TUẦN 17-TIẾT 33-VL9.DOC

Giáo án: Vật Lí 9 GV: Lương Văn Cẩn
Tu ần : 17 NS: 4/12/2010
Tiết : 33 ND:
BÀI 31
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I.Mục tiêu :
1.Kiến thức :Làm được TN dùng nam châm vónh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm
ứng .
Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vónh cửu
hoặc nam châm điện
2.Kó năng : Sử dụng đúng hai thuật ngữ mới đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ .
3.Thái độ : Làm việc khoa học, sáng tạo, có tinh thần hợp tác nhóm
II.Chuẩn bò :
1.GV:Cho các nhóm hs :1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED ;1 thanh nam châm có trục quay vuông
góc, nam châm điện 2 pin 1,5 V
2.HS: Đọc bài 31
III. Hoạt động dạy và học :
1.Ki ểm tra sĩ số
2.Kiểm tra bài cũ:
Trả bài và nhận xét bài kiểm tra thực hành
3.ĐVĐ: Như SGK
HOẠT ĐỘNG CỦA TRỊ TRỢ GIÚP CỦA GV
Hoạt động 1: Phát hiện ra cách khác để tạo ra dòng điện ngoài cách dùng pin và Acqui
-Cá nhân suy nghó trả lời
câu hỏi của GV
-Có một số ý kiến
khác nhau về
hoạt động của điamo xe đạp .
không cần thảo luận .
* Nêu vấn đề : Ta đã biết muốn tạo ra dòng điện
phải dùng pin hoặc ắùc qui .Em có biết trường hợp

nào không dùng pin hoặc ăùc qui mà có thể tạo ra
dòng điện được không ?
*Gợi ý thêm bộ phận nào làm cho đèn của xe đạp
sáng .
- Trong bình điện xe đạp ( gọi là diamô ) có những
bộ phận nào ? chúng hoạt động như thế nào để tạo
ra dòng điện ?
Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của điamôxe đạp và dự đoán xem hoạt động nào
trong điamô là nguyên chính gây ra dòng điện
Phát biểu chung ở lớp , trả lời câu hỏi của
GV “không tảo luận” .
- Quan hình 31 và nêu hoạt động của
điamôxe đạp
- Cấu tạo gồm nam châm và cuộn dây .
-Khi quay núm điamô thì nam châm quay
theo , nhờ đó mà đèn sáng được vậy liệu
* Yêu cầu hs xem hình 31.1 SGK và quan sát một
điamô đã tháo vỏ đặt trên bàn của GV và chỉ ra các
bộ phận chính của điamô .
Hãy dự đoán xem hoạt động của bộ phận chính nào
của đamô đã tạo ra dòng điện ?
nhờ nam châm
Hoạt động 3 :Tìm hiểu cách dùng nam châm vónh cửu để tạo ra dòng điện . Xác đònh trong
trường hợp nào thì nam châm vónh cửu có thể tạo ra dòng điện ?
Làm việc theo nhóm
a) Làm TN 1 SGK trả lời C1 , C2
àC1; Dòng điện xuất hiện trong trường hợp
-Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây
-Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây .
àC2:Nếu nam châm đứng yên cho cuộn dây

lại gần hay xa nam châm cũng có xuất hiện
dòng điện
b) Nhóm cử đại diện phát biểu , thảo luận
chung ở lớp để rút ra nhận xét , chỉ tra trong
trường hợp nào nam châm vónh cửu có thể
tạo ra dòng điện .
àNhận xét : Dòng điện xuất hiện trong
cuộn dây dẫn kín khi đưa một cực nam châm
lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc
ngược lại
* Hướng dẫn hs làm từng động tác dứt khoát và
nhanh :
-Dưa nam châm
vào trong lòng
cuộn dây .
-Để nam châm nằm yên một lúc trong lòng cuộn
dây .
-Kéo nam châm ra khỏi cuộn dây .
* Yêu cầu hs mô tả rõ dòng điện xuất hiện trong
khi di chuyển nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây
Hoạt động 4 Tìm hiểu cách dùng nam châm vónh cửu để tạo ra dòng điện . Trong trường hợp
nào thì nam châm điện có thể tạo ra dòng điện ?
Làm việc theo nhóm :
a) Làm TN 2 trả lời C3 : à
- Trong khi đóng mạch điện thì xuất hiện
dòng điện ở cuộn dây
- Trong khi ngắt mạch điện thì xuất hiện
dòng điện ở cuộn dây
b) Làm rõ khi đóng hay ngắt mạch điện
được mắc với nam châm điện thì từ trường

của nam châm thay đổi như thế nào ?
+Khi đóng mạch điện được mắc với nam
châm thì cường độ dòng điện tăng àkhiến
cho từ trường của nam châm mạnh lên ( từ
trường biến thiên ).
+Khi ngắt mạch điện được mắc với nam
châm thì cường độ dòng điện giảm àkhiến
cho từ trường của nam châm yếu đi ( từ
trường biến thiên ).
c) Thảo luận chung ở lớp , đi đến nhận xét
trường hợp xuất hiện dòng điện .
àDòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín
* Hướng dẫn hs lắp ráp TN , cáh đặt nam châm
điện (lõi sắt của nam châm điện đưa sâu vào trong
lòng cuộn dây .)
* Gợi ý thảo luận : Yêu cầu hs làm rõ khi đóng
hoặc ngắt mạch điện thì từ trường của nam châm
điện thay đổi như thế nào ? ( Dòng điện có cường
độ tăng lên hay giảm đi khiến cho từ trường mạnh
lên hay yếu đi )
*Từ kết quả thí nghiệm 2 yêu cầu hs rút ra nhận xét
trong thời gian đóng hoặc ngắt mạch điện
của nam châm điện ,nghóa trong thời gian
dòng điện của nam điện biến thiên .
Hoạt động 5 Tìm hiểu thuật ngữ mới : Dòng điện cảm ứng ,hiện tượng cảm ứng điện từ
Cá nhân thu thập thông tin SGK
àHiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng
gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ
Nêu câu hỏi : Qua những TN trên đây , hãy cho biết
khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng .

-GV thông báo thế nào gọi là hiện tượng cảm ứng
điện từ ?
Hoạt động 6 Vận dụng
Làm việc cá nhân trả lời C4 ,C5.
a) Cá nhân phát biểu chung ở lớp . Nêu dự
đoán
C4: Nếu cho nam châm quay quanh một trục
thẳng đứng trong cuộn dây cũng xuất hiện
dòng điện cảm ứng
C5: Đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo
được dòng điện .
b) Xem GV biểu diễn TN kiểm tra
*Yêu cầu một số hs đưa ra dự đoán . Nêu hai câu
hỏi :Dựa vào đâu mà
dự đoán như thế ? ( Có
ù thể dựa việc quan sát
thấy trong nhiều TN có
chuyển động của nam
châm so với cuộn dây .Trả lời C4
* Làm TN biểu diễn để kiểm tra dự đoán .
Hoạt động 7 Củng cố
a) Cá nhân tự đọcc phần ghi nhớ .
b)Trả lời câu hỏi củng cố của GV
Ngoài hai cách như trong SGK , có thể nêu
thêm các cách khác cho nam châm điện
chuyển động , cho nam châm quay trước
cuộn dây .
Nêu câu hỏi củng cố :
- Có những cách nào dùng nam châm có thể tạo ra
dòng điện ?

-Dòng điện đó được gọi là dòng điện gì ?
N ỘI DUNG GHI BẢNG
I.Cấu tạo và hoạt động của đinamơ ở xe đạp
II.Dùng nam châmđể tạo ra dòng điện
1.Dùng nam châm vĩnh cửu
Thí nghiệm 1( SGK)
C1,C2
Nhận xét 1: ( SGK)
2.Dùng nam châm vĩnh cửu
Thí nghiệm 2( SGK)
C3
Nhận xét 2: ( SGK )
III. Hiện tượng cảm ứng điện từ
C4,C5
IV.Ghi nhớ( SGK)
V.Rút kinh nghiệm
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………….