Những biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên trường đại học công nghiệp Việt Hung

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

NGUYỄN MẠNH CƯỜNG

MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP VIỆT – HUNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ SƯ PHẠM KỸ THUẬT
CHUYÊN NGHÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
CHUYÊN SÂU: QUẢN LÝ VÀ ĐÀO TẠO NGHỀ

HÀ NỘI – 2013


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

NGUYỄN MẠNH CƯỜNG

MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP VIỆT – HUNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ SƯ PHẠM KỸ THUẬT
CHUYÊN NGHÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
CHUYÊN SÂU: QUẢN LÝ VÀ ĐÀO TẠO NGHỀ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

PGS-TS. Đặng Danh Ánh

HÀ NỘI – 2013


LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian làm việc khẩn trương và nghiêm túc, dưới sự chỉ đạo nhiệt
tình của PGS.TS. Đặng Danh Ánh đến nay luận văn đã được hoàn thành.
Với tình cảm và lịng biết ơn sâu sắc, tác giả xin chân thành cảm ơn PGS.TS.
Đặng Danh Ánh người đã trực tiếp hướng dẫn và giành nhiều thời gian tâm huyết,
giúp đỡ tác giả trong suốt thời gian thực hiện luận văn.
Nhân dịp này cho phép tác giả được bày tỏ lòng biết ơn đối với tất cả các thầy
giáo, cơ giáo đã tham gia q trình giảng dạy và quản lý lớp Quản lý và đào tạo nghềKhoa Sư phạm kỹ thuật trường Đại học bách khoa Hà Nội. Qua đây tác giả cũng xin
được cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của tập thể Ban giám hiệu, các khoa, phịng chức
năng, các thầy giáo, cơ giáo cùng các cán bộ quản lý trường Đại học công nghiệp ViệtHung đã tạo điều kiện giúp đỡ trong quá trình thực hiện luận văn này.
Hy vọng rằng với những kết quả đã nghiên cứu và đề xuất khi áp dụng vào thực
tiến sẽ góp phần nâng cao hơn nữa năng lực của đội ngũ giảng viên nhà trường. Đồng
thời cũng giúp cho lãnh đạo nhà trường có sự chỉ đạo lãnh đạo hiệu quả hơn đối với
việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên nhà trường .
Bản luận văn này chắc chắn cịn nhiều thiếu sót, rất mong được quý thầy cô
giáo trong hội đồng chấm luận văn xem xét và góp ý cho tác giả để luận văn được
hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội,Ngày ... tháng ... năm 2013
Tác giả

Nguyễn Mạnh Cường

1


LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Những biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của
trường Đại học công nghiệp Việt-Hung giai đoạn 2013- 2018” đã hoàn thành bởi sự
nỗ lực của bản thân tác giả và sự hướng dẫn tận tình của PGS.TS. Đặng Danh Ánh.
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Mọi kết quả
nghiên cứu cũng như ý tưởng của tác giả khác (nếu có) đếu được trích dẫn nguồn gốc
cụ thể. Tất cả số liệu, kết quả nghiên cứu đều là trung thực và chưa đực ai công bố
trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Hà Nội ngày ... tháng ... năm 2013
Tác giả

Nguyễn Mạnh Cường

2


MỤC LỤC
Trang phụ bìa
LỜI CẢM ƠN

1
2

LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
MỞ ĐẦU

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1 Một số khái niệm cơ bản

1.1.1. Giảng viên, đội ngũ, đội ngũ giảng viên
1.1.2. Xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
1.1.3. Quản lý và quản lý đội ngũ giảng viên
1.2. Các quan điểm về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
1.2.1.Quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng và phát triển đội ngũ
giảng viên
1.2.2.Quan điểm của hội đồng giáo dục UNESCO
1.3. Nội dung quản lý việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
1.3.1. Vai trò và tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển đội ngũ
giảng viên
1.3.2. Kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
1.3.3. Tổ chức tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng giảng viên
1.3.4. Kiểm tra đánh giá đội ngũ giảng viên
1.3.5. Thực hiện chính sách đãi ngộ để động viên khuyến khích giảng viên
Kết luận chương 1
Chương 2. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘ I NGŨ GIẢNG

5
6
7
11
11
11
13
15
17
17
19
20
20

22
24
26
28
30
32

VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP VIỆT - HUNG

2.1. Quá trình hình thành và phát triển trường Đại học Công nghiệp Việt Hung
2.1.1. Điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội và quá trình thành lập
trường Đại học Cơng nghiệp Việt-Hung
2.1.2. Tổ chức bộ máy nhà trường hiện nay
2.1.3 Nhiệm vụ đào tạo bồi dưỡng
2.2. Thực trạng đội ngũ giảng viên trường (2010-2012)
3

32
32
34
37
40


2.2.1. Số lượng và cơ cấu đội ngũ giảng viên
2.2.2. Thực trạng về chất lượng đội ngũ giảng viên
2.3. Thực trạng công tác quản lý về xây dựng và phát triển đội ngũ
giảng viên
2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch
2.3.2. Thực trạng tổ chức tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng giáo viên

2.3.3. Thực trạng công tác kiểm tra
2.3.4. Nhận xét chung
Kết luận chương 2
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG

40
44
48
48
50
52
53
58
59

VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP VIỆT- HUNG

3.1. Định hướng xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên giai đoạn 2014 2020
3.1.1. Phương pháp chung xây dựng và phát triển nhà trường
3.1.2. Phương hướng chung xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
3.2. Các biện pháp
3.2.1. Nâng cao nhận thức trong lãnh đạo nhà trường, cũng như đội ngũ
giảng viên
3.2.2. Lập kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
3.2.3. Tuyển chọn bổ nhiệm đội ngũ giảng viên
3.2.4. Bồi dưỡng đội ngũ giảng viên
3.2.5. Chính sách, chế độ đãi ngộ
3.2.6. Tăng cường kiểm tra đánh giá đội ngũ giảng viên
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
3.3.1. Tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp

3.3.2. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
Kết luận chương 3
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

4

59
59
60
61
61
63
66
68
72
74
76
76
77
87
88
92
94


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Số TT

Viết tắt

Viết đầy đủ

1

CK

Cơ khí

2

CNH - HĐH

Cơng nghiệp hóa - Hiện đại hóa

3

CNTT

Cơng nghệ thơng tin

4

CSVN

Cộng sản Việt Nam

5

ĐHCN Việt - Hung

Đại học Công nghiệp Việt - Hung

6

DL

Du lịch

7

ĐL

Động lực

8

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

9

HĐH

Hiện đại hóa

10

KT

Kế tốn

11

QTKD

Quản trị kinh doanh

12

TCNH

Tài chính ngân hàng

13

THCN

Trung học chun nghiệp

14

THPT

Trung học phổ thông

15

TW

Trung ương

16

UBND

Ủy ban nhân dân

17

XD

Xây dựng

5


DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
Số TT

Tên bảng

Trang

Bảng 1

Phân biệt đào tạo, bồi dưỡng, đào tạo lại

25

Sơ đồ 1

Sơ đồ bộ máy tổ chức nhà trường

35

Tốc độ phát triển về quy mô đào tạo

37

Bảng 2

Thống kê số lượng tuyển sinh từ năm 2010 -2012

38

Bảng 3

Chất lượng đào tạo từ năm 2010-2012

39

Báo cáo tổng kết chất lượng đào tạo từ năm 2010-2012

39

Cơ cấu trình độ đội ngũ giáo viên

42

Trình độ đội ngũ giảng viên

42

Bảng 5

Độ tuổi của giảng viên và cán bộ quản lý tham gia giảng dạy

43

Bảng 6

Đánh giá về chất lượng Giảng viên:

44

Bảng thống kê trình độ đào tạo đội ngũ giảng viên cơ hữu năm

45

Biểu đồ 1

Biểu đồ 2
Bảng 4
Biểu đồ 3

Bảng 7
Bảng 8

Bảng 9

2010-2012
Thống kê trình độ ngoại ngữ, tin học của giảng viên cơ hữu năm

46

2010-2012
Thống kê thâm niên công tác của giảng viên cơ hữu năm 2010-2012

47

Biểu đồ 4

Tỷ lệ thâm liên công tác của đội ngũ Giảng viên

47

Bảng 10

Thực trạng công tác lập kế hoạch

48

Bảng 11

Thực trạng công tác tổ chức thực hiện

51

Bảng 12

Thực trạng công tác kiểm tra

53

Bảng 13

Dự kiến số lượng giảng viên từ năm 2010-2015

65

Sơ đồ 2

Chương trình bồi dưỡng đội ngũ giảng viên

69

Sơ đồ 3

Hình thức bồi dưỡng giảng viên

72

Sơ đồ 4

Các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên

76

Bảng 14

Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp

79

Biểu đồ 5

Biểu diễn tổng hợp tính cần thiết của các biện pháp

80

Bảng 15

Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp

84

Biểu đồ 6

Biểu diễn tổng hợp tính khả thi của các biện pháp

85

6


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đang tiếp tục tiến hành thắng lợi cơng

cuộc đổi mới, nhanh chóng chuyển đổi từ nền kinh tế bao cấp sang nền kinh tế thị
trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa và đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH. Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ IX khẳng định:“Đưa nước ta ra khỏi tình trạng chậm phát
triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá tinh thần tạo nền tảng để đến năm
2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nguồn lực con
người, năng lực khoa học và công nghệ, kết cấu hạ tầng, tiềm lực kinh tế, quốc phòng,
an ninh được tăng cường; thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
được hình thành về căn bản; vị thế của nước ta trên trường quốc tế được nâng cao”.
Bước vào thế kỷ 21, toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế vừa mở ra thời cơ
vừa đặt các nước đang phát triển đứng trước những thách thức lớn của quá trình cạnh
tranh mang tính tồn cầu.
Trong bối cảnh chung đó, các nước đều coi trọng nguồn lực con người và coi
giáo dục là quốc sách hàng đầu, và đầu tư cho giáo dục được coi như đầu tư cho sự
phát triển bền vững. Với nhận thức giáo dục là cánh cửa đi vào CNH - HĐH, Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã dạy rằng "Vì lợi ích mười năm ta phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm
ta phải trồng người". Muốn vậy phải có đội ngũ giáo viên giỏi.
Theo chủ trương của Bộ GD&ĐT về công tác tuyển dụng, đào tạo - bồi dưỡng
cán bộ giảng dạy, chỉ thị số 40/CT- TW ngày 15-6-2004 của Bí thư TW Đảng về việc
xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và quản lý giáo dục, để có đội ngũ
giảng viên cơ hữu cả về số lượng, chất lượng phục vụ cho yêu cầu phát triển của
trường đến năm 2015 và những năm tiếp theo cần phải có những biện pháp xây dựng
và phát triển đội ngũ giảng viên. Mục tiêu phấn đấu đảm bảo tỷ lệ người học (đã qui
chuẩn) 20 sinh viên/01 giảng viên.
Trường Đại học Công nghiệp Việt - Hung trực thuộc Bộ Cơng thương, Trường
đã có 35 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành. Trong những năm qua nhà trường
đã cung cấp cho xã hội hàng chục nghìn lao động, kỹ thuật viên có trình độ, có kỹ
năng, chun mơn và đã đáp ứng được nhu cầu địi hỏi của thị trường lao động.
7

Trường đại học Công nghiệp Việt - Hung là trường đại học đào tạo đa ngành đa nghề,
đa hệ góp phần nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát
triển kinh tế xã hội của khu vực và cả nước.
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả và thành tựu đạt được, nhà trường đã gặp
phải khơng ít những khó khăn về nhiều mặt.
Trước hết có thể nói chất lượng đào tạo cịn thấp, đội ngũ giảng viên còn thiếu
về cơ cấu, chưa cân đối, trình độ chun mơn nghiệp vụ chưa đáp ứng được với yêu
cầu đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế xã hội… dẫn đến chất lượng đào tạo cũng
thấp, học chưa đi đôi với hành, năng lực và phẩm chất đạo đức của người học cũng
thấp.... Mặt khác, sự nghiệp đào tạo cũng đứng trước một mâu thuẫn khá lớn đó là vừa
phải phát triển nhanh về qui mơ đào tạo, vừa phải gấp rút nâng cao chất lượng đào tạo.
Vì thế đội ngũ giáo viên có vai trị quan trọng.
Với tư cách là một giảng viên hiện đang công tác tại nhà trường, nhận thấy chất
lượng giáo viên có ý nghĩa vơ cùng quan trọng đến sự tồn tại và phát triển của nhà
trường trong thời gian tới. Vì vậy tơi chọn đề tài: “Những biện pháp xây dựng và
phát triển đội ngũ giảng viên của trường Đại học Cơng nghiệp Việt - Hung” với
mong muốn góp phần xây dựng, phát triển đội ngũ giảng viên đủ sức thực hiện các
nhiệm vụ nhà trường trong giai đoạn phát triển mới; đào tạo đa ngành nghề đáp ứng
yêu cầu sử dụng lao động của xã hội, góp phần phát triển kinh tế xã hội cho thành phố
Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung .
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp xây dựng
và phát triển đội ngũ giảng viên của trường Đại học Công nghiệp Việt-Hung.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1.Nghiên cứu cơ sở lý luận về xây dựng, phát triển đội ngũ giảng viên
3.2.Thực trạng việc phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học Công nghiệp
Việt-Hung trong những năm qua
3.3.Đề xuất một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của
trường Đại học Công nghiệp Việt-Hung.
4. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu.

8


a. Khách thể nghiên cứu:
Công tác xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của trường Đại học Công
nghiệp Việt-Hung.
b. Đối tượng nghiên cứu:
Các giải pháp quản lý việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của trường
Đại học Công nghiệp Việt-Hung.
5. Giả thuyết nghiên cứu:
Việc phát triển đội ngũ giảng viên của trường Đại học công nghiệp Việt - Hung
trong giai đoạn hiện nay đã đạt được một số kết quả nhất định, song vẫn còn nhiều bất
cập. Nếu chọn lựa, đề xuất và áp dụng một số biện pháp phát triển đội ngũ Giảng viên
của trường Đại học công nghiệp Việt Hung phù hợp với thực tiễn thì sẽ nâng cao chất
lượng đội ngũ nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của trường.
6. Phạm vi nghiên cứu:
Trường ĐHCN Việt - Hung có nhiều hệ: Dạy nghề, TCCN, Cao Đẳng, Đại học.
Tác giả chỉ nghiên cứu đội ngũ giáo viên hệ Đại học giai đoạn 2010 - 2012 và đề xuất
giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên này cho giai đoạn 2013 – 2018.
7. Phương pháp nghiên cứu
Quá trình thực hiện đề tài kết hợp các nhóm phương pháp nghiên cứu:
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Tham khảo Luật giáo dục, các văn kiện của Đảng, Nhà nước, Bộ giáo dục và
đào tạo, các cơng trình nghiên cứu, tài liệu và báo cáo khoa học trong nước và nước
ngồi có liên quan đễn vấn đề nghiên cứu.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Tiến hành, khảo sát về các nội dung xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
trong trường.
- Tham khảo ý kiến lãnh đạo về phát triển đội ngũ giảng viên.
7.3. Nhóm phương pháp chuyên gia

Góp ý kiến bằng tọa đàm, hội thảo, phỏng vấn.
7.4. Phương pháp xử lý thông tin
- Sử dụng toán thống kê;
9


- Phân tích, tổng hợp, đúc kết kinh nghiệm.
8. Cấu trúc luận văn
Nội dung luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
Chương 2. Thực trạng xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên trường Đại học
Công nghiệp Việt-Hung
Chương 3. Một số giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên trường
Đại học Công nghiệp Việt-Hung giai đoạn 2013-2018.

10


CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
1.1.Một số khái niệm cơ bản
1.1.1.Giảng viên, đội ngũ, đội ngũ giảng viên
1.1.1.1. Giảng viên
Có nhiều quan niệm và cách hiểu khác nhau về giảng viên, nhà giáo nhưng theo
Luật giáo dục-2005 tại mục 3 điều 70 chương VI quy định:
*/ Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở
giáo dục khác.
Nhà giáo phải có tiêu chuẩn sau đây:
- Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt.

- Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ
- Đủ sức khoẻ theo yêu cầu nghề nghiệp.
- Lý lịch bản thân rõ ràng.
*/ Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục
nghề nghiệp gọi là giáo viên; ở cơ sở giáo dục đại học gọi là giảng viên.
Như vậy, giảng viên là nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục ở các trường
cao đẳng và đại học. Giảng viên là viên chức thuộc ngành giáo dục đào tạo. Cần phân
biệt khái niệm giảng viên với khái niệm giảng viên theo tiêu chuẩn ngạch, bậc giảng
viên, một chức danh của cao đẳng và đại học ban hành theo Quyết định 538/TCCP
ngày 18/12/1995.
Trong Luật giáo dục 2005, chúng ta thấy nhiệm vụ của người giảng viên ở các
trường cao đẳng và đại học thể hiện:
- Dạy nghề: có nhiệm vụ rèn luyện người sinh viên nắm vững hệ thống tri thức
văn hoá, khoa học, kỹ thuật, cơng nghệ, chun mơn nghiệp vụ để hình thành các kỹ
năng nghề nghiệp. Cung cấp cho sinh viên hệ thống tri thức được chọn lọc trong kho
tàng hiểu biết của nhân loại tích luỹ; đồng thời tiếp nhận phát triển tri thức trong giai
đoạn mới của thế giới, đáp ứng phù hợp với q trình cơng nghiệp hố, hiện đại hoá
đất nước.
11


Khi nói về nghề dạy học, một nghề đặc biệt PGS.TS Đặng Danh Ánh đã viết: “
Như mọi nghề khác, nghề dạy học cũng có 3 yếu tố: Người lao động, đối tượng lao
động và công cụ lao động hay phương tiện lao động” [02, 135].
Người lao động – đó chính là người thầy. Phương tiện chủ yếu là ngơn ngữ (nói,
viết) và các thiết bị dạy học. Cịn đối tượng lao động của nghề dạy học rất đặc biệt bởi
lẽ nó khơng phải là gỗ đá, là vải, nghề mộc, nghề may… mà là con người bằng xương
bằng thịt, là học sinh sinh viên biết nói biết viết, biết nhận thức và suy nghĩ, biết hứng
thú, ước mơ và chú ý, biết xúc động, biết yêu thương và giận hờn. Dưới tác động của
người thày toàn bộ các quá trình trạng thái tâm lý ấy, nói rộng ra là phẩm chất nhân

cách của người học được biến đổi hình thành và phát triển theo mục tiêu đào tạo đã
quy định [02, 136].
- Phát triển trí tuệ: Có nhiệm vụ xây dựng phương pháp giảng dạy, để phát triển
năng lực hoạt động trí tuệ, những thói quen, những kỹ năng của người học. Tạo điều
kiện người sinh viên nắm vững được hệ thống tri thức, nắm bắt sự phát triển khoa học
cơng nghệ, hình thành tư duy sáng tạo, giúp họ định hướng, đồng thời giải quyết, xử lý
tình huống trong cuộc sống thực tiễn.
- Giáo dục phẩm chất nhân cách: Đây là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, là
quá trình hình thành ở sinh viên những thế giới quan khoa học, lý tưởng cách mạng,
yêu Tổ quốc, yêu dân tộc; giáo dục phẩm chất, đạo đức, xây dựng lối sống hồ hợp
cơng đồng, nhận thức được tầm quan trọng của sự nghiệp phát triển xã hội, phát triển
đất nước ổn định, bền vững.
1.1.1.2. Đội ngũ
Theo từ điển Tiếng Việt [18, 1135]: Đội ngũ là một khối đông người cùng chức
năng nghề nghiệp, được tập hợp và tổ chức thành một lực lượng
Ngoài ra do cách tiếp cận khác nhau các tác giả nghiên cứu đã có khái niệm đội
ngũ khác nhau, nhưng tựu chung lại vẫn phản ánh: đó là một nhóm người được tổ
chức và tập hợp thành một lực lượng để cùng thực hiện một hay nhiều chức năng, họ
có thể cùng nghề nghiệp, hoặc khơng cùng nghề nghiệp; nhưng có chung một lý
tưởng, mục đích nhất định và gắn bó với nhau về quyền lợi vật chất, tinh thần.
1.1.1.3. Đội ngũ giảng viên
12


Đội ngũ giảng viên là một tập hợp các nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy và
nghiên cứu khoa học ở các trường cao đẳng và đại học gắn kết với nhau để thực hiện
hoàn thành nhiệm vụ, theo hệ thống, mục tiêu giáo dục, cùng trực tiếp giảng dạy và
giáo dục sinh viên theo sự giàng buộc những nguyên tắc có tính chất của ngành giáo
dục và của Nhà nước.
Đội ngũ giảng viên là lực lượng nịng cốt đóng vai trị hết sức quan trọng, có

tính quyết định trong quá trình giáo dục, đào tạo. Do vậy việc xây dựng và phát triển
đội ngũ giảng viên là một nhiệm vụ trọng tâm của các cấp quản lý trong các trường
cao đẳng, đại học. Tác giả Nguyễn Quang Tuyền trong tác phẩm “Quản lý nhân sự và
việc phát triển giảng viên trong nhà trường” quan niệm xây dựng và phát triển đội ngũ
giảng viên là: “Xây dựng đội ngũ giảng viên đủ về cơ cấu, loại hình, đồn kết nhất trí
trên cơ sở đường lối giáo dục của Đảng và ngày càng vững mạnh về chính trị, chun
mơn, nghiệp vụ đủ sức thực hiện có chất lượng mục tiêu và kế hoạch đào
tạo”.[20,325]
1.1.2.Xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên:
1.1.2.1. Xây dựng:
Theo từ điển tiếng việt, nhà văn hóa thơng tin năm 1999 thì khái niệm “Xây
dựng” là làm nên, gây dựng nên hay là tạo ra cái có giá trị tinh thần, có nội dung nào
đó.
Nói đến xây dựng là nói đến cả về số lượng và chất lượng của đội ngũ. Xây
dựng và phát triển có thể được dựa trên nền tảng của cái đã có sẵn hoặc xây dựng mới
hoàn toàn.
1.1.2.2. Phát triển
Theo từ điển tiếng việt “phát triển” là biến đổi hoặc làm cho biến đổi từ ít đến
nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp [18, 743].
Theo Đại từ điển Tiếng Việt- Bộ GD&ĐT “phát triển” là sự hình thành, vận
động, tiến triển theo chiều hướng tăng lên ” [10;1321].
Theo quan niệm David C.Korten, nhà hoạt động xã hội của Mỹ: “phát triển” là
một tiến trình qua đó các thành viên của xã hội tăng được những khả năng của cá nhân
và định chế của mình để huy động và quản lý nguồn nhân lực tạo ra những khả năng
13


của cá nhân và định chế của mình để huy động và quản lý nguồn nhân lực tạo ra
những thành quả bền vững, cải tiến chất lượng cuộc sống phù hợp với nguyện vọng
của họ”.

Như vậy thì ta có thể thấy: Phát triển là tăng trưởng tiến lên; biểu hiện sự thay
đổi tăng tiến cả về lượng lẫn chất, cả thời gian và không gian của sự vật, hiện tượng,
con người trong xã hội.
1.1.2.3 Đội ngũ giảng viên
Đội ngũ giảng viên là lực lượng nịng cốt đóng vai trị hết sức quan trọng, có
tính quyết định trong q trình giáo dục, đào tạo. Do đó trong cơng tác quản lý, việc
chăm lo xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên là một nhiệm vụ trọng tâm của các
cấp quản lý, của mọi đơn vị quản lý trong nhà trường. Theo tác giả Nguyễn Quang
Tuyền về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên: “Xây dựng đội ngũ giảng viên đủ
về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, loại hình, đồn kết nhất trí trên cơ sở đường lối giáo
dục của Đảng và ngày càng vững mạnh về chính trị, chun mơn, nghiệp vụ đủ sức
thực hiện có chất lượng mục tiêu và kế hoạch đào tạo” [20;284].
Như vậy việc phát triển đội ngũ giảng viên trong nhà trường, chính là xây dựng
đội ngũ giảng viên yêu nghề, tâm huyết với sự nghiệp giáo dục đào tạo, gắn bó với nhà
trường, có đạo đức trong sáng, có lý tưởng dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tham gia xây
dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Giữ gìn giá trị văn hố dân tộc,
tiếp thu tinh hoa nhân loại, bổ sung nền văn hoá tiên tiến hiện đại đậm đà bản sắc dân
tộc Việt Nam. Phát huy được tiềm năng con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng, có
tính sáng tạo, tích cực nắm bắt và làm chủ tri thức khoa học, kỹ thuật, công nghệ tiên
tiến…ứng dụng tạo thành kỹ năng nghề nghiệp giỏi của đội ngũ giảng viên.
Một vấn đề cần quan tâm đến phát triển đội ngũ giảng viên trong nhà trường, đó
là phải xây dựng được các chuẩn cần thiết đối với từng đối tượng giảng viên dựa trên
những qui định bắt buộc. Có xây dựng được những tiêu chí này thì khi xây dựng kế
hoạch phát triển đội ngũ sẽ có cơ sở khoa học. Cơng tác phát triển đội ngũ giảng viên
là phải tăng số lượng, không ngừng nâng cao chất lượng và có cơ cấu hợp lý đồng bộ,
để đội ngũ giảng viên đủ khả năng thực hiện có hiệu quả mục tiêu đào tạo của nhà
trường. Phát triển đội ngũ giảng viên thực hiện được tốt khi gắn kết việc đào tạo, bồi
14

dưỡng và sử dụng hợp lý với yếu tố chính sách đãi ngộ vật chất, tinh thần giảng viên
đóng góp, gắn bó lâu dài nhà trường.
Phát triển đội ngũ giảng viên thực chất là phát triển nguồn nhân lực trong giáo
dục đào tạo cho các trường cao đẳng và đại học. Trong nhà trường, phát triển đội ngũ
giảng viên chính là xây dựng một đội ngũ giảng viên có đủ phẩm chất chính trị, đạo
đức, năng lực chun mơn và năng lực sư phạm để đảm bảo thực hiện tốt các chức
năng nhiệm vụ trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Mục tiêu cơ bản của phát triển đội ngũ giảng viên:
- Phát triển đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, thực hiện
tốt nhất kế hoạch đào tạo của trường.
- Tạo được khơng khí hào hứng, lành mạnh, để mọi người phấn khởi, tâm huyết
gắn bó với nhà trường, đóng góp cơng sức của cá nhân một cách tốt nhất.
- Thực hiện chính sách đãi ngộ giảng viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn
giỏi, về vật chất, về tinh thần, tạo điều kiện cho người giảng viên an tâm, ổn định,
hoàn thành tốt cơng tác được giao.
Tóm lại, việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên được khái quát thành sơ
đồ sau:
Chất lượng

Cơ cấu

Quy mô

Chúng tôi hiểu rằng:
- Chất lượng gồm: Tư tưởng đạo đức, trình độ chun mơn kỹ thuật, năng lực sư phạm
kỹ thuật, khả năng nghiên cứu khoa học, trình độ tin học và ngoại ngữ.
- Cơ cấu gồm: Cơ cấu tuổi, giới tính và cơ cấu trình độ.
- Quy mơ: Nói lên số lượng gắn chặt với chất lượng và phù hợp với cơ cấu.
1.1.3. Quản lý và quản lý đội ngũ giảng viên - nguồn nhân lực trong giáo dục
1.1.3.1. Quản lý:

15


Có rất nhiều khái niệm, các định nghĩa khác nhau về quản lý nhưng xét quản lý
với tư cách là một hành động có thể định nghĩa: “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có
hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề ra”, như
vậy có thể nhận thấy định nghĩa trên có một số điểm lưu ý đó là:
- Quản lý bao giờ cũng là một tác động mang tính hướng đích.
- Quản lý thể hiện mối quan hệ giữa hai bộ phận chủ thể quản lý và đối tượng
quản lý, đây là quan hệ ra lệnh- phục tùng, khơng đồng cấp và tính bắt buộc.
- Quản lý là sự tác động, mang tính chủ quan nhưng phải phù hợp với quy luật
khách quan.
- Quản lý xét về mặt công nghệ là sự vận động của thông tin.
1.1.3.2. Chức năng quản lý:
- Lập kế hoạch
- Tổ chức thực hiện
- Kiểm tra
1.1.3.3. Quản lý đội ngũ Giảng viên - nguồn nhân lực chủ yếu trong giáo dục:
Có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý nguồn nhân lực nói chung và quản lý
nguồn nhân lực trong giáo dục nói riêng, theo tác giả Mạc Văn Trang trong tài liệu
quản lý nhân lực có khái niệm sau: “Quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục là hoạt
động của chủ thể quản lý gồm hoạch định, tuyển chọn, sử dụng, phát triển và đào tạo
những điều kiện thuận lợi cho cán bộ giáo viên, cơng nhân viên làm việc có hiệu quả
nhằm đạt được những mục tiêu của giáo dục và đào tạo (trường, ngành giáo dục),
đồng thời cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của đội ngũ lao động ngày một tốt
hơn” [17;108].
Trong khái niệm này chúng ta thấy:
- Chủ thể quản lý: Là các cá nhân hoặc ban lãnh đạo chủ động tác động lên đối
tượng quản lý. Chủ thể quản lý trong giáo dục- đào tạo tuy ở các cấp được phân cấp
lãnh đạo; trong nhà trường đó là Hiệu trưởng và đội ngũ cán bộ chủ chốt giúp việc cho

Hiệu trưởng…
- Khách thể quản lý: Là hệ thống các cá nhân, nhóm tập thể, đơn vị bị quản lý,
chịu sự tác động của chủ thể quản lý. Giữa chủ thể quản lý và khách thể quản lý có
16


mối quan hệ quản lý khá phức tạp. Quan hệ quản lý là những mối liên hệ trong hệ
thống quản lý được hình thành bởi tác động của các yếu tố trong quá trình quản lý
cũng như quan hệ nội bộ giữa các hệ thống đó.
Tính chất của quan hệ quản lý tuy phức tạp nhưng có thể chia thành 3 nhóm:
- Quan hệ chỉ huy và phục tùng;
- Quan hệ hợp tác và phối hợp;
- Quan hệ xã hội đan xen lẫn với hai loại quan hệ trên.
- Khái niệm đội ngũ giảng viên:
Đội ngũ Giảng viên là những viên chức chuyên môn đảm nhiệm việc giảng dạy
và đào tạo ở bậc ĐH, CĐ thuộc một chuyên ngành đào tạo của trường ĐH hoặc CĐ.
1.2. Các quan điểm lý luận về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên trong
quản lý trường học:
1.2.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng
viên
*/ Quan điểm của Đảng về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
+ Trong văn kiện Hội nghị TW2 Đảng CSVN Khoá VIII ghi nhận “Giáo dục
đào là quốc sách hàng đầu”. Tại Đại hội Đảng CSVN Khóa IX quan điểm này được
tiếp tục phát triển: “Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan
trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy
nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và
bền vững….”
+ Theo Chỉ thị 40/TW của Ban Bí thư TW Đảng Khố IX ký ngày 15/6/2004 về
việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã
chỉ đạo: “Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện.

Đây là nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt vừa mang tính chiến lược lâu dài
nhằm thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010 và chấn hưng đất
nước. Mục là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ về cơ cấu, đặc biệt là chú trọng
nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo;
thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục

17


để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng địi hỏi ngày càng cao của sự
nghiệp cơng nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”.[5,38]
*/ Quan điểm của Nhà nước về phát triển đội ngũ giảng viên
Theo chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010:
+ Phát triển đội ngũ nhà giáo, đảm bảo đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu và
chuẩn về chất lượng đáp ứng nhu cầu vừa nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục.
+ Đổi mới và hiện đại hoá phương pháp giáo dục, chuyển từ việc truyền đạt tri
thức thụ động, thầy giảng trò ghi sang hướng dẫn người học chủ động tư duy trong
quá trình tiếp cận tri thức; dạy cho người học phương pháp tự học, tự thu nhận thông
tin một cách hệ thống và có tư duy phân tích, tổng hợp, phát triển được năng lực của
mỗi cá nhân, tăng cường tính chủ động; tính tự chủ của người học trong quá trình học
tập, hoạt động tự quản trong nhà trường và tham gia hoạt động xã hội. Trong công tác
đào tạo và bồi giưỡng giáo viên, giảng viên, chú trọng việc rèn luyện, giữ gìn và nâng
cao phẩm chất đạo đức nhà giáo.
+ Trách nhiệm của người giảng viên ở các trường cao đẳng, đại học rất lớn, mỗi
giảng viên chịu trách nhiệm trực tiếp một bộ môn trong q trình giảng dạy để tạo
năng lực chun mơn và hình thành nhân cách của sinh viên, những người chủ tương
lai của đất nước. Có được đội ngũ giảng viên trình độ cao, nhiệt tình là sự đảm bảo cơ
bản cho sự thắng lợi của sự nghiệp giáo dục.
+ Khẩn trương đào tạo, bổ sung và nâng cao trình độ đội ngũ giảng viên đại
học, cao đẳng, để một mặt giảm tỷ lệ sinh viên/ giảng viên trung bình đang quá cao,

hiện nay là 30 xuống 20, trong đó 10-15 đối với các ngành khoa học xã hội và nhân
văn, các ngành kinh tế. Mặt khác đón đầu sự phát triển giáo dục đại học những năm
sắp tới. Trong thời đại ngày nay sự phát triển tiến bộ khoa học, kỹ thuật công nghiệp
cao với tốc độ rất nhanh; kiến thức mới, đòi hỏi người thầy nhất là giảng viên phải
cập nhật tri thức khoa học mới, công nghệ cao để nâng cao trình độ chun mơn, đảm
bảo việc giảng dạy không bị hụt hẫng kiến thức, tụt hậu về phương pháp. Ngồi ra
người giảng viên cịn có vai trị xã hội rộng hơn; trong mối quan hệ ngồi việc truyền
thụ tri thức cho sinh viên; giảng viên còn là nhà giáo dục nhân cách cho sinh viên

18


bằng chính bản thân mình, thơng qua nhân cách người thầy đã góp phần tích cực vào
sự phát triển nhân cách của người học.
+ Tăng chỉ tiêu đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ bổ sung nhân lực trình độ cao cho các
trường cao đẳng, đại học. Tăng tỷ lệ giảng viên bằng chính bản thân mình, thơng qua
nhân cách người thầy đã góp phần tích cực vào sự phát triển nhân cách của người học.
Chú trọng đào tạo giảng viên nữ có trình độ cao .
1.2.2. Quan điểm của hội đồng giáo dục UNESCO
Nền giáo dục các nước trên thế giới ngày nay do tác động của sự phát triển khoa
học, kỹ thuật, cơng nghệ thơng tin…Từ đó đẫn đến sự thay đổi khá lớn trong vai trị,
vị trí, nhiệm vụ của người thầy trong công tác giáo dục hiện đại. Theo UNNESCO
1995 vai trị người thầy giáo đã có thay đổi như sau:
- Đảm nhận nhiều chức năng hơn so với trước, có trách nhiệm hơn trong việc
lựa chọn nội dung dạy học và giáo dục.
- Chuyển mạnh từ chỗ truyền thụ kiến thức sang tổ chức việc học của học sinh,
sử dụng tối đa các nguồn tri thức trong xã hội
- Coi trọng hơn việc cá biệt hoá trong học tập, thay đổi tính chất trong quan hệ
thầy trò.
- Yêu cầu sử dụng rộng rãi hơn các phương tiện dạy học hiện đại, do đó có nhu

cầu trang bị thêm các kiến thức, kỹ năng cần thiết.
- Yêu cầu hợp tác chặt chẽ và rộng hơn các giáo viên cùng trường, thay đổi cấu
trúc các mối quan hệ giữa giáo viên và các thành viên khác trong trường.
- Yêu cầu chặt chẽ hơn giữa gia đình, cộng đồng và nhà trường, góp phần nâng
cao chất lượng cuộc sống.
- Yêu cầu giáo viên tham gia các hoạt động trong và ngoài trường.
- Giảm bớt và thay đổi kiểu uy tín truyền thống trong quan hệ với người học,
nhất là học sinh, sinh viên đã trưởng thành.
Những sự thay đổi về vai trị người thầy nói trên địi hỏi phải nâng cao chất
lượng, đào tạo giảng viên, coi trọng việc bồi dưỡng thường xuyên về hệ thống tri thức,
kỹ năng cần thiết cho hoạt động nghề nghiệp của giảng viên UNESCO khuyến nghị 21
điều về chiến lược phát triển giáo dục hiện đại cũng nêu rõ trong điều 18: “Thầy giáo
19


phải được đào tạo để trở thành những nhà giáo dục nhiều hơn là những chuyên gia
truyền thụ kiến thức”. Đồng thời UNESCO cũng xác định 7 vai trò và năng lực của
người giáo viên:
1- Vai trò là người phát triển cộng đồng: Người giáo viên phải có năng lực hiểu
rõ các đặc trưng kinh tế - xã hội, văn hoá của cộng đồng, tham gia cùng cộng đồng
trong quá trình phát triển.
2- Vai trị là người điều tra nghiên cứu: Người giáo viên phải có năng lực hiểu
các vấn đề thực tiễn nảy sinh trong cộng đồng. Thu thập thơng tin, phân tích các sự
việc và vấn đề giải quyết.
3- Vai trò người thúc đẩy học tập: Người giáo viên phải có năng lực tạo các tình
huống hoạt động có kết quả. Đạt kế hoạch và tổ chức các hoạt động ngoài trường; xác
định các chủ đề hoạt động thích hợp; xây dựng các biểu đồ, đồ dùng dạy học; đạt hiệu
quả giảng dạy.
4- Vai trò là người triển khai các chương trình giảng dạy: Người giáo viên phải
có năng lực diễn đạt được mục đích, mục tiêu, lý do các tài liệu giảng dạy. Nhận xét

phê phán tài liệu giảng dạy và liên hệ với tình hình thực tiễn, biết phân tích, tổng hợp
và sửa đổi khi cần thiết.
5- Vai trò là người học: Người giáo viên phải có năng lực thu thập và trình bày
thơng tin thích hợp cho học sinh, sinh viên và cộng đồng. Sử dụng các nguồn tài liệu
có thể được dùng cho việc học tập lâu dài sau này.
6- Vai trò là người đánh giá: Người giáo viên phải có năng lực phân tích và áp
dụng các kỹ năng đánh giá, xác định các hành vi mong muốn thực hiện giáo dục theo
hướng hồn chỉnh.
7- Vai trị người giới thiệu tri thức khoa học, cơng nghệ mới: Người giáo viên
phải có năng lực giúp đỡ cộng đồng trong một số trường hợp nhận thức khoa học và
công nghệ, đang được cộng đông sử dụng. Giới thiệu chúng với người học, xây dựng
các tài liệu kỹ thuật và công nghệ ứng dụng cho địa phương.
1.3. Nội dung quản lý việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
1.3.1. Vai trò và tầm quan trọng xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên

20


Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến giáo dục nói chung và người
thầy giáo nói riêng. Đây là nhân tố hết sức quan trọng và là nhân tố quyết định cho sự
nghiệp phát triển giáo dục của nước ta.
Ngay từ những năm đầu hịa bình mới lập lại ở Miền Bắc, tại lớp đào tạo hướng
dẫn viên trại hè cấp I, ngày 12 tháng sáu năm 1956 Bác Hồ đã nói: ‘ Nhiệm vụ giáo
dục rất quan trọng và vẻ vang, vì nếu khơng có thầy giáo thì khơng có giáo dục”.
Trong lần về thăm trường Đại học sư phạm Hà Nội ngày 21/10/1964 Bác đã nói về
tầm quan trọng của người thầy giáo và phẩm chất của thầy giáo trong sự nghiệp giáo
dục. Bác nói “ Thầy cũng như trò, cán bộ cũng như nhân viên, phải thật thà yêu nghề
mình, thật thà yêu trường mình. Có gì vẻ vang hơn là đào tạo những thế hệ sau này
tích cực xây dựng CNXH và CNCS. Người thầy giáo tốt – Thầy giáo xứng đáng là
thầy giáo – là người vẻ vang nhất.

Để làm tốt công tác phát triển đội ngũ giảng viên, trước hết phải nâng cao nhận
thức của cả tổ chức, bao gồm cả đội ngũ lãnh đạo và đội ngũ giảng viên. Nếu khơng
có sự nhận thức đúng đắn của cán bộ lãnh đạo sẽ dẫn tới việc không định hướng tốt
cho sự phát triển về đội ngũ, bên cạnh đó cịn dẫn đến việc xây dựng những cơ chế
không phù hợp.
Đối với đội ngũ giảng viên nếu không được tăng cường về nhận thức của quá
trình phát triển đội ngũ sẽ dẫn đến thiếu động lực phấn đấu. Đây là một vấn đề hết sức
hạn chế khi mà giáo dục bắt đầu bước vào quá trình hội nhập, khoa học kỹ thuật luôn
luôn phát triển vượt bậc đáp ứng được yêu cầu nhà trường, đảm bảo mục tiêu giáo dục
đào tạo, nhà trường cần phải quy hoạch, xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giảng
viên phù hợp với điều kiện khả năng của nhà trường và từng giảng viên, đảm bảo các
bước đi thích hợp, thuận lợi để người giảng viên tích cực, tự giác, tự nguyện tham gia
vào việc phát triển đội ngũ giảng viên; lúc đó khó khăn của nhà trường, khó khăn của
giảng viên sẽ nhanh chóng khắc phục và hợp tác sớm hoàn thành quy hoạch phát triển
đội ngũ giảng viên đã đề ra.
Các tiêu chuẩn của đội ngũ giảng viên trong nhà trường, Điều 79 Luật giáo dục
2005 nói về nhà giáo của các trường cao đẳng, đại học:

21


“ Nhà giáo của trường cao đẳng, đại học được tuyển dụng theo phương thức ưu
tiên đối với sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi, có phẩm chất tốt và những người có
trình độ đại học, thạc sỹ, trình độ tiến sĩ có kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, có
nguyện vọng trở thành nhà giáo. Trước khi được giao nhiệm vụ giảng dạy, giảng viên
cao đẳng, đại học phải được bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo ban hành chường trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm”.
Như vậy để có được một đội ngũ giảng viên mạnh trong nhà trường cần phải
đảm bảo 2 yếu tố:
- Thứ nhất: Phải đủ về số lượng giảng viên, có đủ đội ngũ giảng viên theo khối

lượng cơng việc đặt ra, đáp ứng nhiệm vụ, nhu cầu đào tạo thì sẽ được các yếu tố
thuận lợi, cần thiết như: giảng viên sẽ không bị quá tải về áp lực cơng việc, họ sẽ có
điều kiện hơn trong việc nghiên cứu, tập trung đầu tư cho bài giảng, kết quả chất
lượng giờ lên lớp sẽ cao hơn.
- Thứ hai: Phải có chất lượng nghĩa là đội ngũ phải thực sự giỏi về chuyên môn.
Chuyên môn của các cá nhân vững vàng sẽ tạo ra một tập thể giỏi về chuyên môn.
Điều này sẽ tạo ra một chỉnh thể hết sức hài hoà của đơn vị.
Vậy làm thế nào để phát triển đội ngũ giảng viên theo quy mơ hình này:
+ Trước hết đó là việc xây dựng đội ngũ theo mục tiêu và chương trình đào tạo
khi xây dựng được kế hoạch sẽ tạo được sự chủ động trong quá trình quản lý và phát
triển đội ngũ.
+ Phải chuẩn hố và tiêu chí hố các vị trí của giảng viên, như vậy dựa trên
chuyên môn và năng lực thức hiện sẽ có sự sắp xếp, khai thác sử dụng đúng người,
đúng việc.
+ Phải tạo được động lực cho giảng viên cả về yếu tố vật chất cũng như tinh
thần. Có như vậy mới làm cho họ thực sự có sự gắn kết với đơn vị, tồn tâm,tồn ý vì
mục đích chung của nhà trường.
Trên cơ sở những cá nhân như vậy phải xây dựng một tập thể mạnh, đoàn kết,
đồng đều về chun mơn, có ý thức nghề nghiệp cao.
1.3.2. Kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên

22


Định hướng việc phát triển đội ngũ giảng viên trong nhà trường là quá trình
thực hiện các nội dung về kế hoạch tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, sử dụng
và tạo môi trường sư phạm nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của giảng viên, thực
hiện đáp ứng được mục tiêu kế hoạch đào tạo của nhà trường.
- Lập kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên :
Theo tác giả Mạc Văn Trang trong đề cương bài giảng Quản lý nhân lực đưa ra

định nghĩa: “Lập kế hoạch nhân lực là một tiến trình đề ra và thực hiện các công việc
về nhân lực để đảm bảo đủ số lượng, chất lượng, cơ cấu nhân lực đáp ứng nhu cầu của
đơn vị hay của tổ chức và đảm bảo được bố trí sử dụng nhân lực có hiệu quả”.
[17;235]
Căn cứ vào kế hoạch phát triển tổng thể để dự báo triển vọng theo kế hoạch 5
năm, 10 năm, trong đó gồm có dự báo ngắn hạn, trung hạn, dài hạn. Dự báo được xu
hướng diễn biến của nhân lực nhà trường về mặt số lượng, chất lượng, cơ cấu đội ngũ
giảng viên chỉ ra được nhu cầu, điều kiện, khả năng thực hiện phát triển đội ngũ giảng
viên của nhà trường; thường thì dự báo chỉ có tính chất tương đối cho từng kế hoạch,
khi thực tế thực hiện, tính chính xác ở những năm đầu phù hợp với dự báo, các năm về
sau có thể khác xa với dự báo, nhưng có thể dẫn đi theo hướng dự báo và được bổ
sung điều chỉnh.
Căn cứ vào đội ngũ giảng viên hiện có, nhiệm vụ đào tạo của nhà trường hiện
tại và theo hướng phát triển tương lai; để phác hoạ dự báo kế hoạch nhân lực phù hợp
với yêu cầu công việc: Kế hoạch tuyển chọn mới, giải quyết đội ngũ giảng viên hiện
có đi đào tạo bồi dưỡng, giải quyết số giảng viên không đáp ứng được giảng dạy điều
chuyển công tác khác. Để trong thời gian kế hoạch dự kiến nhà trường sẽ được đội ngũ
giảng viên đảm bảo chất lượng đáp ứng yêu cầu đào tạo.
Tóm lại trong kế hoạch phải phản ánh được 3 vấn đề chủ yếu : Số lượng đội ngũ
giảng viên trong ngắn hạn, dài hạn, chất lượng và cơ cấu đội ngũ giảng viên trong hiện
tại và tương lai.
Vì vậy nội dung sẽ tuyển chọn đủ về số lượng giáo viên phù hợp với sự phát
triển của nhà trường. Và rất coi trọng đến chất lượng đội ngũ giảng viên có đủ phẩm
chất, năng lực chuyên môn, khả năng.
23