CÁC BIỆN PHÁP KẾ HOẠCH
HĨA GIA ĐÌNH
Bài giảng pptx các mơn ngành Y dược hay nhất có
tại “tài liệu ngành dược hay nhất”;
/>use_id=7046916
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
Ai Cập (Ebers – ghi trên giấy cói 1550 TCN):
Biện pháp tránh thai bằng nút bông âm đạo (làm từ lá cây keo được ngâm
trong mật và quả sung, sự lên men sẽ sản xuất axit lactic và giải phóng một
loại keo arabic...)
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
„Ở mọi thời đại, con người đã ln cố gắng
ngăn ngừa việc có thai ngồi ý muốn với
những thành cơng nhất định“
Do Thái (300 TCN):
- Giao hợp gián đoạn (xuất tinh ngoài âm đạo)
- Tiết chế tình dục
- Nút vải bơng làm vật cản tinh trùng
- Hiểu biết về vòng kinh (Moses) „7 ngày sau ngưng ra máu kinh nguyệt khả
năng thụ thai cao…“
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
Các nước Á Rập Hồi Giáo – thế kỷ XIVXV
- Hồi Giáo cho phép tránh thai
- Những phương pháp rào cản tinh trùng
(miếng xốp thấm nước chanh)
- Phân voi trộn với mật ong và dầu ăn
- Bao cao su làm từ ruột động vật
- Giao hợp gián đoạn
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
Elephant dung mixed with honey and oil...
Người sử dụng tránh thai có chấp nhận không?
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
Châu Âu thế kỷ XIII – XV:
- Nhà thờ Thiên Chúa Giáo nghiêm cấm các biện pháp tránh thai
- Giao hợp ngắt quảng
- Nuốt một cặp ong …
- Mang theo một trái tim thỏ phơi khô trong người
- Biện pháp tránh thai vô kinh bằng cho con bú
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
Châu Âu đầu thế kỷ XX:
Thử nghiệm sử dụng bao cao su, màng ngăn âm đạo, mũ cổ tử cung, dụng cụ
tử cung.
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử kế hoạch hóa gia đình
Những dụng cụ tử cung thời kỳ đầu:
Dụng cụ tử cung của BS. Gräfenberg
ở những năm 20 của thế kỷ XIX
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử thuốc tránh thai đường uống
- Những người tiên phong -
Margareth Singer thành lập trung tâm tư vấn
tránh thai đầu tiên năm 1916 và đã bị bỏ tù vì
điều đó. Cơ ấy là người tạo tiền đề cho
Pincus nghiên cứu về progestins có tác dụng
qua đường uống.
Gregory Pincus
„Vị cha đẻ của thuốc tránh thai
đường uống “
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Lịch sử thuốc tránh thai đường uống
- Những người tiên phong -
Carl Djerassi
Cùng với Pincus, phát triển
thuốc tránh thai Progestins
có tác dụng qua đường uống
đầu tiên
John Rock
Đặt nền móng cho nghiên
cứu về ức chế sự phóng
nỗn
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Celso Garcia
Tiến hành những nghiên cứu
lâm sàng đầu tiên về thuốc
tránh thai đường uống
Cơ sở kế hoạch hóa gia đình
Dự đốn của Liên Hiệp Quốc về sự gia tăng dân số
Dân số (tỷ)
Năm
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Sử dụng tránh thai tại một số quốc gia
Sử dụng tránh thai tại Việt Nam
Việt Nam 1995
1995
2005:
2005
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Sử dụng tránh thai tại TP. Hồ Chí Minh
Số liệu từ trung tâm SKSS TP. Hồ Chí Minh 2004
Hội thảo „Personal Communication “ về Tránh thai, tháng 6 - 2005, TP. HCM
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Sinh lý chu kỳ kinh nguyệt
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Sinh lý chu kỳ kinh nguyệt
Những thay đổi về hình
thái và nội tiết trong suốt
chu kỳ kinh nguyệt
Thối hóa
hồng thể
Hành kinh
Tăng sinh
Chế tiết
Nội mạc
Pha nang noãn
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Phóng nỗn
Pha hồng thể
Thụ tinh và làm tổ
Sự thụ tinh
- Sau khi tinh trùng xâm nhập, tế bào nỗn sẽ giải phóng mơ hạt gây bất
hoạt tinh trùng và làm cho vùng trong suốt trở nên bất khả xâm phạm.
(ngăn chặn sự thụ tinh của đồng thời nhiều tinh trùng).
- Về mặt giải phẫu, sự thụ tinh xảy ra ở đoạn nối eo – bóng của vịi tử
cung.
- Sự phân bào lần đầu tiên diễn ra ở đây.
- Ở giai đoạn sớm, phôi được nuôi dưỡng
bởi pyruvate và lactate từ tử cung.
- Phôi di chuyển đến được buồng tử cung
khoảng ngày thứ 4 – 5 sau khi thụ tinh
ở giai đoạn phôi dâu.
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Thụ tinh và làm tổ
Thời điểm làm tổ
- 5.9 - 7.5 ngày sau khi thụ tinh.
- Hội bào phát triển vào màng rụng và mô đệm niêm mạc tử cung,
gây ra sự xói mịn mạch máu và xâm lấn vào hệ thống mạch
(trao đổi khí và chất dinh dưỡng).
Ngày 5 - 6
Tế bào nuôi
Ngày 7
Màng đệm
Phôi dâu
Ngày 10
Đơn bào nuôi
Hợp bào nuôi
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Nhu cầu tránh thai
• Tần suất phân bố sử dụng tránh thai:
Per cent users
80
1960-1965
1983
1998
60
40
20
0
Các nước đang phát triên
Các nước đã phát triển
(Nguồn: Liên Hiệp Quốc, 1984 and 1999)
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
THUỐC TRÁNH THAI ĐƯỜNG
UỐNG
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Thuốc tránh thai uống - Cơ chế tác dụng
4. Can thiệp lên chức năng của vòi tử cung (POP)
1. Ức chế phóng
nỗn
3. Thay đổi chế tiết của
niêm mạc tử cung:
Ức chế sự làm tổ
2. Làm dày đặc chất
nhầy cổ tử cung
(nhằm ngăn cản
tinh trùng)
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Thuốc tránh thai uống – Thành phần
Estrogen:
- Ethinyl estradiol (EE)
Progestogen:
- Các dẫn xuất của 19 nortestosterone
- Các dẫn xuất của 17 alpha-hydroxyprogesterone
- Các dẫn xuất của 17 alpha-spironolactone
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Thuốc tránh thai uống – Thành phần
TTTU kết hợp:
- Bao gồm ethinylestradiol và progestogens và được phân loại theo
cách như sau:
Ethinylestradiol (EE)
50 µg
= liều cao
30 - 35 µg = liều thấp
20 µg
= liều cực thấp
„micro-pill“ (viên liều cực thấp)
- Sử dụng vào ngày thứ 1 của chu kỳ và uống trong 21 ngày, tiếp theo
là 7 ngày nghỉ hoặc uống giả dược (placebo)
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Thuốc tránh thai uống – Cơ chế tác dụng (3)
Tác dụng lên vòi tử cung:
Progestogen
a) Nhu động
b) Thay đổi chu kỳ
Ức chế sự nhu động vòi tử cung
và di chuyển của trứng
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health
Thuốc tránh thai uống – Cơ chế tác dụng (5)
Tác dụng lên cổ tử cung:
Ethinyl estradiol
(kích thích tiết dịch cổ tử cung)
Progestogen
(làm đặc chất nhầy cổ tử cung,
đối kháng với tác dụng của estrogen)
Cản trở:
a) Đường di chuyển tinh trùng
b) Sự đi lên của vi khuẩn
gây bệnh
Collaborating Center for Postgraduate Training and Research
in Reproductive Health