Nghiên cứu và xây dựng thử nghiệm hệ thống đơn thuốc điện tử tại Việt Nam theo mô hình mạng lưới surescripts

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------------------------------

VÕ TƯ DUY

Nghiên cứu và xây dựng thử nghiệm hệ thống đơn
thuốc điện tử tại Việt Nam theo mô hình mạng lưới
Surescripts
CHUN NGÀNH: CƠNG NGHỆ THƠNG TIN
MÃ SỐ: CB130386

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN HỮU ĐỨC

HÀ NỘI - 2016


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức
MỤC LỤC

MỤC LỤC ..................................................................................................................1
LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................5
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................6
DANH MỤC CÁC TỪ TIẾNG ANH, TỪ VIẾT TẮT ..........................................7
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................9

DANH MỤC CÁC HÌ NH VẼ , ĐỒ THI ................................................................
10
̣
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................14
PHẦN 1: NỀN TẢNG CƠ SỞ ................................................................................17
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ ĐƠN THUỐC ĐIỆN TỬ VÀ MẠNG LƯỚI SURECRIPTS..17
Mở Chương .......................................................................................................17
1. Tổng quan về đơn thuốc điện tử ....................................................................17
1.1. Tổng quan...............................................................................................17
1.2. Lợi ích của đơn thuốc điện tử ................................................................17
2. Tổng quan về Mạng Lưới Surescripts ...........................................................18
2.1. Tổng quan...............................................................................................18
2.2. Thế mạnh của Surescripts ......................................................................19
2.3. Cách hoạt động.......................................................................................19
2.4. Bảo mật ..................................................................................................21
CHƯƠNG II: NỀN TẢNG CƠNG NGHỆ WEB API VÀ MƠ HÌNH PHÁT TRIỂN WEBSITE
MVC ......................................................................................................................22
Mở Chương .......................................................................................................22
1. Công nghệ Web API ......................................................................................22
1.1 Tổng quan................................................................................................22
1.2. Kiến Trúc Web API ...............................................................................23
The hosting layer - Tầng hosting ..............................................................25
The message handler pipeline - Tầng xử lý thông điệp ............................25
The controller handling layer - Tầng xử lý của controller ........................26
1.3. Lợi ích của Web API..............................................................................27
2. Mơ hình phát triển website MVC ..................................................................28
2.1 Tổng quan................................................................................................28
2.2 Luồng xử lý yêu cầu của người dùng trong MVC ..................................30
2.3 Lợi ích của mơ hình MVC ......................................................................31
Học Viên: Võ Tư Duy

1


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

PHẦN 2: XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐƠN THUỐC ĐIỆN TỬ
SURESCRIPTVN ....................................................................................................32
CHƯƠNG III: HỆ THỐNG ĐƠN THUỐC ĐIỆN TỬ SURESCRIPTVN .......................32
Mở Chương .......................................................................................................32
1. Tổng quan về Hệ Thống Đơn Thuốc Điện Tử SurescriptVN ........................32
1.1. Mục Đích ................................................................................................32
1.2. Lợi Ích ....................................................................................................32
1.3. Các thành phần trong hệ thống ..............................................................33
1.4. Mơ hình hoạt động chung ......................................................................36
2. Phân tích yêu cầu chức năng ........................................................................38
2.1. Yêu cầu chức năng của hệ thống SurescriptVN ....................................38
2.1.1. Yêu cầu chức năng của Website SurescriptVN ..............................38
A. Ca sử dụng cho người dùng, bệnh viện, nhà thuốc và bệnh nhân....38
B. Ca sử dụng cho quản trị viên ............................................................45
2.1.2. Yêu cầu APIs của hệ thống SurescriptVN ......................................49
A. APIs cho bệnh viện, phòng khám ....................................................49
B. APIs cho nhà thuốc...........................................................................55
2.2. Yêu cầu chức năng của Website Bệnh Viện Vinmec ............................58
Sơ đồ ca sử dụng .......................................................................................58
UC15 – Đăng nhập ....................................................................................58
UC16 – Tra cứu thông tin bệnh nhân ........................................................59
UC17 – Thêm bệnh nhân mới ...................................................................59

UC18 – Sửa thông tin bệnh nhân ..............................................................60
UC19 – Cập nhật thuốc dị ứng của bệnh nhân .........................................60
UC20 – Kê đơn thuốc mới cho bệnh nhân ................................................61
UC21 – Tra cứu đơn thuốc bệnh nhân ......................................................62
UC22 – Xem thông tin một đơn thuốc ......................................................62
UC23 – Sửa đơn thuốc ..............................................................................63
UC24 – Hủy đơn thuốc .............................................................................63
UC25 – In đơn thuốc .................................................................................64
UC26 – Bác sĩ đăng Xuất ..........................................................................64
2.3. Yêu cầu chức năng của Website Nhà Thuốc Linh Đan .........................65
Sơ đồ ca sử dụng .......................................................................................65
UC27 – Dược sĩ đăng nhập .......................................................................65
UC28 – Tra cứu đơn thuốc của nhà thuốc ................................................66
UC29 – Xem thông tin một đơn thuốc ......................................................66
UC30 – Xuất đơn thuốc ............................................................................67
Học Viên: Võ Tư Duy

2


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

UC31 – In đơn thuốc .................................................................................67
UC32 – Tra cứu thuốc ...............................................................................68
UC33 – Cập nhật thông tin thuốc..............................................................68
UC34 – Dược sĩ đăng xuất ........................................................................69
CHƯƠNG IV: THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐƠN THUỐC ĐIỆN TỬ SURESCRIPTVN ........70
Mở Chương .......................................................................................................70

1. Thiết kế kiến trúc tổng quát...........................................................................70
2. Thiết kế hệ thống con SurescriptVN ..............................................................73
2.1 Thiết kế kiến trúc Website SurescriptVN ...............................................73
2.2. Thiết kế kiến trúc SurescriptVN APIs ...................................................74
2.2.1 Model ...............................................................................................76
2.2.2 Các API Controller...........................................................................81
2.3 Thiết kế database .....................................................................................90
Sơ đồ mối quan hệ giữa các bảng .............................................................90
Thiết kế từng bảng dữ liệu cụ thể..............................................................92
2.4 Xây dựng cơ chế kiểm tra thuốc tốt ........................................................98
3. Thiết kế Website Bệnh Viện Vinmec ............................................................101
3.1 Thiết kế kiến trúc ..................................................................................101
3.2 Thiết kế database ...................................................................................101
Mối quan hệ giữa các bảng .....................................................................101
Thiết kế từng bảng dữ liệu cụ thể............................................................101
4. Thiết kế Website Nhà Thuốc Linh Đan .......................................................103
4.1 Thiết kế kiến trúc ..................................................................................103
4.2 Thiết kế database ...................................................................................103
Mối quan hệ giữa các bảng .....................................................................103
Thiết kế từng bảng dữ liệu cụ thể............................................................103
CHƯƠNG V: THỬ NGHIỆM HỆ THỐNG VÀ ĐÁNH GIÁ ........................................105
Mở Chương .....................................................................................................105
1. Môi trường thử nghiệm ...............................................................................105
2. Chương Trình Thử Nghiệm .........................................................................105
2.1. Hệ Thống SurescriptVN.......................................................................105
2.1.1 Website SurescriptVN....................................................................105
UC07 - Đăng ký Bệnh Viện ................................................................105
UC08 - Đăng ký Nhà Thuốc ...............................................................107
UC09 – Xem thông tin đơn thuốc .......................................................109
UC12 – Thêm thuốc vào hệ thống ......................................................111

UC13 – Sửa thông tin Thuốc ..............................................................112
Học Viên: Võ Tư Duy

3


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

UC14 – Xóa thuốc khỏi hệ thống........................................................112
2.1.2 SurescriptVN APIs .........................................................................113
2.2. Website Bệnh Viện Vimec ...................................................................113
UC16 – Tra cứu thông tin bệnh nhân ......................................................113
UC19 – Cập nhật thuốc dị ứng bệnh nhân ..............................................115
UC20 – Kê đơn thuốc mới ......................................................................116
UC23 – Sửa đơn thuốc ............................................................................119
UC24 – Hủy đơn thuốc ...........................................................................121
UC25 – In đơn thuốc ...............................................................................122
2.3. Website Nhà Thuốc Linh Đan .............................................................122
UC28 – Tra cứu đơn thuốc của nhà thuốc ..............................................122
UC30 – Xuất đơn thuốc ..........................................................................123
UC32 – Tra cứu thuốc của nhà thuốc .....................................................123
UC33 – Cập nhật thông tin thuốc............................................................124
3. Kết quả thử nghiệm .....................................................................................124
CHƯƠNG VI. KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN .................................................125
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................126

Học Viên: Võ Tư Duy

4


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

LỜI CAM ĐOAN
Tác giả luận văn xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tác giả
luận văn đúc kết từ quá trình nghiên cứu, tập hợp các nguồn tài liệu, các kiến thức
đã học đến việc tự thu thập các thông tin liên quan và liên hệ thực tế tại đơn vị công
tác. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng
bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận
văn này đã được cảm ơn và các thơng tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Tác giả luận văn xin chiụ trách nhiê ̣m về nghiên cứu của mı̀nh.

Ho ̣c viên thực hiê ̣n luâ ̣n văn

Võ Tư Duy

Học Viên: Võ Tư Duy

5


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tác giả luận văn xin được gửi lời cảm ơn đến tất cả quý thầy cô
đã giảng dạy trong chương trình đào ta ̣o tha ̣c sỹ, Viện Công Nghê ̣ Thông Tin và
Truyề n Thông, Đa ̣i ho ̣c Bách Khoa Hà Nô ̣i, những người đã truyền đạt cho tác giả
những kiến thức hữu ích làm cơ sở cho tác giả thực hiện tốt luận văn này.
Với lịng kính trọng và biết ơn, tác giả luận văn xin được bày tỏ lời cảm ơn
tới TS. Nguyễn Hữu Đức đã khuyến khích, tận tình hướng dẫn trong thời gian thực
hiện luận văn. Mặc dù trong quá trình thực hiện luận văn có giai đoạn khơng được
thuận lợi nhưng những gì thầ y đã hướng dẫn, chỉ bảo đã cho tác giả luận văn nhiều
kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài.
Sau cùng tác giả luận văn xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo
điều kiện tốt nhất cho tác giả luận văn trong suốt quá trình học cũng như thực hiện
luận văn. Do thời gian có hạn và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên
luận văn còn nhiều thiếu xót, rất mong nhận được ý kiến góp ý của Thầy/Cô và các
ba ̣n học viên.
Ho ̣c viên thực hiê ̣n luâ ̣n văn

Võ Tư Duy

Học Viên: Võ Tư Duy

6


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

DANH MỤC CÁC TỪ TIẾNG ANH, TỪ VIẾT TẮT

Từ Viết Tắt

Giải Nghĩa

Access Key

Mã truy cập hệ thống

Active

Hoạt động

API

Application Programming Interface: Giao diện lập trình ứng
dụng

Button

Nút bấm

Checkbox

Một ơ nhỏ mà người dùng có thể đánh dấu hoặc bỏ đánh dấu

Client

Khách hàng, người sử dụng dịch vụ/API

CMND

Chứng minh nhân dân

CNTT

Công nghệ thông tin

Database

Cơ sở dữ liệu

Dialog

Một bảng chứa nhiều phần tử để người dùng nhập dữ liệu
hoặc chọn dữ liệu có sẵn

GPKD

Giấy Phép Kinh Doanh

GUI

Graphical User Interface: Giao diện đồ hoạ người dùng

Hyperlink

Đường dẫn đến một trang web

IIS

Microsoft Internet Information Services dung để triển khai
các ứng dụng web.

Input

Phần tử để người dùng nhập dữ liệu vào

JSON

JavaScript Object Notation – Một kiểu dữ liệu dùng để trao
đổi giữa Client và Server

Locked

Đã khóa

Menu

Thanh cơng cụ để người dùng chọn

OOP

Hướng đối tượng

Registry

Đăng ký

Server

Máy chủ, nơi cung cấp dịch vụ/API

SĐT

Số điện thoại

Học Viên: Võ Tư Duy

7


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

Use Case

Ca sử dụng của người dùng

Validating

Đang xác nhận

WHO

Tổ chức Y Tế Thế Giới

Học Viên: Võ Tư Duy

8

Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1: clinics – Bệnh Viện/Phòng Khám ...............................................................92
Bảng 2: pharmacy – Nhà Thuốc................................................................................92
Bảng 3: patient – Bệnh Nhân ....................................................................................93
Bảng 4: drug - Thuốc ................................................................................................94
Bảng 5: prescription – Đơn Thuốc ............................................................................94
Bảng 6: prescriptiondrug – Thuốc trong đơn ............................................................95
Bảng 7: pharmacydrug – Thuốc đã được nhà thuốc đăng ký ...................................95
Bảng 8: drugcategory – Nhóm thuốc ........................................................................96
Bảng 9: drugunit – Đơn vị/Đóng gói thuốc ..............................................................96
Bảng 10: patientallergy – Thuốc bệnh nhân dị ứng ..................................................96
Bảng 11: accstatus – Trạng thái bệnh viện/nhà thuốc...............................................96
Bảng 12: user – người dùng hệ thống SurescriptVN ................................................97
Bảng 13: user – người dùng hệ thống Bệnh Viện Vinmec .....................................101
Bảng 14: doctor – Bác Sĩ ........................................................................................102
Bảng 15: user – người dùng hệ thống Nhà Thuốc Linh Đan ..................................103
Bảng 16: pharmacist – Dược Sĩ .............................................................................104

Học Viên: Võ Tư Duy

9


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

DANH MỤC CÁC HÌ NH VẼ , ĐỜ THI ̣
Hình 1: Surescripts Network logo .............................................................................19
Hình 2: Cách hoạt động của Surescripts Network ....................................................20
Hình 3: Web API hỗ trợ hầu hết thiết bị ...................................................................22
Hình 4: Kiến trúc Web API.......................................................................................24
Hình 5: Thành phần xử lý thơng điệp - Message Handler ........................................25
Hình 6: Các phương thức của Web API ...................................................................28
Hình 7: Xử lý yêu cầu người dùng trong MVC ........................................................30
Hình 8: Sơ đồ hoạt động chung.................................................................................36
Hình 9: Sơ đồ ca sử dụng cho người dùng của Website SurescriptVN ....................38
Hình 10: Sơ đồ ca sử dụng cho quản trị viên của Website SurescriptVN ................45
Hình 11: Sơ đồ ca sử dụng cho Bệnh Viện ...............................................................49
Hình 12: Sơ đồ ca sử dụng cho nhà thuốc.................................................................55
Hình 13: Sơ đồ ca sử dụng cho Bác Sĩ......................................................................58
Hình 14: Sơ đồ ca sử dụng cho Dược Sĩ ...................................................................65
Hình 15: Kiến trúc tổng quát Hệ thống Đơn Thuốc Điện Tử SurescriptVN ............71
Hình 16: Sơ đồ kiến trúc website theo mơ hình MVC..............................................73
Hình 17: Sơ đồ kiến trúc SurescriptVN APIs ...........................................................74
Hình 18: Thành phần Model cùa SurescriptVN APIs...............................................76
Hình 19: Lớp clinic.cs - Bệnh Viện ..........................................................................77
Hình 20: Lớp pharmacy.cs – Nhà Thuốc ..................................................................78
Hình 21: Lớp patient.cs - Bệnh Nhân .......................................................................79
Hình 22: Lớp drug.cs - Thuốc ...................................................................................80
Hình 23: Lớp prescription.cs - Đơn Thuốc ...............................................................81
Học Viên: Võ Tư Duy

10

Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

Hình 24: Các API Controller.....................................................................................82
Hình 25: Các APIs của PrescriptionController .........................................................82
Hình 26: HTTP GET lấy thơng tin một đơn thuốc ...................................................83
Hình 27: Dữ liệu đơn thuốc dưới dạng JSON ...........................................................83
Hình 28: HTTP GET lấy danh sách đơn thuốc của nhà thuốc ..................................84
Hình 29: Danh sách đơn thuốc trả về dưới dạng JSON ............................................84
Hình 30: HTTP POST thêm đơn thuốc mới vào hệ thống ........................................85
Hình 31: API trả lại mã đơn thuốc mới .....................................................................85
Hình 32: HTTP PUT Xuất đơn thuốc .......................................................................86
Hình 33: APIs của ClinicController ..........................................................................86
Hình 34: APIs của PharmacyController....................................................................87
Hình 35: APIs của DrugController ...........................................................................88
Hình 36: APIs của PatientController ........................................................................89
Hình 37: APIs của PharmacyDrugController2.3 Thiết kế database .......................89
Hình 38: Mối quan hệ giữa các bảng của Hệ thống SurescriptVN ...........................90
Hình 39: Bảng Patient, Drug và PatientAllergy ........................................................98
Hình 40: Sơ đồ nghiệp vụ API.12 - Kiểm tra thuốc tốt ..........................................100
Hình 41: Mối quan hệ giữa các bảng của Website Bệnh Viện Vinmec..................101
Hình 42: Mối quan hệ giữa các bảng của Website Nhà Thuốc Linh Đan ..............103
Hình 43: Danh sách Bệnh Viện...............................................................................105
Hình 44: Dialog Đăng Ký Bệnh Viện .....................................................................106
Hình 45: Trang Quản Lý Bệnh Viện .......................................................................106
Hình 46: Dialog Cập nhật trạng thái Bệnh Viện .....................................................107
Hình 47: Danh sách Nhà Thuốc ..............................................................................107

Học Viên: Võ Tư Duy

11


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

Hình 48: Dialog Đăng ký Nhà Thuốc .....................................................................108
Hình 49: Trang Quản lý Nhà Thuốc .......................................................................108
Hình 50: Dialog Cập nhật trạng thái Nhà Thuốc ....................................................108
Hình 51: Danh sách Đơn Thuốc của Bệnh Bhân ....................................................109
Hình 52: Đơn Thuốc ...............................................................................................110
Hình 53: Trang Quản lý Thuốc ...............................................................................111
Hình 54: Dialog Thêm Thuốc .................................................................................111
Hình 55: Dialog Cập nhật Thuốc ............................................................................112
Hình 56: Dialog Xác nhận xóa ................................................................................112
Hình 57: Danh sách Bệnh Nhân ..............................................................................113
Hình 58: Dialog Thơng tin Bệnh Nhân ...................................................................114
Hình 59: Thuốc Bệnh Nhân dị ứng .........................................................................115
Hình 60: Kết quả cập nhật thuốc dị ứng .................................................................115
Hình 61: Dialog Kê đơn thuốc ................................................................................116
Hình 62: Tìm thuốc cho Đơn Thuốc .......................................................................116
Hình 63: Cảnh báo Thuốc .......................................................................................117
Hình 64: Kê đơn đầy đủ ..........................................................................................117
Hình 65: Chọn Nhà Thuốc ......................................................................................118
Hình 66: Kiểm tra đơn thuốc...................................................................................119
Hình 67: Kết quả sau khi kê Đơn Thuốc.................................................................119
Hình 68: Trang Đơn Thuốc Bệnh Nhân ..................................................................119

Hình 69: Đơn Thuốc đầy đủ....................................................................................120
Hình 70: Dialog Kê Đơn khi sửa Đơn Thuốc .........................................................121
Hình 71: Kết quả Hủy Đơn Thuốc ..........................................................................121
Học Viên: Võ Tư Duy

12


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

Hình 72: In Đơn Thuốc ...........................................................................................122
Hình 73: Danh sách Đơn Thuốc của Nhà Thuốc ....................................................122
Hình 74: Kết quả Xuất Đơn Thuốc .........................................................................123
Hình 75: Danh mục Thuốc của Nhà Thuốc ............................................................123
Hình 76: Cập nhật thông tin Thuốc .........................................................................124

Học Viên: Võ Tư Duy

13


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

MỞ ĐẦU
Theo số liệu của Tổng Cục Thống Kê (1), tính đến hết năm 2012 nước ta có
910 bệnh viện, ước tính mỗi bệnh viện có 500 đơn thuốc mỗi ngày. Như vậy cả

nước có 455.000 đơn thuốc được kê mỗi ngày. Hầu hết trong số này là đơn
thuốc tay do bác sĩ viết. Tức là viết các loại thuốc lên đơn thuốc và bệnh nhân
sẽ mang đơn thuốc ra nhà thuốc để mua. Với số lượng đơn thuốc lớn và quy
trình kê đơn, mua thuốc thủ công như vậy, chắc chắn sẽ có nhưng sai sót xẩy ra
gây nguy hiểm cho người bệnh. Đồng thời quy trình kê đơn, mua thuốc này
cũng đang tồn tại rất nhiều bất cập như:
- Bác sĩ lạm dụng kháng sinh trong kê đơn để bệnh nhân nhanh khỏi bệnh.
Việc này làm cho tình trạng kháng kháng sinh ở nước ta đang ở mức cao nhất
thế giới và Việt Nam đã được WHO đưa ra cảnh báo (2). Theo Tổ chức Y tế thế
giới (WHO), từ năm 2009 đến nay, số lượng thuốc kháng sinh được bán ở Việt
Nam đã tăng gấp 2 lần. WHO đưa ra cảnh báo đến năm 2050, tình trạng kháng
thuốc kháng sinh có thể là nguyên nhân gây tử vong cho 10 triệu người trên
toàn cầu. Đáng báo động hơn, trong số các quốc gia có tình trạng kháng thuốc
kháng sinh nghiêm trọng thì Việt Nam là một trong số những nước đứng đầu.
Ông Lokky Wai – Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng, trong vài chục
năm nữa, khi các phương pháp điều trị như hóa trị bệnh ung thư và phẫu thuật
đơn giản sẽ không thể thực hiện được do phụ thuộc vào thuốc kháng sinh để
bảo vệ bệnh nhân chống nhiễm trùng. Trong tương lai khi kháng sinh khơng
cịn tác dụng thì triệu chứng ho hay một vết cắt cũng có thể gây tử vong.
- Bác sĩ kê thuốc nằm trong danh sách giới hạn của Bộ Y Tế. Đây là những
thuốc đặc biệt, cần cực kỳ hạn chế khi kê đơn như thuốc ngủ Seduxen, thuốc
giảm đau mạnh Morphin, thuốc an thần diazepam, ... Bộ Y Tế đã có Thơng Tư
(3) Quy định quản lý thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần và tiền chất dùng
làm thuốc để hạn chế việc sản xuất và sử dụng những loại thuốc này.
Học Viên: Võ Tư Duy

14


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

- Sự liên kết giữa bác sĩ, công ty sản xuất/nhập khẩu thuốc và nhà thuốc tạo
ra sự độc quyền một số loại thuốc nhất định, dẫn đến việc bệnh nhân bị mua
thuốc với giá cao. Bác sĩ sẽ được hưởng hoa hồng từ việc kê loại thuốc này, cịn
cơng ty và nhà thuốc sẽ có lợi nhuận lớn. Bộ Y Tế cũng đã có thơng tư (4) về
việc nghiêm cấm các công ty thuốc quảng cáo thuốc cho bác sĩ, gây ảnh hưởng
đến việc kê đơn thuốc.
- Bệnh nhân có tiền sử dị ứng với loại thuốc trong đơn. Nếu bệnh nhân
không thông báo và bác sĩ kê thuốc vào đơn, bệnh nhân sẽ gặp nhiều nguy hiểm
khi sử dụng thuốc.
- Chữ viết trong đơn xấu hoặc không rõ ràng, dược sĩ khó lấy đúng loại
thuốc cho bệnh nhân.
- Những loại thuốc chuyên dụng như thuốc tiêm, thuốc kháng viêm và giảm
đau Voltaren, ... thường ít nhà thuốc bán và bệnh nhân mất nhiều thời gian để
tìm mua.
- Thuốc đã dừng sản xuất và được thay thế bằng một loại mới. Bệnh nhân sẽ
phải quay lại hỏi bác sĩ xem liệu mình có thể dùng loại thuốc mới khơng, liều
dùng của loại thuốc mới như nào.
- Bệnh nhân làm thất lạc đơn thuốc.
Tại các quốc gia phát triển như Mỹ, đơn thuốc điện tử đã được chính phủ
cấp phép và nó đang dần thay thế đơn thuốc tay truyền thống. Theo thông kê
của Surescripts - mạng lưới đơn thuốc điện tử lớn nhât ở Mỹ, hiện đã có hơn
900.000 chuyên gia, bác sĩ và hơn 1000 bệnh viện tham gia vào mạng lưới và
họ thực hiện kê hơn 1 tỷ đơn thuốc điện tử mỗi năm cho 270 triệu người.
Surescripts Network cung cấp các dịch vụ và tiện ích cho phép bác sĩ viết và
gửi đơn thuốc trực tiếp đến nhà thuốc thay cho cách viết tay truyền thống. Đơn
thuốc điện tử sẽ đảm bảo đúng loại thuốc, đúng nơi nhận và dược sĩ có thể hiểu
được. Đơn thuốc điện tử giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình kê đơn, mua và

Học Viên: Võ Tư Duy

15


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

sử dụng thuốc của bệnh nhân đồng thời khắc phục những bất cập của quy trình
kê đơn thuốc tay truyền thống.
Nhận thấy những ưu điểm của đơn thuốc điện tử và với mong muốn những
bệnh nhân ở nước ta được kê những đơn thuốc tốt, cũng như khơng gặp phải
khó khăn khi mua và sử dụng thuốc. Tác giả xin đề xuất đề tài:
Nghiên cứu và xây dựng thử nghiệm hệ thống đơn thuốc điện tử tại Việt
Nam theo mơ hình mạng lưới Surescripts
Hệ thống được đặt tên là SurescriptVN và gồm có 3 hệ thống con:
- Website Bệnh Viện Vinmec: Nơi bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân.
- Website Nhà Thuốc Linh Đan: Bệnh nhân mua thuốc tại nhà thuốc Linh
Đan. Dược sĩ sẽ bàn giao thuốc cho bệnh nhân thông qua Website nhà thuốc.
- Hệ thống con SurescriptVN: Hệ thống đóng vai trị quan trọng nhất trong
SurescriptVN, có nhiệm vụ kết nối bệnh viện, nhà thuốc và bệnh nhân.

Học Viên: Võ Tư Duy

16


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức
PHẦN 1: Nền tảng cơ sở

CHƯƠNG I: Tổng quan về đơn thuốc điện tử và mạng lưới Surecripts
Mở Chương
Trong Chương I, người viết sẽ trình bày 2 vấn đề chính:
- Tổng quan về đơn thuốc điện tử: các khái niệm cơ bản và mục đích của đơn
thuốc điện tử.
- Tổng quan về Mạng Lưới SurescriptVN: Nhiệm vụ, cách thức hoạt động
của mạng lưới. Sự phát triển mạnh mẽ của mạng lưới Surescripts tại Mỹ.
1. Tổng quan về đơn thuốc điện tử
1.1. Tổng quan
Đơn thuốc điện tử là một nền tảng công nghệ cho phép bác sĩ viết và gửi đơn
thuốc trực tiếp đến nhà thuốc thay cho cách viết tay truyền thống. Đơn thuốc điện tử
phải đảm bảo đúng loại thuốc, đúng nơi nhận và dược sĩ có thể hiểu được (5).
Một hệ thống đơn thuốc điện tử cơ bản có nhiệm vụ giống như một cuốn cẩm
nang tham khảo. Nơi mà các bác sĩ và bệnh nhân có thể truy cập vào và tra cứu
thông tin đơn thuốc. Các hệ thống phức tạp hơn cho phép bác sĩ kê đơn cho bệnh
nhân, quản lý thuốc, tra cứu thơng tin qua trình điều trị của bệnh nhân, kết nối tới
cửa hàng thuốc và tích hợp với hệ thống hồ sơ y tế điện tử.
Các hệ thống đơn thuốc điện tử tại Mỹ đều phải có chứng nhận của chính
phủ. Một hệ thống được cấp phép cần phải có khả năng gửi đơn thuốc điện tử, cảnh
báo người kê đơn về tác dụng phụ (nếu có) và gợi ý thuốc thay thế. Đơn thuốc điện
tử giúp giảm thiểu lỗi do chữ viết xấu, thất lạc đơn thuốc mà đơn thuốc truyền
thống thường đem lại.
1.2. Lợi ích của đơn thuốc điện tử
- Đảm bảo sự an toàn cho bệnh nhân.
+ Khi bác sĩ kê một loại thuốc kháng sinh, thuốc nằm trong danh sách giới
hạn hoặc thuốc bệnh nhân bị dị ứng, hệ thống sẽ có cảnh báo để nhắc nhở bác sĩ sử
dụng một loại thuốc khác thay thế.

Học Viên: Võ Tư Duy

17


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

+ Đơn thuốc được số hóa nên tên các loại thuốc, số lượng, cơng dụng, liều
dùng đều được nhìn thấy rõ ràng. Dược sĩ sẽ lấy được đúng thuốc, đúng số lượng
cho bệnh nhân. Bệnh nhân cũng nắm rõ được thông tin đơn thuốc để có thể sử dụng
thuốc đúng liều, đúng cách.
- Bệnh nhân có thể mua đơn thuốc với chi phí hợp lý. Hệ thống chịu trách nhiệm
quản lý danh sách thuốc. Một loại thuốc mới được thêm vào hệ thống sẽ được thông
báo đến tất cả các nhà thuốc. Các nhà thuốc có thể tra cứu thơng tin về thuốc mới và
đặt mua từ công ty sản xuất/nhập khẩu. Điều này sẽ giúp tránh độc quyền thuốc và
bệnh nhân sẽ không phải mua thuốc với giá cao.
- Giảm thiểu chi phí: Một nghiên cứu gần đây (6) cho thấy nếu số lượng đơn thuốc
điện tử tăng 10% sẽ giúp tiết kiệm 140 đến 240 tỷ $ trong vòng 10 năm tới.
- Tăng sự hiệu quả: đơn thuốc điện tử được gửi trực tiếp đến hệ thống máy tính nhà
thuốc, giúp giảm thiểu thời gian cũng như khả năng thất lạc đơn thuốc. Ngồi ra
dược sĩ nhà thuốc cũng khơng cần nhập đơn thuốc vào máy tính để thơng kê cũng
như tính tốn giá thành.
- Khả năng mở rộng: Một phịng khám hay một nhà thuốc mới có thể dễ dàng tham
gia vào mạng lưới thông qua các dịch vụ hệ thống cung cấp.
2. Tổng quan về Mạng Lưới Surescripts
2.1. Tổng quan
Mạng lưới Surescripts có tên gọi đầy đủ là The Surescripts Electronic
Prescribing Network ( Mạng lưới đơn thuốc điện tử Surescripts). Được tạo ra vào

năm 2001 bởi Hiệp hội dược tại Arlington, Virginia (7). Mục đích của mạng lưới là
cải thiện quá trình kê đơn bằng cách cung cấp khả năng gửi đơn thuốc từ văn phòng
bác sĩ tới nhà thuốc thơng qua mạng internet. Nó cũng tương tự với mạng lưới kết
nối các ngân hàng với các máy rút tiền (ATMs), Surescripts kết nối các bác sĩ với
các nhà thuốc. Mạng lưới cho phép truyền tải đơn thuốc an tồn và tin cậy từ máy
tính tại văn phịng bác sĩ tới máy tính của nhà thuốc.

Học Viên: Võ Tư Duy

18


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

Hình 1: Surescripts Network logo
Surescripts không phát triển hoặc bán ứng dụng kê đơn thuốc điện tử mà họ
sẽ xác nhận hệ thống kê đơn điện tử của phòng khám và nhà thuốc, sau đó để các hệ
thống đấy kết nối vào mạng lưới của mình.
Đơn thuốc điện tử trao đổi qua mạng Surescripts sẽ được đảm bảo an toàn,
tăng hiệu quả và chất lượng đơn thuốc cũng tốt hơn so với phương pháp đơn tay
truyền thống.
2.2. Thế mạnh của Surescripts
Mục đích của mạng lưới Surescripts là mang các dịch vụ và sản phẩm y tế đến
với tất cả mọi người thông qua internet. 3 khả năng cốt lõi cũng như thế mạnh của
mạng lưới Surescripts là :
- Kết nối với cộng động rộng lớn các đối tác chăm sóc sức khỏe. Bao gồm hơn
700 ứng dụng chăm sóc sức khỏe, được sử dụng bởi hơn 900.000 chuyên gia, hơn
1.000 bệnh viện và hơn 270 triệu người tham gia vào mạng lưới.

- Trao đổi một khối lượng thông tin khổng lồ và an toàn trên internet.
Surecripts thực hiện hơn 6 tỷ giao dịch mỗi năm, bao gồm 700 triệu bệnh án, hơn 1
tỷ đơn thuốc điện tử và gần 10 triệu tin nhắn chuẩn đốn bệnh.
- Tích hợp với các phần mềm, ứng dụng của bệnh viện và nhà thuốc mà không
cần mua thêm phần mềm và phần cứng.
2.3. Cách hoạt động
Để có thể gửi được đơn thuốc điện tử từ bác sĩ đến nhà thuốc, Surescripts cung
cấp nhiều dịch vụ cho bệnh viện và nhà thuốc. Thông qua các dịch vụ, bác sĩ có thể
truy xuất thơng tin bệnh nhân, kê đơn thuốc và gửi đơn đến nhà thuốc. Bệnh nhân
có thể nhận thuốc tại nhà thuốc hoặc có thể yêu cầu nhà thuốc gửi thuốc về nơi ở.
Học Viên: Võ Tư Duy

19


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

Hình 2: Cách hoạt động của Surescripts Network
Các dịch vụ mạng lưới Surescripts cung cấp:
- Đơn thuốc mới: gửi một đơn thuốc mới cho bệnh nhân tới nhà thuốc.
- Đơn thuốc chỉnh sửa: gửi đơn thuốc được chỉnh sửa đến nhà thuốc.
- Đơn thuốc tốt: cho phép người kê đơn lựa chọn thuốc trên dữ liệu thuốc có
sẵn và thơng tin về các loại thuốc tốt cho bệnh nhân.
- Bệnh án: truy cập bệnh án bệnh nhân sẽ giúp bác sĩ nắm rõ tình trạng sức
khỏe bệnh nhân, cũng như các loại thuốc mà bệnh nhân bị dị ứng. Qua đó bác sĩ có
thể kê đơn thuốc hiệu quả hơn, tránh được các tác dụng phụ khơng mong muốn.
- Tình trạng bệnh nhân: thông báo cho bác sĩ và nhà thuốc khi tình trạng bệnh
nhân thay đổi. Ví dụ: khi bệnh nhân đến hoặc ra khỏi một bệnh viện, hoặc thay đổi

số phòng, số bảo hiểm …
- Cung cấp thêm thuốc: cho phép bệnh viện yêu cầu nhà thuốc cấp thêm thuốc
cho bệnh nhân điều trị lâu dài hoặc bị bệnh mãn tính.
- Hủy đơn thuốc: hủy đơn thuốc đã gửi đến nhà thuốc.
- Yêu cầu chỉnh sửa đơn thuốc: cho phép nhà thuốc gửi yêu cầu chỉnh sửa đơn
thuốc tới người kê đơn nếu thấy sự bất thường trong đơn thuốc.

Học Viên: Võ Tư Duy

20


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

2.4. Bảo mật
Thông tin đơn thuốc và bệnh nhân là những thông tin cực kỳ quan trọng,
chúng cần được đảm bảo chính xác cũng như an toàn khi lưu chuyển trong mạng
Surescripts. Vì vậy để đảm bảo sự tin tưởng từ khách hàng mạng lưới Surescripts đã
đạt được các chứng chỉ an tồn thơng tin ở mức cao nhất.
- Surescripts đạt được chứng chỉ bảo mật an tồn thơng tin ISO27001 (8) vào
năm 2013, chỉ có 105 cơng ty ở Mỹ có thể đạt được chứng chỉ này. ISO27001 là
một tiêu chuẩn quốc tế, nó định nghĩa các yêu cầu mà một hệ thống quản lý thơng
tin cần phải có, từ đó đảm bảo rằng thông tin trong hệ thống được an toàn.
- Surescripts đã được chứng nhận bởi WebTrust (9). WebTrust được quản lý
bởi Hiệp hội kế toán chuyên nghiệp Canada. Nó được phát triển nhằm tăng sự tin
tưởng của người dùng khi trao đổi thông tin trên mạng internet. WebTrust định
nghĩa ra các tiêu chí và nguyên tắc (10), các hệ thống cần đáp ứng được các tiêu chí
đấy để nhận được chứng chỉ.

Học Viên: Võ Tư Duy

21


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

CHƯƠNG II: Nền tảng cơng nghệ Web API và mơ hình phát triển website
MVC
Mở Chương
Trong chương II, người viết sẽ trình bày về 2 cơng nghệ chính để xây dựng Hệ
thống Đơn Thuốc Điện Tử SurescriptVN.
- Công nghệ Web API: tạo ra các SurescriptVN APIs, kết nối bệnh viện, nhà
thuốc và bệnh nhân.
- Mơ hình phát triển website MVC: Dùng để xây dựng Website
SurescriptVN, Bệnh Viện Vinmec cũng như Nhà Thuốc Linh Đan.
1. Công nghệ Web API
1.1 Tổng quan
Web API (11) là một công nghệ giúp chúng ta tạo ra các dịch vụ web trực
tuyến dùng chung cho ứng dụng web, ứng dụng window, cũng như smartphone,
tablet …. Đây là công nghệ kế tiếp của WCF và Web Services với nhiều cải tiến
hơn.

Hình 3: Web API hỗ trợ hầu hết thiết bị
- Web Serives: Chỉ hỗ trợ giao thức HTTP, trao đổi dữ liệu dạng SOAP
(Simple Object Access protocol) dưới định dạng XML. Ưu điểm là dễ dàng cài đặt
nhưng chỉ có thể triển khai trên IIS, kiểu dữ liệu SOAP tốn nhiều dung lượng lưu

trữ và khó xử lý, vị vậy hiệu năng không cao.
Học Viên: Võ Tư Duy

22


Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

- WCF - Windowns Communication Foundation: Có thể trao đổi nhiều định
dạng dữ liệu SOAP, JSON, ... và hỗ trợ nhiều giao thức hơn TCP, HTTP, HTTPS,
.... Ưu điểm là đã hỗ trợ kiểu dữ liệu JSON, nhẹ hơn nhiều so với SOAP. Nhược
điểm lớn của WCF là kiến trúc phức tạp, khó cài đặt và cầu hình.
- Web API: Có thể trao đổi kiểu dữ liệu bất kỳ, nhưng thường là JSON thông
qua các phương thức của HTTP (GET/POST/PUT/DELETE). Ưu điểm lớn là dễ cài
đặt, có thể trao đổi dữ liệu với bất cứ Client nào hỗ trợ JSON. Vì vậy hiệu năng của
Web API là rất cao.
Chúng ta có thể tạo ra 1 Web API đơn giản cung cấp chỉ số chứng khốn, kết quả
bóng đá, .... Hầu hết Client có thể sử dụng được API này thơng qua phương thức
HTTP Get. Không phân biệt công nghệ mà Client sử dụng (.Net, Java, PHP, ...),
không phân biệt hệ điều hành (Windowns, Linux, MacOS, ...), không phân biệt thiết
bị (desktop, mobile, tablet ...).
1.2. Kiến Trúc Web API
Kiến trúc ASP .NET Web API gồm có 3 tầng chính: tầng hosting, tầng xử lý
thông điệp và tầng xử lý của Controller (12).

Học Viên: Võ Tư Duy

23

Luận văn Thạc Sĩ Kỹ Thuật

GVHD: Nguyễn Hữu Đức

Hình 4: Kiến trúc Web API
Học Viên: Võ Tư Duy

24