Tải Điều hòa gen - Để học tốt môn Sinh học lớp 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Điều hòa gen</b>

<b>1. Khái niệm điều hòa gen</b>

- Điều hoà hoạt động của gen là điều hoà lượng sản phẩm của gen được tạo ra.
- Điều hoà hoạt động của gen nhằm đảm bảo cho hoạt động sống của tế bào
phù hợp với điều kiện môi trường cũng như hoạt động sống của cơ thể.

- Quá trình điều hoà hoạt động của gen diễn ra ở nhiều cấp độ khác nhau như
điều hoà phiên mã, điều hoà dịch mã, điều hồ sau phiên mã.

<b>2. Mơ hình điều hồ gen ở sinh vật nhân sơ</b>

- Ơpêrơn là nhóm các gen có liên quan về chức năng thường phân bố liền nhau
thành từng cụm, có chung một cơ chế điều hịa.

<b>a) Mơ hình cấu trúc ơpêrơn Lac</b>

- Mơ hình cấu trúc ôpêrôn Lac được phát hiện bởi 2 nhà khoa học Pháp là F.
Jacôp và J. Mônô ở vi khuẩn E. coli

- Cấu trúc của ơpêrơn Lac

<b>b) Ơpêrơn Lac bao gồm:</b>

• 3 gen Z, Y, A: là các gen cấu trúc quy định tổng hợp enzim tham gia vào q
trình phân giải đường lactơzơ trong mơi trường.

• O (operator): vùng vận hành, nơi gắn prơtêin ức chế q trình phiên mã.
• P (promotor): vùng khởi động, nơi ARN pơlimeraza gắn vào để khởi động
phiên mã.

• Trước ơpêrơn có một gen điều hồ R. Gen R khi hoạt động sẽ tổng hợp
prôtêin ức chế. Prôtêin này bám vào vùng vận hành O ngăn cản quá trình phiên
mã.

- Hoạt động của ơpêrơn Lac

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

• Khi mơi trường có lactơzơ: một số phân tử lactơzơ liên kết với prơtêin ức chế
làm biến đổi cấu hình khơng gian của loại pr ô têin thay đổi nên không thể liên
kết được với vùng vận hành nữa. Do vậy ARN pôlimeraza có thể thực hiện
hoạt động phiên mã các gen Z, Y, A. Sau khi lact ô zơ được phân giải hết, thì
prơtêin ức chế được giải phóng và lại liên kết trở lại với vùng vận hành quá
trình phiên mã bị dừng lại.

</div>

<!--links-->