KHÁI NIỆM về tâm lý học PHÁT TRIỂN THEO lứa TUỔI (tâm lý y KHOA)

KHÁI NIỆM VỀ TÂM LÝ HỌC
PHÁT TRIỂN THEO LỨA TUỔI


MỤC TIÊU

 Có điểm mốc ổn định và cụ thể về sự phát

triển của chủ thể
 Giúp chẩn đoán
 Hiểu rõ bệnh nhân và có mối quan hệ tốt

hơn với họ


I. SỰ PHÁT TRIỂN LÀ GÌ?
II. SỰ PHÁT TRIỂN TỪ KHI SINH RA

ĐẾN TUỔI THƠ ẤU
III. TUỔI VỊ THÀNH NIÊN
IV. TUỔI TRƯỞNG THÀNH VÀ

NHỮNG KHỦNG HOẢNG CỦA CUỘC
SỐNG
V. TUỔI GIÀ


I- SỰ PHÁT TRIỂN LÀ GÌ?


Trong ngơn ngữ thơng thường:

= Tồn bộ những tiến trình thay đổi
Trong tâm lý
= điều mỗi người đạt được và kéo dài suốt
cuộc đời
Những lãnh vực khác nhau: nhận thức, tình
cảm, quan hệ, vận động, cơ thể…..
!! LƯU Ý: Cơ thể và tinh thần liên kết với
nhau


Vấn đề nhịp điệu

A- Sự phát triển và tính thời gian
 Cùng một trình tự

 Nhịp điệu khác nhau

Giai đoạn nhạy cho việc học tập
Khái niệm « thời kỳ quyết định »
Vai trò của việc học tập

.


B-Yếu tố ảnh hưởng đến sư phát triển
Sự trưởng thành của hệ thần kinh
Mơi trường

C-Tính khơng liên tục và những rối
loạn của sự phát triển

 Sự phát triển không hài hịa
 Khái niệm về tính co giãn của não


II- SỰ PHÁT TRIỂN TỪ KHI SINH
RA CHO ĐẾN TUỔI VỊ THÀNH NIÊN


= Giai đoạn mãnh liệt nhất của sự phát triển,
trong thời gian đó, sẽ hình thành nơi trẻ

Nhân cách
Trí tuệ
Khả năng xã hội
Sự phát triển tình cảm và vận động


A- Đời sống trong bụng mẹ và khi sinh ra
Trước khi sinh ra: giác quan của bé
Sự ra đời:
Một sự kiện thể chất và tâm lý
Sự tách rời mẹ-con đầu tiên
Em bé = một đối tác tích cực trong giao tiếp


B- Năm đầu đời
Cơ cấu môi trường: Sự khác nhau giữa "tôi" và

“người khác"
Xuất hiện ngôn ngữ

Phát triển vận động
Mối quan hệ với mẹ
Ví dụ: « hội chứng vắng mẹ »


Hội chứng vắng mẹ
Định nghĩa
René SPITZ, nhà phân tâm người Mỹ


phản ứng đặc biệt của trẻ 6 – 18 tháng tuổi



sau sự xa cách mẹ đột ngột và sớm



hậu quả của một hiện tượng bên ngồi: khơng giải quyết sự phát triển trưởng thành

 Bước tiến triển


 Giai đoạn đau khổ và phản kháng



 Giai đoạn tuyệt vọng



Giai đoạn tách rời


C- Khoảng 2-3 tuổi
Khả năng thể hiện điều này và điều khác
Ngôn ngữ phong phú
Đi => Khám phá thế giới xung quanh
 Xuất hiện từ « Khơng »
Khẳng định nhân cách của mình
Học sạch sẽ
Hỗn lại sự hài lịng và lịng ham muốn của

mình và chịu đựng sự ấm ức


D- Khoảng 3 - 6 tuổi
Giai đoạn phong phú về câu hỏi và khám phá mơi trường

xung quanh : « tại sao?»
Khám phá các bộ phận mới của cơ thể, bao gồm cả bộ

phận sinh dục của bản thân.
Nhận thức sự khác biệt giới tính: "tị mị về giới tính "

của trẻ.
Lý thuyết “Mặc cảm OEdipe”(S. Freud)
Nhận thức sự hiện hữu của việc cấm
Khái niệm về "mối quan hệ tam giác"

 


E- Khoảng 6 – 12 tuổi
« Thời kỳ tiềm ẩn»
Hoạt động xung năng do khám phá giới tính
dịu lại
Phát triển xã hội và nhận thức
Tầm quan trọng của việc học tập ở trường
Mở rộng về xã hội và mối quan hệ
=> Thời kỳ kết thúc bằng sự khởi đầu của

tuổi vị thành niên nghĩa là tuổi dậy thì


III –TUỔI VỊ THÀNH NIÊN


A- Định nghĩa
Giai đoạn thay đổi: giữa thời thơ ấu và tuổi

trưởng thành
Giai đoạn được gọi là "tuổi dậy thì“: xung
năng tình dục thức tỉnh
Giai đoạn khủng hoảng và sự hỗn loạn
Hiện tượng phổ quát được trải nghiệm một
cách khác nhau tùy vào đặc tính của mỗi
cá nhân và văn hóa của mỗi người
Giai đoạn mấu chốt của sự biến đổi:
Cơ thể

Tâm lý
Xã hội


B- Những thay đổi chính
Về cơ thể

Về mối quan hệ

Về nhận thức


Trẻ vị thành niên và bệnh
Tuổi vị thành niên và bệnh = yêu tố tâm lý

mỏng giòn
Cơ thể
Sự tự chủ gặp khó khăn
Sự tổn thương về lịng tự trọng
Bản năng giới tính
Phản ứng hành vi
Mối quan hệ bác sĩ / bệnh nhân vị thành niên
⇒Vai trị người chăm sóc
⇒Vai trị thơng tin
⇒Vai trị nâng đỡ


IV- TUỔI TRƯỞNG THÀNH VÀ
NHỮNG KHỦNG HOẢNG CỦA
CUỘC SỐNG

Phát triển: một quá trình năng động , vẫn

tiếp tục trong suốt cuộc đời

Tuổi trưởng thành: một sự cân bằng mới

cần tìm ra và duy trì

Những thời điểm chuyển tiếp khác nhau


V- TUỔI GIÀ

A –Mất những khả năng

B- Phản ứng trước sự mất mát

C- Giai đoạn tổng kết


Ca lâm sàng
Ông Tuấn 58 tuổi, bị ung thư và phải nhập viện từ
vài tuần nay.
Vì suy tủy, ơng buộc phải theo một chế độ ăn uống
vô trùng nghiêm ngặt. Ông yêu cầu các cô điều
dưỡng cho ăn chỉ bằng bình sữa và thức ăn đóng
trong những lọ nhỏ.
Cách cho ăn này đặc biệt gây khó chịu cho gia đình.

Thật vậy, ơng vẫn cịn có khả năng nhai thức ăn,
cầm đũa hoặc sử dụng dụng cụ ăn uống.
Vì thế các con ông giận ông và từ chối chiều theo ý
ông
 


Làm việc nhóm

Chúng ta có thể hiểu phản ứng của bệnh

nhân này như thế nào?
Bệnh nhân này dường như quay lại giai
đoạn phát triển nào?
Bạn sẽ tư vấn cho người chăm sóc thái độ
nào để thích nghi trước u cầu này?
Chúng ta nâng đỡ gia đình thế nào trước
phản ứng của người bố?


KẾT LUẬN

« TRONG SUỐT CUỘC ĐỜI CỦA NGƯỜI
TRƯỞNG THÀNH , TRẠNG THÁI NÀY NHẰM
TÁI TẠO LẠI NHỮNG HÀNH VI CỦA CHÚNG
TA TRƯỚC ĐÓ , TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU
ĐỜI , CÙNG CẢNH NGỘ VÀ CÙNG CƯỜNG
ĐỘ, VỚI NHỮNG NGƯỜI THÂN. ĐÓ LÀ MỘT
TRONG NHỮNG NÉT ĐÁNG GHI NHẬN
TRONG TÂM LÝ CON NGƯỜI « (L.VELLUET)