ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT áp (hồi sức cấp cứu CHỐNG độc) (chữ biến dạng do slide dùng font VNI times, tải về xem bình thường)

ĐIỀU TRỊ BỆNH
TĂNG HUYẾT ÁP


Định nghóa và Phân độ
huyết áp

Điều trị bệnh THA

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

2


Điều trị bệnh THA

Tiếp cận chẩn đoán
bệnh nhân Tăng huyết
áp

3


Điều trị bệnh THA

Ngưỡng định nghóa Tăng Huyết
Áp/ phương thức ño HA

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

4

Khảo sát huyết áp di
động (24 giờ)

Điều trị bệnh THA




Giúp cải thiện tiên lượng nguy cơ tim mạch
Chỉ định:
* HA đo tại phòng khám dao động
* Mức huyết áp tại phòng khám cao/ b/n ít nguy cơ
tim mạch
* Khác biệt lớn giữa huyết áp/ PK so với huyết
áp/nhà
* Kháng trị với thuốc
* Cơn hạ huyết áp, đặc biệt ở người cao tuổi và
người ĐTĐ
* Huyết áp cao tại PK/ phụ nữ có thai và nghi ngờ
tiền sản giật
5


Chỉ điểm của THA thứ
phát

Điều trị bệnh THA

a. Tiền sử gia đình bệnh thận (TD : bệnh thận
đa nang)
b. Bệnh thận, nhiễm trùng đường tiểu, tiểu ra
máu, lạm dụng thuốc giảm đau (bệnh nhu
mô thận)
c. Thuốc : thuốc ngừa thai uống, liquorice,
carbenoxolone, thuốc nhỏ mũi, cocaine,
amphetamines, steroids, kháng viêm non-steroid,
erythropoietin, cyclosporin
d. Cơn toát mồ hôi, nhức đầu, lo lắng, hồi hộp
(u tủy thượng thận)
e. Cơn yếu cơ, tetany (cường aldosterone)
TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

6


Khám thực thể tìm THA thứ
phát, tổn thương cơ quan bia và
béo phủ tạng (1)

Điều trị bệnh THA

a. Dấu hiệu của hội chứng Cushing
b. Vết da của đa u sợi thần kinh
(neurofibromatosis) gợi ý u tủy thượng thận
c. Sờ thấy thận lớn (bệnh thận đa nang)
d. Âm thổi ở bụng ((hẹp ĐM thận)
e. Âm thổi trước ngực hay tim (hẹp eo ĐM C,
bệnh van ĐMC)

f. Giảm và chậm mạch, HA bẹn (hẹp eo ĐMC,
bệnh ĐMC)
TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

7


Khám thực thể tìm THA thứ
phát, tổn thương cơ quan bia và
béo phủ tạng (2)

Điều trị bệnh THA

Triệu chứng tổn thương cơ quan
 Não : âm thổi ở cổ, dấu về vận động hoặc cảm
giác
 Đáy mắt : bất thường võng mạc
 Tim : mỏm tim, nhịp, gallop, ran phổi
 Bệnh động mạch ngọai vi: yếu, không cân xứng
 Động mạch cảnh : âm thổi
Chứng cớ béo phủ tạng
 Cân nặng
 Vòng bụng : Nam > 102cm Nữ > 88cm
 BMI :
> 25kg/m2 > 30kg/m2 : béo phì
TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

8

Khảo sát cận lâm
sàng (1)

Điều trị bệnh THA

Trắc nghiệm thường quy :
 Đường máu
 Cholesterol tòan phần, HDL-C, LDL-C, Triglyceride
 K+/máu
 Acid uric/máu
 Creatinine máu ; độ lọc creatinine ước lượng
(Cockcroft-Gault)
 Hb, Hct
 TPTNT, đạm niệu vi lượng
 ECG
TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

9


Khảo sát cận lâm
sàng (2)

Điều trị bệnh THA

Cận lâm sàng nên làm
 Siêu âm tim
 Siêu âm ĐM cảnh
 Định lượng protein niệu
 Chỉ số ABI

 Soi đáy mắt
 Trắc nghiệm dung nạp đường (nếu đường máu
đói <5,6mmol/l (100mg/dL))
 HA di động 24 giờ và HA đo tại nhà
 Vận tốc sóng mạch
TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

10


Khảo sát cận lâm
sàng (3)

Điều trị bệnh THA

Khảo sát mở rộng (chuyên gia)
 Khảo sát thêm về tổn thương
não, tim, thận và mạch máu
 Tìm nguyên nhân THA : đo renin,
aldosterone, corticosteroid,
catecholamine niệu, chụp mạch,
siêu âm thận và thượng thận,
MSCT, MRI
TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007
11


Khảo sát tổn thương dưới
lâm sàng cơ quan bia
(subclinical organ damage)

Điều trị bệnh THA









Tim: ECG, siêu âm tim
Mạch máu: * siêu âm ĐM cảnh
* chỉ số ABI
Thận: * Creatinine máu, độ lọc cầu thận ước
lượng
* Albumine niệu vi lượng
Soi đáy mắt: chỉ thực hiện trên THA nặng
Não: MRI, CT scan

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007
12


Điều trị bệnh THA

Tiếp cận điều trị bệnh
nhân Tăng Huyết aùp

13

Điều trị bệnh THA

Mục tiêu điều trị










Mục tiêu chính: giảm tối đa và lâu dài toàn
bộ nguy cơ bệnh tim mạch
Cần thực hiện: giảm mức huyết áp, giảm
các YTNC
Huyết áp < 140/90 mmHg và thấp hơn nếu
dung nạp được
Mức HA < 130/80 mmHg/ b/n ĐTĐ hoặc nhóm
nguy cơ cao hoặc rất cao (td: có đột q, NMCT,
rối loạn chức năng thận, protein niệu)
Điều trị sớm, trước tổn thương tim mạch
14


Điều trị bệnh THA

Thay đổi lối sống






Trên tất cả bệnh nhân, kể cả b/n huyết áp
bình thường cao và có kèm YTNC
Ngưng thuốc lá; giảm cân; giảm rượu; vận
động thể lực; giảm muối; ăn nhiều rau và
trái cây; giảm mỡ bảo hòa và tổng lượng
mỡ
Cần theo dõi sát, có trợ giúp, nhắc nhở
định kỳ

15


Lựa chọn thuốc điều trị
THA

Điều trị bệnh THA





5 nhóm chính: lợi tiểu, đối kháng calci, UCMC, chẹn
thụ thể angiotensin, chẹn bêta

Phần lớn b/n cần > 1 nhóm thuốc để đạt mục tiêu
huyết áp
Tiêu chuẩn chọn thuốc:
* Kinh nghiệm sử dụng của b/n/ nhóm thuốc
* Hiệu quả trên YTNC tim mạch/ nguy cơ tim mạch
của b/n
* Hiện diện của bệnh tim mạch, tổn thương cơ quan
bia, bệnh thận, ĐTĐ.
* Tương tác với các thuốc trị bệnh khác
* Chi phí điều trị
* Tác dụng phụ
* Tác dụng kéo dài > 24 giờ
16


Điều trị bệnh THA

Các thuốc hạ huyết áp ưu
tiên theo tình trạng bệnh

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

17


Điều trị bệnh THA

Các thuốc hạ huyết áp ưu
tiên theo tình trạng bệnh

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

18


Điều trị bệnh THA

Các thuốc hạ huyết áp ưu tiên
theo tình trạng bệnh

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007
19


Điều trị bệnh THA

Các thuốc hạ huyết áp ưu
tiên theo tình trạng bệnh

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007
20


Chống chỉ định tuyệt đối và tương
đối của một số thuốc hạ huyết áp

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

AV ; Block : blốc nhó 21
thất

Điều trị bệnh THA

Điều trị một thuốc so với
điều trị phối hợp







Phần lớn b/n cần trên 1 nhóm thuốc để đạt
mục tiêu huyết áp
Phối hợp 2 thuốc liều thấp: ưu tiên cho THA
độ 2, 3 hoặc nguy cơ tim mạch cao/ rất cao
Phối hợp cố định 2 thuốc: tiện lợi, tăng tuân
thủ điều trị

22


Sơ đồ kiểu phối hợp thuốc có
thể thực hiện

Điều trị bệnh THA

Đường đậm: ưu tiên phối hợp

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007
23


Điều trị bệnh THA

Tiếp cận điều trị THA
trên các trường hợp
đặc biệt (td: cao tuổi,
ĐTĐ…)

24


Điều trị tăng huyết áp trên
người cao tuổi
(> 60 tuổi)

Điều trị bệnh THA









Nghiên cứu đối chứng: điều trị THA/ > 60 tuổi
giúp giảm tử vong và tật bệnh tim mạch.

Có thể khởi đầu điều trị bằng 1/5 nhóm thuốc
Liều khởi đầu thấp, tăng từ từ
Mục tiêu huyết áp: tương tự người trẻ
Lựa chọn thuốc: cùng nguyên tắc như người trẻ
B/n > 80 tuổi: chứng cớ về lợi điểm điều trị THA
chưa đủ. Tuy nhiên cần điều trị.

TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007

25