Đề thi chọn HSG môn Lịch sử 11 năm 2020-2021 có đáp án - Trường THPT Lý Thái Tổ

SỞ GD&ĐT BẮC NINH
TRƯỜNG THPT LÝ THÁI TỔ

ĐỀ THI CHỌN HSG NĂM HỌC 2020-2021
MÔN: LỊCH SỬ- Khối 11
Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian phát đề

Câu 1. (3 điểm)
Kể tên các cuộc phát kiến địa lý trong thời Hậu kỳ trung đại Tây Âu. Giải thích tại sao phát
kiến địa lý coi là cuộc cách mạng về giao thơng và tri thức?
Câu 2. (5 điểm)
Trình bày hình thức và nhiệm vụ của các cuộc cách mạng tư sản thời Cận đại?
Câu 3: (3 điểm)
Hoàn thành bảng thống kê các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm để bảo vệ nền độc lập
dân tộc ta từ thế kỉ X đến thế kỉ XVIII theo mẫu và nêu nhận xét của em.
Thời
gian

Tên cuộc KC KN

Người lãnh đạo

Trận tiêu biểu

Kết quả

Câu 4 (5 điểm)
Công cuộc xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước dưới triều Nguyễn được tiến hành như
thế nào?
Câu 5. (4 điểm)
Trong cuộc cải cách Minh Trị ở Nhật Bản (1868) nhân tố nào được coi là “chìa khố” thành

cơng? Từ cuộc cải cách này, em có suy nghĩ gì về cơng cuộc đổi mới của nước ta hiện nay?

-----------------Hết--------------------------(Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm)

Họ và tên thí sinh:…………………………………Số báo danh:……………………………


MÔN: LỊCH SỬ- KHỐI 11.
(Gồm 03 trang)
Câu
hỏi
Câu 1

Câu 2

Nội dung

Điểm

Kể tên các cuộc phát kiến địa lý trong thời Hậu kỳ trung đại Tây Âu. Giải thích
tại sao phát kiến địa lý coi là cuộc cách mạng về giao thông và tri thức?
1. Các cuộc phát kiến lớn:
- Năm 1487, B. Đi-a –Xơ là hiệp sĩ Hoàng gia đã dẫn đầu đồn thám hiểm đi
vịng qua cực nam của châu Phi…
- Tháng 8- 1492, C. Cơ-lơm-bơ dẫn đầu đồn thủy thủ TBN đi về
hướng Tây, sau hơn 2 tháng ….Cô- lôm-bô được coi là người phát hiện
ra châu Mỹ
- Tháng 7-1497 Va-xco- đơ Ga – ma chỉ huy đoàn thuyền Bồ Đào Nha đi tìm
đường sang phương Đơng…
- Từ năm 1519 đến 1522 Ph. Ma –gien-lan là người đã thực hiện chuyến đi đầu

tiên vòng quanh thế giới bằng đường biển…
2. Giải thích:
- Con người lần đầu tiên hình dung được hình ảnh chính xác về hành
tinh, bề rộng và hình thái trái đất. ..mở ra những con đường mới, những vùng đất
mới, những dân tộc mới, những kiến thức mới ..
- Thị trường thế giới được mở rộng, hàng hải quốc tế phát triển đem về cho tầng
lớp thương nhân châu Âu những nguyên liệu quý giá vô tận, những kho vàng bạc
châu báu khổng lồ, thúc đẩy thương nghiệp châu Âu phát triển…
Trình bày hình thức và nhiệm vụ của các cuộc cách mạng tư sản thời Cận đại?

3.0

*Kể tên các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại:…
*Hình thức: Về cơ bản cac cuộc cách mạng tư sản thời cận đại đều diễn ra một trong
5 hình thức sau đây:
- Hình thức là một phong trào giải phóng dân tộc: đánh đuổi thực dân phong kiến
hoặc thực dân tư sản, như cách mạng Hà Lan giữa thế kỉ XVI (đánh đuổi thực dân
phong kiến Tây Ban Nha), cách mạng tư sản Mĩ lần thứ nhất cuối thế kỉ XVIII (đánh
đuổi thực dân Anh).
- Hình thức nội chiến (giữa lực lượng cách mạng và phản cách mạng trong một
nước): như cách mạng tư sản Anh giữa thế kỉ XVII (một bên là tư sản, quý tộc mới
cùng quần chúng nhân dân với một bên là nhà vua và quý tộc phong kiến bảo thủ);
nội chiến ở Mĩ 1861-1865 giữa tư sản miền Bắc và chủ nô miền Nam.
- Hình thức một phong trào cách mạng của quần chúng. Sự phát triển của cách mạng
gắn liền với vai trò to lớn của quần chúng như cách mạng tư sản Pháp cuối thể kỉ
XVIII (Cách mạng Pháp tiến lên từng nấc thang với đỉnh cao là nền chun chính
Gia-cơ-banh chính là do cuộc đấu tranh mạnh mẽ của quần chúng nhân dân Pháp)
- Hình thức một cuộc cải cách hay duy tân đất nước như cuộc cải cách nông nô ở Nga
(1861-1865), cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản năm 1868.
- Hình thức một phong trào đấu tranh thống nhất đất nước như cuộc đấu tranh thống

1.0

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5
5.0

0,5

0,5

0,5

0,5
0,5


nhất Đức và Italia giữa thế kỉ XIX.
*Nhiệm vụ của cách mạng tư sản:
- Nhiệm vụ dân tộc nhằm xóa bỏ tình trạng phong kiến cát cứ, thống nhất thị trường,
bảo vệ Tổ quốc khi có sự xâm lược của các thế lực phong kiến nước ngoài, liên kết

với bọn phong kiến trong nước đã bị lật đổ. Tuy nhiên, nhiệm vụ dân tộc được thể
hiện lên khác nhau trong mỗi cuộc cách mạng tùy vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể của
mỗi nước.
- Nhiệm vụ dân chủ được thể hiện ở việc xóa bỏ chế độ phong kiến chuyên chế, xác
lập nền dân chủ tư sản với việc thành lập nhà nước Cộng hòa tư sản (hay quân chủ
lập hiến) và ban bố các quyền dân chủ tư sản, trong đó nhấn mạnh quyền tư hữu,
được xem là bất khả xâm phạm-một yếu tố quan trọng của nền dân chủ tư sản. Vấn đề
ruộng đất là nội dung cơ bản của cách mạng tư sản và tuy theo mức độ, kết quả của
việc giải quyết yêu cầu này mà đánh giá tính triệt để của cách mạng tư sản.
Câu 3

Hoàn thành bảng thống kê các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm để bảo vệ nền
độc lập dân tộc từ thế kỉ X đến thế kỉ XVIII theo mẫu và nêu nhận xét của em.

Người
lãnh
đạo

Trận đánh
tiêu biểu

Kết quả

Lê Hồn

Đơng Bắc

Thắng lợi

Lý Thường

Kiệt

Sông Như
Nguyệt

Thắng lợi

1258 -1288 K/c chống
Nguyên –
Mông

Trần Quốc
Tuấn và các
vị vua Trần

Đông Bộ
Đầu, hàm
Tử... Sông
Bạch Đằng

K/c chống
quân Minh

Hồ Quý Ly

Thời
gian
980
1075 -1077

1407

Tên K/c
hay K/n
K/c chống
Tống lần 1
K/c chống
Tống lần 2

1418- 1427

KN

Thắng lợi

Thất bại

0.75

0.75

3.0

0,25

0,25

0.5

0.25

Lê Lợi &
Nguyễn Trãi

Chi Lăng,
Xương Giang

Thắng lợi

0.25

K/c chống
quân Xiêm

Nguyễn
Huệ

Rạch Gầm,
Xoài Mút

Thắng
lợi

0.25

K/c chống
quânThanh

Vua Quang
Trung

Ngọc Hồi
Đống Đa

Lam Sơn

1785
1789

0.25
Thắng lợi

=> Nêu nhận xét

- Hầu hết các cuộc k/c giành thắng lợi...

0,5


- Nguyên nhân thắng lợi:
+ + Do truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết chống giặc ...
+ Do sự chỉ huy của các vị tướng tài giỏi...
Câu 4

Câu 5

Công cuộc xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước dưới triều Nguyễn được tiến hành
như thế nào?
1. Chính trị: sau khi đánh đổ triều Tây Sơn, Nguyễn Ánh lên ngôi, lấy hiệu là Gia
Long, xây dựng chế độ QCCC

* Chính quyền trung ương: tổ chức theo mơ hình thời Lê.
- Vua đứng đầu triều đình và tồn quyền quyết định mọi công việc hệ trọng của đất
nước. Dưới vua có 6 bộ (Lại, Lễ, Hộ, Binh, Hình, Cơng), đứng đầu là Thượng thư.
- Đến thời Minh Mạng, tổ chức bộ máy nhà nước được hoàn thiện chặt chẽ hơn.(cải
cách hành chính) Ngồi 6 bộ cịn có các viện và các cơ quan chuyên trách như Đô sát
viện, nội các, cơ mật viện...
- Phú Xuân là kinh đô, là trung tâm đầu não của cả nước.
* Chính quyền địa phương:
- Thời Gia Long, đất nước được chia thành Bắc thành, Gia Định thành do các Tổng
trấn thay mặt hoàng đế quyết định mọi việc và các trực doanh triều đình trực tiếp quản
lí
- Năm 1834-1832, Minh Mạng thực hiện một cuộc cải cách hành chính, chia cả nước
thành 30 Tỉnh và một Phủ Thừa Thiên. Đứng đầu là tổng đốc, tuần phủ của triều đình.
Dưới tỉnh là phủ, huyện, châu, tổng và xã…Đây là cuộc cải cách có ý nghĩa quan
trọng và được đánh giá rất cao vì sự phân chia của Minh Mạng được dựa trên cơ sở
khoa học, phù hợp về mặt địa lý, dân cư, phong tục tập quán địa phương phù hợp với
phạm vi quản lý của một tỉnh. Là cơ sở để phân chia các tỉnh như ngày nay.
* Để bảo vệ quyền uy tuyệt đối của Hồng đế, nhà Nguyễn khơng đặt Tể tướng,
khơng lấy đỗ Trạng ngun, khơng lập Hồng hậu, khơng phong tước Vương cho
người ngoài họ.
* Luật pháp: 1815 bộ "Hoàng triêù luật lệ" (Luật Gia Long) được ban hành với 398
điều, đề cao quyền uy Hồng đế, triều đình, xử phạt rất hà khắc
* Quân đội: Được tổ chức quy củ, gồm 4 loại binh chủng (bộ binh, thủy binh, pháo
binh và tượng binh), trang bị đầy đủ.
* Đối ngoại: Thần phục nhà Thanh; bắt Lào, Campuchia thần phục. Với phương Tây:
đóng cửa khơng chấp nhận việc đặt ngoại giao của họ.
Trong cuộc cải cách Minh Trị ở Nhật Bản nhân tố nào được coi là “chìa khố”
thành cơng? Từ cuộc cải cách này Em có suy nghĩ gì về công cuộc đổi mới của nước
ta hiện nay ?

0.25
0.25
5.0

0,5

0,5
0.5

0.5

1.0

0.5

0.5
0.5

0.5

4.0


a. Nhân tố chìa khố thành cơng:
- Cải cách Minh Trị năm 1868 là một cuộc cải cách toàn diện trên các lĩnh vực: chính
trị, kinh tế, quân sự và văn hóa- giáo dục.
- Trong các lĩnh vực đó, cải cách về giáo dục được đánh giá là cải cách mang tính chất
“chìa khóa” bởi vì:
- Chỉ có giáo dục mới mở đường cho con người Nhật Bản đủ bản lĩnh nắm bắt được
tri thức tiên tiến từ các nước phương Tây.

- Từ sự nắm bắt tri thức tiên tiến sẽ đưa Nhật Bản từ một nước nông nghiệp lạc hậu
thành một nước tư bản hùng mạnh, sau đó trở thành nước đế quốc duy nhất ở châu Á.
b. Suy nghĩ gì về cơng cuộc đổi mới của nước ta hiện nay :
- Cuối thập niên 70 dầu thập niên 80 nước ta rơi vào cuộc khủng hoảng ngiêm trọng
nhất là KT-XH
- ĐCS Việt Nam đã đề ra đường lối đổi mới để đưa đất nước thoát khỏi khủng
hoảng….
- Đường lối đổi mới đề ra năm 1986 đén nay đã đạt được nhiều thành tựu ……

0,5
0.5
0.5
0.5

0.5
0.5
0.5