Đáp án HSG Địa lí lớp 10 trại hè Hùng Vương 2015 - Học Toàn Tập

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

1

<b>Câu </b> <b>Ý </b> <b>Nội dung </b> <b>Điểm </b>

<b>1 </b>
<b>(4 đ) </b>

<b>1 Giải thích hiện tượng trong câu ca dao. </b> <b>2,0 </b>
- Hiện tượng được đề cập đến trong câu ca dao: ngày đêm dài ngắn

theo mùa. Tháng 5 ngày dài hơn đêm, tháng 10 đêm dài hơn ngày.
- Nguyên nhân: Do trục Trái Đất luôn nghiêng và không đổi phương
trong suốt quá trình chuyển động quanh Mặt Trời nên đường phân
chia sáng tối không trùng với trục của Trái Đất mà thường xuyên
thay đổi vị trí trong năm.

- Cụ thể ở nước ta thuộc vùng nội chí tuyến BBC:

+ Vào tháng 5 (nằm trong khoảng thời gian 21/3 – 23/9), BBC ngả
về phía Mặt Trời, đường phân chia sáng tối nằm ở sau cực Bắc,
trước cực Nam nên các địa điểm ở BBC có diện tích được chiếu sáng
lớn hơn diện tích khuất trong bóng tối tức là có ngày dài hơn đêm
“chưa nằm đã sáng”.

+ Vào tháng 10 (nằm trong khoảng thời gian 23/9 – 21/3), BBC
chếch xa Mặt Trời, đường phân chia sáng tối nằm ở trước cực Bắc,
sau cực Nam nên các địa điểm ở BBC có diện tích được chiếu sáng
nhỏ hơn diện tích khuất trong bóng tối tức là có đêm dài hơn ngày
“chưa cười đã tối”.

0,5

0,5

0,5

0,5

<b>2 Tác động của sinh vật có gì khác với tác động của đá mẹ và khí </b>
<b>hậu trong sự hình thành đất? </b>

<b>2,0 </b>

Đất là vật thể tự nhiên độc đáo được hình thành do tác động đồng
thời của các nhân tố. Mỗi nhân tố đá mẹ, sinh vật, khí hậu tác động
khác nhau:

- Đá mẹ là nguồn cung cấp vật chất vô cơ cho đất, quyết định thành
phần khoáng vật, thành phần cơ giới và ảnh hưởng trực tiếp đến tính
chất lí, hóa của đất.

- Khí hậu

+ Tác động trực tiếp thông qua nhiệt và ẩm (diễn giải).
+ Tác động gián tiếp thông qua lớp phủ thực vật (diễn giải).
- Sinh vật: đóng vai trị chủ đạo trong sự hình thành đất.
+ Thực vật (diễn giải).

+ Vi sinh vật (diễn giải).
+ Động vật (diễn giải).

0,25

0,25

0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
<b>LẦN THỨ XI </b>

<b> </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

2

<b>2 </b>

<b>(3 đ) </b>

<b>1 </b> Trình bày sự phân bố lượng mưa trên Trái Đất theo vĩ độ. Vì
<b>sao cùng ở bờ đơng của lục địa nhưng vùng chí tuyến mưa nhiều </b>
<b>hơn vùng ơn đới? </b>

<b>2,0 </b>

*Lượng mưa trên Trái Đất có sự phân bố không đều theo vĩ độ
- Mưa nhiều nhất ở vùng xích đạo.

- Mưa tương đối ít ở hai vùng chí tuyến Bắc và Nam.

- Mưa nhiều ở hai vùng ôn đới ở bán cầu Bắc và bán cầu Nam.
- Mưa càng ít khi càng về hai cực Bắc và Nam.

<i>*Giải thích </i>

- Bờ đơng của lục địa ở vùng chí tuyến mưa nhiều vì:
+ Chịu ảnh hưởng của dòng biển nóng ven bờ.

+ Vĩ độ thấp, nhiệt độ cao, lượng bốc hơi lớn, mưa nhiều.
- Bờ đơng của lục địa ở vùng ơn đới mưa ít hơn vì:

+ Chịu ảnh hưởng của dịng biển lạnh ven bờ.

+ Vĩ độ trung bình, nhiệt độ thấp, lượng bốc hơi nhỏ hơn, mưa ít.

0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
0,25
0,25
<b>2 Cho biết tên gọi cụ thể của các khối khí sau: Ac, Tm. Vì sao tính </b>

<i><b>chất của các khối khí thường khơng ổn định? </b></i>

<b>1,0 </b>

<i>* Tên khối khí: </i>

- Ac: địa cực lục địa (khơ).
- Tm: chí tuyến hải dương (ẩm).

* Tính chất của các khối khí khơng ổn định vì:

- Các khối khí khơng đứng n mà ln dịch chuyển theo chuyển động
biểu kiến của Mặt Trời. Trong quá trình dịch chuyển, nó ma sát với bề
mặt đệm và bị biến tính.

- Các khối khí hoạt động lấn đẩy và tranh chấp nhau, trong q trình đó
có sự trao đổi nhiệt ẩm với nhau làm biến đổi tính chất của chúng.

0,25
0,25
0,25

0,25
<b>3 </b>

<b> (4 đ) </b>

<b>1 Trình bày quy luật hoạt động của dịng biển trên Trái Đất. Vì </b>
<b>sao sơng Von-ga có mùa lũ không trùng với mùa mưa? </b>

<b>2,0 </b>

<i>* Trình bày </i>

- Các dịng biển nóng thường phát sinh ở hai bên xích đạo chảy về
hướng tây, khi gặp lục địa thì chuyển hướng chảy về phía cực.

- Các dịng lạnh thường xuất phát khoảng 30-400_{thuộc khu vực bờ}

đông của các đại dương rồi chảy về xích đạo.

- Dịng nóng và dịng lạnh tạo thành hệ thống hồn lưu trên các đại
dương: BBC hướng chảy thuận chiều kim đồng hồ, NBC ngược lại.
- Ở BCB cịn có những dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực chảy
men theo bờ tây các đại dương về xích đạo.

- Vùng gió mùa có các dịng biển đổi chiều theo mùa.

- Các dịng nóng và lạnh chảy đối xứng nhau ở hai bờ các đại dương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

3

*Giải thích sơng Von-ga:

- Sơng chảy trong vùng ơn đới lạnh nên có nguồn cung cấp nước chủ
yếu là băng tuyết tan. Mùa lũ vào mùa xuân do băng tuyết tan.
- Mùa mưa vào mùa hè nhưng do nhiệt độ cao, nước bốc hơi lên
mạnh nên mực nước sông không cao.

0,25

0,25
<b>2 </b> Nêu giới hạn và thành phần của lớp vỏ địa lí. Tại sao nói việc rừng

<b>bị phá hủy sẽ ảnh hưởng đến các thành phần tự nhiên khác? </b>

<b>2,0 </b>

<i>* Giới hạn và thành phần của lớp vỏ địa lí </i>
- Giới hạn:

+ Giới hạn trên: từ giới hạn dưới của lớp ôdôn (độ cao 22-25km).
+ Giới hạn dưới: đáy vực thẳm đại dương hoặc xuống hết lớp vỏ
phong hóa ở lục địa.

- Thành phần: thạch quyển, khí quyển, thủy quyển, sinh quyển, thổ
nhưỡng quyển xâm nhập và tác động lẫn nhau.

0,5

0,25

* Giải thích

- Việc phá hủy rừng sẽ dẫn đến: khí hậu biến đổi; dịng chảy không
ổn định gia tăng lũ lụt và hạn hán; đất đai bị thối hóa, xói mịn; địa
hình bị xâm thực mạnh.

- Nguyên nhân:

+Do tất các các thành phần của tự nhiên đều đồng thời chịu tác động
trực tiếp hoặc gián tiến của nội lực và ngoại lực.

+Vì thế chúng khơng tồn tại và phát triển một cách cô lập mà luôn
xâm nhập vào nhau, trao đổi vật chất và năng lượng cho nhau.

+Nếu một thành phần thay đổi sẽ dẫn tới sự biến đổi của các thành
phần cịn lại và tồn bộ lãnh thổ.

0,5

0,25
0,25
0,25
<b>4 </b>

<b>(5 đ) </b>

<b>1 Vì sao dân cư trên thế giới phân bố không đều? Đơ thị hóa có </b>
<b>ảnh hưởng như thế nào đến quá trình sinh, tử và hôn nhân ở </b>
<b>khu vực thành thị? </b>

<b>2,0 </b>

<i>* Giải thích: </i>

- Do sự phân bố dân cư chịu tác động tổng hợp của hàng loạt nhân tố
(kể tên). Các nhân tố trên ở mỗi lãnh thổ không giống nhau.

- Những khu vực đông dân thường là những nơi có: điều kiện tự
nhiên thuận lợi (địa hình bằng phẳng, đất đai màu mỡ, tài nguyên
thiên nhiên dồi dào..); Trình độ phát triển kinh tế- xã hội cao; Nền
kinh tế dựa chủ yếu vào công nghiệp và dịch vụ hoặc nông nghiệp
thâm canh lúa nước; Lịch sử khai thác lãnh thổ lâu đời...

- Những khu vực thưa dân thường là những nơi thiếu sự đồng bộ của

các nhân tố trên: điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, trình độ phát triển
thấp, kinh tế nông nghiệp lạc hậu, lịch sử khai thác lãnh thổ muộn...

0,25
0,5

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

4

<i>*Ảnh hưởng: </i>

+ Giảm mức sinh do sự phát triển đô thị thường gắn với trình độ
phát triển kinh tế xã hội được nâng cao, tâm lí xã hội thay đổi...
+ Mức tử vong: Đơ thị hóa nếu khơng xuất phát từ cơng nghiệp hóa
sẽ dẫn đến nhiều hiện tượng tiêu cực trong đời sống kinh tế- xã hội
như tệ nạn xã hội, ô nhiễm môi trường, tai nạn, bệnh tật làm gia tăng
mức tử vong và ngược lại.

+ Q trình hơn nhân: tuổi kết hôn cao hơn, tỉ lệ li hôn nhiều hơn.

0,25
0,25

0,25
<b>2 </b> Nguồn lực trong nước và nguồn lực nước ngoài khác nhau như

<b>thế nào? Phân tích ảnh hưởng của dân cư đến sự phát triển và </b>
<b>phân bố của ngành dịch vụ. </b>

<b>3,0 </b>

<i>* Sự khác nhau: </i>

- Về phạm vi lãnh thổ và thành phần.

+ Nguồn lực trong nước (nội lực): gồm có vị trí địa lí, nguồn lực tự
nhiên, nguồn lực KT-XH trong nước.

+ Nguồn lực nước ngoài (ngoại lực): bao gồm vốn, thị trường, khoa
học và công nghệ, kinh nghiệm quản lí sản xuất - kinh doanh từ
nước ngoài.

- Vai trò khác nhau

+ Nguồn lực trong nước giữ vai trò quyết định trong việc phát triển
kinh tế của mỗi quốc gia.

+ Nguồn lực nước ngồi đóng vai trò quan trọng, đặc biệt với nhiều
quốc gia đang phát triển ở những gia đoạn lịch sử cụ thể nhưng
không quyết định.

0,25

0,25

0,25
0,25

<i><b>* Phân tích ảnh hưởng của dân cư đến dịch vụ </b></i>

- Số dân, kết cấu tuổi, giới tính, tỉ lệ gia tăng dân số ảnh hưởng đến quy
mô, cơ cấu và nhịp độ tăng trưởng của ngành dịch vụ (dẫn chứng).

- Phân bố dân cư và mạng lưới quần cư ảnh hưởng đến mạng lưới
dịch vụ (dẫn chứng).

- Mức sống và thu nhập thực tế ảnh hưởng đến nhu cầu và sức mua
ngành dịch vụ (dẫn chứng).

- Truyền thống văn hóa, phong tục tập qn có ảnh hưởng khơng
nhỏ tới tổ chức dịch vụ (dẫn chứng).

0,5
0,5
0,5
0,5
<b>5 </b>

<b> (4 đ) </b>

<b>1 Thế giới cần phải làm gì để giải quyết vấn đề ơ nhiễm mơi </b>
<b>trường hiện nay? </b>

<b>1,0 </b>

- Cần có sự phối hợp, nỗ lực chung của các quốc gia, mỗi tầng lớp
xã hội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

5

- Biện pháp khác: tuyên truyền nâng cao tinh thần tự giác bảo vệ môi

trường.

(HS nêu được 4/5 ý cho điểm tối đa)

<b>2. Vẽ biểu đồ, nhận xét và giải thích </b> <b>3,0 </b>

<i>a. Vẽ biểu đồ </i>

- Biểu đồ thích hợp nhất: Biểu đồ đường cột kết hợp.

- Yêu cầu vẽ chính xác, đúng khoảng cách năm, thẩm mĩ, đầy đủ tên
biểu đồ, chú giải, số liệu.

- Thiếu hoặc sai mỗi yếu tố trừ 0,25 đ/yếu tố.

<b>1,5 </b>

<i>b. Nhận xét và giải thích </i> <b>1,5 </b>

<i>* Nhận xét: </i>

Nhìn chung dân số và sản lượng lương thực thế giới đều tăng nhưng
mức độ tăng khác nhau:

+ Quy mô dân số thế giới tăng nhanh hơn và liên tục (dẫn chứng).
+ Sản lượng lương thực thế giới tăng chậm hơn và biến động (dẫn chứng).
<i>* Giải thích: </i>

- Dân số thế giới tăng do quy mô dân số lớn, tốc độ gia tăng dân số
còn cao, đặc biệt là tại các nước đang phát triển.

- Sản lượng lương thực:

+ Tăng do mở rộng diện tích canh tác, đẩy mạnh áp dụng tiến bộ
khoa học kỹ thuật, nhu cầu lương thực của con người...

+ Năm 2003 sản lượng giảm do tác động của thiên tai, dịch bệnh,…

0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
<i><b>Tổng điểm toàn bài là 20 điểm. </b></i>

</div>

<!--links-->