BNN-TCCB ngày 31/12/2003 của Bộ trởng bộ nông nghiệp và phát triển
nông thôn về việc chuyển bộ phận doanh nghiệp nhà nớc: Xí nghiệp kinh doanh bia nơc giải khát Quang Trung
thành công ty cổ phần Quang Trung với số vốn ban đầu là 2000.000.000 VNĐ trong đó 35% là vốn của nhà nớc.
Với 35 lao động dài hạn và 7 lao động thời vụ.
Trong suốt thời gian tồn tại và phát triển hiện nay công ty đã đợc tự chủ hơn trong kinh doanh nhng
cũng gặp không ít khó khăn về tài chính, trình độ lao động bên cạnh đó lại gặp phải sự cạnh tranh quyết liệt
của các đơn vị sản xuất bia, nớc giải khát trong và ngoài tỉnh. Mặt khác công ty vẫn phải đảm bảo công ăn việc
làm cho cán bộ công nhân viên. Chính trong khó khăn, ban lãnh đạo công ty đã có những quyết định đúng đắn là
thực hiện phơng án vừa sản xuất, vừa đầu t có trọng điểm. Với những kinh nghiệm sẵn có cho đến nay công ty đã
đạt đợc những kết quả nhất định: sản lợng bia tăng dần qua các năm, thu nhập của công nhân viên đảm bảo tái
sản xuất lao động cũng nh đảm bảo nhu cầu thiết yếu cho gia đình công nhân, góp phần làm nghĩa vụ với ngân
sách nhà nớc.
Sau đây là một số chỉ tiêu công ty đã đạt đợc trong một vài năm gần đây.
Bảng chỉ tiêu tổng hợp của công ty cổ phần Quang Trung từ năm 2001 dến năm 2003.
Chỉ tiêu 2001 2002 2003 Tỉ lệ (%)
02/01
Tỉ lệ (%)
03/02
Doanh thu
thuần
3686484461 3565465304 4049153858 96,72 113,56
Giá vốn 2287704864 2219527950 2393027407 97,02 107,82
Lãi thuần 776991405 702370695 839711811 90,4 119,55
Nộp NSNN 249037569 219130781 262652409 87,99 119,86
Lơng bình
quân
788444 801444 870000 101,65 108,55

Tóm lại so với các doanh nghiệp sản xuất mặt hàng bia thì công ty cổ phần Quang Trung còn rất non trẻ
song đã có một kết quả sản xuất kinh doanh đáng kể. Thành tựu nổi bật của công ty là đã không ngừng phát
triển, vơn lên đứng vững trong nền kinh tế thị trờng. Với những thành tích mà công ty đã đạt đợc, công ty đã và
đang khẳng định vị trí của mình trong nền kinh tế thị trờng đầy sôi động để sánh vai cùng với các đơn vị bạn bè
có bề dầy lịch sử trong kinh doanh.
2. Đặc điểm tổ chức bộ máy sản xuất tại công ty cổ phần Quang Trung.
* Về tổ chức của phân xởng.
- Lãnh đạo phân xởng: gồm có 1 giám đốc.
- Các tổ chức sản xuất: có 5 tổ và 17 lao động có BHXH, 6 lao động hợp đồng thời
vụ.
Tổ nghiền
Tổ nấu
Lên men
Tổ điện lạnh, nồi hơi, CO
2
Tổ lọc
Tổ bia chai.
*Về quy trình công nghệ.
Quy trình công nghệ sản xuất bia ở công ty Quang Trung là một quy trình công nghệ sản xuất phức tạp,
kiểu chế biến liên tục. Nguyên liệu chủ yếu để sản xuất bia bao gồm: Malt, hoa hublon, cao hoa, gạo tẻ, đ ờng và
các chất phụ gia khác. Trong đó thành phần chính là Malt (lúa mạch qua sơ chế) đợc nhập khẩu từ Đan Mạch.
Hoa hublon tạohơng vị bia đợc nhập khẩu từ Đan Mạch hoặc Đức. Còn các nguyên liệu khác mua trong nớc nh
gạo, chất trợ lọc
Các giai đoạn chính trong quá trình sản xuất.
* Giai đoạn nấu và ủ men.
Đa nguyên liệu: Malt, gạo vào xay nghiền.
Gạo nghiền thành bột nớc, hồ hoá (80
o
C trong 30 phút); dịch hoá (70
o

C
trong 30 phút); đun sôi (100
o
C trong 30 phút).
Malt nghiền bột cộng nớc trộn cháo đun sôi.
Thực hiện quá trình thuỷ phân đạm (52
o
C trong 30 phút), đờng hoá (65
o
C trong 45 phút). Sau đó lọc
dịch đờng nha ban đầu, sản phẩm là bã bia dùng trong chăn nuôi.
Chuyển dịch nha sang nồi đun hoa, đợc lợng dịch đờng rồi cho cao hoa vào đun sôi đủ thông số kỹ
thuật thì chuyển sang nồi lạnh (làm lạnh sơ bộ).
Mạch nha đợc đa vào nồi lạnh nhanh, sau đó đẩy vào téc lên men, trong téc lên men ngời ta đã có sẵn
men theo tỉ lệ (2%) sau đó cho dịch nha vào quá trình vi phân sẽ diễn ra. Quá trình này chia làm hai giai đoạn,
lên men chính và lên men phụ trong khoảng thời gian 5 ngày đối với bia hơi và 7 ngày đối với bia chai.
* Giai đoạn chiết lọc.
Sau khi quá trình lên men đạt đợc ở thời gian và tiêu chuẩn quy định cho sản phẩm ở giai đoạn lên men
qua bộ phận lọc để lấy sản phẩm trong là bia và loại bỏ bã men.
Đối với bia chai, sau khi qua bộ phận lọc bia đợc chuyển sang bộ phận chiết và thanh trùng để ra sản
phẩm là bia chai.
SƠ Đồ QUY TRìNH CÔNG NGHệ SảN XUấT BIA
Gạo
Nghiền
Trộn bột nớc
Hồ hoá
Malt
Nghiền
Trộn bột nớc
Trộn cháo gạo

Nồi hơi
Đun sôi
Thuỷ phân đạm
Đờng hoá
Lọc
Nồi đun hoa
Lạnh sơ bộ
Lạnh nhanh
Lên men
Lọc bia
Nạp CO
2
Chiết bia chai
Thanh trùng
Máy lạnh
Men
Chiết bia hơi
Thành phẩm
Dán nhãn
Bã bia
3. Đặc điểm tổ chức và bộ máy quản lý tại công ty cổ phần Quang Trung
Để đảm bảo việc tổ chức quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, bộ máy quản lý của công ty đợc tổ
chức theo kiểu trực tuyến chức năng.
Hội đồng quản trị trực tiếp quản lý công ty, có toàn quyền nhân danh công
ty quyết định mọi vấn đề về hoạt động của công ty. Ngời đứng đầu hội
đồng quản trị là chủ tịch hội đồng quản trị.
Giám đốc điều hành chịu trách nhiệm quản lý điều hành công ty, sử dụng
vốn, tài sản, cổ phần của cổ đông mà hội đồng quản trị giao phó có hiệu
quả.
Ban kiểm soát là cơ quan kiểm soát tính hợp lý, hợp pháp của mọi hoạt

động kinh doanh trong công ty để đảm bảo quyền lợi cho các cổ đông.
Phòng tổ chức hàng chính: Có chức năng thực hiện các chính sách của
Đảng và Nhà nớc với cán bộ công nhân viên, đảm bảo các quyền lợi văn
hoá, tinh thần, vật chất và sức khoẻ cho cán bộ, công nhân viên, tổ chức bồi
dỡng đào tạo nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ công nhân kỹ thuật.
Phòng kinh doanh: Có nhiệm vụ nắm bắt nhu cầu thị trờng để xây dựng và
tổ chức các phơng án kinh doanh có hiệu quả.
Phòng tài chính kế toán: Có nhiệm vụ tham mu cho giám đốc về các chính
sách, chế độ tài chính, quản lý thu chi tài chính, phản ánh trung thực kịp
thời tình hình tài chính của công ty, tổ chức giám sát phân tích các hoạt
động kinh tế phát sinh.
Phân xởng sản xuất: Nhiệm vụ chủ yếu thực hiện tốt kế hoạch sản xuất
kinh doanh, đảm bảo sản phẩm có chất lợng tốt đủ điều kiện về vệ sinh an
toàn thực phẩm. Đứng đầu phân xởng sản xuất là quản đốc phân xởng có
nhiệm vụ quản lý, điều hành trực tiếp các tổ sản xuất.
Nhìn chung bộ máy quản lý của công ty tơng đối gọn nhẹ, đợc phân công nhiệm vụ rõ ràng và có sự
quản lý chặt chẽ đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh mà công ty đặt ra. Có thể khái quát bộ máy tổ chức của
công ty cổ phần Quang Trung nh sau:
Phòng tổ chức hành chính
Tổ nghiền
Hội đồng quản trị
Ban kiểm soát
Giám đốc điều hành
Phòng tài chính kế toán
Phòng kinh doanh kế hoạch
Tổ nấu men
Tổ lọc
Tổ áp lực
Tổ bia chai
Phân xởng sản xuất

II. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán và sổ kế toán tại
công ty cổ phần Quang Trung
1.Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán
Xuất phát từ đặc điểm sản xuất kinh doanh, quy mô hoạt động cũng nh trình độ của cán bộ kế toán
trong công ty, bộ máy kế toán của công ty đợc tổ chức theo hình thức kế toán tập chung. Theo hình thức này toàn
bộ công tác kế toán tài chính đợc thực hiện tại phòng tài chính kế toán. Tại phân xởng không tổ chức bộ máy kế
toán riêng mà chỉ bố trí nhân viên thống kê làm nhiệm vụ hớng dẫn kiểm ta hạch toán ban đầu, thu thập các
chứng từ, ghi chép sổ sách các thông tin một cách đơn giản sau đó chuyển toàn bộ chứng từ về phòng kế toán.
Từ tình hình thực tế của công ty, trình độ của cán bộ kế toán cũng nh yêu cầu về quản lý, phòng tài
chính kế toán của công ty đợc tổ chức nh sau.
- Kế toán trởng: Chịu trách nhiệm chung về chỉ đạo hạch toán của công ty, hớng
dẫn kiểm tra các bộ phận nghiệp vụ. Ngoài ra kế toán trởng còn đảm nhiệm các
phần hành kế toán: tính lơng, tính thuế, tính giá thành và lập báo cáo kế toán hàng
quý.
- 1 kế toán tổng hợp: Có nhiệm vụ cập nhật các chứng từ phát sinh hàng ngày và
vào sổ kế toán. Phụ trách phần hành kế toán: kế toán tiêu thụ, kế toán tài sản cố
định, các khoản thanh toán với ngời mua, ngời bán.
- 1 thủ quỹ: Đảm nhận việc thu chi tiền mặt (Tiền gửi ngân hàng) hàng ngày và
quản lý quỹ tiền mặt của công ty. Cuối tháng rút số d trên sổ chi tiết quỹ và báo cáo
cáo tiền quỹ theo quy định.
- 1 thủ kho phụ trách phần hành kế toán về nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, thành
phẩm. Trực tiếp theo dõi sự biến động tăng, giảm hàng tồn kho của công ty.
Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán
Kế toán trởng
Kế toán tiền mặt, tiền gửi, thủ quỹ
Kế toán tổng hợp, tài sản cố định, tiêu thụ
Kế toán nhân viên lơng, thành phẩm, thủ kho
2. Đặc điểm tổ chức bộ sổ kế toán
Để phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của công ty với trình độ quản lý nói chung và đội ngũ kế
toán nói riêng, công ty đã lựa chọn hình thức kế toán chứng từ ghi sổ, hạch toán hàng tồn kho theo ph ơng pháp

kê khai thờng xuyên, thuế VAT theo phơng pháp khấu trừ.
* Các loại chứng từ đợc sử dụng chủ yếu tại công ty cổ phần Quang Trung.
+ Bảng chấm công
+ Bảng thanh toán tiền lơng
+ Phiếu chi
+ Phiếu chi
+ Giấy đề nghị tạm ứng
+ Phiếu nghỉ hởng BHXH
+ Bảng thanh toán BHXH
+ Phiếu nhập kho
+ Phiếu xuất kho
+ Hoá đơn bán hàng
+ Phiếu thu
+ Giấy thanh toán tiền tạm ứng
+ Phiếu mua hàng
+ Phiếu báo làm thêm giờ
+ Thẻ kho
+ Biên bản giao nhận tài sản cố định
+ Hoá đơn thuế giá trị gia tăng
+ Thẻ tài sản cố định
+ Phiếu xuất kho vật t theo hạn mức
+ Hoá đơn cớc vận chuyển
+ Hoá đơn dịch vụ
+ biên lai thu tiền
Hàng ngày khi có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều đợc phản ánh qua các chứng từ liên quan, kế toán
tiến hành theo dõi và phản ánh vào sổ kế toán.
* Bộ sổ kế toán bao gồm các loại sổ chủ yếu
- Chứng từ ghi sổ: Là chứng từ do nhân viên kế toán lập trên cơ sở các chứng từ gốc
để làm thủ tục ghi sổ kế toán.
- Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ: Là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép các nghiệp

vụ kinh tế phát sinh theo trình tự thời gian. Sổ này vừa dùng để đăng ký các nghiệp
vụ kinh tế phát sinh, quản lý chứng từ ghi sổ, vừa để kiểm tra đối chiếu số liệu với
bảng cân đối số phát sinh.
- Sổ cái: Là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tho tài
khoản kế toán áp dụng tại công ty.
- Sổ, thẻ kế toán chi tiết: Dùng để phản ánh chi tiết các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
theo từng đối tợng kế toán riêng biệt mà trên sổ kế toán tổng hợp cha phản ánh đợc.
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức chứng từ ghi sổ.
Chứng từ gốc
Sổ quỹ
Bản tổng hợp chứng từ gốc
Sổ thẻ kết toán chi tiết
Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ
Chứng từ ghi sổ
Sổ cái
Bảng tổng hợp chi tiết
Bảng cân đối số phát sinh
Báo cáo tài chính
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu kiểm tra
Công ty cổ phần Quang Trung công tác kế toán đợc thực hiện trên chơng trình phần
mềm tài chính kế toán bằng ngôn ngữ lập trình Foxpro, chơng trình cho phép xử lý
số liệu ngay từ các chứng từ ban đầu, qua quá trình xử lý luân chuyển số liệu máy
tính sẽ kết xuất ra màn hình hoặc máy in các thông tin nh: các sổ, thẻ chi tiết, sổ
tổng hợp, bảng cân đối số phát sinh...
Đối với phần hành kế toán hàng tồn kho, xí nghiệp bia Quang Trung áp dụng ph ơng pháp kê khai thờng
xuyên, trị giá hàng xuất kho tính theo giá bình quân gia quyền. Khi thực hiện lệnh khoá sổ kế toán, máy sẽ tự
tính đơn giá xuất kho bình quân cho mỗi loại vật liệu, thành phẩm.
3. Công tác tổ chức tiêu thụ tại công ty cổ phần Quang Trung

Công tác tiêu thụ thành phẩm đợc xác định là một khâu đặc biệt quan trọng đối với quá trình sản xuất của
công ty. Hiện nay công ty chỉ tổ chức sản xuất bia vì vậy bia là sản phẩm duy nhất. Bia đáp ứng nhu cầu giải
khát của ngời tiêu dùng do vậy khả năng tiêu thụ phụ thuộc rất nhiều vào mùa vụ. Trong mùa hè, nhiệt độ cao
nhu cầu nớc giải khát tăng nhanh, khả năng tiêu thụ bia lớn. Ngợc lại mùa đông nhu cầu tiêu thụ bia lại giảm rõ
rệt. Vì vậy chi phí sản xuất vào những tháng mùa đông rất cao do sản lợng bia giảm. Để đảm bảo đợc chỉ tiêu
doanh thu và lợi nhuận công ty cổ phần Quang Trung đã tổ chức hạch toán với chu kỳ kế toán là quý (3 tháng).
Sau mỗi quý kế toán tiến hành tập hợp chi phí, doanh thu để xác định kết quả kinh doanh, lập báo cáo tài chính.
Mặt hàng thành phẩm bia gồm 2 loại
+ Bia hơi.
+ Bia chai.
Trong đó mặt hàng bia hơi khôg cho phép dự trữ dài ngày, nếu dự trữ quá thời hạn chất lợng sẽ giảm
sút. Điều này sẽ ảnh hởng trực tiếp đến việc sản xuất, dự trữ, bảo quản và tiêu thụ của công ty.
Những đặc điểm này đòi hỏi công ty cần có lời giải đáp đúng đắn, chính xác, phải tổ chức sản xuất tiêu
thụ thành phẩm thế nào? Với công trình sản xuất hiện có để chất lợng thành phẩm cao, giá thnàh hạ, đủ sức cạnh
tranh trên thị trờng.
Để áp dụng tốt nhu cầu của ngời tiêu dùng công ty tổ chức thành phẩm tiêu thụ theo những phơng pháp
sau.
Bán lẻ: Công ty tổ chức một quầy bán lẻ ngay tại công ty, khách hàng nộp
tiền và nhân viên bán hàng sẽ viết hoá đơn bán lẻ gửi cho khách hàng lấy tại kho.
Công ty quản lý cửa hàng thông qua sổ sách do nhân viên bán hàng lập, đồng thời
cuối ngày nhân viên bán hàng tiến hành tập hợp hoá đơn bán lẻ về phòng kế toán để
tiến hành vào sổ sách và viết hoá đơn giá trị gia tăng.
Bán đại lý: Các đại lý không phải do công ty mở mà khách hàng thờng xuyên
yêu cầu công ty cho lấy chịu hàng. Công ty cho phép lấy chịu và theo dõi nợ thờng
xuyên. Khi khách hàng có nhu cầu công ty sẽ cho ngời đến tận nơi khách hàng yêu
cầu, khách hàng có thể thanh toán hoặc trả sau. Tuy là hình thức đại lý nhng việc
theo dõi và hạch toán nh phơng thức giao hàng trực tiếp, hàng đã xuất ra khỏi công
ty thì coi nh đã tiêu thụ.
III Hạch toán tổng hợp tiêu thụ thành phẩm tại công ty cổ phần Quang Trung
1. Tài khoản sử dụng

Để phản ánh và giám sát tình hình tiêu thụ, hiện nay tại công ty cổ phần Quang Trung kế toán sử dụng
các tài khoản:
TK 511 Doanh thu bán hàng
TK 531 Hàng bán bị trả lại
TK 131 Phải thu của khách hàng
TK 632 Giá vốn bán hàng
TK 155 Thành phẩm
...
Và các tài khoản có liên quan khác.
2. Kế toán doanh thu bán hàng.
Hàng ngày căn cứ vào hoá đơn bán lẻ, hoá đơn giá trị gia tăng kế toán tiến hành ghi sổ các nghiệp vụ
phát sinh và theo dõi trên sổ kế toán.
VD. Khi khách hàng mua hàng tại quầy bán lẻ, kế toán viết hoá đơn bán lẻ cho khách hàng.Giá bán ghi
trên hoá đơn đã bao gồm thuế GTGT, trên hoá đơn bán lẻ không phản ánh số thuế GTGT phải nộp. Cuối ngày
nhân viên bán hàng tiến hành tập hợp hoá đơn bán lẻ trong ngày chuyển về phòng kế toán, kế toán sẽ tiến hành
lập 1 hóa đơn giá trị gia tăng cho toàn bộ số hàng bán lẻ tại quầy bán hàng.