Tiết 32 - Bai 30 Di truyền học với con người - SH 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>Tiết 32 - Bài 30: Di truyền học với con người</b></i>

Di truyền học
với con người

Di truyền
y học tư

vấn

Di truyền học
với hơn nhân

và kế hoạch
hóa gia đình

Hậu quả di
truyền do ô
nhiễm môi

trường

Di truyền học
với hôn nhân

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

* Khái niệm di truyền học:

+ Di truyền học là một bộ môn

sinh

học, nghiên

cứu về tính

di

truyền và

biến

dị ở các

sinh

vật.

+ Di truyền học loài người

là nghiên cứu về sự

thừa kế sinh học xảy ra ở con người.

<i> + Di truyền y học là 1 bộ phận của Di truyền học </i>

<i>người chuyên nghiên cứu phát hiện các nguyên </i>

nhân, cơ chế gây bệnh di truyền ở người và đề

xuất các biện pháp phòng ngừa, cách chữa trị các

bệnh di truyền ở người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

I. DI TRUYỀN Y HỌC TƯ VẤN:

*Bài tập(SGK-T86) Người con trai và người con gái
bình thường, sinh ra từ 2 gia đình đã có người mắc chứng
câm điếc bẩm sinh.

-Trả lời các câu hỏi sau:

+Em hãy thông tin cho đôi trai, gái này biết đây là loại
bệnh gì?

_<b> Bệnh di truyền</b>

+Bệnh do gen trội hay gen lặn quy định? Tại sao?

_<b>Gen lặn vì ở đời trước cả 2 gia đình này đã có người </b>
<b>mắc bệnh</b>

+Nếu họ lấy nhau, sinh con đầu lịng bị câm điếc bẩm sinh
thì họ có nên tiếp tục sinh con nữa khơng? Vì sao?

_<b> Khơng nên vì họ đã mang gen lặn gây bệnh</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

I. DI TRUYỀN Y HỌC TƯ VẤN:

Di truyền
y học tư

vấn

*<b>Khái niệm</b>:

- Di truyền y học tư vấn là lĩnh vực chuẩn đoán di
truyền y học được hình thành trên cơ sở những
thành tựu về Di truyền người và Di truyền y học.

*<b>Chức năng</b>:

- Chuẩn đốn, cung cấp thơng tin về khả năng mắc
các loại bệnh di truyền ở đời con của các gia đình
đã có bệnh này. _ Cho lời khun trong việc kết

hơn, sinh đẻ, đề phịng và hạn chế hậu quả xấu cho
đời sau.

*<b>Cơ sở khoa học</b>: sử dụng các phương pháp
nghiên cứu di truyền người để xác minh xem có
bệnh di truyền hay không, đặc điểm di truyền bệnh
như thế nào(gen quy định, là trội hay lặn, nằm trên
NST thường hay NST giới tính, tần suất biểu hiện
bệnh trong quần thể là bao nhiêu?)

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

II. Di truyền học với hơn nhân và kế hoạch hóa gia đình:

<i> </i>1.Di truyền học với hôn nhân:

<i> </i>*Bài tập( SGK-T86)

<i> - Tại sao kết hôn gần làm suy thối nịi giống?</i>

<i><b></b></i> <b>Kết hơn gần tạo cơ hội cho các gen lặn gây bệnh dễ gặp </b>

<b>nhau ở thể đồng hợp dẫn đến suy thoái giống nịi. </b>

<i> - Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ tư </i>
<i>trở đi thì được Luật Hơn nhân và gia đình cho phép kết hôn </i>
<i>với nhau?</i>

<b> Những người từ đời thứ tư trở đi có sự sai khác về mặt </b>
<b>di truyền nhiều hơn, các gen lặn khó gặp nhau hơn nên </b>
<b>được cho phép kết hôn.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Tỉ lệ nam nữ có sự thay đổi theo độ tuổi.

Độ tuổi Nam giới Nữ giới

Sơ sinh 105 100

Từ 1 – 5 tuổi 102 100

Từ 5 – 14 tuổi 101 100

<b>Từ 18 – 35 tuổi</b> <b>100</b> <b>100</b>

Từ 35 – 45 tuổi 95 100

Từ 45 – 55 tuổi 94 100

Từ 55 – 80 tuổi 55 100

Từ 80 trở lên < 40 100

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<i> </i>1.Di truyền học với hôn nhân:

<i> Vì sao luật hơn nhân và gia đình đưa ra qui đinh: "Hơn </i>

<i>nhân 1 vợ, 1 chồng"? </i>

<i> -</i> Ở độ tuổi từ 18 - 35 có tỉ lệ là 1/1 là cơ sở để luật hơn
nhân và gia đình quy định: "Hơn nhân 1 vợ, 1 chồng“

<i> - </i>Ngồi ra, việc đặt ra quy định về chế độ một vợ một
chồng nhằm đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ giữa vợ
chồng trong cuộc hôn nhân, giúp cuộc sống hôn nhân
bền vững, hạnh phúc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i> </i>1. Di truyền học với hôn nhân:

<i>Vì sao nên cấm chuẩn đốn giới tính thai nhi?</i>

<i> - </i>Hạn chế chuẩn đốn giới tính thai nhi vì con người

Việt Nam hầu như đều có tư tưởng “ trọng nam khinh
nữ” như thế sẽ làm mất cân đối tỉ lệ nam/nữ ở độ tuổi
trưởng thành.

<i> </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i> </i>1. Di truyền học với hôn nhân:

- Di truyền học là cơ sở khoa học cho các quy định
trong luật hôn nhân và gia đình:

+ Những người có quan hệ huyết thống trong vịng 3
đời khơng được kết hôn với nhau, việc kết hôn gần làm
cho các đột biến lặn có hại biểu hiện ở cơ thể đồng

hợp,20 – 30% số con của những cặp vợ chồng kết hôn
gần bị chết hoặc mang các tật di truyền bẩm sinh.

+ Hôn nhân một vợ một chồng để cân bằng tỉ lệ nam
nữ.

+ Khơng chẩn đốn giới tính thai của thai nhi để đảm
bảo cân bằng tỷ lệ giới tính theo độ tuổi.

<i> </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i> 2. Di truyền học và kế hoạch hóa gia đình:</i>

<i> </i>

- Để đảm bảo cho xã hội phồn vinh, gia đình

hạnh phúc, kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ)

được xem như là quốc sách.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Bảng: Sự tăng tỉ lệ trẻ mới sinh mắc bệnh Đao </b>
<b>theo độ tuổi của các bà mẹ</b>

Tuổi của các bà mẹ Tỉ lệ 0/

0 trẻ sơ sinh mắc bệnh Đao

20 - 24 2 - 4

25 - 29 4 - 8

30 - 34 11 - 13

35 - 39 33 - 42

40 và cao hơn 80 - 188

<i>Qua số liệu trên, ta thấy:</i>

+ Phụ nữ sinh con ở độ tuổi 25-34 là hợp lí

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình:

<i> 2. Di truyền học và kế hoạch hóa gia đình:</i>

- Vì sao phụ nữ khơng nên sinh con ở tuổi 17-18

hoặc quá 35?

<i> Vì: + Tuổi 17-18: chưa đủ điều kiện cơ sở vật chất </i>

và tâm sinh lí để sinh và ni dạy con ngoan khỏe.

+ Trên 35 tuổi: tế bào bắt đầu não hóa, q trình

sinh lí, sinh hóa nội bào có thể bị rối loạn

_

phân li

khơng bình thường

_

dễ gây chết, teo não, điếc, mất

trí,… ở trẻ

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i> </i>2.Di truyền học và kế hoạch hóa gia đình:
<i> - Một số tiêu chí của kế hoạch hóa gia đình:</i>

+ Độ tuổi thích hợp để sinh con là 24 – 34, vì lúc này cơ thể
đang hoàn thiện về mặt thể chất và tâm sinh lý, sức khỏe sinh
sản ổn định nhất → con sinh ra khỏe mạnh.

+ Mỗi cặp vợ chồng chỉ nên sinh từ 1 – 2 con, các lần sinh
con không nên quá gần nhau: nên cách nhau tầm 5 năm →
đảm bảo cuộc sống gia đình và sự chăm sóc cho trẻ được đầy
đủ nhất.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường:

1.Nguyên nhân ô nhiễm môi trường:

- Do tự nhiên:

+ Sạt lở đất đồi núi, bờ sơng cuốn vào dịng nước bùn, đất,
mùn,... làm giảm chất lượng của nước.

+ Khói bụi từ sự phun trào núi lửa theo nước mưa rơi xuống.

+ Sự phân hủy xác các sinh vật sống thành chất hữu cơ bị ngấm
xuống đất, lâu dần ngấm tới mạch nước ngầm, hoặc xác chết các
sinh vật trôi nổi cũng khiến nguồn nước bị ô nhiễm trực tiếp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>CÁC TÁC NHÂN GÂY Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>Nhà máy hạt nhân </b> <b>Thử vũ khí hạt nhân</b>

<b>Mỹ ném bom nguyên tử xuống hai thành phố Hirosima và Nagasaki ở Nhật </b>
<b>Bản trong chiến tranh thế giới lần thứ II</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18></div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>Máy bay Mỹ đang rải chất </b>
<b>diệt cỏ trong vùng rừng của </b>
<b>châu thổ sông Mê kông </b>
<b>(26/07/1969). </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20></div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21></div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường:

1. Nguyên nhân ô nhiễm môi trường:

- Do con người: + Chiến tranh

+ Từ sinh hoạt hàng ngày, nước từ các hoạt động này
thường không được xử lý mà thải trực tiếp ra các ao, hồ,
sông,...

+ Chai lọ, bao, bao bì sau khi sử dụng hay được người
dùng vất lung tung, thậm chí vất trực tiếp xuống nước.
+ Do chất thải từ nhà máy, khu công nghiệp

+ Các loại thuốc trừ sâu, phân bón hố học dư thừa do
người dân sử dụng không hết vứt lung tung, bừa bãi....
Ý thức của người dân chưa cao

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường:

2. Tác hại của ô nhiễm môi trường đối với cơ sở vật chất
di truyền:

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24></div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25></div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26></div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường:

2. Tác hại của ô nhiễm môi trường đối với cơ sở vật chất di
truyền:

- Các tác nhân vật lí, tác nhân hóa học _ ơ nhiễm mơi trường,
đặc biệt là các chất phóng xạ, chất độc hóa học trong chiến
tranh, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ.... _ đột biến gen, đột biến
NST

<i> </i>_ Các bệnh và tật di truyền.

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường:

- Các chất phóng xạ và các hóa chất có trong tự

nhiên hoặc do con người tạo ra đã làm tăng độ ô

nhiễm môi trường, tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật

di truyền nên cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt

nhân, vũ khí hóa học và chống ô nhiễm môi

trường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

<b>Bản thân em cần phải làm gì để góp phần </b>
<b>phịng chống ô nhiễm môi trường?</b>

- <b>Thu gom và bỏ rác thải đúng nơi quy định, không </b>

<b>vức rác bừa bãi ở khắp nơi.</b>

-<b>_{Vệ sinh nhà ở, trường lớp, đường thơn xóm ...sạch}</b>

<b>sẽ</b>

<b>- Trồng và chăm sóc cây xanh...</b>

-<b>_{Tuyên truyền với mọi người về tác hại}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

<b>Câu 1: </b>

Thế nào là di truyền y học tư vấn

A. Là 1 lĩnh vực của di truyền học, kết hợp các

phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hiện

đại về mặt di truyền với nghiên cứu phả hệ.

B. Cung cấp thông tin, cho lời khuyên về một

bệnh, tật di truyền nào đó.

C. Là khoa học nghiên cứu và cung cấp những

lời khuyên cho hôn nhân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

<b>Câu 2: Quy định những người có quan hệ huyết thống trong vịng 3 </b>
đời khơng được kết hơn là dựa trên cơ sở nào?

A. Kết hôn gần làm tăng sức sống ở thế hệ sau.
B. Kết hôn gần làm tăng tỉ lệ đồng hợp.

C. Kết hôn gần tạo điều kiện cho các gen lặn gặp nhau
ở thể đồng hợp, gây suy thối nịi giống.

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

<b>Câu 3: </b>Vì sao phụ nữ khơng nên sinh con ở độ tuổi
ngoài 35 ?

A. Do tế bào trứng bắt đầu thối hóa.
B. Do rối loạn q trình sinh lý nội bào.
C. Con sinh ra dễ mắc bệnh Đao.

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div>

<!--links-->