SHOCK (nội)

SHOCK


DÀN BÀI





Định nghĩa
Sinh lý bệnh của shock
Phân loại shock
Một số loại shock thường gặp





Shock giảm thể tích
Shock tim
Shock nhiễm trùng
Shock phản vệ


ĐỊNH NGHĨA SHOCK
•

Khơng cung cấp đủ ơxy cho nhu cầu chuyển hóa

•

Shock có thể xảy ra ở trường hợp HA “bình thường”;
HA thấp có thể khơng có shock


SINH LÝ BỆNH CỦA SHOCK
BÌNH THƯỜNG:
Tiêu thụ ơxy của mơ khoảng 25%.



Máu tĩnh mạch trở về tim phải có độ bão hịa
ơxy máu khoảng 75%.



SINH LÝ BỆNH CỦA SHOCK
RỐI LOẠN CUNG CẤP ÔXY TỔ CHỨC
Tăng cầu


Tăng dị hóa: viêm, sốt, co giật…….

Giảm cung





Mất máu, mất nước………

Phối hợp




SINH LÝ BỆNH CỦA SHOCK
ĐÁP ỨNG BÙ TRỪ:
1.Giải phóng các hormone co mạch (epi, norepi,
dopamine, cortisol).




Tăng nhịp tim
Tăng trương lực động mạch (tăng hậu gánh)
Tăng trương lực tĩnh mạch (tăng tiền gánh)

Giải phóng ADH và hoạt hóa hệ renin-angiotensin

2.



Giữ nươc và muối (tăng tiền gánh)


SINH LÝ BỆNH CỦA SHOCK
CƠ CHẾ ĐÁP ỨNG BÙ TRỪ
Tăng cung lượng tim (CO).
CO = HR x SV




HR: Tăng nhịp tim
SV: Tăng tiền gánh
Tăng sức co bóp cơ tim
Tăng hậu gánh


SINH LÝ BỆNH CỦA SHOCK
CƠ CHẾ BÙ TRỪ THẤT BẠI (= SHOCK)
Giảm tưới máu tổ chức



Chuyển hóa yếm khí gây toan lactic




SINH LÝ BỆNH CỦA SHOCK
HẬU QUẢ:
Giảm ATP gây rối loạn chức năng bơm ion
màng tế bào (Na+ đi vào and K+ đi ra



Mất ổn định màng tế bào
Phù và vỡ tế bào.

Rối loạn chức năng tế bào



SUY ĐA TẠNG – TỬ VONG




HỘI CHỨNG SUY ĐA TẠNG
(MODS)
•
•
•
•
•
•

Suy tuần hồn
Suy hơ hấp
Suy thận
Rối loạn đơng máu
Tổn thương thần kinh
Tổn thương tiêu hóa


PHÂN LOẠI SHOCK
•

Shock giảm thể tích

•

Shock tim

•

Shock phân bố

•

Shock tắc nghẽn


SHOCK GIẢM THỂ TÍCH
•

Shock mất máu
•
•
•

•

Chấn thương
Chửa ngồi tử cung vỡ
Vỡ u gan…….

Shock mất nước
•

•
•

Tiêu chảy
Bỏng
Sốt Dengue…….


SHOCK GIẢM THỂ TÍCH


Giảm thể tích tuần hồn



Tăng nhịp tim
Co mạch ngoại vi => đảm bảo tưới máu não tim phổi






HA:





Đầu chi, da lạnh

Thời gian đổ đầy mao mạch chậm
Nổi bơng trên da
Kẹt (HATT- HATTr ≤ 20)
HATT tụt (nặng)

Khơng có ứ trệ tuần hoàn ngoại biên: TM cổ xẹp


SHOCK GIẢM THỂ TÍCH
MẤT MÁU

Shock ở nạn nhân bị chấn thương cần phải nghĩ tới shock
mất máu



NGUỒN CHẢY MÁU




Bên ngoài
Lồng ngực – X quang
Ổ bụng






Chọc thăm dò ổ bụng (DPL)
Siêu âm bụng (FAST)
CT

Sau phúc mạc



Gặp trong vỡ khung chậu
CT, chụp mạch


XỬ TRÍ SHOCK GIẢM THỂ TÍCH


Thiết lập đường truyền tĩnh mạch


2 đường truyền kim lớn ở chi trên (nhanh)




Đường tĩnh mạch trung tâm (chậm)




(14 G -16 G)
Cảnh trong, dưới đòn, đùi

Bộ lộ tĩnh mạch hiển trong


XỬ TRÍ SHOCK GIẢM THỂ TÍCH


Bolus 1-2 L dịch đẳng trương




Muối đẳng trương (NaCl 0.9%)






Có thể lặp lại lần 2

Đẳng trương
Nồng độ Cl cao
Gây toan máu do tăng Cl

Ringer Lactate


Lactate và acetate sẽ đệm cho tình trạng toan máu (hay gặp
trong shock)

XỬ TRÍ SHOCK GIẢM THỂ TÍCH
SHOCK MẤT MÁU = TRUYỀN MÁU
Nghiên cứu cho thấy truyền máu:
Tỷ lệ tử vong cao hơn
 Ức chế miễn dịch?
Có thể chỉ đúng với BN đẳng tích ở ICU


Trong SHOCK…..ưu tiên hàng đầu là phục hồi
thể tích lịng mạch



HƯỚNG DẪN ACS


Hb 7 g/dl là đủ ở BN trẻ (Khơng CAD, chảy máu đã
được kiểm sốt)



Hb 8 g/dl là đủ ở BN trẻ cịn ít nguy cơ chảy máu.



Hb 9 g/dl cho các trường hợp vẫn còn nguy cơ chảy
máu.



Hb 10 g/dl cho các trường hợp thiếu máu cục bộ rõ ràng
hoặc có nhiều nguy cơ thiếu máu cục bộ ẩn


TRUYỀN MÁU


Cấp cứu: chéo máu O / Rh-



Cùng nhóm máu



Cùng nhóm và đọ chéo



Chế phẩm thay thế máu (tương lai)?




SHOCK MẤT MÁU
KHÔNG PHỤC HỒI


Tiếp tục truyền dịch/máu
mặc dù đã kiểm soát được
nguồn chảy máu



Tụt HA vẫn tồn tại sau khi đã
bù đủ dịch lòng mạch



Vòng xoắn bệnh lý: toan
chuyển hóa, hạ thân nhiệt,
RLĐM -> Chảy máu



Tử vong


SHOCK TIM
•
•
•
•

Nhồi máu cơ tim
Viêm cơ tim
Bệnh cơ tim – Suy tim
Rối loạn nhịp tim

•
•

•

Nhịp nhanh
Nhịp chậm

……