SKKN HƯỚNG dẫn học SINH học tốt môn TIN học TIỂU học

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THỊ XÃ NGÃ NĂM
TRƯỜNG TIỂU HỌC PHƯỜNG 3

ĐỀ TÀI:
HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TỐT MÔN TIN HỌC TIỂU HỌC

- Người thực hiện : Lê Thanh Nhí
- Giáo viên tin học
- Đơn vị cơng tác : Trường tiểu học Phường 3
Thị xã Ngã Năm- Tỉnh Sóc Trăng

Năm học : 2015-2016
1


LỜI MỞ ĐẦU
Các bạn đồng nghiệp thân mến !
Trong thời đại bùng nổ cơng nghệ thơng tin hiện nay, hồ chung với phong trào
thi đua sôi nổi của ngành giáo dục “Xây dựng trường học thân thiện-Học sinh tích
cực” thầy và trò trường Tiểu Học Phường 3 đang cùng nhau nỗ lực, gắng sực thi đua
“Dạy tốt - Học tốt”hoàn thành nhiệm vụ cao cả của mình. Biển học là bao la, tri thực
là vô hạn”. Mỗi người trong chúng ta đều có những năng lực tiềm ẩn, những kinh
nghiệm xuất chúng. Nói như vậy khơng có nghĩa là đề cao bản thân mình mà xem
thường việc học hỏi kinh nghiệm từ các bạn đồng nghiệp. Với quan điểm này, tôi rất
muốn chia sẻ với các bạn một kinh nghiệm nho nhỏ với hy vọng được giao lưu học hỏi
lẫn nhau, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của lớp, của trường. Đề tài mang tên
“Hướng dẫn học sinh học tốt môn tin học tiểu học” sẽ giúp các bạn có thêm những
biện pháp thiết thực nhằm giúp học sinh tiểu học dễ dàng tiếp cận và học tốt bộ mơn
rất mới và cịn nhiều bỡ ngỡ đối với giáo viên cũng như học sinh tiểu học..
Rất mong sự góp ý nhiệt tình của các bạn đồng nghiệp,ban giám hiệu nhà trường
và lãnh đạo các cấp.Xin chân thành cảm ơn!

I/ PHẦN MỞ ĐẦU
2


1.Lý do chọn chuyên đề:
* Tầm quan trọng của công nghệ thông tin:
Trong thời đại của chúng ta, sự bùng nổ CNTT đã tác động lớn đến công cuộc
phát triển kinh tế xã hội người. Đảng và Nhà nước đã xác định rõ ý nghĩa và tầm quan
trọng của tin học và CNTT, truyền thông cũng như những yêu cầu đẩy mạnh của ứng
dụng CNTT, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH, mở cửa và hội nhập,
hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói riêng - thế giới nói chung.
Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên Nhà nước ta đã đưa môn tin học vào
trong nhà trường và ngay từ tiểu học học sinh được tiếp xúc với môn tin học để làm
quen dần với lĩnh vực CNTT, tạo nền móng cơ sở ban đầu để học những phần nâng cao
trong các cấp tiếp theo .
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên tôi đã chọn đề tài : “ Hướng dẫn học sinh học tốt
môn tin học tiểu học”
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Môn tin học ở bậc tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với một số kiến thức
ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, một số thuật ngữ thường dùng, rèn
luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính, …
Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho người lao
động hiện đại như:
+ Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải.
+ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thơng tin.
+ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội
hiện đại.
+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.
+ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập

3. Đối tượng nghiên cứu:
- Môn tin học lớp 3,4,5.
3


- Học sinh khối lớp 3,4, 5 trường Tiểu học Phường 3 .
4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Nội dung mơn tin học tiểu học đi sâu vào trình bày giảng dạy , đề xuất phương
pháp giảng dạy môn tin học bậc tiểu học
5.Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu lí luận:
Bộ mơn tin học là một bộ mơn mới ở trường tiểu học và chủ yếu là sủ dung
phương pháp trực quan sinh động để ứng dụng thực hành do đó việc nghiên cứu lí luận
là khơng thể thiếu do vậy khi xây dựng đề tài này tôi đã nghiên cứu các tài liệu tham
khảo sau: Giáo trình Word thực hành, Giáo trình Excel thực hành,Tin Học Thực
Hành,Đồ họa thực hành,Hướng dẫn sửa lỗi máy tính,Giáo trình photoshop,Sách giáo
khoa quyển 1,Sách giáo khoa quyển 2,Sách giáo khoa quyển 3
Phương pháp ứng dụng thực tiễn
- Phương pháp quan sát.- Kiểm tra việc học tập của học sinh (bài cũ, bài mới)
- Phương pháp điều tra.(Phỏng vấn học sinh khối 3,4, 5. Sử dụng bảng biểu đối chiếu).
- Phương pháp khảo nghiệmThăm lớp, dự giờ. Kiểm tra chất lượng sau giờ học.

II/ PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận:
Tích cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên tiến, hiện đại, ứng dụng
CNTT vào dạy và học.
+ Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa CNTT vào nhà
trường.
+ Trong nhiệm vụ năm học 2015/2016 Bộ trưởng giáo dục đào tạo nhấn mạnh:
Khẩn trương triển khai chương trình phát triển nguồn nhân lực CNTT của chính phủ và

đề án dạy Tin học ứng dụng CNTT và truyền thông của ngành. Tăng cường ứng dụng
công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy - học và công tác quản lý giáo
4


dục.Tiếp tục thực hiện tổ chức dạy học môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ
thơng .
2 .Thực trạng
2.1 Đặt điểm tình hình:
Mơn Tin học mới chỉ là mơn tự chọn trong chương trình bậc tiểu học
nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu chưa có sự thống nhất và đang
hoàn chỉnh.
Việc biên soạn SGK vẫn còn nhiều bất cập chưa hợp lý đặc biệt rất khó khăn cho
giáo viên trong việc cập nhật update phần mềm thực hành cho học sinh tiểu học.
Việc nối mạng và sử dụng mạng lan đối với giáo viên tin học cịn nhiều hạn chế và
bất cập khơng phải giáo viên nào củng thực hiện thành thạo
2.2 Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề tài
a.Thuận lợi:
* Nhà trường:
- Tuy môn Tin học mới chỉ là môn học tự chọn nhưng nhà trường đã tạo điều
kiện để học sinh có thể học từ khối lớp 3, tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị
phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học.
- Được sự ủng hộ của các cấp uỷ - UBND - các ban ngành, phụ huynh toàn trường
hỗ trợ cơ sở vật chất cho nhà trường.
* Giáo viên:
Giáo viên được đào tạo những kiến thức cơ bản về tin học để đáp ứng yêu cầu cho
dạy và học môn tin học trong bậc tiểu học.
* Học sinh:
Vì là mơn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh vực mới nên học
sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành.

b. Khó khăn:
* Nhà trường:
5


Nhà trường đã có một phịng máy vi tính để cho học sinh học nhưng vẫn còn hạn
chế về số lượng cũng như chất lượng, mỗi ca thực hành có tới 3 4 em ngồi cùng một máy nên các em khơng có nhiều thời gian để thực hành làm bài tập
một cách đầy đủ. Hơn nữa nhiều máy cấu hình máy đã cũ, chất lượng khơng cịn tốt
nên hay hỏng hóc, ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng học tập của học sinh.
Đời sống kinh tế của địa phương cịn gặp nhiều khó khăn, rất ít học sinh ở nhà có
máy vi tính.
* Giáo viên:
Mơn Tin học mới chỉ là mơn tự chọn trong chương trình bậc tiểu học
nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống nhất và
đang hồn chỉnh.
Tuy giáo viên đã được đào tạo cơ bản về kiến thức tin học, nhưng có một số giáo
viên được chuyển từ mơn văn hoá sang, nên chỉ được đào tạo hết chứng chỉ A nên kiến
thức cịn hạn hẹp, chưa có chiều sâu cũng như chiều rộng nên việc cập nhật những
vấn đề mới còn hạn chế. Hơn nữa khi thực hành, máy móc gặp sự cố, trục trặc, giáo
viên khơng xử lý kịp thời dẫn đến học sinh thiếu máy, không thực hành được.
Do mới là môn tự chọn nên đa số giáo viên dạy Tin học trong trường tiểu học đều
là giáo viên hợp đồng trường, chỉ tiêu biên chế chưa có, lương thấp nên cũng phần nào
làm ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học.
* Học sinh:
Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là
chủ yếu, do đó sự tìm tịi và khám phá máy vi tính với các em cịn hạn chế, nên việc học
tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp.

2.3. Các nguyên nhân và yếu tố tác động đến học sinh.
Học sinh hứng thú say mê với bộ môn tin học, giúp các em sáng tạo,

chăm chỉ tìm tịi khám phá
6


Học sinh còn bỡ ngỡ e dè với các phần mềm do phần lớn được sử dụng bằng
câu lệnh ngoại ngữ học sinh khó ghi nhớ.
3. Giải pháp thực hiện
3.1 Mục tiêu của giải pháp :
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của Đề tài.
- Biện pháp và việc dạy tin học trong bậc tiểu học.
3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
* Trước khi thực hiện Đề tài, tôi đã khảo sát khối lớp 4 thông qua giờ dạy lý thuyết, dạy
thực hành, thông qua kiểm tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu được:
Trước khi thực hiện đề tài
Mức độ thao tác
Mức độ
Thao tác nhanh, đúng

Số học sinh
10/49

Tỷ lệ
20,41%

Thao tác đúng

25/49

51,02%

Thao tác chậm

9/49

18,37%

Chưa biết thao tác
5/49
10,20%
* Một số biện pháp để dạy tin học có hiệu quả hơn trong bậc tiểu học:
Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tưởng, thiết kế bài dạy phù hợp:
- Ngay từ bài học đầu tiên trong chương trình học Tin học, giáo viên
phải xác định rõ cho học sinh nhận biết các bộ phận của máy tính và tác dụng
của các bộ phận đó bằng cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ giảng lý
thuyết.
Ví dụ: Bài làm quen với máy tính (lớp 3)
Khi giáo viên giới thiệu bộ phận con chuột, giáo viên phải mơ tả con chuột, có
mấy loại con chuột, trên thân con chuột có những phím nào, chức năng của các phím
đó, tay đặt lên con chuột đó như thế nào
7


- Học sinh quan sát con chuột, quan sát thao tác của cơ giáo khi sử dụng chuột
trong q trình học tập.
- Giáo viên biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không nên
xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi học sinh thực hành tốt
thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết.
- Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của mơn tin học áp dụng vào
trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi học thực
hành của hiệu quả hơn.

Qua đợt khảo sát đầu năm học học với học sinh khối 4 (lớp 4A và lớp 4B) dạy bài
các thao tác với tệp tin văn bản. Lớp 4A dạy có sử dụng đồ dùng trực quan bằng máy
tính, thao tác trên máy tính. bài khám phá máy tính . Giáo viên hướng dẫn trực tiếp học
sinh trên máy
Còn lớp 4B dạy sử dụng đồ dùng trực quan bằng hộp thoại miêu tả hình ảnh trong
máy tính. trong bài “Chương trình máy tính được lưu ở đâu”
Khi tổng hợp kết quả thu được:
LỚP 4A

Mức độ thao tác
Số HS

LỚP 4B
Tỷ lệ

Số HS

Tỷ lệ

Thao tác nhanh

12/25

48%

8/24

33,3%

Thao tác chậm

9/25

36%

12/24

50%

Chưa biết thao tác 4/25

16%

4/24

16,6%

Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội dung của bài giảng, liên
hệ với một số môn học khác trong chương trình học của các em. Các bài tập khơng q
dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp, ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp
những bài đã học trước để học sinh ôn lại và vận dụng vẽ một cách có hệ thống.

8


Ở hình trên ngồi vẽ hình vng ra học sinh cịn phải sử dụng cơng cụ vẽ đường
thẳng, vẽ đường cong một chiều, màu vẽ đã học ở bài trước để vẽ và trang trí cho các
hoa văn của hình vng trên. Từ hình vng trên các em sẽ liên tưởng đến bài học trang
trí hình vng (Mơn mỹ thuật lớp 4) và sáng tạo vẽ một số hình vng đã học ở môn Mỹ
thuật 4.

Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm bằng cách
phân cơng các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét, chấm điểm (dưới sự
chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo được sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá
trình thực hành.
Tận dụng những nguồn tài ngun sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để
tìm kiếm thơng tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và học.
Sưu tầm một số trị chơi có ích để rèn luyện về cách sử dụng chuột (cờ caro),
luyện ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện tư duy, tính tốn,
nhanh nhạy, giải trí (Solitare, minesweeper)
Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân đáp ứng được
những yêu cầu đổi mới, cập nhật thơng tin một cách đầy đủ, chính xác.
3.3 Điều kiện thực hiện giải pháp và biện pháp đề tài
Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học nhận thức
được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tịi, tham
khảo các tài liệu có liên quan và có thể hỏi các đồng nghiệp của trường bạn.
Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu các kiến
thức khác như văn hố, kinh tế, chính trị, xã hội để tự nâng cao nhận thức của bản thân.
3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp :

Cơ sở lý luận :
Từ việc xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của việc nghiên cứu đề tài cũng
như nhiệm vụ trọng tâm của đề tài, Tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu lí luận,
quan sát trị chuyện, khảo nghiệm và một số phương pháp khác.
9


Bộ môn tin học là bộ môn mới và chủ yếu là thực hành. Để tạo được sự hào
hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành giáo viên phải biết tận dụng những
nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để tìm kiếm thơng tin,
tìm kiếm tài ngun trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và học.

- Nắm bắt sâu sát đối tượng học sinh áp dụng những biện pháp phù hợp tạo điều
kện thuận lợi để các em tiếp thu bài tốt nhất. Sưu tầm một số trị chơi có ích để rèn luyện
về ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện tư duy, tính tốn, nhanh
nhạy, giải trí (Solitare, minesweeper)
- Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học nhận thức
được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tịi, tham
khảo các tài liệu có liên quan và có thể hỏi các đồng nghiệp của trường bạn.

Những việc cụ thể cần làm khi chuẩn bị một bài dạy:
Để tiết dạy của mình đạt kết quả cao thì việc soạn giáo án là nhiệm vụ rất quan
trọng. Nếu như trước giờ lên lớp giáo viên đã có sự chuẩn bị chu đáo về giáo án và các
phương tiện dạy học thì sẽ vững tin hơn khi lên bục giảng. Vậy việc chuẩn bị một giáo
án cần làm những cơng việc gì?
e/ Kết quả thu được qua khảo nghiệm và giá trị khoa học của vấn
đề nghiên cứu.
Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 4, so sánh với bảng
tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau:

Mức độ thao tác

Trước khi thực
hiện đề tài
Số học
Tỷ lệ
sinh

Sau khi thực hiện
đề tài
Số học
Tỷ lệ

sinh

Mức độ tăng
giảm

Thao tác nhanh đúng

10/49

20,41%

18/49

36,7%

Tăng : 16,3%

Thao tác đúng

25/49

51,02%

28/49

57,1%

Tăng : 6,08 %

Thao tác chậm

9/49

18,37%

3/49

6,1%

Giảm : 12,3%
10


Chưa biết thao tác

5/49

10,20%

0/49

0%

Giảm : 10,20%

Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu :
Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học
Tin học tiểu học đã trình bày ở trên các em khơng những nắm chắc kiến thức mà cịn thấy
các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng thực sự.
Đề tài “Hướng dẫn học sinh học tốt bộ môn tin học tiểu học” sẽ phần nào giúp

các đồng nghiệp có thêm những kinh nghiệm nhằm góp phần quan trọng vào việc giảng
dạy bộ mơn tin học còn mới mẻ trong trường tiểu học hiện nay đặc biệt là những trường
đang bắt đầu áp dụng bộ môn tin học trong trường tiểu học.
Công bằng trong việc đánh giá chất lượng học sinh, tạo niềm tin vững chắc từ
phía học sinh, đồng nghiệp và phụ huynh học sinh.Phát hiện kịp thời những kiến thức bị
hổng của học sinh để kịp thời phụ đạo bằng nhiều hình thức. Phát hiện những tiến bộ dù
là rất nhỏ của các em để kịp thời khuyến khích , động viên học sinh hứng thú học tập,
sáng tạo.
Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho người lao
động hiện đại như:
+ Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải.
+ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thơng tin.
+ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội
hiện đại.
+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.
+ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập

III/ PHẦN KẾT LUẬN -KIẾN NGHỊ
1/ Kết Luận

11


Nâng cao hiệu quả giáo dục luôn là vấn đề cấp bách đựơc đặt lên hàng đầu trong
sự nghiệp giáo dục. Dạy tốt -học tốt là mục tiêu mà những người làm công tác giáo dục
hướng tới .
Sáng kiến kinh nghiệm mang nội dung “Hướng dẫn học sinh học tốt bộ môn tin
học tiểu học” sẽ phần nào giúp các đồng nghiệp có thêm những kinh nghiệm nhằm góp
phần quan trọng vào việc giảng dạy bộ mơn tin học cịn mới mẻ trong trường tiểu học
hiện nay đặc biệt là những trường đang bắt đầu áp dụng bộ môn tin học trong trường

tiểu học.
Tôi mong muốn những biện pháp cũng như quan điểm của mình được q vị đón
nhận và áp dụng triển khai trong để chứng minh tính khả thi của sáng kiến kinh nghiệm
rất mong Ban giám hiệu và các đồng chí đồng nghiệp góp ý kiến để sáng kiến kinh
nghiệm ngày càng hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn BGH, BCH cơng đồn và
các đồng nghiệp đã giúp đỡ tơi hồn thành đề tài này .
2. Kiến nghị :
Nhà trường Môn tin học là môn chủ yếu thực hành trên máy tính là dụng cụ học tập
có giá trị cao về vật chất do đó cần có sự quan tâm đúng mức của các cấp các ngành và
nhà trường tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học
môn tin học để giúp cho các em có điều kiện học tập tốt nhất
* Giáo viên:
- Tìm tịi sáng tạo cách dạy, cách học tạo sự hứng thú tiếp thu bài .
- Yêu nghề, mến trẻ, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ…
- Thăm lớp dự giờ, hội thảo phương pháp giảng dạy các bộ mơn khác.
- Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường nâng cấp máy, trang thiết bị dạy
học.
*Phụ huynh học sinh:
12


Cần có sự quan tâm đúng mực quản lý thời gian và tạo điều kiện mua sắm máy tính
để các em thực hành ở nhà.
.

Phường 3, ngày

tháng

năm 2015

Người thực hiện

Lê Thanh Nhí

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

TÊN TÀI LIỆU

TÁC GIẢ

Giáo trình Word thực hành

- Văn Thơng

Giáo trình Excel thực hành

- Văn Thông

Tin Học Thực Hành

- Trịnh Kim Thoa

Sách giáo khoa quyển 1

- Bộ giáo dục và đào tạo

Sách giáo khoa quyển 2

- Bộ giáo dục và đào tạo

Sách giáo khoa quyển 3

- Bộ giáo dục và đào tạo
13


MỤC LỤC
MỤC
- PHẦN MỞ ĐẦU

TRANG
Trang 3

Lý do chọn chuyên đề

Trang 3

Mục tiêu , nhiệm vụ của đề tài

Trang 3

Đối tượng nghiên cứu

Trang 4

Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Trang 4

Phương pháp nghiên cứu

Trang 4

PHẦN NỘI DUNG
Cơ sở lý luận

Trang 4

Thực trạng

Trang 5

Giải pháp thực hiện

Trang 7

PHẦN KẾT LUẬN
14


Kết luận

Trang 13

Kiến nghị

Trang 14

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trang 15

MỤC LỤC

Trang 16

15