Cài đặt - Sao lưu hệ thống

Cài đặt - Sao lưu hệ thống
Trong các bài viết trước, chúng tôi đã hướng dẫn bạn đọc lựa chọn thiết
bị, linh kiện phần cứng và cách lắp ráp một bộ máy tính theo nhu cầu cá
nhân. Tuy nhiên, để có được một bộ máy tính hoàn chỉnh, bạn cần phải cài đặt
hệ điều hành (HĐH), một số ứng dụng, phần mềm khác nhau tùy theo nhu cầu
làm việc, học tập, giải trí... và sao lưu t
ất cả những gì đã cài đặt nếu chúng ta
không muốn công sức "đổ sông đổ biển" khi Windows gặp sự cố hoặc khi bị
virus tấn công. Trong bài viết này, chúng tôi không đi vào chi tiết việc cài đặt
HĐH, phần mềm mà để dành "đất" đề cập kỹ hơn về vấn đề sao lưu.

Cài đặt

Nhìn chung, việc cài đặt Windows và các ứng dụng không khó lắm nhưng đối với
người dùng ít có kinh nghiệm,
đó là cả một vấn đề. Trong bài viết này chúng tôi
sử dụng HĐH Windows XP, với các HĐH Windows khác, sẽ có sự khác nhau đôi
chút.
Quá trình cài đặt HĐH Windows XP trải
qua các bước Collecting Information,
Dynamic Update, Preparing Installation,
Finalizing Installation. Bạn không phải
lo lắng vì trình cài đặt Windows
(Windows Setup) tự động thực hiện
trong hầu hết các bước, chỉ yêu cầu
người dùng cung cấp một số thông tin
cá nhân và lựa chọn một số tùy chọn
khi cài đặt. Bạn cần đọc k
ỹ thông tin
hiển thị trên màn hình để biết các yêu
cầu của Windows Setup.

Sau khi hoàn tất việc cài đặt HĐH, chúng ta sẽ tiếp tục cài đặt trình điều khiển
(driver) thiết bị phần cứng mà XP không thể tự nhận dạng và cài đặt. Tham khảo
thông tin trong mục Device Manager (System Properties\Hardware\Device
Manager) để kiểm tra các phần cứng chưa cài đặt driver hoặc cài đặt không
chính xác (Hình 1).

- Để cài đặt hoặc cập nhật driver mới (trong Device Manager), nhấn phả
i chuột
trên phần cứng cần cài đặt và chọn Update Driver.

- Nếu đã có sẵn driver, chọn "No, not this time" khi Windows đề nghị người dùng
tìm kiếm driver tại website Windows Update.

Hình 1
- Trong cửa sổ kế tiếp, chọn Install from a list or specific location và chỉ đến thư
mục chứa driver khi Windows yêu cầu, chọn OK và Next để cài đặt (Hình 2).

Lưu ý
- Để cài đặt đúng driver, bạn cần xác
định chính xác tên phần cứng. Tham
khảo thông tin này trong tài liệu đi kèm
hoặc sử dụng "model number", "part
number" của phần cứng để tìm driver
trong mục Download hoặc Support &
Drivers trên website của nhà sản xuất.

- Driver dành cho Windows 9x khác với
Windows 2000/XP và Windows 64 bit.
Thậ

m chí, một số nhà sản xuất phần
cứng đã dừng việc hỗ trợ HĐH
Windows 9x; "ép buộc" người dùng sử
dụng những HĐH mới hơn để phát huy
hết tính năng của phần cứng.

- Với những driver được đóng gói thành 1 tập tin hoặc có trình cài đặt (.exe), bạn
chỉ việc chạy tập tin này và thực hiện các bước theo thông tin hướng dẫn trên
màn hình.

Sao lưu

Sao lưu là vi
ệc cần thiết để bạn quay trở lại với công việc một cách nhanh nhất.
Chúng rất hữu ích với những bạn đọc thích táy máy, thử nghiệm tính năng phần
mềm hay thường... truy cập website "đen". Một số phần mềm có tính năng này
như Drive Image của PowerQuest, Norton Ghost của Symantec, DriveWorks của
V Communications, True Image của Acronis... chúng thường có sẵn trong đĩa
CD Hirens Boot, Ultimate Boot CD, Barts Preinstalled Environment (BartsPE)...
Bạn có thể sử dụng bất cứ phần mềm nào hoặc
đĩa CD nào tùy vào thói quen
của mình. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cách dùng 2 phần mềm khá
thông dụng là Norton Ghost của Symantec và Acronis True Image của Acronis
có trong CD Hirens Boot v8.2 để sao lưu và phục hồi hệ thống.

Bạn có thể tìm mua dễ dàng tại các cửa hàng bán đĩa CD phần mềm.

1. Norton Ghost

Khởi động máy tính bằng đĩa Hirens BootCD (gọi tắt là Hiren). Một số bo mạch

Hình 2
chủ (BMC) cho phép người dùng tùy chọn thiết bị khởi động (ổ cứng, ổ mềm,
CD-ROM và thiết bị lưu trữ USB). Bạn có thể thiết lập thứ tự thiết bị khởi động
thông qua BIOS Setup. Mỗi nhà sản xuất BMC đều quy định một hoặc tổ hợp
phím tắt nào đó để người dùng khởi chạy BIOS Setup. Các phím thường được
sử dụng là Del, F1, F2... hoặc nhấn phím "Pause" khi máy tính đang kiểm tra
phần cứng để xem hướng dẫn ở góc dưới màn hình hiển thị. Bạn có thể tham
khảo thông tin hướng dẫn trong tài liệu của BMC.

Sau khi khởi động, chọn Norton Ghost trong mục Disk Clone Tools để khởi động
chương trình Norton Ghost.

Để sao lưu, thực hiện các bước sau:

- Chọn Local > Patition > To Image

- Chọn ổ cứng cần sao lưu và nhấn OK

- Chọn phân vùng cần sao lưu và nhấn OK.

- Chọn nơi lư
u trữ, đặt tên tập tin ảnh và chọn Save để thực hiện việc sao lưu.

Để khôi phục hệ thống, thực hiện các bước các bước theo trình tự ngược lại

- Chọn Local > Patition > From Image

- Chọn tập tin ảnh cần khôi phục và nhấn Open.

- Chọn phân vùng sẽ được khôi phục và nhấn OK.

- Chọn Yes để xác nhận quá trình khôi phục

2. True Image

Kể từ phiên bản 8.x, True Image đã có nh
ững cải tiến đáng kinh ngạc để "so kè”
với Norton Ghost. Các bước để sao lưu và phục hồi trong True Image cũng
tương tự như trong Ghost. Trước hết, chúng ta khởi động True Image bằng cách
chọn Acronis True Image trong mục Disk Clone Tools (tất nhiên vẫn sử dụng
Hiren).

Để sao lưu, thực hiện các bước sau:

- Trong chương trình, nhấn chọn mục Create Image để tạo tập tin ảnh.

- Chọn phân vùng cần sao lưu trước khi nhấn Next.

- Chọn nơi lưu trữ, đặt tên tập tin ảnh (.tib) và chọn Next.

- Chọn Append changes incrementally to the last full image nếu bạn muốn
Acronis True Image chỉ cập nhật những dữ liệu thay đổi sau lần tạo bản sao lưu
trước hoặc chọn Create the full backup image nếu mới tạo bản sao lưu đầu tiên
cho hệ thống.

- Thêm một số chú thích vào tập tin
ảnh hoặc nhấn Next để bỏ qua bước này.

- Chọn Proceed để bắt đầu tạo bản sao lưu. Bạn sẽ nhận được thông báo khi
quá trình tạo bản sao lưu thành công.

Khôi phục hệ thống, thực hiện các bước theo trình tự ngược với sao lưu; tuy
nhiên, sẽ "dài dòng" hơn 1 chút so với Norton Ghost.

- Trong True Image, chọn Restore Image để khởi động Wizard của quá trình khôi
phục và chọn Next.

- Chọn t
ập tin ảnh cần khôi phục và nhấn
Next.
- Nếu cẩn thận, chọn Yes, want to verify
image archive để đảm bảo chính xác tập
tin hình ảnh trước khi khôi phục. True
Image sẽ cảnh báo người dùng nếu tập
tin khôi phục bị lỗi, bạn sẽ không "mất cả
chì lẫn chài" khi không thể hoàn tất việc
khôi phục Windows. Chọn No, I do not
want to verify nếu tin chắc tập tin hình
ảnh được bảo quản tốt.

- Trong bướ
c kế tiếp, chọn phân vùng sẽ
khôi phục và nhấn Next.

- Trong cửa sổ Restored Partition Type
để lựa chọn kiểu phân vùng khôi phục, chọn Active để Windows có thể khởi
động được sau khi khôi phục.

- Chọn Yes, I want to check file system after the restoring để True Image kiểm tra
các file hệ thống sau quá trình khôi phục hoặc No, I do not want to check nếu

bạn muốn tiết kiệm thời gian.
Hình 3

- Chọn Proceed để bắt đầu quá trình khôi phục. Bạn sẽ nhận được thông báo khi
quá trình này thành công.

- Khởi động lại máy tính để kết thúc quá trình khôi phục.

Ghi chú


- Partition chỉ phân vùng luận lý trên ổ đĩa cứng (vật lý). Một ổ cứng có thể được
chia thành nhiều phân vùng khác nhau (C, D, E...)

- Bạn không thể lưu trữ trên phân vùng cần sao lưu, vì vậy ổ cứng máy bạn phải
có tối thiểu 2 phân vùng hoặc lưu trữ trực tiếp trên CD, DVD nếu bạn có ổ ghi
CD-RW, DVD-RW).

- Một số người dùng thường nhầm lẫn giữa các phân vùng do chỉ dựa vào ký tự
(C, D, E... ) dẫn đến việc khôi phụ
c nhầm vào phân vùng chứa dữ liệu. Do đó,
bạn nên đặt tên cho mỗi phân vùng (chẳng hạn như WINDOWS, DATA,
SOURCE...) sẽ tránh được sự nhầm lẫn.

- Việc khôi phục hệ thống bằng Norton Ghost hoặc True Image sẽ xóa tất cả dữ
liệu trong phân vùng đó và chép đè dữ liệu mới. Nếu không cẩn thận, sẽ rất khó
cứu dữ liệu cũ trong trường hợp khôi phục nhầm phân vùng.

Tạo phân vùng lư
u trữ an toàn với tiện ích Manage Acronis Secure Zone

của True Image

Một số máy tính có sẵn tiện ích cho phép khôi phục hệ thống trở lại trạng thái
như khi xuất xưởng, như bộ tiện ích ThinkVantage của IBM, Empowering của
Acer... Tuy nhiên, không phải nhà sản xuất nào cũng đưa tính năng này vào các
dòng máy của họ. Với Manage Acronis Secure Zone, chiếc máy tính tự ráp của
bạn sẽ có tính năng tương tự. Bạn có thể tạo một phân vùng an toàn (Acronis
SZ) chứa tập tin ả
nh để khôi phục Windows trở lại trạng thái tốt nhất theo ý của
mình. Thực hiện như sau: