Tuần 31: Ai đã đặt tên cho dòng sông

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.02 MB, 19 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Chào mừng các thầy cô giáo

về dự giờ học Ngữ văn

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Ai đã đặt tên cho dịng sơng?

(Trích)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Ai đã đặt tên cho dịng sơng?

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.

a. Vài nét về tiểu sử.
b. Sự nghiệp.

2. Tác phẩm.

II. Tìm hiểu đoạn trích.

1. Vẻ đẹp của sơng Hương.

a.Nhìn từ góc độ cảnh sắc thiên nhiên.
b. Nhìn từ góc độ văn hóa.

c. Nhìn từ góc độ lịch sử.

2. Những đặc sắc nghệ thuật và cái tôi của người nghệ sĩ.
III. Tổng kết.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I. Tìm hiểu chung
I. Tìm hiểu chung

.

1.

1. Tác giảTác giả::

a. Vài nét về tiểu sử

- Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm

1937 tại Huế.

- Quê gốc: Bích Khuê- Triệu Long-

Triệu Phong- Quảng Trị.

- Học Trung học tại Huế, tốt nghiệp Học Trung học tại Huế, tốt nghiệp

Đại học Sư phạm Sài Gòn (1960)

và Đại học Huế (1964).

- - Từ 1966 đến 1975: tích cực tham - Từ 1966 đến 1975: tích cực tham

gia kháng chiến chống Mỹ bằng các

hoạt động văn nghệ.

- Sau 1975: chủ yếu hoạt động văn học

ở Huế.

- Năm 2007 ông được tặng giải thưởng

Nhà nước về văn học nghệ thuật.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

b. Sự nghiệp văn học

b. Sự nghiệp văn học::

- Các tác phẩm chính:

- Các tác phẩm chính: Ngôi sao trên đỉnh Ngôi sao trên đỉnh

Phu Văn Lâu(1971), Rất nhiều ánh lửa

(1979), Ai đã đặt tên cho dịng sơng?

(1986), Hoa trái quanh tôi (1995), Ngọn

núi ảo ảnh (1999)…

- Là nhà văn chuyên về bút kí. Đặc sắc
- Là nhà văn chuyên về bút kí. Đặc sắc
trong phong cách kí: kết hợp nhuần

trong phong cách kí: kết hợp nhuần

nhuyễn giữa trí tuệ và trữ tình, giữa nghị
nhuyễn giữa trí tuệ và trữ tình, giữa nghị
luận sắc bén với tư duy đa chiều được
luận sắc bén với tư duy đa chiều được
tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về
tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về
triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…Tất cả
triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…Tất cả
được diễn đạt trong hành văn hướng nội,
được diễn đạt trong hành văn hướng nội,
súc tích, mê đắm và tài hoa.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

2. Tác phẩm:

- Viết tại Huế ngày 4-1 -1981, in trong tập sách

cùng tên.

- Bài kí gồm 3 phần:

+ Phần 1: Ngợi ca sông Hương và xứ Huế.

+ Phần 2: Bề dày lịch sử của sông Hương và

+ Phần 2: Bề dày lịch sử của sông Hương và

Huế.

+ Phần 3:Làng Thành Trung và huyền thoại

về tên sơng.

- Đoạn trích thuộc phần thứ nhất của bài kí.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

II. Tìm hiểu đoạn trích:
II. Tìm hiểu đoạn trích:

1. Vẻ đẹp của sơng Hương
1. Vẻ đẹp của sơng Hương..

a.

a. Nhìn từ góc độ cảnh sắc thiên nhiênNhìn từ góc độ cảnh sắc thiên nhiên::
* Thượng nguồn:

* Thượng nguồn:

- Sơng Hương có quan hệ mật thiết với 
- Sơng Hương có quan hệ mật thiết với 
dãy Trường Sơn, là “

dãy Trường Sơn, là “bản trường ca của rừng giàbản trường ca của rừng già” ” 
với những tiết tấu hoành tráng, dữ dội:

với những tiết tấu hoành tráng, dữ dội: rầm rộ giữa rầm rộ giữa 
bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, 
bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác,

cuộn xoáy như cơn lốc
cuộn xoáy như cơn lốc..

- Mang vẻ đẹp của một “

- Mang vẻ đẹp của một “cô gái Di-gan cô gái Di-gan 
phóng khống và man dại”,“bản lĩnh gan dạ, tâm 
phóng khống và man dại”,“bản lĩnh gan dạ, tâm

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

-- Đây là Đây là phần hồn sâu thẳmphần hồn sâu thẳm mà hình như sơng mà hình như sơng 
Hương

Hương khơng muốn bộc lộkhơng muốn bộc lộ. Nếu không hiểu . Nếu không hiểu 
phần

phần bản chấtbản chất này coi như đã không hiểu được này coi như đã khơng hiểu được

dịng sơng.

dịng sơng.
→

→Những câu văn dài, trùng điệp những so Những câu văn dài, trùng điệp những so 
sánh, nhân hóa cho thấy : dịng sơng như một cơ 
sánh, nhân hóa cho thấy : dịng sơng như một cơ

gái ẩn tàng một nội lực mạnh mẽ, dồi dào, một 
gái ẩn tàng một nội lực mạnh mẽ, dồi dào, một

sức sống mãnh liệt, hoang dại, đầy cá tính.
sức sống mãnh liệt, hoang dại, đầy cá tính.

→

→ Phát hiện Phát hiện sâu sắc, bất ngờ, rất riêngsâu sắc, bất ngờ, rất riêng của của 
nhà văn.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

* Qua vùng đồng bằng và ngoại ô Huế:

-

- Dịu dàng, trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của Dịu dàng, trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của 
một vùng văn hóa, xứ sở; cơ gái đẹp ngủ mơ màng.
một vùng văn hóa, xứ sở; cô gái đẹp ngủ mơ màng.

- “

- “ChuyểnChuyển dòng liên tục, dòng liên tục, vòngvòng những khúc quanh những khúc quanh 
đột ngột,

đột ngột, uốn mìnhuốn mình theo những đường cong thật theo những đường cong thật 
mềm,

mềm, chuyển hướngchuyển hướng, , vòng quavòng qua thềm đất bãi, thềm đất bãi, vẽ vẽ một một 
hình cung thật trịn,

hình cung thật trịn, ơm ơm lấy chân đồi Thiên Mụ, lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi xuôi 
dần

dần về Huế, về Huế, vượtvượt qua, qua, điđi giữa âm vang… giữa âm vang…

-Mềm như một tấm lụa; sớm xanh, trưa vàng,chiều Mềm như một tấm lụa; sớm xanh, trưa vàng,chiều

tím; trầm mặc như triết lí, như cổ thi.
tím; trầm mặc như triết lí, như cổ thi.

→

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

→

→ Kể Kể kết hợp nhuần nhuyễn với kết hợp nhuần nhuyễn với tả ;tả ;những những 
động từ liên tiếp diễn tả dòng chảy vừa sống động

động từ liên tiếp diễn tả dòng chảy vừa sống động

vừa dịu dàng ;những hình ảnh so sánh mượt mà,

lãng mạn ;giọng điệu nhẹ nhàng,êm ái làm nổi bật

vẻ đẹp của sông Hương trong sự phối cảnh hài

vẻ đẹp của sơng Hương trong sự phối cảnh hài

hịa, kì thú, nên thơ với thiên nhiên xứ Huế; làm

hòa, kì thú, nên thơ với thiên nhiên xứ Huế; làm

hiện lên thủy trình của sơng Hương như cuộc

kiếm tìm người tình nhân đích thực của một cơ gái

trong một huyền thoại tình yêu thủa xa xưa

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

*

Qua thành phố Huế:

Qua thành phố Huế:

-

Sông Hương vui tươi hẳn lên giữa

những biền bãi xanh biếc của vùng

ngoại ô Kim Long…. uốn một cánh

cung rất nhẹsang cồn Hến; đường

cong ấy làm cho dịng sơng

mềm hẳn

mềm hẳn

đi như một tiếng “vâng” khơng nói ra

của tình u.

→

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

-

Cây đa, cây cừa cổ thụ toả vầng sáng u

Cây đa, cây cừa cổ thụ toả vầng sáng u

sầm xuống những xóm thuyền xúm xít, lấp

lánh trong sương đêm những ánh lửa thuyền

chài của một linh hồn mô tê xưa cũ.

→ phong

cách khác biệt của Huế:

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

- Chiếc cầu trắng in ngấn trên nền trời, nhỏ

nhắn như những vành trăng non.

- Cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên

tĩnh.-- Cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh.tĩnh.--

điệu

slow tình cảm dành riêng cho Huế.

- Mầu nước sông Hương = mầu áo

lục điều

của

các cô dâu Huế.

→

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

-Khi giã từ Huế: 
-Khi giã từ Huế:

+

+lưu luyến ,đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt,lưu luyến ,đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt, nỗinỗi vấn vấn 
vương

vương, , một chút lẳng lơ kín đáo của tình u.một chút lẳng lơ kín đáo của tình u.

+Trở lại để nói một lời thề trước khi về biển cả.
+Trở lại để nói một lời thề trước khi về biển cả.
→

→ NhNhững liên tưởng giàu chất thơ. ững liên tưởng giàu chất thơ. SSông Hương ông Hương 
như một người tình đắm say và chung thuỷ.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

→

Liên tưởng bay bổng, hình ảnh đậm

Liên tưởng bay bổng, hình ảnh đậm

chất lãng mạn, giọng điệu đầy chất thơ của tình

u, ngịi bút của nhà văn cũng dịu dàng, ngất

yêu, ngòi bút của nhà văn cũng dịu dàng, ngất

ngây uốn lượn theo những đường cong mềm mại

của con sơng. Sơng Hương = dịng sơng thiếu

nữ, tình tứ, dịu dàng, kín đáo mang vẻ đẹp riêng

của những cô gái Huế từng làm nao lịng và níu

của những cơ gái Huế từng làm nao lịng và níu

chân bao lữ khách.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

*Tiểu kết

: Cái nhìn tinh tế, lãng mạn; vốn tri

: Cái nhìn tinh tế, lãng mạn; vốn tri

thức phong phú, sâu sắc; lối viết tài hoa, lịch

lãm của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã làm nổi bật

vẻ đẹp của sơng Hương trong sự hịa điệu với

thiên nhiên và con người xứ Huế. Đồng thời

cũng cho thấy vẻ đẹp đa chiều, đa diện mà thống

nhất và đầy sức cuốn hút của

người con gái Huế

người con gái Huế

ấy. Những phát hiện độc đáo, mới lạ về sông

Hương hé lộ một tình yêu đắm say của nhà văn

với con sông và xứ Huế mộng mơ.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

b. Nhìn từ góc độ văn hố.

-Là dịng sơng của âm nhạc.

+

Là người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya.

+Toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế đã được

sinh thành trên mặt nước của dịng sơng này.

+ Có ảnh hưởng tới Truyện Kiều.

→ Những liên tưởng, hoài niệm hết sức gợi

cảm; sự gặp gỡ của những tâm hồn nghệ sĩ trên

một dịng sơng mà mỗi tiếng nước rơi cũng

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Tuần 31: Ai đã đặt tên cho dòng sông

Chào mừng các thầy cô giáo

về dự giờ học Ngữ văn

Ai đã đặt tên cho dịng sơng?

Ai đã đặt tên cho dịng sơng?

.

.

2. Tác phẩm:

2. Tác phẩm:

- Viết tại Huế ngày 4-1 -1981, in trong tập sách

- Viết tại Huế ngày 4-1 -1981, in trong tập sách

cùng tên.

cùng tên.

- Bài kí gồm 3 phần:

- Bài kí gồm 3 phần:

+ Phần 1: Ngợi ca sông Hương và xứ Huế.

+ Phần 1: Ngợi ca sông Hương và xứ Huế.

+ Phần 2: Bề dày lịch sử của sông Hương và

<sub>+ Phần 2: Bề dày lịch sử của sông Hương và </sub>

Huế.

Huế.

+ Phần 3:Làng Thành Trung và huyền thoại

+ Phần 3:Làng Thành Trung và huyền thoại

về tên sơng.

về tên sơng.

- Đoạn trích thuộc phần thứ nhất của bài kí.

*

*

<b>Qua thành phố Huế:</b>

<b><sub>Qua thành phố Huế:</sub></b>

-

<i><sub>Sông Hương vui tươi hẳn lên giữa </sub></i>

<i><sub>Sông Hương vui tươi hẳn lên giữa </sub></i>

<i>những biền bãi xanh biếc của vùng </i>

<i>những biền bãi xanh biếc của vùng </i>

<i>ngoại ô Kim Long…. uốn một cánh </i>

<i>ngoại ô Kim Long…. uốn một cánh </i>

<i>cung rất nhẹsang cồn Hến; đường </i>

<i>cung rất nhẹsang cồn Hến; đường </i>

<i>cong ấy làm cho dịng sơng</i>

<i>cong ấy làm cho dịng sơng</i>

<i>mềm hẳn </i>

<i><sub>mềm hẳn </sub></i>

<i>đi như một tiếng “vâng” khơng nói ra </i>

<i>đi như một tiếng “vâng” khơng nói ra </i>

<i>của tình u.</i>

<i>của tình u.</i>

<i>→</i>

<b>- </b>

<b>- </b>

<i><b>Cây đa, cây cừa cổ thụ toả vầng sáng u </b></i>

<i><b><sub>Cây đa, cây cừa cổ thụ toả vầng sáng u </sub></b></i>

<i><b>sầm xuống những xóm thuyền xúm xít, lấp </b></i>

<i><b>sầm xuống những xóm thuyền xúm xít, lấp </b></i>

<i><b>lánh trong sương đêm những ánh lửa thuyền </b></i>

<i><b>lánh trong sương đêm những ánh lửa thuyền </b></i>

<i><b>chài của một linh hồn mô tê xưa cũ.</b></i>

<i><b>chài của một linh hồn mô tê xưa cũ.</b></i>

<b> → phong </b>

<b> → phong </b>

<b>cách khác biệt của Huế:</b>

<i>- Chiếc cầu trắng in ngấn trên nền trời, nhỏ </i>

<i>- Chiếc cầu trắng in ngấn trên nền trời, nhỏ </i>

<i>nhắn như những vành trăng non.</i>

<i>nhắn như những vành trăng non.</i>

<i>- Cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên </i>

<i>tĩnh.-- Cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh.tĩnh.--</i>

<i>điệu </i>

<i>điệu </i>

<i>slow tình cảm dành riêng cho Huế.</i>

<i>slow tình cảm dành riêng cho Huế.</i>

- Mầu nước sông Hương = mầu áo

- Mầu nước sông Hương = mầu áo

<i>lục điều</i>

<i>lục điều</i>

của

của

các cô dâu Huế.

các cô dâu Huế.

→