Đáp án chuyên Ngữ văn Hải Dương 2014-2015 - Học Toàn Tập

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HẢI DƯƠNG <b>ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 HƯỚNG DẪN CHẤM </b>
<b>THPTCHUYÊN NGUYỄN TRÃI </b>

<b>NĂM HỌC: 2014-2015 </b>
<b>MÔN: NGỮ VĂN (chuyên) </b>

Hướng dẫn gồm: 03 trang
<b>A. YÊU CẦU CHUNG </b>

– Giám khảo phải nắm được nội dung trình bày trong bài làm của học sinh để đánh giá được
một cách khái quát, tránh đếm ý cho điểm. Vận dụng linh hoạt đáp án, nên sử dụng nhiều mức
điểm một cách hợp lí; khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo.

– Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách riêng nhưng đáp ứng được các yêu cầu cơ bản của đề,
diễn đạt tốt vẫn cho đủ điểm.

Lưu ý: Điểm bài thi có thể để lẻ đến 0,25 và khơng làm trịn số
<b>B. YÊU CẦU CỤ THỂ </b>

<b>Câu 1 (2,0 điểm):</b>

1. Vẻ đẹp trữ tình trong đoạn văn: ( 1.5 điểm)

- Khơng gian thanh bình, mát lành trong một cơn mưa đá đối lập với sự hủy diệt, tàn phá
của chiến tranh.

- Những hình ảnh của một tuổi thơ hồn nhiên, trong sáng lung linh trong dịng hồi niệm.
- Cảm xúc mơ mộng của nhân vật: thẫn thờ, tiếc, nhớ…

- Tâm hồn trẻ trung lãng mạn của Phương Định.
- Nghệ thuật miêu tả nội tâm tinh tế.

- Sử dụng nhiều kiểu câu đặc biệt, biện pháp so sánh để nhấn mạnh hơn những kỉ niệm ùa
về trong tâm hồn.

2. Biện pháp tu từ so sánh có hiệu quả nghệ thuật: ( 0.5 điểm)

- Gợi sự liên tưởng hồn nhiên của trẻ thơ, góp phần tái hiện ngun vẹn kí ức xa xơi đẹp đẽ,
mang đậm màu sắc kì ảo của thế giới cổ tích n bình.

- Góp phần thể hiện tính trữ tình.
<b>Câu 2 (3,0 điểm) </b>

<b>1. Yêu cầu </b>
<i><b>a. Về kỹ năng</b></i>:

- Biết cách làm kiểu bài nghị luận xã hội.
- Luận điểm đúng đắn, sáng tỏ.

- Diễn đạt lưu lốt, lí lẽ thuyết phục.

- Có thể viết thành đoạn văn hoặc bài văn ngắn.
<i><b>b. Về kiến thức</b></i>:

Bài viết có thể trình bày theo các cách khác nhau nhưng cơ bản nêu được các ý sau:
1. Giải thích:

- Ngọn gió là hình ảnh tượng trưng cho những khó khăn, thử thách, những nghịch
cảnh trong cuộc sống.

- Cây sồi là hình ảnh tượng trưng cho lòng dũng cảm, sự can đảm đối đầu, không gục
ngã trước nghịch cảnh bất thường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

2. Bàn luận:

- Mẩu chuyện “Ngọn gió và cây sồi” tốt lên ý nghĩa tích cực để lại cho chúng ta
những suy ngẫm:

+ Cuộc sống ln ẩn chứa mn vàn trở ngại, khó khăn và thách thức (<i>Một ngọn gió </i>
<i>dữ dội băng qua khu rừng già. Nó ngạo nghễ thổi tung tất cả các sinh vật trong rừng, cuốn </i>
<i>phăng những đám lá, quật gẫy các cành cây)</i>

+ Muốn thành công trong cuộc sống, con người phải có lịng dũng cảm, nghị lực và
bản lĩnh vững vàng, có khát vọng vươn lên để chiến thắng nghịch cảnh. Đó chính là nguồn
sức mạnh tinh thần lớn lao để con người tự tin đối đầu và vượt qua được khó khăn thử thách
của cuộc đời.

+ Chính những khó khăn, thử thách của cuộc đời sẽ là yếu tố tôi luyện để con người
trưởng thành, mạnh mẽ hơn; là điều kiện để con người chứng tỏ được giá trị của bản thân.

+ Nếu không có sức mạnh nội lực, tự thân, con người dễ dàng gục ngã, bị khuất phục
trước những tác động của cuộc đời. Đó là con người yếu đuối, hèn nhát, khơng thể tự mình
đến với thành cơng.

- Những con người dũng cảm và chiến thắng thử thách như cây sồi sẽ luôn được mọi
người yêu quý, kính trọng.

3. Bài học:

- Đứng trước nghịch cảnh, con người không nên tuyệt vọng, bi quan, chán nản mà
phải bình tĩnh, tự tin tận dụng mọi khả năng của bản thân để tìm ra các giải pháp cần thiết
nhằm vượt qua các khó khăn, thử thách của cuộc sống.

- Phải tích cực rèn luyện sức mạnh thể chất và tôi luyện nguồn sức mạnh tinh thần để
chủ động, sẵn sàng trước mọi sóng gió cuộc đời.

- Biết lên án, phê phán những người có hành động và thái độ bng xi, thiếu nghị
lực.

<b>- Điểm 3</b>: Đạt được các yêu cầu nêu trên, lí lẽ thuyết phục, văn viết mạch lạc, không mắc
những lỗi diễn đạt thông thường.

<b>- Điểm 2</b>: Đạt được quá nửa yêu cầu về nội dung. Còn một số lỗi về diễn đạt.
<b>- Điểm 1</b>: Đạt được một nửa yêu cầu về nội dung, mắc nhiều lỗi về hình thức.
<b>- Điểm 0</b>: Lạc đề, sai cả nội dung và phương pháp.

<b>Câu 3 (5,0 điểm) </b>

<b>1. Giải thích ý kiến: </b>

- Hình tượng đẹp là hình ảnh mang tính tượng trưng khái quát, có khả năng gợi liên
tưởng sâu xa tới những ý nghĩa cao đẹp.

- Ý kiến trên nhấn mạnh đến tài năng của Thanh Hải trong việc xây dựng hình tượng
và tạo chất nhạc, chất thơ để thể hiện nội dung, tư tưởng chủ đề của tác phẩm. Chú ý cặp từ
<i>“khơng chỉ”, “mà cịn”</i> thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố này.

<b>2. Học sinh bình luận được về nhận định trên, phân tích được bài thơ làm sáng </b>
<b>tỏ những vấn đề cơ bản: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

+ Gợi vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời: từ những hình ảnh dung dị của mùa xuân, tác
giả đã tái hiện lên một bức tranh thiên nhiên xứ Huế trong sáng thơ mộng và tràn đầy sức
sống.

+ Gợi vẻ đẹp của quê hương đất nước ở hai phương diện: xây dựng và chiến đấu. Từ
hình ảnh “lộc” non của mùa xuân giắt trên lưng người ra trận và trải dài nương mạ theo tay
người gieo trồng, bài thơ đã khắc họa hình tượng lớn lao mà tươi đẹp: đất nước tràn trề sinh
lực mới, đầy ắp thành quả mới…

+ Gợi vẻ đẹp của con người trong sự hoá thân dâng hiến: cuộc đời con người với tất
cả sức sống tươi trẻ nhất như “một mùa xuân nho nhỏ”, sẵn sàng hi sinh, đóng góp vào mùa
xuân lớn của đất nước …

- Bài thơ còn đầy ắp chất nhạc, chất thơ:

+ Bài thơ có nhạc điệu trong sáng, thiết tha, gợi cảm, gần gũi với dân ca. Nhạc điệu
được tạo ra từ thể thơ năm chữ với cách gieo vần đầy biến hóa; cách ngắt nhịp linh hoạt;
điệp từ, điệp ngữ phong phú…

+ Chất nhạc dào dạt cất lên từ chính cuộc sống “vất vả và gian lao” mà tươi đẹp: tiếng
chim chiền chiện hót vang trời, nhịp điệu hối hả và xôn xao của đất nước, nhịp phách tiền
đất Huế…

+ Chất thơ tỏa ra từ bức tranh mùa xuân thơ mộng: nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm,
giàu ý nghĩa biểu tượng; đường nét, màu sắc hài hòa tinh tế; những nét dịu dàng đặc trưng
của xứ Huế…

+ Đặc biệt, chất thơ cịn là mạch cảm xúc trữ tình bay bổng, biến đổi: lúc sôi nổi, hồn
nhiên, tươi vui; lúc sâu lắng suy tư…

<b>3. Đánh giá: </b>

- Lời nhận định đã khái quát những thành công nổi bật về phương diện nghệ thuật
của bài <i>“ Mùa xuân nho nhỏ”.</i>

</div>

<!--links-->