Tải Soạn văn 10 bài: Luyện tập viết đoạn văn tự sự - Soạn bài lớp 10 ngắn gọn

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Soạn văn 10 bài: Luyện tập viết đoạn văn tự sự</b>
<b>1. Soạn bài: Luyện viết đoạn văn tự sự (siêu ngắn) mẫu 1</b>

<b>1.1. Đoạn văn trong văn bản tự sự</b>

- Trong văn bản tự sự, câu chủ đề nêu khái quát nội dung của từng đoạn. Các câu
còn lại diễn đạt ý cụ thể

+ MB: giới thiệu chuyện

+ TB: kể diễn biến các sự việc, chi tiết
+ KB: nêu suy nghĩ, cảm xúc

- Nội dung mỗi đoạn khác nhau nhưng chung nhiệm vụ nêu chủ đề và ý nghĩa của
văn bản

<b>1.2. Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự</b>

<b>1.2.1. a, Các đoạn văn thể hiện đúng dự kiến của nhà văn:</b>

+ Nội dung và giọng điệu của đoạn mở đầu và đoạn kết thúc để ngoại ca vẻ đẹp
rừng xà nu, tượng trưng cho tinh thần quật khởi của đồng bào Tây Nguyên

- Giống nhau: đoạn mở và kết đều tả cảnh rừng xà nu, tạo nên kết cấu vòng tròn,
khiến bố cục chặt chẽ, tập trung làm nổi bật chủ đề tác phẩm, gợi cho người đọc
liên tưởng “mở rộng vấn đề”

- Khác nhau: Hai đoạn miêu tả rừng xà nu cụ thể bằng những chi tiết nghệ thuật
giữa sức tạo hình giúp câu chuyện thêm hấp dẫn, cuối đoạn hình ảnh những cây xà
nu bất diệt như sức sống của con người.

b, Qua việc tìm hiểu các giai đoạn sáng tác Rừng xà nu của nhà văn Nguyên Ngọc
chúng ta cần rút ra:

+ Trước khi viết hoặc kể chuyện cần suy nghĩ, dự kiến trước các phần mở- kết bài.
+ Cần đảm bảo sự thống nhất, chặt chẽ, rõ ràng và thu hút người đón nhận.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

+ Sự việc ấy phù hợp với chủ đề, cốt truyện của bạn hs đưa ra.
+ Đây được coi là một đoạn trong văn bản tự sự

b, Có thể nói, đoạn văn trên thành cơng khi kể lại câu chuyện. Nhược điểm, sự sắp
xếp những đoạn tả cảnh, tả tâm trạng chưa thuần thục, vẫn còn sự lúng túng

- Sửa: “… Đặt chân tới con đê cao, con đê chắn ngang nếp nhà lụp xụp của gia
đình chị lúc ở phía trời đơng ơng mặt trời bắt đầu thắp sáng bình minh bằng những
ánh hồng rực rỡ, chị Dậu bỗng chợt nhìn thấy một đồn người…”

Người đàn bà nhà quê khốn khổ từng chạy trốn trong cái đêm đen ấy, vui mừng
đến rơi nước mắt. Nhưng cố nén xúc động…”

<b>1.2.3. Kinh nghiệm học được từ nhà văn Nguyên Ngọc và đoạn viết về chị Dậu,</b>
có thể rút ra một số lưu ý sau:

- Khi viết đoạn mở đầu và kết thúc cần phải dựa theo đề tài, cốt truyện, xác định
nội dung, hai phần này phải thống nhất với nhau.

- Sau đoạn mở đầu cần phải dựa theo chủ đề, tư tưởng, cốt truyện để có thể triển
khai phần thân bài: miêu tả, đoạn giới thiệu nhân vật, đoạn kể, đoạn đối thoại…
- Khi viết đoạn văn tự sự cần chú ý quan sát, liên tưởng, tưởng tượng, những kiến
thức về cuộc sống…

<b>1.3. Luyện tập</b>

<b>Bài 1 (trang 99 sgk ngữ văn 10 tập 1)</b>

a, Đoạn trích trên kể lại sự việc ba cô gái thanh niên xung phong phá bom mở
đường trên tuyến đường Trường Sơn.

Đoạn trích nằm ở phần thân của truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi.

b, Đoạn trích có sự nhầm lẫn về ngôi kể. Nhà văn sử dụng ngôi thứ nhất (Phương
Định xưng tôi kể). Khi bạn HS chép lại đã thay đổi cách dùng từ cô, cô gái và danh
từ riêng Phương Định ở câu 5.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Bài 2 (trang 99 sgk ngữ văn 10 tập 1)</b>

Viết đoạn văn diễn tả cử chỉ, tâm trạng của cô gái trong 9 câu thơ đầu đoạn truyện
thơ Tiễn dặn người yêu.

- Cử chỉ: cất bước theo chồng, vừa đi vừa dùng dằng, muốn quay trở lại. Nỗi mong
ngóng người yêu “tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ, tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi…
- Tâm trạng: đau đớn, xót xa, mong ngóng, chờ đợi. khi tiễn biệt thì lưu luyến,
buồn đau khi người con gái phải lìa xa người yêu theo chồng

Có thể viết như sau.

Cơ gái trong bài thơ Tiễn dặn người yêu thẫn thờ tạm biệt người yêu theo chồng
mà “chân bước xa lòng càng đau càng nhớ”. Nỗi niềm đau xót khơn ngi, sự
quyến luyến với người yêu cũ khiến cô vừa đi vừa ngoảnh lại như muốn níu kéo
thêm thời gian ở lại chờ đợi chàng trai. Cơ bước đi nhưng lịng nặng trĩu nỗi buồn
vì theo người khơng u, bỏ lại mối tình đẹp đẽ đầy đau đớn. Trên qng đường

dài, cơ ngóng đợi, chờ trơng về phía anh chàng như một sự bấu víu:

<i>Tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi</i>
<i>Tới rừng lá ngón ngóng trơng.</i>

Cơ gái như muốn kết thúc số phận của mình để khỏi phải theo người chồng xa lạ,
người chồng mà cô không hề thương, muốn được sống cạnh chàng trai. Đó cũng
chính là khát vọng, ước mong muốn được tự do yêu đương của con người.

<b>2. Soạn bài: Luyện viết đoạn văn tự sự (siêu ngắn) mẫu 2</b>
<b>Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự</b>

2.1. Câu 1 (trang 97 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1)

a. Các đoạn văn trên thể hiện đúng như dự kiến của tác giả. Nội dung và giọng điệu
của đoạn văn mở đầu và kết thúc có những điểm giống nhau sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

nội dung truyện xốy sâu vào tâm trí người đọc và vì khơng có một cái kết cố định,
kiểu kết cấu này giúp người đọc liên tưởng phần kết theo suy nghĩ của mình.

- Khác nhau: Hai đoạn mở đầu miêu tả cánh rừng xà nu cụ thể sinh động bằng
những chi tiết nghệ thuật giữa sức tạo hình nhằm để tạo khơng khí cho câu chuyện
và để dẫn dắt, lôi cuốn người đọc. Đoạn đầu mở ra khung cảnh về một cánh rừng
xà nu tràn đầy nhựa sống, bảo vệ cho dân làng. Đoạn sau, cánh rừng bị tàn phá
nhưng gợi ra một sự khởi đầu mới với hình ảnh những cây xà nu con đang mọc.
b. Qua việc tìm hiểu các giai đoạn sáng tác tác phẩm Rừng xà nu của nhà văn
Nguyên Ngọc, chúng ta có thể rút ra kinh nghiệm: trước khi viết hoặc kể chuyện
cần suy nghĩ, dự kiến trước phần mở đầu và kết thúc của bài văn. Có như vậy bài
văn sẽ có một mạch thống nhất, chặt chẽ, rõ ràng và lôi cuốn người đọc, người
nghe hơn.

2.2. Câu 2 (trang 98 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1)

a. Đoạn văn này thuộc phần thân bài (phần phát triển) trong "truyện ngắn" mà bạn
học sinh định viết. Đoạn văn này đã kể lại một sự việc quan trọng, đó là chuyện
"Chị Dậu về làng lãnh đạo cuộc nổi dậy khi cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945
nổ ra". Sự việc ấy phù hợp với chủ đề và cốt truyện mà bạn học sinh đã nêu ra và
lập dàn ý. Có thể xem đây là đoạn văn trong văn bản tự sự.

b. Có thể nói, đoạn văn trên mới chỉ thành công trong việc "kể" lại câu chuyện.
Nhược điểm của đoạn văn là việc sắp xếp những đoạn tả cảnh, tả tâm trạng còn
chưa nhuyễn, chưa hay. Văn phong cịn lúng túng, gượng gạo.

- Có thể sửa chữa lại hai chỗ "lúng túng" trong đoạn văn của bạn học sinh như sau:
+ "... Đặt chân tới con đê cao, con đê chắn ngang nếp nhà lụp xụp của gia đình chị
đúng lúc ở phía trời đơng ơng mặt trời bắt đầu thắp sáng bình minh bằng những
ánh hồng rực rỡ, chị Dậu bỗng chợt nhìn thấy một đoàn người...".

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

2.3. Câu 3 (trang 99 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1)

Từ kinh nghiệm học được ở nhà văn Nguyên Ngọc và đoạn viết về hậu thân của
chị Dậu, có thể rút ra một vài ghi nhớ về cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự:
- Khi viết đoạn mở bài và đoạn kết thúc, cần dựa vào đề tài và cốt truyện để xác
định nội dung. Hai đoạn văn này cần phải được đảm bảo sao cho ý tứ phải thống
nhất và hô ứng với nhau.

- Sau đoạn mở đầu, vẫn phải dựa vào cốt truyện, dựa vào chủ đề, tư tưởng của bài
văn để viết các đoạn thân bài: đoạn miêu tả, đoạn giới thiệu nhân vật, đoạn kể việc,
đoạn đối thoại,...

- Khi viết đoạn văn trong bài văn tự sự cần huy động năng lực quan sát, tưởng
tượng, liên tưởng, những kiến thức về cuộc sống,... đồng thời cũng phải thành thạo
các thao tác trong việc viết đoạn văn.

2.4. Luyện tập

<b>Câu 1 (trang 99 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):</b>

a. Đoạn văn này kể lại sự việc cô Phương Định - một nữ thanh niên xung phong
đang phá bom để mở đường ra mặt trận. Đây là đoạn văn nằm ở phần thân bài
(phần phát triển) của văn bản tự sự Những ngôi sao xa xôi (truyện ngắn của Lê
Minh Khuê).

b. Đoạn văn được chép lại có một số sai sót về ngôi kể.

Trong truyện ngắn, người kể chuyện (nhân vật Phương Định xưng tơi, kể chuyện
về bản thân mình và tổ thanh niên xung phong). Một số câu trong đoạn này, đại từ
"tôi" đã bị thay bằng "cô gái" (câu 5); "Cô" (câu 6, 16), danh từ riêng "Phương
Định" (câu 14, 20). Cần sửa lại để văn bản được thống nhất về ngôi kể (ngôi thứ
nhất - xưng tôi).

c. Từ những phát hiện và chỉnh sửa trên có thể rút ra bài học:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

theo. Có như vậy, văn bản tự sự mới chặt chẽ, lôgic, hấp dẫn và thuyết phục người
đọc.

<b>Câu 2 (trang 99 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):</b>
Đọc lại văn bản để nhớ lại kiến thức.

Hướng dẫn viết bài: Hành động và cảnh vật làm nổi lên tâm trạng của nhân vật nữ.

- Hành động của cô gái: vừa đi vừa ngoảnh lại, đôi chân cứ bước đi nhưng lòng
nặng trĩu nỗi niềm, nàng phải theo người mà mình khơng hề u thương và bỏ lại
sau lưng một mối tình đẹp đẽ.

- Cảnh vật: Đường cơ gái đi rất dài, nơi cô đến: rừng ớt, rừng cà, rừng lá ngón,
hành động: ngắt lá ớt, lá cà, chờ, đợi, ngóng trơng. Lá ớt, lá cà, lá ngón đều là lá
độc --> cô gái như muốn kết thúc số phận của mình, để khỏi đi theo người chồng
xa lạ, người chồng mà cô không hề yêu thương, muốn được sống bên chàng trai
--> ước muốn được tự do yêu đương của con người.

</div>

<!--links-->