Cổ tức được chia thuộc hoạt động nào trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ ?

Cổ tức được chia thuộc hoạt động nào trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ ?
Câu hỏi chuyên môn “Cổ tức được chia thuộc hoạt động nào trong
Báo cáo Lưu chuyển Tiền tệ?” trên www.kiemtoan.com.vn đã được sự
hưởng ứng tích cực từ bạn đọc và các thành viên. Bài viết này nhằm
trợ giúp bạn đọc và các thành viên có thể tự đưa ra câu trả lời phù hợp
nhất. Bài viết dựa trên giả định rằng câu hỏi dành cho doanh nghiệp
hoạt động kinh doanh mà không dành cho các tổ chức khác như tổ
chức tín dụng, doanh nghiệp công ích hay các tổ chức phi lợi nhuận
khác.
Theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VAS) số 24 – Báo cáo lưu chuyển tiền tệ ban hành theo
Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31/12/2002, Doanh nghiệp phải trình bày các luồng tiền
trong kỳ trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo 03 loại hoạt động: hoạt động kinh doanh, hoạt động
đầu tư và hoạt động tài chính.
VAS 24 định nghĩa:
- Hoạt động kinh doanh: Là các hoạt động tạo ra doanh thu chủ yếu của doanh nghiệp và các
hoạt động khác không phải là các hoạt động đầu tư hay hoạt động tài chính.
- Hoạt động đầu tư: Là các hoạt động mua sắm, xây dựng, thanh lý, nhượng bán các tài sản dài
hạn và các khoản đầu tư khác không thuộc các khoản tương đương tiền.
- Hoạt động tài chính: Là các hoạt động tạo ra các thay đổi về quy mô và kết cấu của vốn chủ sở
hữu và vốn vay của doanh nghiệp.
Cổ tức được chia, phần lợi nhuận được chia trên các khoản đầu tư vào doanh nghiệp khác, không
thể nằm trong luồng tiền của hoạt động tài chính. Bởi vì, cổ tức được chia không làm thay đổi quy
mô và kết cấu của vốn chủ sở hữu và vốn vay của doanh nghiệp, nghĩa là không làm thay đổi
phần “bên phải” của bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến thời điểm này câu trả
lời được lựa chọn nhiều nhất lại là “Hoạt động tài chính”. Nguyên nhân sai lầm có thể được dự
đoán là sự nhầm lẫn giữa cổ tức được chia với cổ tức đã chia của doanh nghiệp, hoặc mọi nghiệp
vụ liên quan đến cổ phiếu, cổ tức đều được phân loại vào hoạt động tài chính.
VAS 24, đoạn 22 quy định lợi nhuận, cổ tức được chia được phân loại là luồng tiền từ hoạt động
đầu tư. Như vậy, trên cơ sở chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán Việt Nam (Quyết định 15), câu
trả lời phù hợp là “Hoạt động đầu tư”. Tuy nhiên, nếu đối chiếu với định nghĩa của VAS 24 về
hoạt động đầu tư “Là các hoạt động mua sắm, xây dựng, thanh lý, nhượng bán các tài sản dài hạn

và các khoản đầu tư khác không thuộc các khoản tương đương tiền”, thì dường như quy định về
cổ tức được chia của VAS 24 chưa phù hợp hoàn toàn với chính định nghĩa về hoạt động đầu tư
mà VAS 24 đưa ra. Cổ tức được chia là kết quả của hoạt động đầu tư. Như vậy chúng ta cần
tham khảo quy định của hệ thống kế toán quốc tế và các nước có hệ thống kế toán phát triển để
có cái nhìn tổng quát hơn về vấn đề này.
Theo quy định của chuẩn mực kế toán quốc tế và các nước như Mỹ, Úc, cổ tức được chia phải
được trình bày trên một dòng riêng biệt trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Các chuẩn mực này quy
định một cách linh hoạt. Cổ tức có thể được chia được phân loại là luồng tiền của hoạt động kinh
doanh do cổ tức có thể được coi là một khoản thu nhập (income) khi tính lợi nhuận hoạt động. Cổ
tức được chia có thể được phân loại là luồng tiền của hoạt động đầu tư do cổ tức có thể là kết quả
của hoạt động đầu tư. Quy định linh hoạt cho phép doanh nghiệp có thể trình bày một cách hợp lý
hơn báo cáo lưu chuyển tiền tệ của mình dựa trên những đánh giá và xét đoán của ban giám đốc
trên cơ sở điều kiện, đặc điểm hoạt động cụ thể của chính doanh nghiệp.
Giống như VAS 24, hầu hết các chuẩn mực kế toán Việt Nam được dựa trên các chuẩn mực kế
toán quốc tế (IAS) và chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS). Tuy nhiên, các chuẩn mực kế
toán Việt Nam thường quy định một cách cụ thể và chi tiết các nội dung và yêu cầu đối với việc lập
và trình bày báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Trong khi đó, các chuẩn mực kế toán quốc tế và
chuẩn mực kế toán tại các nước có hệ thống kế toán phát triển thường quy định một cách linh
hoạt, đưa ra những phương án thay thế nhằm giúp doanh nghiệp có sự chủ động trong việc lập và
trình bày báo cáo tài chính. Đối với người sử dụng báo cáo tài chính trong việc ra các quyết định
kinh tế, sự chủ động trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính của doanh nghiệp sẽ khiến cho
báo cáo tài chính cung cấp thông tin một cách tin cậy và phù hợp hơn. Liệu đã đến lúc các nhà
soạn thảo chuẩn mực kế toán tại Việt Nam nên có sự sửa đổi bổ sung đối với các chuẩn mực kế
toán, nhất là trong điều kiện thị trường tài chính tại Việt Nam phát triển như hiện nay?

admin