Bài 3: Tức nước vỡ bờ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.45 MB, 27 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>Bài 3: Văn bản</b>
<b>TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
<b>Nêu vài nét chính về tác giả ?</b>
<b>I. Tim hiểu chung:</b>
<b>1. Tác giả:</b>
-
<b><sub> Ngô Tất Tố (1893- 1954). </sub></b>
<b>Quê ở Lộc Hà, Từ Sơn, Bắc </b>
<b>Ninh</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>I. Tìm hiểu chung:</b>
1. Tác giả:
- Ngô Tất Tố (1893- 1954). Quê ở
Lộc Hà, Từ Sơn, Bắc Ninh
- Nhà văn xuất sắc của trào lưu
hiện thực. Trước CMT8, am tường
nhiều lĩnh vực
2. Tác phẩm:
- Tắt đèn (1939) là tác phẩm tiêu
biểu nhất của nhà văn.
- Tức nước vỡ bờ thuộc chương
XVIII.
Em hãy nêu xuất sứ của văn bản?
<i>Văn bản đuợc trích từ chương </i>
<i>XVIII trong tiểu thuyết “Tắt đèn </i>
<i>” của nhà văn Ngô Tất Tố.</i>
Em hãy cho biết đoạn trích
viết theo thể loại nào? Phương
thức biểu đạt của văn bản?
Thể loại:
-
<i>Tiểu thuyết; PTBĐ: Tự sự, miêu </i>
<i>tả, kết hợp biểu cảm.</i>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4></div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
<b> ? Theo em đoạn trích có thể </b>
<b>chia mấy phần? Nêu nội dung </b>
<b>mỗi phần ? </b>
<i><b>Gồm 2 phần:</b></i>
-
<i><b><sub> Phần 1: Từ đầu ...hay khơng -> </sub></b></i>
<i><b>Tình thế của gia đình chị Dậu</b></i>
<i><b>- Phần 2: Còn lại -> Cuộc đối mặt </b></i>
<i><b>của chị Dậu với Cai lệ và bọn </b></i>
<i><b>người nhà lí trưởng.</b></i>
<b>Nội dung đoạn trích</b>
:
Kể việc chị
Dậu phản kháng chống lại tên cai lệ
và người nhà lí trưởng khi chúng
định xông vào hành hạ anh Dậu.
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
<b>I. Tìm hiểu chung:</b>
1. Tác giả:
- Ngơ Tất Tố (1893- 1954). Quê ở
Lộc Hà, Từ Sơn, Bắc Ninh
- Nhà văn xuất sắc của trào lưu
hiện thực. Trước CMT8, am tường
nhiều lĩnh vực
2. Tác phẩm:
- Tắt đèn (1939) là tác phẩm tiêu
biểu nhất của nhà văn.
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
<b>? Đoạn trích bắt đầu từ tình </b>
<b>huống truyện như thế nào ? </b>
<b>Vụ thuế đang trong thời điểm </b>
<b>gay gắt nhất, bọn tay sai tróc </b>
<b>thuế dữ dội.</b>
<b>? Tình thế, hồn cảnh của gia </b>
<b>đình chị Dậu khi bọn tay sai </b>
<b>xông vào như thế nào ? </b>
<b>? Em có nhận xét gì về tình </b>
<b>cảnh này? </b>
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
<b>1. Đọc,tóm tắt:</b>
<b>2. Phân tích:</b>
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn
tay sai xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị trói
lần nữa và chị phải bảo vệ chồng.
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8></div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10></div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
<b>1. Đọc, tóm tắt:</b>
<b>2. Phân tích:</b>
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay
sai xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị
trói lần nữa và chị phải bảo vệ
chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>? Cai lệ là chức danh gì? Tên </b>
<b>Cai lệ ở làng Đông Xá với vai </b>
<b>trị gì? </b>
<b>? Cai lệ và người nhà Lí trưởng </b>
<b>vào nhà chị Dậu với ý định gì?</b>
<b>Họ mang theo những thứ gì ? </b>
<b>? Chúng dùng roi song, tay </b>
<b>thước và dây thừng để làm gì ? </b>
<b>Em hãy tìm những chi tiết miêu </b>
<b>tả về hành động, ngôn ngữ của </b>
<b>bọn chúng?</b>
<b>- Hành động: Sầm sập tiến vào, </b>
<b>trợn ngược hai mắt, đùng đùng </b>
<b>giật phắt cái thừng, bịch luôn </b>
<b>vào ngực chị Dậu, tát vào mặt </b>
<b>chị Dậu, sấn đến trói anh Dậu.</b>
<b>- Ngơn ngữ: Quát, thét, hầm </b>
<b>hè, nham nhảm…</b>
<b>? Vì sao hắn là tên tay sai mạt </b>
<b>hạng lại có quyền đánh trói </b>
<b>người vơ tội vạ như vậy?</b>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
<b>1. Đọc, tóm tắt:</b>
<b>2. Phân tích:</b>
<b>?Qua đó em có nhận xét gì về </b>
<b>thái độ, cử chỉ, hành động, </b>
<b>ngôn ngữ của bọn chúng ? </b>
<b>- Thái độ: Hống hách</b>
<b>- Cử chỉ, hành động: Hùng hổ, </b>
<b>hung hăng, côn đồ, thô bạo.</b>
<b>- Ngơn ngữ: Hách dịch, vơ văn </b>
<b>hố </b>
<b>? Qua thái độ, cử chỉ, hành động </b>
<b>em có nhận xét gì về </b>
<b>bản chất của tên Cai lệ? Bọn</b>
<b> chúng đại diện cho ai?</b>
<i><b>Tàn bạo, sẵn sàng gây tội ác, </b></i>
<i><b>khơng chút tính người là bản </b></i>
<i><b>chất của hắn.</b></i>
<i><b>Hắn là nhân vật điển hình cho </b></i>
<i><b>tầng lớp tay sai thống trị tàn bạo, </b></i>
<i><b>ngang ngược, bất nhân, hiện </b></i>
<i><b>thân của chế độ phong kiến thối </b></i>
<i><b>nát lúc bấy giờ.</b></i>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay
sai xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị
trói lần nữa và chị phải bảo vệ
chồng.
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
Là tên tay sai chuyên nghiệp, hung
bạo, dã thú sẵn sàng gây tội ác,là
hiện thân của bộ mặt tàn ác, bất
nhân của xã hội thực dân phong
kiến.
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay
sai xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị
trói lần nữa và chị phải bảo vệ
chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
<b>1. Đọc, tóm tắt:</b>
<b>2. Phân tích:</b>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
c. Tính cách chị Dậu:
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
Là tên tay sai chuyên nghiệp, hung bạo, dã
thú sẵn sàng gây tội ác,là hiện thân của bộ
mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân
phong kiến.
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai
xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị trói lần
nữa và chị phải bảo vệ chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>
<b>Lần 1:</b>
<b>- Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc,ông tha cho !</b>
<b>Lần 2: </b>
-
<b> Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ !</b>
<b>Lần 3:</b>
<b>- Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem !</b>
<b>?Phân tích diễn biến tâm lí, hành động nhân vật chị Dậu trong 3 </b>
<b>lần nói trên?</b>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>
<b>Lời xưng hô</b> <b>Thái độ, hành động</b> <b>Vị thế</b>
<b>Lần thứ nhất</b> <b>Gọi cai lệ là ông</b>
<b>Xưng là cháu</b>
<b>Là một người thấp kém, </b>
<b>nô lệ, bị áp bức. Thái độ </b>
<b>nhẫn nhục chịu đựng.</b>
<b>Nghiến hai hàm răng</b>
<b>Túm lấy cổ cai lệ</b>
<b>Nắm cây gậy</b>
<b>Giằng co, đu đẩy với </b>
<b>cai lệ</b>
<b>Túm tóc lẳng một cái, </b>
<b>ngã nhào ra thềm</b>
<b>Xám mặt</b>
<b>Liều mạng cự lại</b>
<b>Tức quá không thể </b>
<b>chịu được</b>
<b>Run run.</b>
<b>Van xin.</b>
<b>Gọi cai lệ là </b>
<b>ông</b>
<b>Xưng là tôi</b>
<b>Là một người ngang bằng </b>
<b>với cai lệ.</b>
<b>Gọi cai lệ mày</b>
<b>Xưng là bà</b>
<b>Mày trói ngay </b>
<b>chồng bà đi, </b>
<b>bà cho mày </b>
<b>xem!</b>
<b>Vị thế cao hơn kẻ thù. Chị </b>
<b>địi giải phóng, địi cơng lí. </b>
<b>Chị vùng dậy với sức mạnh </b>
<b>quật khởi. </b>
<b>Lần thứ hai</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>
<b>Em có nhận xét gì về từ ngữ,về </b>
<b>giọng văn đối thoại của chị Dậu </b>
<b>đối với cai lệ ?</b>
<b>=>Phù hợp với tâm lí khi bị dồn </b>
<b>nén.</b>
<b>=></b>
<b>Giọng văn hài hước bởi sử </b>
<b>dụng nghệ thuật đối lập.</b>
<b>Do đâu mà chị Dậu có sức mạnh </b>
<b>lạ lùng khi quật ngã 2 tên tay sai </b>
<b>như vậy?</b>
<b>- Vì lịng u thương chồng chị </b>
<b>Dậu khơng cịn con đường nào </b>
<b>khác là phải vùng dậy để cứu </b>
<b>chồng.</b>
c. Tính cách chị Dậu:
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
Là tên tay sai chuyên nghiệp, hung bạo, dã
thú sẵn sàng gây tội ác,là hiện thân của bộ
mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân
phong kiến.
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai
xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị trói lần
nữa và chị phải bảo vệ chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>
<b>Trình bày ý kiến của em về lời </b>
<b>can của anh Dậu và câu trả lời </b>
<b>của chi Dậu: “Thà ngồi tù. Để </b>
<b>chúng nó làm tình làm tội mãi </b>
<b>thế, tơi khơng chịu được…” </b>
<b>Qua đó chứng tỏ quy luật gì ?</b>
<b>Có áp bức thì có đấu tranh </b>
<b>=> Tức nước vỡ bờ</b>
c. Tính cách chị Dậu:
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
Là tên tay sai chuyên nghiệp, hung bạo, dã
thú sẵn sàng gây tội ác,là hiện thân của bộ
mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân
phong kiến.
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai
xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị trói lần
nữa và chị phải bảo vệ chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>
<b>Qua đoạn trích em hiểu gì về </b>
<b>tính cách nhân vật chị Dậu?</b>
Chị Dậu mộc mạc, hiền dịu vị tha, sống khiêm
nhường, biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng hồn
tồn khơng yếu đuối trái lại có sức sống mạnh
mẽ,tinh thần phản kháng tiềm tàng, khi bị đẩy
tới đường cùng, chị đã vùng dậy chống trả quyết
liệt, thể hiện thái độ bất khuất, chị tiêu biểu cho
người phụ nữ nông dân Việt Nam.
c. Tính cách chị Dậu:
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
Là tên tay sai chuyên nghiệp, hung bạo, dã
thú sẵn sàng gây tội ác,là hiện thân của bộ
mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân
phong kiến.
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai
xơng Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị trói lần
nữa và chị phải bảo vệ chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>
<b>Qua nhân vật chị Dậu em có </b>
<b>nhận xét gì về những người </b>
<b>nông dân bị áp bức ?</b>
<b>=> Nhẫn nhịn nhưng khi cần </b>
<b>sẵn sàng vùng dậy đấu tranh.</b>
<b>Việc hai tên tay sai thảm bại </b>
<b>trứơc chị Dậu cịn có ý nghĩa </b>
<b>gì và chứng tỏ điều gì?</b>
-
<b>Xã hội phong kiến sẽ bị lật </b>
<b>đổ bởi sức mạnh đoàn kết của </b>
<b>quần chúng nhân dân mà </b>
<b>trong đó lực lượng nơng dân là </b>
<b>đơng đảo nhất.</b>
Chị Dậu mộc mạc, hiền dịu vị tha, sống khiêm
nhường, biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng hồn
tồn khơng yếu đuối trái lại có sức sống mạnh
mẽ,tinh thần phản kháng tiềm tàng, khi bị đẩy
tới đường cùng, chị đã vùng dậy chống trả quyết
liệt, thể hiện thái độ bất khuất, chị tiêu biểu cho
người phụ nữ nông dân Việt Nam.
c. Tính cách chị Dậu:
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngơ Tất Tố)</b></i>
Là tên tay sai chuyên nghiệp, hung bạo, dã
thú sẵn sàng gây tội ác,là hiện thân của bộ
mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân
phong kiến.
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai
xơng Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị trói lần
nữa và chị phải bảo vệ chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>
<b>Câu hỏi thảo luận</b>
<b>Em c</b>
<b>ó nhận xét gì về nhan đề của đoạn trích</b>
<i><b>? </b></i>
<b>Theo em, việc đặt nhan đề đó có thể hiện </b>
<b>được </b>
<b>ý nghĩa</b>
<b> của văn bản chưa? Vì sao? Em </b>
<b>hãy phát biểu </b>
<b>ý nghĩa </b>
<b> của văn bản.</b>
<b>Th i gian: </b>
<b>ờ</b>
<b>3 phút.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>
d.Tấm lòng của nhà văn: ( Giá trị nhân đạo )
<b> Thơng qua đoạn trích tác </b>
<b>giả muốn chuyển tải đến </b>
<b>chúng ta nội dung gì</b>
<b>?</b>
- Tố cáo vạch trần bộ mặt của giai cấp thống trị
- Thấu hiểu, cảm thông,yêu thương người nông dân
<b> ? Hãy khái quát lại những </b>
<b>nét đặc sắc về nghệ thuật của </b>
<b>đoạn trích?</b>
Chị Dậu mộc mạc, hiền dịu vị tha, sống khiêm
nhường, biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng hồn
tồn khơng yếu đuối trái lại có sức sống mạnh
mẽ,tinh thần phản kháng tiềm tàng, khi bị đẩy
tới đường cùng, chị đã vùng dậy chống trả quyết
liệt, thể hiện thái độ bất khuất, chị tiêu biểu cho
người phụ nữ nơng dân Việt Nam.
c. Tính cách chị Dậu:
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngô Tất Tố)</b></i>
Là tên tay sai chuyên nghiệp, hung bạo, dã thú
sẵn sàng gây tội ác,là hiện thân của bộ mặt tàn
ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến.
a. Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai xông Vào nhà:
Nguy ngập, chị lo chồng lại bị trói lần nữa và chị
phải bảo vệ chồng.
b. Tính cách nhân vật cai lệ:
<b>II. Tìm hiểu văn bản:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>
<b> ? Hãy khái quát lại những </b>
<b>nét đặc sắc về nghệ thuật của </b>
<b>đoạn trích?</b>
<b>Ý nghĩa văn bản: Với cảm quan </b>
<b>nhạy bén, nhà văn </b>
<b>- Ngô Tất Tố đã phản ánh hiện thực </b>
<b>về sức phản kháng mãnh liệt chống </b>
<b>lại áp bức của những nguời </b>
<b>- Nông dân hiền lành, chất phác.</b>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
<b> (</b>
<i><b>Trích “Tắt đèn”- Ngô Tất Tố)</b></i>
<b>III. Tổng kết:</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>
<b>IV- Luyện tập</b>
Nhà văn Nguyễn Tuân cho rằng:<i>“Ngô Tất Tố đã xui người nông dân nổi loạn.” </i>em
hiểu thế nào về nhận xét đó? Qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ em hãy làm sáng tỏ ý
kiến trên.”
<i> (Câu 6 SGK trang 33)</i>
<b>*Yêu cầu</b>
- Trình bày miệng theo sự chuẩn bị ở nhà trong vở bài tập.
- Trình bày thành đoạn văn nghị luận (phép chứng minh)
<b>*Đoạn tham khảo</b>
Sức mạnh kì lạ của lịng căm thù sơi sục, sự uất ức cao độ khi bị dồn đến đường
cùng, không thể chịu đựng được nữa. Chị Dậu bị chửi, mắng, bị tát, bị đánh. Chồng
chị bị bắt, bị trói, bị hành hạ, nguy đến tính mạng. Khơng cịn con đường nào khác
để bảo vệ chồng con, bảo vệ chính mình trong phút giây khẩn cấp, chị đã vùng lên
chống trả quyết liệt và chị đã chiến thắng vẻ vang. Diễn biến thái độ dẫn đến hành
động của chị Dậu bất ngờ nhưng hồn tồn hợp tình hợp lí và hợp quy luật. Câu nói
mộc mạc của chị Dậu ở cuối đoạn trích là lời tun ngơn hùng hồn cho quy luật
ấy. Đúng như nhà văn Nguyễn Tn đã nói <i>“Ngơ Tất Tố đã xui người nông </i>
<i>dân nổi loạn” trước cái xã hội thực dân phong kiến bất cơng đen tối đó.</i>
<b>Bài 3: Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25></div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>
<b>- Tóm tắt đoạn trích bằng một đoạn </b>
<b>văn(8- 10 câu)</b>
-
<b> Học thuộc ghi nhớ: SGK- trang 33</b>
-
<b> Chuẩn bị làm bài viết văn tự sự số 1. </b>
<b>(Xem các đề </b>
-
<b> Trong SGk/37).</b>
<b>HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ</b>
<b>- Vẽ lại hình ảnh Chị Dậu đánh trả tên </b>
<b>cai lệ theo tưởng tượng của em</b>
<b> </b>
<i><b>Hướng dẫn :</b></i>
-
<i><b> Đọc thật kĩ đoạn trích</b></i>
-
<i><b> Tưởng tượng hình ảnh nhân vật.</b></i>
-
<i><b> Có thể tham khảo phim (nếu có điều </b></i>
<i><b>kiện)</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div>
<!--links-->
