MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HÓA VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ HÀNG HOÁ TẠI CÔNG TY LIÊN DOANH VIỆT NHẬT.

Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán
tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ
hàng hoá tại công ty liên doanh Việt Nhật.
I- Đánh giá thực trạng công tác kế toán tiêu thụ và xác
định kết quả tiêu thụ hàng hoá tại Công ty Liên doanh Việt -
Nhật
Công ty liên doanh Việt Nhật đã đứng vững và không ngừng phát triển
trớc sự đổi thay của đất nớc. Góp phần vào sự thành công đó là việc hạch
toán chính xác kết quả hoạt động kinh doanh.
Cùng với sự tiến bộ của công ty bộ máy kế toán cũng từng bớc đợc hoàn
thiện hơn và ngày càng thể hiện rõ là một công cụ tài chính đắc lực. Tuy
nhiên, bên cạnh những u điểm bộ máy kế toán cũng bộc lộ rõ những hạn chế
cần khắc phục. Cụ thể:
1. Ưu điểm.
Bộ máy kế toán có cơ cấu gọn nhẹ, năng động, linh hoạt trong công
việc. Năm nhân viên kế toán đã đảm nhiệm toàn bộ khối lợng công việc hạch
toán của công ty, cung cấp kịp thời những thông tin chính xác cho ban giám
đốc. Trong đó, bộ phận tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ đã phản ánh ghi
chép đầy đủ tình hình tiêu thụ chi tiết về số lợng hàng xuất kho, phản ánh kịp
thời doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu. Đồng thời theo dõi
quá trình thanh toán tiền hàng của từng khách hàng. Số liệu kế toán phản ánh
một cách trung thực, hợp lý rõ ràng, hạn chế đợc việc ghi chép trùng lặp
không cần thiết.
Việc luân chuyển sổ sách, chứng từ tơng đối hợp lý, trên cơ sở bảo đảm
nguyên tắc kế toán của chế độ kế toán hiện hành và phù hợp với khả năng
trình độ kế toán của đội ngũ cán bộ kế toán công ty, phù hợp với đặc điểm
kinh doanh của đơn vị, thuận tiện cho việc quản lý.
Công ty áp dụng phơng pháp kê khai thờng xuyên trong hạch toán lu
chuyển hàng hóa. Phơng pháp này tạo điều kiện cho việc phản ánh, ghi chép
và theo dõi thờng xuyên sự biến động của hàng hóa. Do hàng hóa của công ty
có giá trị cao lại chịu sự cạnh tranh gay gắt trên thị trờng nên phơng pháp này

giúp quản lý chặt chẽ hàng hóa và có biện pháp xử lý kịp thời khi có sự biến
động trên thị trờng, tạo thuận lợi cho công tác tiêu thụ và nâng cao hiệu quả
tiêu thụ. Bên cạnh đó, trên cơ sở hợp đồng kinh tế việc mua bán đợc thực
1
1
hiện theo từng lô hàng nên phơng pháp giá thực tế đích danh dùng để xác
định giá vốn hàng hóa là đơn giản và chính xác.
Nhìn chung công tác tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ
hàng hóa của công ty đã cung cấp những thông tin cần thiết phục vụ kịp thời
cho Ban giám đốc, bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà n-
ớc đúng quy định. Thờng xuyên có sự đối chiếu trao đổi giữa kế toán tiêu thụ
và kế toán các phần hành khác, đảm bảo cho việc hạch toán đợc tiến hành
chính xác, thuận tiện.
Tuy nhiên, đi sâu vào tìm hiểu công tác hạch toán tiêu thụ và xác định
kết quả tiêu thụ tại công ty, bên cạnh phần lớn những u điểm vẩn còn tồn tại
một số hạn chế mà công ty cần nghiên cứu để cải tiến, hoàn thiện nhằm nâng
cao hiệu quả công tác kế toán trong quản lý quá trình kinh doanh của công
ty.
2. Những tồn tại chủ yếu.
Phần hành hạch toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ hàng
hóa tại công ty liên doanh Việt-Nhật còn có một số những hạn chế sau:
Thứ nhất : Việc xác định trị giá vốn của hàng nhập khẩu bao gồm giá
mua thực tế cộng chi phí thu mua cộng thuế nhập khẩu. Điều này là đúng,
song ở công ty lại không hạch toán riêng biệt chi phí mua hàng để phân bổ
cho hàng tiêu thụ trong kỳ nh chế độ quy định. Toàn bộ chi phí mua hàng
công ty đều tập hợp trên tài khoản 156 mà theo quy định thì toàn bộ chi phí
liên quan đến việc mua hàng trong các doanh nghiệp thơng mại phải hạch
toán vào tài khoản1562 Chi phí mua hàng. Việc ghi gộp này làm cho công
việc kế toán đơn giản hơn nhng không theo dõi đợc rõ ràng, chính xác các
khoản chi phí này, nên không thể phân bổ cho hàng tiêu thụ trong kỳ cũng

nh hàng tồn kho cuối kỳ.
Thứ hai: Theo chế độ kế toán hiện hành thì:
Giá trị thực tế
của hàng hoá
=
Giá mua ghi
trên hoá đơn
+
Chi phí
thu mua
+
Chi phí sơ chế
hoàn thiện
-
Các khoản giảm
giá hàng mua
Tuy nhiên, hiện nay ở công ty khi hàng hóa mua về nhập kho kế toán
chỉ phản ánh phần giá mua và chi phí thu mua vào giá thực tế của hàng
hóa.Còn chi phí sửa chữa tân trang kế toán tập hợp vào tài khoản 641-Chi phí
bán hàng.Cách ghi chép này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho kế toán trong việc
áp dụng phơng pháp giá thực tế đích danh tính cho hàng hóa xuất kho. Tuy
2
2
nhiên kết quả kinh doanh sẽ không đợc phản ánh chính xác nếu nh lợng hàng
tồn cuối kỳ nhiều. Điều này sẽ gây khó khăn cho công tác quản lý.
Thứ ba: ở công ty hiện nay khi xuất hàng bán cho đơn vị trực thuộc kế
toán tiến hành ghi nhận doanh thu nh đối với bên ngoài tức là hạch toán vào
tài khoản 511. Việc hạch toán này là trái với quy định của Nhà nớc về hạch
toán doanh thu tiêu thụ nội bộ gây khó khăn cho việc đánh giá hiệu quả kinh
doanh của công ty do không phản ánh đúng đắn tính chất của từng loại doanh

thu.
Thứ t: Công ty không sử dụng một số tài khoản nên có đối với một
doanh nghiệp kinh doanh thơng mại nh tài khoản 151-Hàng mua đang đi đ-
ờng,tài khoản 113-Tiền đang chuyển, tài khoản 159-Dự phòng giảm giá hàng
tồn kho....Điều này dẩn tới phản ánh sai bản chất của một số nghiệp vụ kinh
tế và lúng túng khi có những tình huống khác thờng xảy ra.
Thứ năm: Với quy mô của Công ty là nhỏ, khối lợng công việc không
nhiều, lại là một Công ty liên doanh thì việc sử dụng hình thức chứng từ ghi
sổ là không phù hợp. Bởi vì nhợc điểm của hình thức này là ghi chép trùng
lặp, do đó làm cho khối lợng công việc nhiều lên, nó phù hợp với những đơn
vị có quy mô lớn, khối lợng công việc nhiều, số nhân viên kế toán nhiều.
Những hạn chế này đã gây ảnh hởng không nhỏ tới hoạt động của công
ty, đòi hỏi phải có giải pháp kịp thời hoàn thiện để hoạt động kế toán tiêu thụ
thực sự phát huy đợc vai trò quan trọng của mình.
II. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác tổ chức kế toán
tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ hàng hóa.
Trong điều kiện ngày nay cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày càng
trở nên găy gắt. Sự thành bại của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào công tác
kế toán. Thông qua việc kiểm tra tính toán, ghi chép, phân loại, tổng hợp các
nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp bằng hệ thống phơng pháp khoa học của kế toán nh: chứng từ, đối ứng
tài khoản, tính giá và tổng hợp cân đối có thể biết đợc thông tin một cách đầy
đủ, chính xác kịp thời và toàn diện về tình hình tài sản và sự vận động của tài
sản. Ngoài ra các báo cáo tài chính còn cung cấp những thông tin cho các đối
tợng quan tâm về tình hình tài chính triển vọng phát triển kinh doanh của
doanh nghiệp để có những quyết định đầu t đúng dắn trong từng thời kỳ. Vì
vậy phải hoàn thiện và đổi mới không ngừng công tác kế toán cho thích hợp
với yêu cầu quản lý trong nền kinh tế thị trờng hiện nay. Vì đây thực sự là
một yêu cầu bức xúc.
3

3
Trong hoạt động kinh doanh thơng mại, quá trinh tiêu thụ hàng hóa là
khâu cuối cùng và quan trọng nhất trong việc luân chuyển vốn kinh doanh
của doanh nghiệp từ hình thái hàng hóa sang hình thái tiền tệ. Hoàn thiện
hạch toán quá trình này là một vấn đề rất cần thiết trong các doanh nghiệp th-
ơng mại bởi vì:
Khi quá trình này đợc hoàn thiện thì việc tổ chức chứng từ ban đầu cũng
nh nh việc sử dụng đúng hệ thống tài khoản sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho
việc kiểm tra giám sát công tác kế toán toàn công ty. Đối với cơ quan quản lý
cấp trên, việc hoàn thiện còn tạo cho họ có những thông tin số liệu chính xác,
phản ánh đúng tình hình tiêu thụ cũng nh kết quả kinh doanh của doanh
nghiệp.
Hoàn thiện quá trình này giúp cho việc hoàn thiện sổ sách. Việc ghi
chép đợc ghi chép đợc chi tiết theo từng tháng, quý... tạo điều kiện tốt cho
công tác kiểm tra đối chiếu số liệu, xác định chính xác thời điểm tăng, giảm
hàng tồn kho, tình hình thanh toán công nợ, thời điểm ghi nhận doanh
thu....đảm bảo kết cấu sổ gọn nhẹ, giảm bớt khối lợng công việc ghi chép mà
đảm bảo cung cấp đầy đủ các thông tin kinh tế cần thiết cho các đối tợng
quan tâm.
III. Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán
tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ hàng hóa tại
công ty liên doanh Việt Nhật.
1. Nguyên tắc và quan điểm định hớng.
Để hoàn thiện công tác tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ hàng hóa
nói riêng và hoàn thiện công tác kế toán nói chung phải đáp ứng các yêu cầu
sau:
-Hoàn thiện trên cơ sở tôn trọng các cơ chế tài chính, tôn trọng các chế
độ kế toán. Kế toán không chỉ là công cụ quản lý kinh tế của các đơn vị mà
còn là công cụ quản lý kinh tế của Nhà nớc.Việc tổ chức công tác kế toán tại
các đơn vị kinh tế cụ thể đợc phép vận dụng và cải tiến không nhất thiết là

phải rập khuôn máy móc theo đúng chế độ, nhng trong khuôn khổ nhất định
phải tôn trọng chế độ, tôn trọng cơ chế.
-Hoàn thiện phải dựa trên cơ sở phù hợp với đặc điểm của doanh nghiệp,
phù hợp với đặc điểm tổ chức kinh doanh nhằm mang lại hiệu quả cao nhất.
-Hoàn thiện phải dựa trên cơ sở tiết kiệm đem lại hiệu quả cao.
4
4
-Hoàn thiện phải đảm bảo đáp ứng đựoc thông tin kịp thời, chính xác
phù hợp với yêu cầu quản lý.
2.Hoàn thiện công tác tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ
hàng hóa.
-Hoàn thiện việc hạch toán chi phí mua hàng phân bổ cho hàng bán
ra trong kỳ.
Chi phí mua hàng hóa là biểu tợng bằng tiền của toàn bộ các khoản hao
phí về lao động sống và lao động vật hoá mà đơn vị bỏ ra có liên quan đến
việc thu mua hàng hoá. Thuộc chi phí thu mua hàng hoá bao gồm chi phí vận
chuyển, bốc dỡ, tiền thuê kho bãi, hoa hồng thu mua...Do chi phí thu mua
liên quan đến toàn bộ hàng hoá trong kỳ theo tiêu thức phù hợp (theo doanh
thu, theo trị giá mua, theo số lợng, trọng lợng....
Công thức phân bổ chi phí mua hàng cho hàng hóa tiêu thụ trong kỳ
nh sau:
Chi phí mua
hàng phân bổ
cho hàng bán
ra trong kỳ
=
Chi phí mua hàng
đầu kỳ
+
Chi phí mua hàng

trong kỳ
x
Trị giá
của hàng
bán ra
trong kỳ
Trị giá mua của hàng
bán ra trong kỳ
+
Trị giá mua của
hàng còn lại cuối kỳ
Trong đó: Chi phí mua hàng đầu kỳ = Số d đầu kỳ trên tài khoản 1562
Chi phí mua hàng trong kỳ = Tổng phát sinh Nợ tài khoản 1562.
Trị giá mua của hàng hoá bán ra trong kỳ = Phát sinh Nợ tài khoản
632.
Từ đây có thể tính đợc chi phí thu mua để lại cho hàng tồn kho cuối kỳ
TổngTttt
Tổng chi phí thu mua phân bổ cho hàng tiêu thụ trong kỳ với trị giá của
hàng tiêu thụ trong kỳ mới chính là trị giá vốn của hàng tiêu thụ trong kỳ.
Đây là cơ sở để kế toán lập chứng từ ghi sổ cho tài khoản 632.
5
=
+
-
Chi phí thu
mua phát
sinh trong
kỳ
Chi phí thu mua
của hàng tiêu

thụ trong kỳ
Chi phí thu
mua của
hàng tồn
đầu kỳ
Chi phí thu
mua để lại
cho hàng tồn
kho cuối kỳ
5
Công ty có thể mở thêm sổ chi tiết chi phí mua hàng để theo dõi các
khoản chi phí này vì đây là khoản chi phí khá lớn trong việc xác định trị giá
vốn. Mẫu sổ có thể đợc thiết kế nh sau:
Sổ chi tiết chi phí bán hàng
Tên hàng hóa:
Tháng.... năm....
Chứng từ
Diễn giải
Ghi Nợ TK 1562, Ghi Có các
tài khoản này
SH NT TK111 TK112 TK331... Tổng
1. Số d đầu kỳ
2. Phát sinh trong kỳ
3.Cộng PS
D cuối kỳ

-Hoàn thiện việc tính trị giá thực tế của hàng hoá mua vào.
Để bảo đảm phản ánh đúng trị giá vốn của hàng hoá mua vào và xác
định chính xác kết quả kinh doanh. Kế toán công ty nên sử dụng tài khoản
154 để phản ánh khi xuất kho hàng hoá đi sửa chữa, tân trang

+Khi xuất kho hàng hóa cho sửa chữa, tân trang kế toán ghi:
Nợ TK 154
Có TK1561
+Các chi phí liên quan đến việc sửa chữa, tân trang
Nợ TK 154
Có TK 111, 112,331,334....
+Sau khi sửa chữa xong tiến hành nhập kho hoặc tiêu thụ trực tiếp kế toán ghi:
Nợ TK 1561
Nợ TK 632
Có TK 154
-ý kiến về hạch toán doanh thu tiêu thụ nội bộ.
6
6
Kế toán công ty nên sử dụng tài khoản 512 để tách riêng doanh thu bán
hàng trong đơn vị nội bộ và doanh thu bán hàng ra bên ngoài. Có nh vậy kế
toán mới phản ánh chính xác từng loại doanh thu cũng nh cung cấp đợc
những thông tin phục vụ cho yêu cầu quản lý đợc tốt hơn.
Khi bán hàng hóa cho các thành viên trong công ty, hoặc cho tiêu dùng
nội bộ kế toán hạch toán nh sau:
+Phản ánh doanh thu tiêu thụ nội bộ:
Nợ TK 111, 112: Nếu thu bằng tiền mặt, tièn gửi ngân hàng.
Nợ TK 136 (1368): Số tiền phải thu nội bộ.
Có TK 512: Doanh thu bán hàng nội bộ
Có TK3331: Thuế GTGT đầu ra
+ Phản ánh giá vốn hàng bán
Nợ TK 632
Có TK156, 157, 111,112,331...
-Về dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
Trong thực tế để giảm bớt những thiệt hại và chủ động hơn về tài chính
trong các trờng hợp xảy ra do tác nhân khách quan nh giảm giá hàng hóa,

nhà nớc cho phép các doanh nghiệp lập dự phòng để phần nào giảm bớt
những rủi ro. Do đó, thực chất việc lập dự phòng là quyền lợi về mặt tài chinh
của công ty, chính Nhà nớc đã hỗ trợ cho việc mất mát đó.
ở công ty kế toán không lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Nếu nh
có sự giảm giá trên thị trờng thì lại trực tiếp giảm giá cho lợng hàng tồn kho.
Điều này dẫn đến việc phản ánh không chính xác giá trị thực tế của hàng tồn
kho trên bảng cân đối kế toán. Do vậy, công ty nên lập dự phòng giảm giá
hàng tồn kho là điều cần thiết. Xét về phơng diện tài chính dự phòng có tác
dụng làm giảm lãi của niên độ nên doanh nghiệp tích luỹ đợc một số mà
đáng lẽ ra đã đợc phân chia. Số vốn này đợc dùng để bù đắp các khoản giảm
giá thực sự phát sinh và tài trợ các khoản chi phí hay lỗ đã đợc dự phòng trớc
khi các chi phí này phát sinh ở niên độ sau này. Về phơng diện thuế dự
phòng giảm giá đợc ghi nhận nh một khoản chi phí làm giảm lợi tức phát
sinh để tính toán ra số lợi tức thực tế.
Phơng pháp hạch toán nh sau:
Cuối niên độ kế toán tính ra số dự phòng cần phải lập cho kỳ sau. Nếu
số dự phòng cần lập bằng số dự phòng đã lập thì không cần lập nữa. Nếu số
7
7
dự phòng cần lập lớn hơn số dự phòng đã lập thì kế toán lập dự phòng cho kỳ
sau theo số chênh lệch.
Nợ TK 642: Ghi theo số chênh lệch
Có TK 159: Ghi theo số chênh lệch
Nếu mức dự phòng cần lập bé hơn mức dự phòng đã lập thì kế toán hoàn
nhập mức chênh lệch.
Nợ TK 159: Ghi theo số chênh lệch
Có TK 721: Ghi theo số chênh lệch
Đây là một quy định mới so với trớc đây. Điều này làm cho việc hạch
toán kế toán đơn giản hơn.
-ý kiến về việc xác định kết quả kinh doanh:

Hiện nay ở công ty việc xác định kết quả kinh doanh đợc thực hiện cho
tất cả các loại hàng hóa. Điều này làm cho công tác kế toán đơn giản hơn,
song sẽ không có thông tin cụ thể về lợi nhuận từng thứ, từng loại hàng hóa.
Từ đó không có thông tin cụ chi tiết cho từng loại mặt hàng.
Để hoàn thiện vấn đề này, theo em kế toán công ty nên chi tiết việc xác
định kết quả kinh doanh cho từng loại hàng hóa, giúp ngời quản lý nắm bắt
đợc tình hình nhằm ra đợc các quyết định đúng đắn.
- Về hình thức sổ:
Công ty Liên doanh Việt - Nhật là Công ty TNHH liên doanh với nớc
ngoài có qui mô nhỏ do đó Công ty nên chọn hình thức sổ "Nhật ký chung"
là phù hợp. Hình thức này có tính quốc tế cao, nhiều quốc gia trên thế giới
đang sử dụng nên phù hợp với doanh nghiệp liên doanh khi ta đổi thông tin
với các đối tác đầu t. Qui mô nhỏ nghiệp vụ phát sinh không lớn cũng phù
hợp với loại sổ này. Đặc biệt hình thức sổ này rất phù hợp với việc trang bị
phần mềm kế toán vào công tác kế toán. Một số mẫu sổ công ty nên mở khi
áp dụng hình thức "Nhật ký chung" nh sau:
Mẫu số 01:
Sổ nhật ký chung
8
8
Năm.....
Ngày
tháng
ghi sổ
Chứng từ
Diễn giải
Đ ghi sổã
Cái
Số hiệu
tài khoản

Số phát sinh
SH NT
Nợ Có
1 2 3 4 5 6
7 8
Số trang trớc chuyển sang
Cộng chuyển sang trang sau
Ngày..... tháng.... năm 200...
Ngời ghi sổ
(Ký, họ tên)
Kế toán trởng
(Ký, họ tên)
Thủ trởng đơn vị
(Ký, họ tên)
Mẫu số 02:
Sổ nhật ký bán hàng
Năm....
Ngày
tháng ghi
sổ
Chứng từ
Diễn giải
Phải thu từ ngời
mua (ghi Nợ)
Ghi Có TK
doanh thu
SH NT
1 2 3 4 5 6
Số trang trớc chuyển sang
Cộng chuyển sang trang sau

Ngày..... tháng.... năm 200...
Ngời ghi sổ
(Ký, họ tên)
Kế toán trởng
(Ký, họ tên)
Thủ trởng đơn vị
(Ký, họ tên)
Mẫu số 03:
Sổ Cái
9
9