10. TS. Võ Văn Xuân - Phát hiện ung thư sớm

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Đặt vấn đề</b>



<b>_{Hằng năm, Việt nam có khoảng 150.000 bệnh nhân}</b>

<b>ung thư mới mắc</b>



<b>_{2/3 chẩn đoán giai đoạn III, IV}</b>



<b>_{Điều trị tốn kém, hiệu quả thấp}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Vì sao phải phát hiện bệnh sớm</b>

<b>_{Ung thư biết sớm trị lành (GS-BS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Làm thế nào để phát hiện sớm</b>



<b>_{Mỗi loại bệnh ung thư sẽ có những dấu hiệu báo}</b>

<b>trước</b>



<b>_{Dựa vào các dấu hiệu này để tìm hiểu về bệnh lí của}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>7 dấu hiệu cảnh báo ung thư</b>

<b>_{Hiệp hội Ung thư Mỹ đã đưa ra khuyến cáo về một số cảnh báo}</b>

<b>khả năng ung thư. Để cho dễ nhớ, các nhà khoa học sử dụng các </b>
<b>chữ cái ở đầu mỗi dấu hiệu bằng tiếng Anh viết tắt thành từ </b>
<b>C-A-U-T-I-O-N (cảnh báo), bao gồm:</b>

<b>_{C (Change in bowel or bladder habits):}</b><b>_{Thay đổi thói quen đi}</b>
<b>tiêu, tiểu tiện. Có thể hiểu rộng rằng, bạn thay đổi về số lần đi tiêu </b>

<b>tiểu như đi cầu bón, tiêu chảy, tiêu chảy kèm táo bón xen kẽ, tiểu </b>
<b>nhiều lần…</b>

<b>_{A (A sore that does not heal):}</b><b>_{Đau nhức kéo dài không khỏi. Bất}</b>
<b>kỳ cơn đau nào mang tính mạn tính, tức kéo dài, hay không rõ </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>7 dấu hiệu cảnh báo ung thư</b>



<b>_{U (Unusual bleeding or discharge):}</b>



<b>_{Chảy máu bất}</b>

<b>thường, từ bất cứ đường nào như mũi, miệng (ho hay khạc </b>
<b>ra máu), đường tiêu tiểu, âm đạo…</b>



<b>_{T (Thickening or lump in the breast, testicles, or}</b>

<b>elsewhere):</b>

 

<b>Khối u ở bất cứ vị trí nào: vú, tinh hồn, bụng, </b>
<b>các nhóm hạch…</b>



<b>_{I (Indigestion or difficulty swallowing):}</b>



<b>_{Ăn khó tiêu hay}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>7 dấu hiệu cảnh báo ung thư</b>



<b>_{O (Obvious change in the size, color, shape, or}</b>

<b>thickness of a wart, mole, or mouth sore):</b>

<b>Thay đổi rõ </b>
<b>ràng trong kích thước, màu sắc, hình dạng, hay độ dày của </b>
<b>một mụn cóc, nốt ruồi, vết thương hay lở loét trong khoang </b>
<b>miệng.</b>





<b>_{N (Nagging cough or hoarseness):}</b>

<b>_{Ho dai dẳng hay}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Một số triệu chứng khác</b>

<b>_{Đau đầu dai dẳng.}</b>

<b>_{Giảm cân không rõ nguyên nhân.}</b>
<b>_{Mất cảm giác ngon miệng.}</b>

<b>_{Đau mạn tính trong xương hoặc bất kỳ vị trí nào trên cơ thể.}</b>
<b>_{Mệt mỏi dai dẳng, buồn nôn, hoặc nôn mửa.}</b>

<b>_{Liên tục sốt nhẹ.}</b>

<b>_{Nhiễm trùng lặp đi lặp lại}</b>_.

<i><b>_{Khi có một trong những triệu chứng kể trên mà khơng có một nguyên nhân rõ}</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>Ung thư vú</b>

<b>7 dấu hiệu ung thư vú ở phụ nữ:</b>


<i><b>_{Đau tức ở ngực:}</b></i>

  <b>– BN cảm thấy mình đau tức ngực, ngay cả những ngày bình </b>

<b>thường, khi tới gần ngày kinh nguyệt thì ngực càng thấy đau hơn </b>
<b>nữa, giống như bị sưng vù lên vậy, cảm giác đau khiến BN khơng </b>
<b>dám chạm vào ngực mình nữa.</b>



<i><b>_{Vú to lên bất thường:}</b></i>

  – <b>Vú bạn luôn cương cứng và to lên hơn mức bình thường kể cả </b>

<b>chưa tới ngày kinh nguyệt.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>Ung thư vú</b>



<i><b>_{Có hạch ở dưới nách:}</b></i>

<b> – Sờ thử từ bầu ngực vuốt lên trên theo đường hõm nách thì </b>
<b>thấy có hạch nổi lên ở nách.</b>

<b> – Hạch ở nách là giai đoạn đầu tiên phát triển bệnh ung thư vú.</b>



<i><b>_{Có u cục ở vú:}</b></i>

<b>– Khi sờ nắn theo đường vịng xung quanh vú sẽ thấy có u cục </b>
<b>nổi ở trong vú giống như là những viên sỏi nhỏ ở trong vú.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Ung thư vú</b>

<i><b>_{Núm vú bị tụt vào trong:}</b></i>

– <b>Núm vú bị tụt hẳn vào trong, cứng, dùng tay kéo ra cũng không </b>

<b>được, núm vú khơng cương lên được như bình thường mà cứ vẫn tụt </b>
<b>vào trong như thế.</b>

<i><b>_{Vùng da quanh đầu núm vú thay đổi:}</b></i>

<b>– Vùng da xung quanh đầu núm vú bị co rút da, co rút núm vú, nhăn </b>
<b>nheo.</b>

<b>– Có các hạt nhỏ ở quầng vú xung quanh núm vú.</b>

<i><b>_{Có biểu hiện của viêm da vùng quanh vú:}</b></i>
– <b>Da đỏ, phù dưới dạng da cam.</b>

<b>– Chảy nước.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13></div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Tự khám vú để phát hiện ung thư ngực sớm nhất</b>

• <b>_{Hãy tự khám vú mỗi tháng 1 lần.}</b>

• <b>_{Khám thường xuyên đều đặn kể cả khi đã mãn kinh thì}</b>

<b>vẫn nên khám.</b>

• <b>_{Nên khám vú vào sau kì kinh nguyệt là tốt nhất, vì lúc}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>Ung thư phổi</b>

<b>_{Khuyến cáo của Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI), ung thư phổi là một trong}</b>

<b>những ung thư phổ biến nhất thế giới hiện nay.</b>
<b>1. Ho dai dẳng:</b>

<b>Ho sau một hoặc hai tuần và kéo dài thì nên đi khám. Nếu thuộc </b>

<b>nhóm hút thuốc hay ho mãn tính, khi có những thay đổi bất thường </b>
<b>trong ho như ho thường xuyên, sâu hơn, kèm theo âm thanh khàn </b>
<b>đặc, ra máu hoặc có chất nhầy nhiều hơn bình thường.</b>

<b>2. Khó thở:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>Ung thư phổi</b>

<b>3. </b>

<b>Đau ngực </b>

<b>Một triệu chứng điển hình của ung thư phổi là đau ngực, nhất là khi </b>
<b>bạn cảm thấy đau sâu trong phổi mỗi khi nhấc một cái gì đó, khi bạn ho </b>
<b>hoặc cười. Ngoài ra, dấu hiệu đau dai dẳng trong ngực mà không hết </b>
<b>sau một thời gian dài cũng có thể là một biểu hiện của bệnh ung thư </b>
<b>phổi mà bạn cần chú ý.</b>

<b>4.Thở khò khè</b>

<b>Thở khò khè là triệu chứng bất thường, âm thanh huýt sáo, có thể là do </b>
<b>bệnh hen suyễn hoặc dị ứng, cũng có thể được xem là dấu hiệu kết hợp </b>
<b>bệnh ung thư phổi.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>Ung thư phổi</b>

<b>5</b>

<b>. Đờm có lẫn máu</b>

<b>Ho ra đờm có lẫn máu khơng bao giờ là dấu hiệu tốt, ngay cả </b>
<b>khi lượng máu đó rất ít hoặc nhạt màu. Nếu bạn gặp tình trạng </b>
<b>này, nên đi khám ngay lập tức vì nó có thể là dấu hiệu cảnh báo </b>
<b>sớm bệnh ung thư phổi hoặc một bệnh nghiêm trọng nào đó </b>
<b>trong cơ thể bạn.</b>

<b>6. Đau vai</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>Ung thư phổi</b>

<b>7</b>

<b>. Bất thường ở tuyến vú</b>

<b>Dấu hiệu này thường gặp ở nam giới nhiều hơn. Đó là tình </b>

<b>trạng vùng ngực to lên bất thường do các tế bào bệnh ung thư </b>
<b>kích thích sự tiết nội tiết tố một cách bất thường. Tuy nhiên, </b>
<b>chị em cũng không nên bỏ qua điều này vì rất có thể đó là do </b>
<b>các tế bào ung thư phổi hoặc ung thư ở bộ phận khác gây ra.</b>

<b>8. Đau vai</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>Ung thư phổi</b>

<b>9. </b>

<b>Thay đổi giọng nói:</b>

<b>Giọng nói khàn hơn hoặc có những thay đổi bất thường khác</b>
<b>Thơng thường, khàn tiếng có khi là do nói nhiều, cảm lạnh…, </b>
<b>nhưng bị lâu dài khơng khỏi thì nên đi khám.</b>

<b>10. Nhiễm trùng ngực dai dẳng:</b>

<b>Như viêm phế quản và viêm phổi mà không khỏi hoặc tái phát.</b>

<b>11. Giảm cân, chán ăn, mệt mỏi và suy nhược:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>Ung thư phổi</b>

<b>Các xét nghiệm chẩn đốn</b>

<b>_{Chẩn đốn hình ảnh: X quang, CLVT, CHT, PET-CT, Siêu âm,}</b>

<b>SPECT</b>

<b>_{Nội soi - sinh thiết: PQ, Màng phổi, sinh thiết PQ, ST xuyên}</b>

<b>thành, ST dưới CLVT</b>

<b>_{Chọc hạch chẩn đoán tế bào}</b>

<b>_{Chẩn đoán MBH}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<b>Ung thư vòm mũi họng</b>

<b>_{UT vòm mũi họng là một}</b>

<b>bệnh ung thư ác tính, tiến </b>
<b>triển nhanh </b>

<b>_{Ung thư vòm họng liên}</b>

<b>quan tới virus EBV, virus </b>
<b>EBV có thể nhiễm vào cơ </b>
<b>thể và tồn tại lâu mà khơng </b>
<b>gây tác động nào. </b>

<b>_{Chẩn đốn sớm UT vòm}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

<b>Ung thư vòm mũi họng</b>



<b>_{Dấu hiệu sớm của UT vòm mũi họng}</b>

<b>_{Ù tai:}</b>_{Một bên tăng dần}

<b>_{Ngạt tắc mũi:}</b>_{Sau khi xuất hiện khối u ở vịm họng, sẽ có}

hiện tượng tắc 1 bên mũi; khi khối u to lên sẽ khiến 2 bên 
mũi đều bị nghẹt

<b>_{Đau đầu cùng bên:}</b>_{Khi khối u xâm lấn nền sọ và dây thần}

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

<b>Ung thư vịm mũi họng</b>

<b>_{Chảy nước mũi một bên và có kèm theo máu:}</b>_là một

trong những dấu hiệu để chẩn đốn nguy cơ ung thư 
vịm họng là. 

<b>_{Nổi hạch cổ:}</b>_{Thường gặp hạch góc hàm cùng bên hoặc}

đối bên



<b>_{Chẩn đốn}</b>

<b>_{Nội soi vịm mũi họng- sinh thiết}</b>
<b>_{Sinh thiết hạch}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

<b>Ung thư cổ tử cung</b>

<b>_{Ung thư cổ tử cung là ung thư phụ nữ thường gặp, đứng}</b>

<b>hàng thứ 2 sau ung thư vú. </b>

<b>_{Tại Việt Nam, ước tính cứ 100.000 phụ nữ thì có 20 trường}</b>

<b>hợp mắc bệnh ung thư cổ tử cung và 11 trường hợp tử vong. </b>

<b>_{Với những tiến bộ của y học hiện đại, bệnh này được chữa}</b>

<b>khỏi gần 100% các trường hợp nếu bệnh được phát hiện </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

<b>Ung thư cổ tử cung</b>



<b>_{Nguyên nhân}</b>

<b>_{Human Papiloma Virus (vi rút HPV) là nguyên nhân chính}</b>

<b>gây bệnh. HPV có thể gây loạn sản tế bào niêm mạc cổ tử </b>
<b>cung ở giai đoạn sớm, nếu khơng điều trị tích cực, các tế </b>
<b>bào loạn sản sẽ chuyển dạng thành tế bào ác tính. </b>

<b>_{HPV cư trú ở da, niêm mạc, hay dịch nhầy bộ phận sinh}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

<b>Ung thư cổ tử cung</b>



<b>_{Những người có nguy cơ cao}</b>

<b>_{Phụ nữ quan hệ tình dục với nhiều người đàn ơng, những}</b>

<b>người đó lại quan hệ với nhiều người khác.</b>

<b>_{Hầu hết gái mại dâm đều nhiễm HPV, là nguồn lây truyền}</b>

<b>vi rút rất nguy hiểm cho cộng đồng.</b>

<b>_{Phụ nữ có quan hệ tình dục sớm, tảo hôn, tái hôn nhiều}</b>

<b>lần, sinh đẻ nhiều lần, nạo hút thai nhiều lần.</b>

<b>_{Phụ nữ có quan hệ tình dục sớm khi cổ tử cung chưa thật}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

<b>Ung thư cổ tử cung</b>



<b>_{Chẩn đoán sớm}</b>

<b>_{Giai đoạn sớm thường khơng có triệu chứng.}</b>

<b>_{Biểu hiện chủ yếu là ra máu âm đạo bất thường như: ra}</b>

<b>máu giữa chu kỳ kinh, chảy máu sau khi quan hệ tình dục, </b>
<b>chảy máu sau thụt rửa âm đạo, ra máu sau một thời gian </b>
<b>mãn kinh.</b>

<b>_{Một số dấu hiệu khác có thể thấy như: đau bụng vùng tiểu}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

<b>Ung thư cổ tử cung</b>



<b>_{Pap smear}</b>

<b>_{Test PAP là một xét nghiệm rất đơn giản, lấy tế bào bong}</b>

<b>niêm mạc cổ tử cung, tiến hành nhuộm rồi soi bằng kính </b>
<b>hiển vi để tìm các tế bào tổn thương ở các mức độ như </b>
<b>bình thường, loạn sản, tiền ung thư, ung thư… Khi test </b>
<b>PAP bình thường, có nghĩa là chưa bị ung thư cổ tử cung. </b>

<b>Khi Test PAP bất thường, có thể bị viêm hoặc ung thư</b>

<b>_{Test PAP có thể âm tính giả nên đề ra khuyến cáo người}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

<b>Ung thư cổ tử cung</b>



<b>_{Soi cổ tử cung}</b>

<b>_{Là một biện pháp được áp dụng để phát hiện sớm ung thư}</b>

<b>cổ tử cung, được tiến hành khi thấy cổ tử cung có tổn </b>
<b>thương bất thường hoặc với những phụ nữ trên 40 tuổi. </b>
<b>Khi soi sử dụng bằng máy soi có độ phóng đại từ 10-30 lần, </b>



<b>_{Sinh thiết cổ tử cung}</b>

<b>_{Sinh thiết là phương tiện sau cùng và cho kết quả chính}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32></div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

<b>Ung thư đại trực tràng</b>



<b>_{Yếu tố nguy cơ gần của ung thư đại trực tràng}</b>

<b>_{Tuổi: 9/10 bệnh nhân bị ung thư đại - trực tràng > 50 tuổi.}</b>
<b>_{Có ung thư đại - trực tràng trước đó: mặc dù đã cắt bỏ hết}</b>

<b>đoạn ruột bị ung thư nhưng dễ bị ung thư ở vị trí khác </b>
<b>trên đại tràng.</b>

<b>_{Có tiền sử bị pơlíp đại - trực tràng: vài loại pơlíp làm tăng}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

<b>Ung thư đại trực tràng</b>



<b>_{Yếu tố nguy cơ gần của ung thư đại trực tràng}</b>

<b>_{Có tiền sử mắc bệnh đường ruột: hai bệnh Viêm loét đại}</b>

<b>tràng và bệnh crohn làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư </b>
<b>đại - trực tràng. Trong các bệnh này, đại tràng thường bị </b>
<b>viêm kéo dài và niêm mạc có thể bị lt.</b>

<b>_{Tiền sử gia đình: có người thân trong gia đình mắc bệnh}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

<b>Ung thư đại trực tràng</b>

<b>_{Một số hội chứng bệnh gia đình: Bệnh đa polype gia}</b>

<b>đình. </b>

<b>_{Khẩu phần ăn: thức ăn chứa nhiều mỡ, nhất là mỡ động}</b>

<b>vật làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại - trực tràng.</b>

<b>_{Thiếu vận động: người ngồi một chỗ dễ bị mắc bệnh ung}</b>

<b>thư đại - trực tràng.</b>

<b>_{Béo phì: làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại - trực}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

<b>Ung thư đại trực tràng</b>



<b>_{Triệu chứng của ung thư đại - trực tràng gồm}</b>

_:

<b>_{Thay đổi về thói quen đi cầu như tiêu chảy, bón kéo dài.}</b>
<b>_{Mắc cầu nhưng sau khi đi xong vẫn còn cảm giác mắc cầu.}</b>
<b>_{Đi cầu ra máu, phân đen.}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38></div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

<b>Ung thư đại trực tràng</b>



<b>_{Chẩn đốn sớm}</b>

<b>_{Tìm máu trong phân}</b>

<b>_{Xét nghiệm chỉ điểm khối u: CEA}</b>
<b>_{Thăm trực tràng bằng tay}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40></div>

<!--links-->