Từ đồng nghĩa_GV Nguyễn Thị Lan Anh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.6 MB, 34 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

* Luật chơi:

-Chia lớp thành 4 đội chơi

- Có 4 móng tường với những chữ cái đã cho sẵn ở phần móng.
-Trong thời gian 2 phút các đội xây những viên gạch đã có sẵn 
chữ cái lên phần móng sao cho các viên gạch chứa các chữ cái 
phải là từ có nghĩa giống với từ ở phần móng.

-Hết hời gian đội nào xây được nhiều và đúng là đội thắng

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa.

I/

Thế nào là từ đồng nghĩa ?

1.VÝ dô

: (SGK/113,114)

Xa ngắm thác núi Lư

Nắng rọi Hương Lơ khói tía bay,

Xa trơng dịng thác trước sơng này.

Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,

Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Thảo

luận

Nhóm 4

Hình thức: Trình bày trên phiếu

Thời gian: 2 phút

Nhóm 1+ 2: Dựa vào văn bản “Xa ngắm thác núi Lư”
hãy tìm các từ đồng nghĩa với từ rọi, trông?

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

So sánh sắc thái ý nghĩa của từ ‘‘ trông’’ với từ

‘‘ nhìn ’’ và từ ’‘‘liếc’’ ?

=> Nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau

Trơng - nhìn có nghĩa giống nhau cùng nói về động tác

hướng mắt về một đối tượng, sự vật nào đó để nhận biết đối 
tượng

Trơng - liếc: chỉ gần nghĩa nhau vì "liếc" cũng là nhìn 
nhưng khơng nhìn trực diện.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Ghi nhớ 1( SGK/114):

Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống

nhau hoặc gần giống nhau.Một từ nhiều nghĩa

có thể phụ thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa

khác nhau.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Bài tập 1 (SGK /115): Tìm từ Hán Việt đồng nghĩa trong từ sau:

1. Gan dạ
2. Nhà thơ

3. Thay mặt
4. Nước ngoài
5. Năm học
6. Loài người
7. Mổ xẻ

8. Của cải
9. Chó biển
10. Địi hỏi

Dũng cảm
Thi sĩ
Đại diện
Ngoại quốc
Niên học
Nhân loại
Phẫu thuật
Tài sản
Hải cẩu
Yêu cầu

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Tiết 35 : Từ đồng nghĩa

Tiết 35 : Từ đồng nghĩa

II. Các loại từ đồng nghĩa :
1. Ví dụ :

Rủ nhau xuống bể mò cua,

Đem về nấu quả mơ chua trên rừng.
(Trần Tuấn Khải)

Chim xanh ăn trái xoài xanh,
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

- Rủ nhau xuống bể mò cua,

Đem về nấu quả mơ chua trên rừng.

(Trần Tuấn Khải)

- Chim xanh ăn trái xoài xanh,
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa.

(Ca dao)

a, VÝ dơ 1:

So s¸nh nghĩa của

từ

quả

và từ

trái

”

trong hai

vÝ dô?

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Đều chỉ khái niệm sự vật, chỉ bộ phận của cây do bầu
nhụy và hoa phát triển thành, bên trong có hạt.

Khác nhau:

Như vậy từ đồng nghĩa hoàn toàn là từ đồng nghĩa 
không phân biệt nhau về sắc thái nghĩa.

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa.

Cách gọi tên sự vật:+ Trái từ miền Nam

( Từ địa phương )

+ Quả từ miền Trung, miền Bắc.
 (Từ toàn dân )

- Không phân biệt nhau về sắc thái nghĩa, sắc thái ý

nghĩa giống nhau

? Vậy từ đó em 
có nhận xét gì

về sắc thái 
nghĩa của 2 từ

này

? Từ đồng nghĩa 
mà không phân 
biệt nhau về sắc 
thái nghĩa được 
gọi là gì?

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

I/ Thế nào là từ đồng nghĩa ?

II/ Các loại từ đồng nghĩa

b, Ví dụ 2:

Nghĩa của hai từ bỏ mạng và hi sinh trong hai câu dưới
đây có chỗ nào giống nhau, chỗ nào khác nhau?

-Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng
cảm tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ 
mạng.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Từ đồng nghĩa khơng hồn tồn

Gièng : ®Ịu chØ c¸i chÕt ( Chấm dứt sự sống )

Kh¸c: + Bỏ mạng :( T thun vit ) mang sắc th¸i khinh bØ,
coi th ưêng, ý giễu cợt ( Chết vơ ích ).

+ Hi sinh: :( Từ Hán Việt ) mang s¾c th¸i kÝnh träng

( Chết vì lý tưởng cao đẹp )

Vậy 2 từ trên có sắc thái nghĩa khác nhau gọi là từ đồng nghĩa gỡ?

? Qua tỡm hiểu 2 ví dụ trên, theo em từ đồng nghĩa có mấy loại

Từ đồng nghĩa có 2 loại

Từ đồng nghĩa hồn tồn

Từ đồng nghĩa khơng hoàn toàn

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

Ghi nhớ 2( SGK/114):

Từ đồng nghĩa có 2 loại: những từ đồng nghĩa

hồn tồn( khơng phân biệt về sắc thái nghĩa) và

những từ đồng nghĩa khơng hồn tồn (có sắc

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Bµi tËp nhanh:

Cho 2 nhãm tõ sau:

*Ba ,cha, tía, bố

*ng, tu, nhÊp

? Nhóm nào là từ đồng nghĩa hồn tồn, nhóm nào là đồng
nghĩa khụng hon ton.

đồng nghĩa hoàn toàn

đồng nghĩa không hoµn toµn

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Thử thay các từ đồng
nghĩa quả và trái, bỏ
mạng và hi sinh trong
các ví dụ ở mục II cho

nhau råi rót ra nhËn
xÐt?

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

I/ Thế nào là từ đồng nghĩa?

II/ Các loại từ đồng nghĩa

III/ Sử dụng từ đồng nghĩa

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Tiết 35. TỪ ĐỒNG NGHĨA

III. Sử dụng từ đồng nghĩa. 1. Ví dụ:
a. Ví dụ 1

1. Rđ nhau xng bĨ mß cua

Đem vỊ nÊu mơ chua trªn rõng
( TrÇn TuÊn Kh¶i )

2.Chim xanh ăn xoài xanh
Ăn no tắm mát đậu cành cây ®a
( Ca dao )

quả

trái

Qu

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Tit 35. T NG NGHA

VD 2. Hóy thay từ “bỏ mạng” bằng từ “hi sinh” và từ
“hi sinh” bằng từ “bỏ mạng”?

- Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến
đấu dũng cảm tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng
vạn quân Thanh đã

- Công chúa Ha-ba-na đã anh dũng thanh
kiếm vẫn cần tay. (Truyện cổ Cu-ba)

Bá m¹ng.

hi sinh,

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

- Tõ hi sinh và bỏ mạng không thể thay thế cho nhau c 
vỡ có sắc thái nghĩa khác nhau.

? Vy từ đú em rỳt ra được nhận xột gỡ?

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

I/ Thế nào là từ đồng nghĩa?

II/ Các loại từ đồng nghĩa

III/ Sử dụng từ đồng nghĩa

1. Ví dụ: ( SGK/115)

- Tõ quả và trái có thể thay thế cho nhau vỡ khi thay

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

I/ Thế nào là từ đồng nghĩa?

II/ Các loại từ đồng nghĩa

III/ Sử dụng từ đồng nghĩa

1.Ví dụ : ( SGK/115 )

2.

Nhận xét:

Khơng phải bao giờ các từ đồng nghĩa

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Chia li và chia tay không thể thay thế cho nhau vỡ:

- Chia li: nghĩa là chia tay lâu dài, thậm chí không bao 
giờ gặp lại nhau.

- Chia Tay: chỉ mang tính chất tạm thời, th ờng sẽ gặp lại 
trong một t ơng lai gần.

Tit 35 :

Từ đồng nghĩa

I/ Thế nào là từ đồng nghĩa?
II/ Các loại từ đồng nghĩa
III/ Sử dụng t ng ngha

ở bài 7, tại sao đoạn trích trong

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

=> Như vậy, tác giả Chinh phụ ngâm khúc không

lấy tiêu đề là sau phút chia tay mà lấy tiêu đề là sau

phút chia li

Bởi vì:

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Th«ng qua vÝ

dơ này chóng

ta rút ra đợc

kết luận nào?

=> Khi núi cng nh ư khi viết, cần cân nhắc để

chọn trong số các từ đồng nghĩa những từ thể hiện đúng 
thực tế khách quan và sắc thái biểu cảm.

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

Ghi nhớ 3 (SGK/115):

Không phải bao giờ các từ đồng nghĩa cũng có

thể thay thế cho nhau.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Trong các cặp câu sau, câu nào có thể dùng hai từ đồng 
nghĩa thay thế nhau, câu nào chỉ có thể dùng một trong
 hai từ đồng nghĩa đó.

a, đối xử, đối đãi

Nã …tư tÕ víi mäi ng ưêi xung quanh nªn ai cịng mÕn nã

- Nó đối xử/ đối đãi tử tế với mọi ng ư ời xung quanh nên ai 
cũng mến nó.

Mọi ngư ời đều bất bỡnh tr ước thái độ …….của nó đối với

trẻ em.

Mọi ng ời đều bất bỡnh tr ước thái độ đối xử của nó đối với

trẻ em.

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Bµi tËp 2: (SGK)

Tìm tõ cã
gèc Ên- Âu

ng ngha
vi cỏc t

sau đây

Máy thu thanh
Sinh tố

Xe hơi

D ơng cầm

Ra-đi-ô

vi-ta-min

ô tô

Pi- a -nô

Tit 35 :

Từ đồng nghĩa

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Tìm một số từ

địa phương đơng

nghĩa với từ tồn

dân?

-heo

-tía,thầy, ba
-u, bầm

-tráii thơm
-cái chén

-lợn
-cha
-mẹ

- quả dứa
-cái bát

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Tỡm từ đồng 
nghĩa thay thế các

từ in đậm trong 
các câu sau
Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

IV/ Lun tËp

Bµi tËp 4:(SGK)

1. Món q anh gửi, tôi đã
đưa tận tay chị ấy rồi.

2. Bố tôi đưa khách ra đến

cổng rồi mới trở về.

3. Cậu ấy gặp khó khăn một
tí đã kêu.

4. Anh đừng làm như thế

người ta nói cho đấy.

5. Cụ ốm nặng đã đi hôm

qua rồi.

1. Món q anh gửi, tơi đã

trao tận tay chị ấy rồi.

2. Bố tôi tiễn khách ra đến

cổng rồi mới trở về.

3. Cậu ấy gặp khó khăn một

tí đã phàn nàn.

4. Anh đừng làm như thế

người ta mắng cho đấy.

5. Cụ ốm nặng đã mất hụm

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Phân biệt nghĩa của các từ

trong các nhóm từ đồng nghĩa sau

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

Bµi tËp 5 :( SGK)

a.Ăn , xơi, chén:

* Gièng nhau:

Cùng chỉ hành động đưa thức ăn vào miệng

nhai và nuốt.

*

Kh¸c nhau

 Ăn: sắc thái bình thường

 Xơi: kính trọng, lịch sự

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

IV/ Lun tËp

Bµi tËp 6 :( SGK)

Chọn từ thích hợp điền vào các câu sau:

1. Thế hệ mai sau sẽ được hưởng thành tích /

thành quả của công cuộc đổi mới hôm nay.

2. Bọn địch ngoan cường / ngoan cố chống cự đã

bị quân ta tiêu diệt.

3. Lao động là nghĩa vụ / nhiệm vụ thiêng liêng, là

nguồn sống, nguồn hạnh phúc của mỗi người.

4. Giữ gìn / bảo vệ Tổ Quốc là sứ mệnh của quân

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Tiết 35 :

Từ đồng nghĩa

Bài tập 9 :( SGK/117)

Chữa c¸c tõ dïng sai ( in đậm) nh sau:

-

Thay

h ởng lạc

b»ng

h ëng thô

ư

-

Thay

bao che

b»ng

che chë

-

Thay

giảng dạy

bằng

dạy

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

S t duy

:

T đồng nghĩa
2. Phân loại

3. Cách sử dụng

Không phân biệt
sắc thái nghĩa

Đồng nghĩa khơng
 hồn tồn

Sắc thái nghĩa

khác nhau

Cần lựa chọn từ đồng
nghĩa thể hiện đúng

sắc thái biểu cảm

Nghĩa giống nhau
hoặc gần giống nhau

1. Khái niệm

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Học bài và làm các bài tập còn lại

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34></div>

Từ đồng nghĩa_GV Nguyễn Thị Lan Anh

<b>Tiết 35 : </b>

<b>Từ đồng nghĩa.</b>

<b>I/ </b>

<b>Thế nào là từ đồng nghĩa ?</b>

<b>1.VÝ dô</b>

<b> Xa ngắm thác núi Lư</b>

Nắng rọi Hương Lơ khói tía bay,

Xa trơng dịng thác trước sơng này.

Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,

Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây.

<b>Thảo </b>

<b>luận</b>

<i><b>So sánh sắc thái ý nghĩa của từ ‘‘ trông’’ với từ </b></i>

<i><b>‘‘ nhìn ’’ và từ ’‘‘liếc’’ ? </b></i>

<i><b>Ghi nhớ 1( SGK/114):</b></i>

<i><b>Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống </b></i>

<i><b>nhau hoặc gần giống nhau.Một từ nhiều nghĩa </b></i>

<i><b>có thể phụ thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa </b></i>

<i><b>khác nhau.</b></i>

<b>Tiết 35 : Từ đồng nghĩa</b>

<b>Tiết 35 : Từ đồng nghĩa</b>

<b><sub>So s¸nh nghĩa của</sub></b>

<b>từ</b>

<b> quả </b>

<b>và từ</b>

trái

”

<b>trong hai </b>

<b>vÝ dô?</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>Từ đồng nghĩa.</b>

<b>Tiết 35 :</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>I/ Thế nào là từ đồng nghĩa ?</b>

<b>II/ Các loại từ đồng nghĩa</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>Ghi nhớ 2( SGK/114):</b>

<b>Từ đồng nghĩa có 2 loại: những từ đồng nghĩa </b>

<b>hồn tồn( khơng phân biệt về sắc thái nghĩa) và </b>

<b>những từ đồng nghĩa khơng hồn tồn (có sắc </b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>I/ Thế nào là từ đồng nghĩa?</b>

<b>II/ Các loại từ đồng nghĩa</b>

<b>III/ Sử dụng từ đồng nghĩa</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>I/ Thế nào là từ đồng nghĩa?</b>

<b>II/ Các loại từ đồng nghĩa</b>

<b>III/ Sử dụng từ đồng nghĩa</b>

<b>1. Ví dụ: ( SGK/115)</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>I/ Thế nào là từ đồng nghĩa?</b>

<b>II/ Các loại từ đồng nghĩa</b>

<b>III/ Sử dụng từ đồng nghĩa</b>

<b>1.Ví dụ : ( SGK/115 )</b>

<b>2. </b>

<b>Khơng phải bao giờ các từ đồng nghĩa </b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>=> Như vậy, tác giả Chinh phụ ngâm khúc không </b>

<b>lấy tiêu đề là sau phút chia tay mà lấy tiêu đề là sau </b>

<b>phút chia li </b>

Bởi vì:

Th«ng qua vÝ

dơ này chóng

ta rút ra đợc

kết luận nào?

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

Ghi nhớ 3 (SGK/115):

Không phải bao giờ các từ đồng nghĩa cũng có

thể thay thế cho nhau.

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>Tìm một số từ </b>

<b>địa phương đơng </b>

<b>nghĩa với từ tồn </b>

<b>dân?</b>

<b>Từ đồng nghĩa</b>

<b>IV/ Lun tËp</b>

<b>Bµi tËp 4:(SGK)</b>