Bài học kinh nghiệm và phương hướng hoàn thiện kiểm toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại AASC

Bài học kinh nghiệm và phơng hớng hoàn thiện kiểm
toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại AASC
I/ Những bài học kinh nghiệm của AASC trong kiểm toán
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
1/ Giai doạn chuẩn bị kiểm toán
Trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán, các bớc mà AASC yêu cầu
Kiểm toán viên của mình thực hiện bao gồm: Tiếp cận khách hàng, xây
dựng chiến lợc kiểm toán và lập kế hoạch kiểm toán.
- Tiếp cận khách hàng là bớc chuẩn bị đầu tiên và việc thực hiện tốt ngay
từ công tác tiếp cận khách hàng đã làm cho việc xây dựng chiến lợc và lập
kế hoạch kiểm toán của AASC đạt hiệu quả cao, tạo nền tảng vững chắc cho
thành công của cuộc kiểm toán. Việc tiếp cận khách hàng đợc công ty thực
hiện rất khác nhau tuỳ thuộc vào quan hệ của công ty với từng khách hàng,
cũng nh quy mô đặc điểm của mỗi khách hàng. Trong giai đoạn này công ty
đánh giá sơ bộ về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng, xem xét khả
năng thực hiện kiểm toán đối với các khách hàng mới, từ đó ớc tính giá phí
kiểm toán tiến tới kí kết hợp đồng kiểm toán.
- Lập chiến lợc kế hoạch kiểm toán, thận trọng nghề nghiệp bắt buộc
Kiểm toán viên thực hiện đầy đủ các bớc giai đoạn trong công việc này, từ
đó lập kế hoạch kiểm toán cụ thể. Do vậy khi tìm hiểu những thông tin chi
tiết về khách hàng, Kiểm toán viên phải áp dụng triệt để nguyên tắc này.
Ngoài các thông tin thu thập đợc cập nhật từ hồ sơ kiểm toán, Kiểm toán
viên còn thu thạp thêm những thông tin bổ sung từ nhiều nguồn khác nhau
về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng. Trong quá
trình thu thập thông tin về hoạt động sản xuát kinh doanh trong năm 2003
tại Công ty đờng A và dựa trên cơ sở phân tích về tình hình tài chính của
đơn vị. Đó chính là tình trạng thiếu nguyên liệu để sản xuất từ đó số lợng
hàng hoá không đủ cung cấp cho thị trờng cũng nh tình trạng nhập khẩu đ-
1

1


ờng của nớc ngoài tăng mạnh làm giảm giá đờng trong nớc ảnh hởng tới
doanh thu cũng nh Báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh tại đơn vị.
Các thông tin thu thập đợc trong bớc xây dựng chiến lợc kiểm toán,
Kiểm toán viên AASC luôn bám sát và thực hiện tốt các quy định của
Chuẩn mực kiểm toán Quốc tế ISA 310 về thu thập thông tin cơ sở khi tiến
hành kiểm toán: để thực hiện kiểm toán Báo cáo tài chính, Kiểm toán
viên phải có hoặc phải thu thập đầy đủ về hoạt động sản xuất kinh doanh
của khách hàng
Trong giai đoạn này, Kiểm toán viên tìm hiểu đánh giá hệ thống kiểm
soát nội bộ đối với các chỉ tiêu đợc trình bày trong Báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh tại đơn vị thông qua các thủ tục kiểm soát. Tại Công ty đ-
ờng A các Kiểm toán viên AASC đánh giá hệ thống kiểm soát nội của đơn
vị là khá mạnh. Trong giai đoạn này chủ yếu Kiểm toán viên sử dụng kĩ
thuật phỏng vấn và quan sát. Đồng thời Kiểm toán viên thực hiện đánh giá
rủi ro của cuộc kiểm toán.
Ngoài các bớc đợc thực hiện trong quy trình này Kiểm toán viên còn
kết hợp chặt chẽ việc tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng với
việc thực hiện các bớc phân tích tổng quát. Thông qua việc kết hợp giúp
Kiểm toán viên phát hiện đợc những khó khăn, thuận lợi trong hoạt động
sản xuất kinh doanh từ đó phân tích những ảnh hởng của những sai sót tới
các chỉ tiêu trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Trong bớc lập kế hoạch kiểm toán, các kiểm toán phần hành tiếp cận
với các khoản mục cụ thể phân chia nhiệm vụ.
2/ Giai đoạn thực hiện kiểm toán
Việc thực hiện kiểm toán phụ thuộc vào quá trình lập kế hoạch, trong
đó Kiểm toán viên đánh gia các khoản mục là trọng yếu hay không trọng
yếu. Chính vì thế, công việc kiểm tra chi tiết các tài khoản, thực hiện thủ

tục phân tích đợc Kiểm toán viên áp dụng theo các mức độ khác nhau cho
từng loại tài khoản. Tại Công ty đờng A các khoản mục doanh thu, chi phí
đợc đánh giá là trọng yếu nên Kiểm toán viên tiến hành kiểm tra chi tiết.
2
2


3/ Giai đoạn kết thúc kiểm toán
Kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là một phần trong
toàn bộ trong kiểm toán Báo cáo tài chính. Vì vậy khi kết thúc kiểm toán và
tiến hành đánh giá về Báo cáo tài chính, Kiểm toán viên sẽ tổng hợp kết quả
kiểm toán từng tài khoản và đánh giá mối liên hệ giữa chúng. Ví dụ nh các
khoản doanh thu và phải thu.
Qua kết quả của các cuộc kiểm toán, với trình độ chuyên môn cao cùng
với sự sáng tạo lòng nhiệt tình của đội ngũ nhân viên trẻ nhng có nhiều kinh
nghiệm, việc áp dụng các phơng pháp kiểm toán tiên tiến đã chứng tỏ
những u điểm trong quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính nói chung và
kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh nói riêng của AASC.
Những u điểm này tạo lợi thế cho AASC thực hiện công việc kiểm toán đạt
hiệu quả cao, tiết kiệm thời gian, chi phí sức lực. Các phơng pháp kiểm toán
của AASC đợc xây dựng cả trên cơ sở nghiện cứu các chuẩn mực kiểm toán
Việt Nam và Chuẩn mực kiểm toán Quốc tế. Từ những lợi thế đó làm tăng
sức cạnh tranh của AASC, đồng thời giữ vững và củng cố uy tín nghề
nghiệp với khách hàng.
Ngoài những lí do trên còn có những nguyên nhân khác nữa bao trùm
lên toàn bộ cuộc kiểm toán và dẫn đến sự thành công của kiểm toán Báo
cáo tài chính nói chung và kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất
kinh doanh nói riêng. Đó là:
- Sự lãnh đạo của ban giám đốc: Là những ngời quản lí có kinh
nghiệm lâu năm có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực kiểm toán và t vấn

luôn giám sát chặt chẽ toàn bộ cuộc kiểm toán trong quá trình cung cấp dịch
vụ kiểm toán. Bên cạnh đó Ban giám đốc của AASC còn tham gia trực tiếp vào
giai đoạn lập chiến lợc kiểm toán, nhằm đảm cho cuộc kiểm toán thành công
theo đúng nh hợp đồng đã kí với khách hàng.
- Trình độ chuyên môn và kinh nghiệm của các Kiểm toán
viên: Đây là một trong những nhân tố hàng đầu đa đến sự thành
công của cuộc kiểm toán. Do vậy AASC đ không ngừng tuyểnã
3
3


dụng, đào tạo, bồi dỡng nâng cao trình độ của Kiểm toán viên. Mọi
cuộc kiểm toán đều có sự tham gia của những Kiểm toán viên có
nhiều kinh nghiệm, từ đó nâng cao hiệu quả kiểm toán.
II/ Hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh tại AASC
1/ Sự cần thiết phải hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh tại AASC
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối
với bất cứ một doanh nghiệp sản xuất nào. Báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh phản ánh sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp và luôn là đối tợng
quan tâm của nhiều ngời. Khi Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh
đúng, trung thực, thể hiện chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Điều đó sẽ làm cho những ngời quan tâm đến tình hình tài chính của doanh
nghiệp có cái nhìn lạc quan hơn về sự phát triển của doanh nghiệp, các nhà
đầu t sẽ yên tâm hơn khi đầu t, hợp tác với doanh. Báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh thể hiện rõ nét quá trình sản xuất kinh doanh của đơn vị cũng nh
tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nớc. Các Kiểm toán viên luôn coi
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh có vị trí quan trọng trong kiểm toán
Báo cáo tài chính. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cung cấp những chỉ

tiêu quan trọng nh doanh thu, chi phí, các khoản nghĩa vụ đối với ngân sách
Nhà nớc. Do vậy, yêu cầu đặt ra đối với kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh nói riêng và kiểm toán Báo cáo tài chính nói chung phải đợc thực
hiện hiệu quả. Kiểm toán ở đây không chỉ đơn thuần là phát hiện ra những sai
sót, những yếu kém, khuyết điểm của đơn vị mà phải từ đó đề xuất ra những ý
kiến giúp doanh nghiệp khắc phục và sửa chữa, nêu lên những điểm mạnh để
doanh nghiệp duy trì, phát triển. Đó mới chính là những mong muốn của
doanh nghiệp, kiểm toán không chỉ đơn thuần là thực hiện một cách máy móc
các nghiệp vụ mà còn là những ngời bạn trên con đờng phát triển đi lên của
doanh nghiệp.
4
4


Tại Việt Nam kiểm toán vẫn còn là hoạt động mới mẻ, tuy trải qua một
thời gian cha dài nhng hoạt động kiểm toán đã khẳng định đợc vai trò không
thể thiếu đợc trong nền kinh tế thị trờng cạnh tranh khốc liệt. Hoạt động kiểm
toán không chỉ giúp ích cho các doanh nghiệp mà còn giúp ích rất nhiều cho
quá trình quản lí vĩ mô của Nhà nớc. Tuy nhiên do quá trình phát triển còn quá
ngắn so với bề dầy lịch sử kiểm toán trên thế giới nên không thể tránh khỏi
những hạn chế. Trong mọi cuộc kiểm toán đều không thể tránh đợc hết các rủi
ro, cho dù Kiểm toán viên có trình độ chuyên môn cao, do đó việc xem xét lại
công việc kiểm toán là điều cần thiết. Hoàn thiện phơng pháp kiểm toán Báo
cáo tài chính cũng nh kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là
nhằm đáp ứng đợc đòi hỏi ngày càng cao từ phía khách hàng. Đó chính là điều
kiện để AASC không ngừng phát triển và lớn mạnh trong thị trờng cạnh tranh
đầy những khó khăn nh hiện nay.
2/ Một số phơng hớng hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh tại AASC
2.1/ Thu thập thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ

Trong quá trình lập kế hoạch kiểm toán, Kiểm toán viên phải thực
hiện công việc tìm hiểu và thu thập thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ
của khách hàng nh: quá trình hình thành và phát triển, cơ cấu tổ chức, hệ
thống kế toán, sản phẩm của quá trình sản xuất kinh doanh từ đó làm cơ
sở đánh giá rủi ro kiểm soát và xác định phơng pháp kiểm toán. Qua quá
trình thực tế kiểm toán tại Công ty đờng A cho thấy những thông tin mà
Kiểm toán viên thu thập đợc về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng
đều đợc đánh giá là hiệu quả và đầy đủ. Tuy nhiên, sau bớc tìm hiểu này
các thông tin đã thu thập trong quá trình kiểm toán đợc la lại rất ít trong hồ
sơ kiểm toán chủ yếu là những giấy tờ nh: bản sao điều lệ hoạt động, cơ cấu
bộ máy quản lí .Kiểm toán viên không thực hiện tóm tắt lại các thông tin
nên sẽ gây rất nhiều khó khăn trong các cuộc kiểm toán tiếp theo nếu là
những Kiểm toán viên khác thực hiện. Trên cơ sở những thông tin thu thập
đợc, Kiểm toán viên nên tóm tắt những thông tin về hệ thống kiểm soát nội
bộ trong từng khoản mục hay trong từng bộ phận. Điều đó không chỉ không
5
5