bài giảng môn ngữ văn 7

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.27 MB, 27 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

nhắm – mở

nhắm – mở khóc – cườikhóc – cười

chậm

nhanh

-nhanh - 
Nhanh như sóc

Nhanh như sóc Chậm như rùaChậm như rùa
Mắt nhắm mắt mở

Mắt nhắm mắt mở Kẻ khóc người cườiKẻ khóc người cười

Đầu – Đi

Đầu voi – đuôi chuột

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tiết 48:

Nước non lận đận một mình,

Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.

Nước non lận đận một mình,

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

-Hình thức thảo luận 4 nhóm.
-Thời gian: 4 phút

-Nội dung: Hoàn thiện yêu cầu vào bảng sau

-Hình thức thảo luận 4 nhóm.
-Thời gian: 4 phút

-Nội dung: Hoàn thiện yêu cầu vào bảng sau

Nước non lận đận một mình,

Thân cị lên thác xuống ghềnh bấy nay.

Nước non lận đận một mình,

Thân cị lên thác xuống ghềnh bấy nay.

- Có thể thay vài từ, chêm xen một vài từ khác hoặc đổi vị
trí của các từ trong cụm từ trên có đ ợc khơng?

-Từ đó, hãy rút ra nhận xét về hỡnh thức và n i dung của ộ
cụm từ trên?

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Cụm

từ thức thay Hình 
đổi

Sự thay đổi về cấu tạo của 
cụm từ

Nhận xét sau khi

thay đổi Kết luận 
chung
Lên
thác
xuống
ghềnh
Thay một
vài từ
Chêm
xen một
vài từ
khác

Đảo vị trí
một số từ

- Lên ghềnh xuống thác.
- Lên xuống ghềnh thác.

- Lên ghềnh xuống thác.

- Lên xuống ghềnh thác.

- Lên trên thác xuống dưới
ghềnh.

- Lên thác cao xuống ghềnh sâu.

- Lên trên thác xuống dưới

ghềnh.

- Lên thác cao xuống ghềnh sâu.

- Lên núi xuống ghềnh
- Lên núi xuống rừng.
- Leo thác lội ghềnh.

- Lên núi xuống ghềnh
- Lên núi xuống rừng.

- Leo thác lội ghềnh. Kết cấu

lỏng 
lẻo, 
không 
chặt 
chẽ 
,rời

rạc
Kết 
cấu 
lỏng 
lẻo, 
không 
chặt 
chẽ 
,rời 
rạc
Không
thể thay
thế,
chêm
xen hay
hốn đổi
vị trí
Khơng
thể thay
thế,
chêm
xen hay
hốn đổi
vị trí

Hình thức Nội dung

Ý 
nghĩa 
của

cụm 
từ sẽ 
thay 
đổi
Ý 
nghĩa 
của 
cụm 
từ sẽ 
thay

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Lên thác xuống ghềnh

THÀNH NGỮ
Cụm từ

có cấu
tạo cố

định

 Chỉ sự gian nan, vất vả, khó khăn, nguy hiểm.

Ý nghĩa

hồn 
chỉnh

Nước non lận đận một mình

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

 Lưu ý:

Thành ngữ có cấu tạo cố định nhưng tính cố định

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Lên thác xuống ghềnh
Năm châu bốn biển

Nhanh như chớp

Mưa to, gió lớn

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Lên thác xuống ghềnh
Năm châu bốn biển

Khắp thế giới có năm châu lục 
và bốn đại dương (biển)

Bắt nguồn từ nghĩa đen của

các từ tạo nên nó

Bắt nguồn từ nghĩa đen của

các từ tạo nên nó

Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của

các từ tạo nên nó nhưng thường thơng qua một số phép chuyển 
nghĩa như ẩn dụ, so sánh …

- Chỉ sự gian lao vất vả khó 
khăn nguy hiểm

Nhanh như chớp

Rất nhanh , chỉ trong khoảnh khắc.

 (Như ánh chớp loé lên rồi tắt

ngay)

Được hiểu thông qua phép

chuyển nghĩa( So sánh)

 Nghĩa chuyển ( nghĩa bóng)
 Nghĩa chuyển ( nghĩa bóng)

Ẩn dụ

Mưa to, gió lớn

Trời mưa rất to kèm theo gió

lớn

Bắt nguồn từ nghĩa đen của

các từ tạo nên nó

Bắt nguồn từ nghĩa đen của

các từ tạo nên nó

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Hãy giải thích nghĩa của thành ngữ “thượng lộ bình an”?

• Thượng: trên
• Lộ: đường

• Bình: n
• An : vui vẻ

 Trên đường đi gặp (yên vui) may mắn vui vẻ.
 Thành ngữ Hán Việt

=> Muốn hiểu nghĩa của thành ngữ Hán Việt

thì phải hiểu từng yếu tố Hán Việt trong

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

b.“Tôn sư trọng đạo” là thành ngữ nói lên lịng kính trọng và
sự tơn vinh nghề giáo viên.

a.Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non.

(Hồ Xuân Hương)

c. Anh đã nghĩ… phịng khi tắt lửa tối đèn thì em chạy

sang… (Tơ Hồi)

d. Nhân dân ta có tục chọn ngày lành tháng tốt để làm những
việc lớn.

Tìm thành ngữ trong các câu sau?

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

b.“Tơn sư trọng đạo” là thành ngữ nói lên lịng kính trọng và
sự tơn vinh nghề giáo viên.

Vị ngữ

Chủ ngữ

Phụ ngữ của cụm danh từ
a.Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non.

(Hồ Xn Hương)

c. Anh đã nghĩ… phịng khi tắt lửa tối đèn

thì em chạy sang… (Tơ Hồi)

Bảy nỗi ba chìm
Tơn sư trọng đạo

tắt lửa tối đèn

Phụ ngữ cụm động từ

d. Nhân dân ta có tục chọn ngày lành tháng tốt để làm
những việc lớn.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Câu có sử dụng thành ngữ

Câu có sử dụng thành ngữ Câu không sử dụng thành ngữCâu không sử dụng thành ngữ

Thân em vừa trắng lại vừa trịn

Bảy nổi ba chìmBảy nổi ba chìm với nước non. Thân em vừa trắng lại vừa tròn Long đong, phiêu bạtLong đong, phiêu bạt với nước non

Anh đã nghĩ thương em như

thế thì hay là anh đào giúp em
một cái ngách sang nhà anh,
phòng khi tắt lửa tối đèntắt lửa tối đèn có đứa
nào bắt nạt thì em chạy sang…

Anh đã nghĩ thương em như thế

thì hay là anh đào giúp em một cái
ngách sang nhà anh, phịng khi khó khó

khăn, hoạn nạn, nguy hiểm

khăn, hoạn nạn, nguy hiểm có
đứa nào bắt nạt thì em chạy sang…

Câu thơ, câu văn, lời nói sử dụng thành ngữ giúp diễn đạt ngắn 
gọn, hàm súc, có tính hình tượng, tính biểu cảm cao.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Nước mắt cá sấu



 sự gian xảo, giả tạo, giả vờ tốt bụng, nhân từ của những kẻ xấusự gian xảo, giả tạo, giả vờ tốt bụng, nhân từ của những kẻ xấu

Chuột sa chĩnh gạoChuột sa chĩnh gạo

Rất may mắn, gặp được nơi sung sướng, đầy đủ, nhàn hạ

GạoGạo
SJC

9999

Rừng vàng biển bạc

 Rừng và biển đem lại nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Bài tập: Hãy viết một đoạn văn nêu cảm xúc của
em về hình ảnh người phụ nữ trong văn bản

“Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương (độ dài từ
3- 5 câu) trong đó có sử dụng thành ngữ

GỢI Ý

- Hình thức: đọan văn độ dài 3-5 câu

-Nội dung: người phụ nữ trong văn bản “Bánh trơi
nước”

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

TÌM TÒI MỞ RỘNG:

- Học bài:

+ Thế nào thành ngữ.

+ Sử dụng thành ngữ.

- Bài tập:

+ Hoàn thành các bài tập vào vở.

+ Sưu tầm thêm các thành ngữ theo yêu

cầu của bài tập 4/145 SGK.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20></div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

* Bài tập 1:

Tìm và giải thích nghĩa

của thành ngữ:

a. Đến ngày lễ Tiên Vương. Các lang mang
sơn hào hải vị, nem công chả phượng tới,
chẳng thiếu thứ gì. (Bánh chưng, bánh giầy)
b. Một hơm, có người hàng rượu tên là Lí
Thơng đi qua đó. Thấy Thạch Sanh gánh về
một gánh củi lớn, hắn nghĩ bụng: “ Người
này khỏe như voi. Nó về ở cùng thì lợi biết
bao nhiêu”. Lí Thơng lân la gợi chuyện, rồi
gạ cùng Thạch Sanh kết nghĩa anh em. Sớm
mồ cơi cha mẹ, tứ cố vơ thân, nay có người
săn sóc đến mình, Thạch Sanh cảm động,
vui vẻ nhận lời. (Thạch Sanh)

c. Chốc đà mười mấy năm trời,
Còn ra khi đã da mồi tóc sương.

(Truyện Kiều)

a. - Sơn hào hải vị: những 
món ăn ngon, quý hiếm 
được lấy từ trên rừng,dưới 
biển.

- Nem cơng chả phượng: 
những món ăn ngon, quý 
được trình bày đẹp.

b. Khỏe như voi: rất khỏe.
- Tứ cố vô thân: mồ cơi, 
khơng có ai thân thiết, 
ruột thịt.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Kể vắn tắt các truyền thuyết 
và ngụ ngôn tương ứng để 
thấy rõ lai lịch của các thành 
ngữ: Con Rồng cháu Tiên, Ếch 
ngồi đấy giếng, Thầy bói xem 
voi.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Ăn cháo đá bát.

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>