slide bài giảng sinh học 11 tiết 46 cơ chế điều hòa sinh sản

BÀI 46:



I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG

Tại sao nói điều hịa sinh sản chủ yếu
là điều hịa sinh tinh và sinh trứng?
Sinh sản là quá trình kết hợp tế bào sinh dục đực và
cái để tạo thành hợp tử phát triển thành cơ thể.
Việc sinh sản ra tinh trùng và trứng cũng liên quan
đến kết quả của sinh sản.


Cơ chế
điều hòa sinh sản

Hệ thần kinh
Tuyến nội tiết
Hệ nội tiết

Nhân tố mơi
trường

Hoocmon
máu

Buồng trứng

Kích thích sinh
trứng

máu
Tinh hồn

Kích thích sinh
tinh trùng



Thảo luận theo tổ.
Tổ 1 –Tìm hiểu Hoocmon điều hịa quá trình

sinh tinh theo nội dung phiếu học tập số 1.
Tổ 2- Trình bày cơ chế điều hịa q trình
sinh tinh
Tổ 3 – Tìm hiểu Hoocmon điều hịa q
trình sinh trứng theo phiếu học tập số 2.
Tổ 4- Trình bày cơ chế quá trình sinh trứng.


1. Điều hòa sinh tinh:
a. Vai trò các loại hoocmon
Quan sát sơ đồ hình 46.1 , 46.2 SGK kết
hợp kiến thức SGK và hoàn thành phiếu
học tập sau đây:
Tên hoocmon

Vị trí sản xuất

Vai trị

Tên
Hoocmon
GnRH
LH
FSH
Testosteron

Vị trí sản xuất

Vai trị

Có những
Vùng
dưới Kích thích
hoocmon
nàotuyến n tiết
đồi
FSH và
LH
tham gia
điều
hịa
sinh
tinh,
Kích
thíchvai
ống sinh tinh
Tuyến n

sản xuất
ra tinh trùng
trị như thế
nào?
Tuyến n

Kích thích tế bào kẽ tiết
ra hoocmon testosteron

Tinh hồn

Kích thích ống sinh tinh
sản xuất ra tinh trùng


Vùng dưới đồi

1. Cơ chế điều hịa sinh tinh
Kích thích
từ mơi trường

Quan
sát hình bên
và cho biết cơ
chế điều hịa
q trình sinh
tinh.

GnR
H

L
H

Tinh
hoàn

Tuyến
yên FS

Tế bào kẽ
Testosteron

Ống sinh

H


b. Cơ chế điều hòa sinh tinh:
- Vùng dưới đồi tiết GnRH kích thích thùy trước tuyến

yên tiết FSH và LH testosteron kích thích q trình
sản sinh tinh trùng.
- Nếu testosteron tiết ra quá nhiều sẽ tác động trở lại
Sự điều hòa sinh
gây ức chế vùng dưới đồi tiết GnRH tuyến yên tiết LH,
tinh được thực hiện
ức chế FSH.
theo cơ chế liên hệ
ngược diễn ra như

thế nào?


Hoocmon điều hịa sinh trứng
Tên
Hoocmon
GnRH
LH
FSH
Ostrogen và
Progesteron

Vị trí sản xuất
Vùng dưới
đồi

Vai trị
Kích thích tuyến n tiết
FSH và LH

Tuyến n

Kích thích phát triển nang
trứng và tiết ra ơstrogen

Tuyến yên

Kích thích nang trứng chín
và rụng trứng, tạo thể
vàng

Buồng trứng –
thể vàng

Làm dày niêm mạc tử
cung



2. Điều hòa sinh trứng:
b. Cơ chế điều hòa sinh trứng:
-Vùng dưới đồi tiết GnRH kích thích thùy trước tuyến
yên tiết FSH và LH. Thể vàng tiết ra ơstrogen và
progesteron.
- Nếu trứng khơng được thụ tinh thì thể vàng teo lại
thối hóa, vùng dưới đồi lại kích thích tiết GnRH …và
một chu kì mới phát động trở lại để hình thành bao
noãn mới.
- Khi nồng độ progesteron và ơstrogen trong máu tăng
cao, cả vùng dưới đồi và tuyến yên đều bị ức chế giảm
tiết GnRH, FSH và LH.


Vùng dưới đồi
GnR
H

Kích thích
từ mơi trường

Tuyến
FS n L

Quan sát sơ đồ và
H
cho biết: Nếu trứng
khơng
được
thụ
Hiên
tượng
kinh nguyệt
tinh thì hiện tượng
nào có thể xảy ra ở
Nang trứng
người?

H

Thể vàng

Ơtrôgen
Prôgestêrô
n


Mối quan hệ giữa chu kì rụng trứng và chu
kì kinh nguyệt dưới tác dụng của hoocmôn
buồng trứng và hoocmôn do tuyến yên chi
phối?

Thể vàng tiếp tục tồn
thêm hai
tháng
Ởtại
người
nếu

nữa và sau đó teo đi.
trứng
được
Nhau thai( hình thành từ ngày thứ 8 kể từ
thụ
tinh ???
khi trứng thụ tinh) tiết
ra hoocmon
HCG
sởthể
que
duy trì sự tồn Cơ
tại của
vàng.
thử
thai???
Từ tháng mang
thai
thứ 3 trở đi nhau thai
thay thế thể vàng tiết progesteron và
estrogen để duy trì sự phát triển của niêm

mạc tử cung, đồng thời ngừng tiết HCG dẫn
đến thể vàng tiêu biến.


Thuốc tránh thai:

Có chứa
progesteron và
estrogen.
Lưu ý: Nữ vị
thành niên nếu
lạm dụng thuốc
tránh thai có thể
dẫn đến các tác
dụng phụ khơng
mong muốn như:
vô sinh


Hoocmơn tham gia q trình sinh
trứng và sinh tinh có gì khác nhau?

- Hoocmơn điều hịa sinh trứng hoạt động mang
tính chu kì.
- Hoocmơn điều hịa sinh tinh hoạt động khơng
mang tính chu kì.


II. ẢNH HƯỞNG CỦA THẦN KINH VÀ MÔI
TRƯỜNG SỐNG ĐẾN QUÁ TRÌNH SINH TINH,

SINH TRỨNG

Những yếu tố nào
sẽ ảnh hưởng tới
quá trình sinh sản?


Theo tổ chức y tế thế giới ở những người phụ nữ hút
thuốc thì Hormon sinh dục nữ Estrogen có thể bị
giảm rất trầm trọng, những phụ nữ này thường có
những biểu hiện rối loạn chu kỳ kinh nguyệt như
hiếm kinh, mất kinh. 


TÁC ĐỘNG CỦA MƠI TRƯỜNG
Nghiên cứu những thí
nghiệm sau rồi cho biết
sự sinh sản của động
vật phụ thuộc vào
những nhân tố nào của
môi trường?


Thí nghiệm 1: Ở cá chép
SS của ĐV
phụ thuộc
vào ánh
sáng
Bể 1:chế độ ánh sáng
bình thường

Thời gian
Đẻ

Bể 2: Để trong tối
Thời gian
Không đẻ


Thí nghiệm 2: Ở cá Rơ phi

- Nguồn gốc : Vùng
xích đạo có nhiệt độ tb
30oC
- Đẻ 11 lứa/ năm. Đẻ
quanh năm
- Ở 16-18 o C: -> ngừng
đẻ.
->SS của ĐV phụ thuộc
vào nhiệt độ


Thí nghiệm 3: Ở Cóc.

- Đẻ rộ trong tháng 4
khối lượng 2 buồng
trứng giảm
- Sau đó, nếu được ăn
uống đầy đủ -> buồng
trứng phục hồi khối
lượng -> lại có khả năng

sinh đẻ
->SS của ĐV phụ thuộc
vào chế độ dinh dưỡng


- HTK và các yếu tố môi trường ảnh hưởng
lên q trình sản sinh trứng thơng qua
hệ nội tiết.
+ TK căng thẳng ảnh hưởng đến hệ nội
tiết, dẫn đến rối loạn trong quá trình
sinh trứng.
+ Sự hiện diện của
con đực hoặc cái…=> tác động vào thị
giác, xúc giác....
+ Thiếu thức ăn: thiếu các nguyên liệu
sản xuất hoocmon điều hòa.
+ Người nghiện rượu, chất kích
thích,...q trình sinh trứng bị rối loạn,
tinh hoàn giảm khả năng sản sinh tinh
trùng.