Bài học kinh nghiệm và phương hướng hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại AASC

Bài học kinh nghiệm và phơng hớng hoàn thiện kiểm
toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại AASC
I/ Những bài học kinh nghiệm của AASC trong kiểm toán Báo
cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
1/ Giai doạn chuẩn bị kiểm toán
Trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán, các bớc mà AASC yêu cầu Kiểm toán
viên của mình thực hiện bao gồm: Tiếp cận khách hàng, xây dựng chiến lợc kiểm
toán và lập kế hoạch kiểm toán.
- Tiếp cận khách hàng là bớc chuẩn bị đầu tiên và việc thực hiện tốt ngay từ công
tác tiếp cận khách hàng đã làm cho việc xây dựng chiến lợc và lập kế hoạch kiểm
toán của AASC đạt hiệu quả cao, tạo nền tảng vững chắc cho thành công của cuộc
kiểm toán. Việc tiếp cận khách hàng đợc công ty thực hiện rất khác nhau tuỳ thuộc
vào quan hệ của công ty với từng khách hàng, cũng nh quy mô đặc điểm của mỗi
khách hàng. Trong giai đoạn này công ty đánh giá sơ bộ về hệ thống kiểm soát nội
bộ của khách hàng, xem xét khả năng thực hiện kiểm toán đối với các khách hàng
mới, từ đó ớc tính giá phí kiểm toán tiến tới kí kết hợp đồng kiểm toán.
- Lập chiến lợc kế hoạch kiểm toán, thận trọng nghề nghiệp bắt buộc Kiểm toán
viên thực hiện đầy đủ các bớc giai đoạn trong công việc này, từ đó lập kế hoạch kiểm
toán cụ thể. Do vậy khi tìm hiểu những thông tin chi tiết về khách hàng, Kiểm toán
viên phải áp dụng triệt để nguyên tắc này. Ngoài các thông tin thu thập đợc cập nhật
từ hồ sơ kiểm toán, Kiểm toán viên còn thu thạp thêm những thông tin bổ sung từ
nhiều nguồn khác nhau về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng.
Trong quá trình thu thập thông tin về hoạt động sản xuát kinh doanh trong năm 2003
tại Công ty đờng A và dựa trên cơ sở phân tích về tình hình tài chính của đơn vị. Đó
chính là tình trạng thiếu nguyên liệu để sản xuất từ đó số lợng hàng hoá không đủ
cung cấp cho thị trờng cũng nh tình trạng nhập khẩu đờng của nớc ngoài tăng mạnh
làm giảm giá đờng trong nớc ảnh hởng tới doanh thu cũng nh Báo cáo kết quả sản
xuất kinh doanh tại đơn vị.
Các thông tin thu thập đợc trong bớc xây dựng chiến lợc kiểm toán, Kiểm toán
viên AASC luôn bám sát và thực hiện tốt các quy định của Chuẩn mực kiểm toán
Quốc tế ISA 310 về thu thập thông tin cơ sở khi tiến hành kiểm toán: để thực hiện

kiểm toán Báo cáo tài chính, Kiểm toán viên phải có hoặc phải thu thập đầy đủ về
hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng
Trong giai đoạn này, Kiểm toán viên tìm hiểu đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ
đối với các chỉ tiêu đợc trình bày trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại đơn
vị thông qua các thủ tục kiểm soát. Tại Công ty đờng A các Kiểm toán viên AASC
đánh giá hệ thống kiểm soát nội của đơn vị là khá mạnh. Trong giai đoạn này chủ
yếu Kiểm toán viên sử dụng kĩ thuật phỏng vấn và quan sát. Đồng thời Kiểm toán
viên thực hiện đánh giá rủi ro của cuộc kiểm toán.
Ngoài các bớc đợc thực hiện trong quy trình này Kiểm toán viên còn kết hợp
chặt chẽ việc tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng với việc thực hiện các
bớc phân tích tổng quát. Thông qua việc kết hợp giúp Kiểm toán viên phát hiện đợc
những khó khăn, thuận lợi trong hoạt động sản xuất kinh doanh từ đó phân tích
những ảnh hởng của những sai sót tới các chỉ tiêu trên Báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh.
Trong bớc lập kế hoạch kiểm toán, các kiểm toán phần hành tiếp cận với các
khoản mục cụ thể phân chia nhiệm vụ.
2/ Giai đoạn thực hiện kiểm toán
Việc thực hiện kiểm toán phụ thuộc vào quá trình lập kế hoạch, trong đó Kiểm
toán viên đánh gia các khoản mục là trọng yếu hay không trọng yếu. Chính vì thế,
công việc kiểm tra chi tiết các tài khoản, thực hiện thủ tục phân tích đợc Kiểm toán
viên áp dụng theo các mức độ khác nhau cho từng loại tài khoản. Tại Công ty đờng A
các khoản mục doanh thu, chi phí đợc đánh giá là trọng yếu nên Kiểm toán viên tiến
hành kiểm tra chi tiết.
3/ Giai đoạn kết thúc kiểm toán
Kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là một phần trong toàn bộ
trong kiểm toán Báo cáo tài chính. Vì vậy khi kết thúc kiểm toán và tiến hành đánh
giá về Báo cáo tài chính, Kiểm toán viên sẽ tổng hợp kết quả kiểm toán từng tài
khoản và đánh giá mối liên hệ giữa chúng. Ví dụ nh các khoản doanh thu và phải thu.
Qua kết quả của các cuộc kiểm toán, với trình độ chuyên môn cao cùng với sự
sáng tạo lòng nhiệt tình của đội ngũ nhân viên trẻ nhng có nhiều kinh nghiệm, việc

áp dụng các phơng pháp kiểm toán tiên tiến đã chứng tỏ những u điểm trong quy
trình kiểm toán Báo cáo tài chính nói chung và kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh nói riêng của AASC. Những u điểm này tạo lợi thế cho AASC thực hiện
công việc kiểm toán đạt hiệu quả cao, tiết kiệm thời gian, chi phí sức lực. Các phơng
pháp kiểm toán của AASC đợc xây dựng cả trên cơ sở nghiện cứu các chuẩn mực
kiểm toán Việt Nam và Chuẩn mực kiểm toán Quốc tế. Từ những lợi thế đó làm tăng
sức cạnh tranh của AASC, đồng thời giữ vững và củng cố uy tín nghề nghiệp với
khách hàng.
Ngoài những lí do trên còn có những nguyên nhân khác nữa bao trùm lên toàn
bộ cuộc kiểm toán và dẫn đến sự thành công của kiểm toán Báo cáo tài chính nói
chung và kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh nói riêng. Đó là:
- Sự lãnh đạo của ban giám đốc: Là những ngời quản lí có kinh nghiệm lâu
năm có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực kiểm toán và t vấn luôn giám sát chặt
chẽ toàn bộ cuộc kiểm toán trong quá trình cung cấp dịch vụ kiểm toán. Bên cạnh đó
Ban giám đốc của AASC còn tham gia trực tiếp vào giai đoạn lập chiến lợc kiểm
toán, nhằm đảm cho cuộc kiểm toán thành công theo đúng nh hợp đồng đã kí với
khách hàng.
- Trình độ chuyên môn và kinh nghiệm của các Kiểm toán viên:
Đây là một trong những nhân tố hàng đầu đa đến sự thành công của
cuộc kiểm toán. Do vậy AASC đã không ngừng tuyển dụng, đào tạo, bồi
dỡng nâng cao trình độ của Kiểm toán viên. Mọi cuộc kiểm toán đều có
sự tham gia của những Kiểm toán viên có nhiều kinh nghiệm, từ đó
nâng cao hiệu quả kiểm toán.
II/ Hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh tại AASC
1/ Sự cần thiết phải hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh tại AASC
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với bất
cứ một doanh nghiệp sản xuất nào. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh
sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp và luôn là đối tợng quan tâm của nhiều ng-

ời. Khi Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh đúng, trung thực, thể hiện
chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp. Điều đó sẽ làm cho những ngời quan
tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp có cái nhìn lạc quan hơn về sự phát
triển của doanh nghiệp, các nhà đầu t sẽ yên tâm hơn khi đầu t, hợp tác với doanh.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh thể hiện rõ nét quá trình sản xuất kinh doanh
của đơn vị cũng nh tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nớc. Các Kiểm toán viên
luôn coi Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh có vị trí quan trọng trong kiểm toán
Báo cáo tài chính. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cung cấp những chỉ tiêu
quan trọng nh doanh thu, chi phí, các khoản nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà nớc. Do
vậy, yêu cầu đặt ra đối với kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh nói riêng
và kiểm toán Báo cáo tài chính nói chung phải đợc thực hiện hiệu quả. Kiểm toán ở
đây không chỉ đơn thuần là phát hiện ra những sai sót, những yếu kém, khuyết điểm
của đơn vị mà phải từ đó đề xuất ra những ý kiến giúp doanh nghiệp khắc phục và
sửa chữa, nêu lên những điểm mạnh để doanh nghiệp duy trì, phát triển. Đó mới
chính là những mong muốn của doanh nghiệp, kiểm toán không chỉ đơn thuần là
thực hiện một cách máy móc các nghiệp vụ mà còn là những ngời bạn trên con đờng
phát triển đi lên của doanh nghiệp.
Tại Việt Nam kiểm toán vẫn còn là hoạt động mới mẻ, tuy trải qua một thời gian
cha dài nhng hoạt động kiểm toán đã khẳng định đợc vai trò không thể thiếu đợc
trong nền kinh tế thị trờng cạnh tranh khốc liệt. Hoạt động kiểm toán không chỉ giúp
ích cho các doanh nghiệp mà còn giúp ích rất nhiều cho quá trình quản lí vĩ mô của
Nhà nớc. Tuy nhiên do quá trình phát triển còn quá ngắn so với bề dầy lịch sử kiểm
toán trên thế giới nên không thể tránh khỏi những hạn chế. Trong mọi cuộc kiểm
toán đều không thể tránh đợc hết các rủi ro, cho dù Kiểm toán viên có trình độ
chuyên môn cao, do đó việc xem xét lại công việc kiểm toán là điều cần thiết. Hoàn
thiện phơng pháp kiểm toán Báo cáo tài chính cũng nh kiểm toán Báo cáo kết quả
hoạt động kinh doanh là nhằm đáp ứng đợc đòi hỏi ngày càng cao từ phía khách
hàng. Đó chính là điều kiện để AASC không ngừng phát triển và lớn mạnh trong thị
trờng cạnh tranh đầy những khó khăn nh hiện nay.
2/ Một số phơng hớng hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh

doanh tại AASC
2.1/ Thu thập thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ
Trong quá trình lập kế hoạch kiểm toán, Kiểm toán viên phải thực hiện công
việc tìm hiểu và thu thập thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng nh:
quá trình hình thành và phát triển, cơ cấu tổ chức, hệ thống kế toán, sản phẩm của
quá trình sản xuất kinh doanhtừ đó làm cơ sở đánh giá rủi ro kiểm soát và xác định
phơng pháp kiểm toán. Qua quá trình thực tế kiểm toán tại Công ty đờng A cho thấy
những thông tin mà Kiểm toán viên thu thập đợc về hệ thống kiểm soát nội bộ của
khách hàng đều đợc đánh giá là hiệu quả và đầy đủ. Tuy nhiên, sau bớc tìm hiểu này
các thông tin đã thu thập trong quá trình kiểm toán đợc la lại rất ít trong hồ sơ kiểm
toán chủ yếu là những giấy tờ nh: bản sao điều lệ hoạt động, cơ cấu bộ máy quản
lí.Kiểm toán viên không thực hiện tóm tắt lại các thông tin nên sẽ gây rất nhiều khó
khăn trong các cuộc kiểm toán tiếp theo nếu là những Kiểm toán viên khác thực hiện.
Trên cơ sở những thông tin thu thập đợc, Kiểm toán viên nên tóm tắt những thông tin
về hệ thống kiểm soát nội bộ trong từng khoản mục hay trong từng bộ phận. Điều đó
không chỉ không chỉ nhằm mục đích đạt đợc sự hiểu biết để đánh giá độ tin cậy của
hệ thống kiểm soát nội bộ mà còn hớng tới việc hình thành ý kiến t vấn cho khách
hàng.