Tải Văn mẫu lớp 10: Phân tích đoạn Tào Tháo uống rượu luận anh hùng trong Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung - Bài văn phân tích tác phẩm Tam quốc diễn nghĩa

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Phân tích đoạn Tào Tháo uống rượu luận anh hùng trong Tam quốc</b>

<b>diễn nghĩa của La Quán Trung</b>

<i> Đề bài: Phân tích đoạn Tào Tháo uống rượu luận anh hùng trong Tam quốc diễn nghĩa</i>
<i>của La Quán Trung</i>

Đoạn trích này nam ở hồi thứ 21 của Tam quốc diễn nghĩa. Nội dung kể về bữa rượu Tào
Tháo đãi Lưu Bị trong thời gian ba anh em Lưu – Quan – Trương tạm thời nương náu
trên đất Ngụy để chờ thời cơ ra đi mưu nghiệp lớn. Đề tài của hai người trong bữa rượu là
bàn luận về anh hùng và mục đích của Tào Tháo là thăm dị và thử thách Lưu Bị. Hiểu rõ
ý đồ đó nên Lưu Bị đã khôn khéo đánh lạc hướng, khiến Tào Tháo khơng cịn nghi ngờ gì
nữa. Qua đoạn trích, người đọc có thể hiểu phần nào quan niệm về người anh hùng của
Tào Tháo và sự sáng suốt cùng tính cách khơn ngoan, thận trọng của Lưu Bị.

La Qn Trung đã vẽ chân dung nhân vật bằng những lời lẽ, cử chí tiêu biểu nhất, chọn
lọc nhất, ở đoạn trích này, ta thấy Tào Tháo và Lưu Bị hồn tồn tương phản về mặt tính
cách nhưng đặt cạnh nhau thì tính cách của mỗi nhân vật lại càng thêm nổi bật.

Vị trí của đoạn trích này nằm sau đoạn kể về việc ba anh em Lưu – Quan – Trương phải
tạm náu mình dưới trướng Tào Tháo. Lúc này, Tào Tháo đang ở thế rất mạnh, còn Lưu
Bị, tuy cũng ấp ủ chí anh hùng tạo dựng sự nghiệp lớn lao nhưng thế lực cịn q yếu.
Tình thế hiểm nghèo chẳng khác nào cá nằm trên thớt. Tào Tháo vốn đa nghi và gian
hiểm. Nếu Lưu Bị sơ hở để lộ tung tích thì cầm chắc cái chết. Vì thế mà Lưu Bị hết sức
cẩn thận: Huyền Đức bấy giờ sợ Tháo nghi mình có mưu đồ gì, bèn làm một vườn rau ở
sau nhà, ngày ngày vun xới, tưới tắm để làm cho Tháo khỏi ngờ. Thế nhưng chuyện ấy
Tào Tháo cũng biết.

Việc Tào Tháo sai Hứa Chử và Trương Liêu là hai dũng tướng thân cận của hắn đến mời
tạo ra một tình huống bất ngờ và bất lợi cho Lưu Bị. Trong lúc Quan Vũ và Trương Phi đi
vắng, khơng biết Tào Tháo mời mình đến dinh Thừa tướng để làm gì? Lưu Bị đã giật
mình hỏi: Việc gì khẩn cấp thế, hai ơng? Từ chối khơng đi hoặc nấn ná trì hỗn đều bất

ổn, Lưu Bị buộc phải theo Hứa Chử, Trương Liêu đến yết kiến Tào Tháo.

Lưu Bị đến phủ Thừa tướng, Tào Tháo thay cho lời chào bằng câu: Huyền Đức độ này ở
nhà làm một việc lớn lao đấy nhỉ! khiến cho Lưu Bị sợ tái mặt. Rồi Tào Tháo dắt Lưu Bị
ra sau vườn, nói tiếp: Huyền Đức học làm vườn, chắc không phải là một việc dễ dàng?
Lúc bấy giờ, Lưu Bị mới vững dạ đáp một cách tự nhiên rằng: Khơng có việc gì, làm để
tiêu khiển đó thơi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

thu phục để sử dụng về sau.

Nguyên nhần dẫn đến chuyện luận anh hùng lại là cơn mưa to sắp kéo đến. Khi qn hầu
bẩm là có vịi rồng lấy nước, Tào Tháo và Lưu Bị cùng ngắm xem. Nhân đà, Tào Tháo
hỏi Lưu Bị về sự biến hóa của rồng. Đây khơng phải là chuyện vơ cớ mà sâu xa là một
điều ám chí, một sự thăm dị.

Sự biến hóa của rồng là sự biến hóa của Lưu Bị hay của Tào Tháo? Tào Tháo vốn là một
thi sĩ rất giỏi thơ văn nên khi ông ta nói về sự biến hóa của rồng thật hay và nhiều ngụ ý:
Rồng thì lúc to, lúc nhỏ, lúc bay, lúc nấp. Lúc to thì nổi mây phun mù; lúc nhỏ thì thu
hình ẩn bóng; khi bay ra thì liệng trong trời đất; khi ẩn thì núp ở dưới sóng. Nay đang
mùa xuân, rồng gặp thời biến hóa, cũng như người ta lúc đắc chí, tung hồnh trong bốn
bể. Rồng ví như anh hùng trong đời.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

khinh bỉ là xương khô trong mả, chỉ nay mai là ta bắt được. Lưu Bị nhắc đến Viên Thiệu
(anh Viên Thuật) ở Hà Bắc, bốn đời làm tam công… hiện nay như con hổ dữ hùng cứ ở
Kí Châu… có thể cho là anh hùng được chăng ? Tháo lại phủ nhận: Viên Thiệu ngoài mặt
mạnh bạo, trong bụng nhút nhát, thích mưu mẹo mà khơng quyết đốn, làm việc lớn lại lo
đến bản thân, thấy lợi nhỏ thì quên mình, không thể gọi là anh hùng được. Lưu Bị tiếp tục
đưa ra Lưu Cảnh Thăng, nổi tiếng trong tám kẻ tuấn kiệt đương thời, uy danh khắp cả
chín châu, Tào Tháo cũng nhận xét đây là kẻ có hư danh nhưng khơng có thực tài, khơng
phải là anh hùng. Rồi Tôn Sách với sức khỏe đứng đầu xứ Giang Đông cũng bị Tào Tháo

cho là nhờ danh tiếng của bố, khơng phải anh hùng. Đến Lưu Chương, dịng họ nhà vua
cũng bị Tào Tháo khinh bỉ gọi là con chó giữ nhà, sao gọi là anh hùng được? Cuối cùng
là đến nhóm Trương Tú, Trương Lỗ và Hàn Toại mà Tào Tháo đã từng đích thân dẫn
qn đi đánh thì Tháo vỗ tay cười to: Lũ tiểu nhân nhung nhúc ấy thì cịn nói làm gì nữa ?
Qua cuộc đối thoại đó, ta thấy Lưu Bị rất khơn khéo vì ông chí nhắc đến cái sức mạnh
trong quá khứ và hiện tại của mỗi nhân vật. Khi nói lên sự hiểu biết và quan niệm của
mình về các anh hùng trong thiên hạ, Lưu Bị không hề nhắc đến Tào Tháo chắc vì nhiều
lí do. Đó là sự khéo léo, khôn ngoan rất mực.

Trái lại, thái độ Tào Tháo rất cao ngạo, khinh bạc, coi thường tất cả, gọi thẳng họ tên,
dùng ẩn dụ để chỉ ra sự bại vong tất yếu hoặc sự tầm thường của từng người mà Lưu Bị
đã nêu lên. Tào Tháo lúc thì nói, lúc thì cười nói, điệu bộ kẻ cả và sử dụng toàn câu phủ
định.

Tào Tháo uống rượu luận anh hùng trong khi các nhân vật mà Lưu Bị nêu ra đang có
hàng vạn binh giỏi, ngựa tốt, có nhiều tướng lĩnh xuất sắc và đang hùng cứ một phương.
Thế nhưng Tào Tháo đã chí ra cái yếu, cái tầm thường cùng sự bại vong của họ. Tầm
nhìn của Tào Tháo là tầm nhìn chiến lược sâu sắc. Khi cái thế chân vạc “Ngụy – Thục –
Ngơ” chưa hình thành mà Tào Tháo với mưu cao, chí lớn đã đưa ra những dự báo tài tình,
điều đó cũng thể hiện cuộc đấu trí của Lưu Bị với Tào Tháo gay go đến nhường nào.
Lưu bị lấy rất nhiều dẫn chứng cốt để Tào Tháo chừa mình ra và bớt nghi ngờ, nhưng
Tào Tháo vốn sáng suốt và sắc sảo, hắn không dễ gì bng tha Lưu Bị. Lúc Lưu Bị vờ
làm ra vẻ thật thà: Ngoài những người ấy ra, Bị thực khơng cịn biết ai nữa; thì Tào Tháo
đột ngột nói thẳng quan điểm của mình khơng hề che đậy: Anh hùng là người trong bụng
có chí lớn, có mưu cao, có tài bao trùm được cả vũ trụ, có chí nuốt cả trời đất kia.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Những tưởng Tào Tháo có ý ngầm khẳng định chỉ có một mình hắn xứng là anh hùng
trong thiên hạ nên Lưu Bị đã bớt lo, chỉ hỏi thêm một câu đưa đẩy: Ai có thể xứng đáng
được như thế ? Nào ngờ một tình huống đầy kịch tính bất ngờ xảy ra khi Tháo lấy tay trỏ
vào Huyền Đức, rồi lại trỏ vào mình nói rằng: Anh hùng trong thiên hạ bây giờ chí có sứ

qn và Tào Tháo mà thơi. Thật là bất ngờ cho Lưu Bị khi nghe Tào Tháo trả lời khơng
hề úp mở. Câu nói của Tào Tháo còn ẩn chứa cả sự ngấm ngầm đe dọa của một kẻ có uy
quyền và đầy tham vọng.

Lời khẳng định chắc như đinh đóng cột của Tào Tháo khiến cho Huyền Đức nghe nới
giật nảy mình, bất giác thìa, đũa cầm ở tay rơi cả xuống đất. Song lòng yêu mến dành cho
Huyền Đức đã khiến tác giả La Quán Trung sáng tạo ra một tiếng sấm rền vang đầy bất
ngờ và đúng lúc để giúp Huyền Đức che giấu được cái giật mình nguy hiểm. Tháo nhìn
thấy mỉa mai: Trượng phu mà cũng sợ sấm à ? Huyền Đức nhanh trí biện minh: Đức
thánh ngày xưa gặp lúc sấm dữ gió to cũng đổi sắc mặt, sao tơi tại khơng sợ! Bằng câu
nói có vẻ tự nhiên, nửa đùa nửa thật ấy, Huyền Đức đã che giấu được nguyên nhân thật
sự của việc đánh rơi thìa đũa là do sợ hãi khi nghe Tào Tháo gọi mình là anh hùng.
Nét nổi bật nhất trong tính cách của Tào Tháo được thể hiện ở câu nói khẳng định mình
và Lưu Bị là anh hùng. Đây cũng là thắt nút, là đỉnh điểm của mâu thuẫn và hành động
che giấu cái giật mình một cách khéo léo của Huyền Đức là điểm mở nút. Tào Tháo đẩy
mâu thuẫn lên cao trào với câu nói đầy khiêu khích; trái lại, Huyền Đức giải quyết mâu
thuẫn bằng một hành động khiêm nhường của một người biết ẩn mình khi cần thiết.
Trong cuộc luận anh hùng mà thực chất là cuộc đấu trí giữa Tào Tháo và Lưu Bị, La
Quán Trung đã khép lại câu chuyện một cách nhanh gọn và hóm hỉnh như hạ màn một vở
kịch đặc sắc:

Huyền Đức đã che đậy được hết cả việc giật mình đánh rơi cả thìa đũa khi nghe Tào Tháo
gọi mình là anh hùng.

Tháo thấy thế khơng nghi ngờ gì Huyền Đức nữa.

Lưu Bị vốn là một người bình tĩnh, khơn ngoan, song khi bị đặt vào tình huống quá hiểm
nghèo và trước sức ép liên tục của Tào Tháo thì việc giữ được bình tĩnh hồn tồn khơng
dễ. Khơng phải ngẫu nhiên tác giả đã để cho Lưu Bị hai lần giật mình, hơn nữa cịn giật
mình mạnh đến nỗi bất giác thìa, đũa đương cầm ở tay rơi cả xuống đất. Tuy nhiên, trước

sau Lưu Bị vẫn làm chủ được tình thế, từ việc làm một vườn rau ở sau nhà, ngày ngày
vun xới tưới tắm, từ chỗ tái mặt đến trấn tĩnh, từ chỗ đánh rơi thìa, đũa đến ung dung cúi
xuống nhặt đũa và thìa, đặc biệt là cịn đủ tỉnh táo để dẫn một câu trong sách Luận ngữ
của Khổng Tử để biện hộ cho việc đánh rơi thìa, đũa của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

cách nhẹ nhàng, ngắn gọn: Hai em biết đâu ý anh!

Với Lưu Bị, bữa rượu bất ngờ ấy không phải là chỗ để tranh luận về quan niệm anh hùng
vì trước mắt, Lưu Bị đang giấu mình thật kĩ để khỏi bị Tào Tháo tiêu diệt. Lưu Bị đã thực
hiện thành công chủ trương ấy nên ơng đã giành phần thắng. Đó là xét về phía Lưu Bị.
Cịn về phía Tào Tháo, vì sao ơng ta lại thua trong cuộc đấu trí này?

Được Tào Tháo mời đến uống rượu và bàn luận về anh hùng, có nghĩa là Lưu Bị đã bị đặt
vào tầm ngắm, vào thế rất dễ để lộ mình. Chi tiết đánh dấu điểm mở nút là việc Huyền
Đức đã khôn khéo che đậy được hết việc giật mình đánh rơi thìa, đũa khi nghe Tào Tháo
gọi mình là anh hùng. Chi tiết ấy cũng giải thích được vì sao Lưu Bị vốn đã khiêm
nhường, thận trọng, kín đáo, khơn ngoan thì ở tình thế này, những nét tính cách đó càng
được thể hiện một cách nổi bật. Mặt khác, có thể thấy tình thế trên cũng làm cho Tào
Tháo vốn đã kiêu ngạo nay lại nảy sinh chủ quan, mất cảnh giác, dẫu bình thường ơng ta
nổi tiếng là kẻ đa nghi, cẩn trọng. Đây là điều kiện khách quan tạo thuận lợi cho Lưu bị
có thể giành phần thắng.

Trong Tam quốc diễn nghĩa, tác giả miêu tả thiên nhiên không nhiều, song những chỗ
miêu tả thiên nhiên đều rất xuất sắc, có tác dụng lớn trong việc khắc họa bối cảnh cũng
như tính cách nhân vật. Giữa tiệc rượu, câu chuyện luận anh hùng đã đến một cách tình
cờ nhờ sự xuất hiện của cơn mưa và hiện tượng vòi rồng. Nút đã được thắt rất hợp lí và
rồi cũng được mở một cách tự nhiên nhờ tiếng sấm rền vang.

Đoạn trích giống như một màn kịch ngắn có đủ các yếu tố như bối cảnh, nhân vật, lời
thoại và kịch tích. Những chi tiết giàu kịch tính làm cho độc giả ln rơi vào trạng thái

bất ngờ và do đó luôn thấp thỏm, chờ đợi, hồi hộp xem kết cục ai thắng, ai bại: như việc
Tào Tháo mời Lưu Bị đến ngay mà khơng nói rõ lí do, việc Tào Tháo nói Lưu Bị đang
làm một việc lớn lao mà khơng nói rõ đó là việc gì, hiện tượng vịi rồng bỗng nhiên xuất
hiện lúc hai người đang ăn uống vui vẻ, hiện tượng tiếng sấm rền vang đúng lúc Lưu Bị
bị dồn vào tình thế nguy hiểm.

Lời thoại của nhân vật nào bộc lộ rõ tính cách của nhân vật ấy: Tào Tháo sắc sảo, gian
hùng, từng trải, nhưng bộc lộ hết ra ngồi. Cịn Lưu Bị thì thơng minh, sáng suốt, bình
tĩnh và từng trải khơng kém. Ơng che giấu khéo đến mức làm cho Tào Tháo không cịn
nghi ngờ gì nữa và sau đó ơng vẫn tiếp tục âm thầm lo gây dựng sự nghiệp lớn lao. Lưu
Bị chính là rồng đang ẩn trong mây vậy!

</div>

<!--links-->