Tải Cảm nhận đoạn trích Uy-lít-xơ trở về - Văn mẫu lớp 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Cảm nhận đoạn trích Uy-lít-xơ trở về</b>
<b>Dàn ý Cảm nhận đoạn trích Uy-lít-xơ trở về</b>

<b>I. Mở bài.</b>

Trong gần cuối sử thi Ô- đi-.xê, qua câu chuyện Uy-lit-xơ trở về gặp lại
người vợ yêu dấu sau hai mươi năm trời xa cách. Hô-me-rơ đã đề cao hai
phẩm chất của mẫu người lí tưởng của thời đại. Một là trí tuệ bao gồm sự
khơn ngoan, mưu trí, tỉnh táo, sáng suốt thể hiện qua nhân vật Uy-lít-xơ. Mãi
là tình yêu bao gồm tình yêu quê hương xứ sở, tình gia đình. Tình vợ chồng
bền vững thuỷ chung thể hiện qua cả hai nhân vật Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp. Tất
cả được diễn tả trong khúc ca XXIII sử thi ô-đi-xê bằng nghệ thuật trần thuật
đầy kịch tính, lối miêu tả tâm lí nhân vật sử thi thật đặc sắc.

<b>II. Thân bài.</b>

<b>A. TĨM TẮT VÀ KẾT CẤU ĐOẠN TRÍCH</b>

<b>1. Đoạn trích ở khúc ca XXIII, gần cuối thiên sử thi. Sau khi Uy-lít-xơ bắn</b>
cung và giết chết bọn cầu hơn cùng những tên gia nhân phản bội, nhũ mẫu
Ơ-ri-clê lên gác gọi Pê-nê-lôp dậy, báo cho nàng biết chàng nàng là Uy-lít-xơ đã
trở về và đã trừng trị bọn cầu hơn. Nhưng Pê-nê-lốp khơng tin. Uy-lít-xơ cịn
phải trải qua thử thách của vợ, phải nói rõ bí mật về chiếc giường. Chàng giải
tỏa hết mọi hồ nghi của nàng. Pê-nê-lốp khóc trong nỗi vui sum họp.

<b>2. Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về là một màn kịch nhỏ với kết cấu bốn bước:</b>
 Pê-nê - lốp nghi ngờ: không biết người đàn ông vừa trở về có phải là

Uy-lít-xơ hay khơng?

 Mâu thuẫn và xung đột (thắt nút): Mặc cho nhũ mẫu khuyên nhủ và con

trai trách cứ, Pê-nê-lốp vẫn nhất định khơng nhận chồng:

 Phát triển: Pê-nê-lốp dùng bí mật chiếc giường cưới để thử thách chồng:
 Đỉnh điểm: Uy-lít-xơ vượt qua thử thách, gia đình đồn tụ vui vẻ, hạnh

phúc: Gỡ nút.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>1. Qua đoạn văn nói xong, nàng bước xuống lầu... không nhận ra chồng dưới</b>
bộ quần áo rách mướp, tâm trạng của nàng lúc này rất đỗi phân vân. Tất cả
biểu lộ trong dáng điệu, cử chỉ, trong cách ứng xử không biết nên đứng xa xa
hỏi chuyện... hay nên lại gần, ôm lấy đầu, cầm lấy tay người mà hơn?

Nàng dị xét, tính tốn, suy nghĩ mơng lung đồng thời bàng hồng xúc động,
lịng sửng sốt, khi thì đăm đăm âu yếm nhìn chồng, khi lại không nhận ra
chồng dưới bộ quần áo rách mướp.

Ban đầu, khi mới nghe tin chồng trở về. Pê-nê-lốp mừng rỡ cuống cuồng.
Điều đó thể hiện lịng chung thủy, nỗi chờ mong, niềm hạnh phúc tột độ của
nàng. Nhưng khi đã qua giây phút đó, nàng cố nén lịng trước nỗi mừng vui
của nhũ mẫu. Lòng nàng nảy sinh hai điều nghi hoặc lớn. Một là Uy-lít-xơ
chỉ có một mình, làm sao giết nổi bọn cầu hôn tới 108 tên. Hai là Uy-lít-xơ đi
xa đã hai mươi năm mà khơng có tin tức gì, giờ bỗng chốc xuất hiện, liệu có
là giả mạo chăng.

Uy-lít-xơ chưa thốt lên lời nào, mà Tê-lê-mác đã lên tiếng, tỏ ra sốt ruột, nơn
nóng hơn cha. Cậu khơng đủ kiên nhẫn để tự nén mình nữa. Chi tiết này càng
làm nổi bật sự sâu sắc, thâm trầm của Uy-lit-xơ.

- Những lời trách cứ gay gắt của Tê-lê-mác đối với mẹ làm cho tâm trạng
Pê-nê-lốp phân vân cao độ và xúc động dữ dội. Nhưng nàng vẫn chưa thể nào

phân rõ thực hư: “... lòng mẹ kinh ngạc q chừng, mẹ khơng sao nói được
một lời, mẹ khơng thể hỏi han, cũng khơng thể nhìn thẳng mặt người.”

<b>2. Ý định thử thách của Pê-nê-lôp đối với Uy-lít-xơ được tỏ bày thật tế nhị,</b>
khéo léo. Nàng khơng nói trực tiếp với Uy-lít-xơ vì cịn xa lạ, phải giữ lịch
sự, lễ độ, nhã nhặn, mà thông qua đối thoại với con trai để nói với Uy-lít-xơ:
“Nếu quả thật đây chính là Uy-lít-xơ thế nào cha con và mẹ cũng nhận được
ra nhau.. . vì cha và mẹ có những dấu hiệu riêng, chỉ hai người biết với
nhau”. Pê-nê-lốp đã liên tưởng đến điều bí mật sẽ đem ra thử thách: lai lịch
cái giường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Những biểu hiện đó cho thấy Pê-nê-lốp là người rất khơn ngoan, cẩn trọng,
chín chắn. Những tính cách đó nàng đã có được qua hai mươi năm vừa đằng
đẵng chờ chồng, vừa kiên quyết đấu tranh với bọn cầu hôn.

Cách miêu tả tâm lí nhân vật Pê-nê-lốp của Hơ-me-rơ khơng giống như sự
phân tích, mổ xẻ tâm lí nhân vật của các nhà tiểu thuyết sau này, mà là đưa ra
một dáng điệu, một cử chỉ, một cách ứng xử hay một thái độ nhưng lại bộc lộ
được chiều sâu tâm lí nhân vật. Đó là tâm lí ngây thơ, chất phác, cịn nhuốm
màu sắc huyền bí, thần linh. Đó cịn là tâm hồn sáng suốt, lối suy nghĩ cực
đoan, nặng lí trí: u mãnh liệt, ghét khủng khiếp, tin vơ bờ, nghi ngờ dữ dội.
<b>C. NHÂN VẬT UY-LÍT-XƠ</b>

<b>1. Trước đây, bằng khối óc và trái tim. Uy-lit-xơ đã chiến thắng trong hành</b>
trình trở về q hương trải qua vơ vàn nguy hiểm. Giờ đây, khi về đến quê
nhà, cũng bằng khối óc và trái tim, chàng phải chiến thắng bao kẻ thù phá
hoại hạnh phúc gia đình. Nổi bật hơn nữa, Uy-lít-xơ phải chiến thắng trên
phương diện lịng người.

Như vậy, sự khơn ngoan, là trí tuệ sắc sảo từng khiến Uy-lít-xơ vượt qua biết

bao gian nan thử thách trên đường trở về, sau đó lại giúp chàng đánh bại
những kẻ cầu hôn và vượt qua được những trở ngại mà nàng Pê-nê-lốp đã
bày ra để thử thách chàng.

<b>2. Nhận ra ý muốn thử thách của Pê-nê-lốp, tuy chưa biết sẽ thử thách cái gì,</b>
nhưng Uy-lít-xơ vẫn mỉm cười, vì tin ở trí tuệ mình, và sẽ nắm chắc phần
thắng. Uy-lít-xơ nói với con trai: “Tê-lê-mác, con! Đừng làm rầy mẹ, mẹ còn
muốn thử thách cha ở tại nhà này. Thế nào rồi mẹ con cũng sẽ nhận ra, chắc
chắn như vậy...”. Một lần nừa, ta thấy cái tinh tế của Hô-me-rơ. Uy-lít-xơ nói
với con trai mà chính là nói với Pê-nê-lốp. Uy-lít-xơ làm như khơng vội vàng
nơn nóng như con trai đã nơn nóng. Trước đó, chàng đã nén sự cháy bỏng,
sục sơi trong lịng, có thái độ trầm tĩnh, tự tin để cảnh giác, cân nhắc, tính
tốn sáng suốt và sâu sắc vơ chừng: bàn với Tê-lê-mác xử trí những kẻ cầu
hôn bị giết chết. Tê-lê-mác cũng tiếp tục khẳng định phẩm chất cơ bản trong
Uy-lít-xơ: “... Xưa nay cha vẫn là người nổi tiếng khôn ngoan, không một kẻ
phàm trần nào sánh kịp”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

nghiệp khám phá và chinh phục thế giới bao la và bí hiểm đó, con người
không những phải cần đến sự quả cảm mà cịn phải có những phẩm chât khác
như óc thơng minh, tỉnh táo, mưu chước, khôn ngoan... để vượt qua muôn
vàn thử thách khốc liệt. Hình tượng Uy-lít-xơ chính là sự lí tưởng hóa cái sức
mạnh kì diệu của trí tuệ Hi Lạp thời cổ đại.

<b>III. Kết bài</b>

Với kết cấu hoàn chỉnh của một màn kịch, các nhân vật đã thể hiện rất sâu
sắc những tình cảm mà xã hội Hi Lạp cổ đại đề cao. Tác phẩm được sáng tác
khi người Hi Lạp sắp bước vào ngưỡng cửa chế độ chiếm hữu nô lệ. Con
người giã từ chế độ công xã thị tộc với lối sống cộng đồng để bắt đầu hình
thành gia đình. Những quan hệ tình cảm mới như tình yêu quê hương, tình

cảm vợ chồng... xuất hiện, đã tạo nền tảng cho hình thái xã hội mới này.
<b>Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận đoạn trích Uy-lít-xơ trở về</b>

Hô-me-rơ, nhà thơ mù của Hi Lạp sống vào thế kỷ IX và XIII trước Cơng
ngun. Ơng sinh trưởng trong một gia đình nghèo bên kia sơng Mê-lét. Hai
bộ sử thi đồ sộ I-li-at và Ô-đi-xê là những cống hiến của ông cho văn học.
Tác phẩm ra đời vào thời kì người Hi Lạp mở rộng địa bàn hoạt động ra biển
cả. Trong sự nghiệp khám phá và chinh phục thế giới bao la và bí hiểm đó.
Con người ngồi lịng dũng cảm địi hỏi phải có những phẩm chất cần thiết
như thông minh, tỉnh táo, mưu chước, khôn ngoan. Hình tượng Uy-lít-xơ
chính là lí tưởng hố sức mạnh của trí tuệ của người Hi Lạp.

Mặt khác Ơ-đi-xê ra đời khi người Hi Lạp sắp bước vào ngưỡng cửa của chế
độ chiếm hữu nô lệ. Từ đây con người giã từ chế độ cơng xã thị tộc để thay
vào đó tổ chức gia đình. Hơn nhân một vợ chồng xuất hiện. Nó địi hỏi tình
cảm q hương, gia đình gắn bó, thuỷ chung. Hơ-mê-rơ là một thiên tài dự
đốn cho thời đại ơng. Cả hai ý tưởng trí tuệ và tình u chung thuỷ được thể
hiện trong đoạn trích Uy-lít- xơ trở về.

Trí tuệ và tình u của Uy- lít-xơ và Pê-nê-lốp biểu tượng những phẩm chất
cao đẹp của người cổ đại Hy Lạp khát khao vươn tới qua lối mưu tả tâm lý,
lối so sánh, giọng điệu kể chuyện.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

điểm Uy-lít-xơ đang bị nữ thần Ca-lip-xơ dâng linh đan để chàng trường sinh
bất tử cùng chung sống với nàng. Các thần cầu xin Dớt. Thần Dớt lệnh cho
Ca-lip-xơ phải để chàng đi. Uy-lít-xơ gặp bão, thần biển trả thù Uy-lít-xơ vì
chàng đã đâm thủng mắt Xi-clơp- đứa con trai của thần, Uy-lít-xơ may mắn
dạt vào xứ sở của An-ki-nô-ôt. Biết chàng là người đã làm nên chiến công
thành Tơ-roa. Nhà vua yêu cầu chàng kể lại cuộc hành trình từ ca khúc I tới
ca khúc XII. Được nhà vua An-ki-nơ-ốp giúp đỡ, Uy-lít-xơ đã trở về q

hương. Lúc đó Pê-nê-lốp - vợ của chàng tại quê nhà phải đối mặt với 108 tên
vương tôn công tử đến cầu hơn. Uy-lít-xơ cùng con trai và đám gia nhân
trung thành lập mưu trừng trị bọn chúng, gia đình Uy-lít-xơ được sum họp
một nhà.

Đoạn trích thuộc khúc ca XVIII trong Ô-đi-xê. Trước đoạn trích này là
Uy-lít-xơ giả vờ làm người hành khất vào được ngơi nhà của mình và kể cho
Pê-nê-lốp nghe những câu chuyện về vợ chồng nàng mà anh ta biết. Pê-Pê-nê-lốp tổ
chức thi bắn. Dựa vào đó hai cha con Uy-lít-xơ đã tiêu diệt 108 vương tôn
công tử láo xược và những gia nhân không trung thành. Đoạn trích này bắt
đầu từ đó.

Qua đoạn trích, tác giả đã khắc hoạ vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của Pê-nê-lốp
và của Uy-lít-xơ.

Tâm trạng của Uy-lít-xơ khi gặp lại vợ và gia đình: chàng vừa mừng rỡ, hồi
hộp, vui sướng, nhưng vẫn rất bình tĩnh, sáng suốt. Chàng đóng vai người
hành khất, bình tĩnh lập mưu kế cùng cậu con trai là Tê-lê-mác giết chết bọn
cầu hốn láo xược và những giai nhân phản bội. Khi gặp lại vợ, chàng vẫn
bình tĩnh, cố kiên nhẫn chờ Pê-nê-lốp nhận ra mình. Cái mỉm cười của
Uy-lít-xơ "Nghe nàng nói vậy, Uy-lít- xơ cao q và nhẫn nại mỉm cười"... cho
thấy trí tuệ và nhân phẩm cao quý của chàng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Việc chọn cách thử "bí mật của chiếc giường" cho thấy Pê-nê-lốp là con
người trí tuệ, thơng minh và tỉnh táo biết kìm nén tình cảm của mình. Bên
cạnh sự thơng minh, tỉnh táo là sự thận trọng của nàng. Điều đó rất phù hợp
với hồn cảnh của nàng lúc này. Pê-nê-lốp là người tỉnh táo mà tế nhị, kiên
quyết mà thận trọng, trí tuệ mà rất giàu tình cảm, phẩm chất cao thượng.
Cách kể chuyện của Hơ-me-rơ qua đoạn trích tạo hiệu quả bất ngờ và xúc
động làm nổi bật phẩm chất của Pê-nê-lốp và Uy-lít-xơ.

Biện pháp nghệ thuật thường được sử dụng trong đoạn trích là tương phản,
tạo kịch tính, gây bất ngờ...

Trong đoạn cuối, biện pháp nghệ thuật được sử dụng thành công là so sánh:
Hình ảnh "mặt đất" và "người đi biển" nói lên tâm trạng khao khát đến tuyệt
vọng, nhưng cũng mừng vui khôn xiết của nàng Pê-nê-lốp khi gặp lại người
chồng yêu dấu sau hai mươi năm vì chiến tranh và lưu lạc.

</div>

<!--links-->