CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HÓA VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤTẠI DOANH NGHIỆP

CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIÊU THỤ HÀNG
HÓA VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤTẠI DOANH NGHIỆP
1.1.PNhững vấn đề chung về tổ chức hạch toán kế toán trong DNTM.
1.1.1.KHỎI NIỆM,NGUYỜN TẮC,NHIỆM VỤ TỔ CHỨC HẠCH TOỎN
KẾ TOỎN TRONG DNTM.
1.1.1.1KHỎI NIỆM HẠCH TOỎN KẾ TOỎN TRONG DNTM.
1.1Những vấn đề chung về tổ chức hạch toán kế toán trong doanh nghiếp
thương mại.
1.1.1.Khái niệm,nguyên tắc nhiệm vụ tổ chức hạch toán kế toán trong doanh
nghiệp thương mại.
1.1.1.1.Khái niệm tổ chức hạch toán kế toán trong doanh nghiệp thương mại.
Hạch toán kế toán trong các DN kinh doanh thương mại là một bộ phận cấu
thành hệ thống kế toán doanh nghiệp,có chức năng tổ chức các hệ thống thông
tin(đÓ KIỂM TRA)VỀ TỠNH HỠNH TàI SẢN Và NGUỒN HỠNH THàNH TàI
SẢN,TỠNH HỠNH QUẢN LÝ Và SỬ DỤNG CỎC LOẠI VẬT Tư,tiền vốn,và
xác định kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp.
TỔ CHỨC HẠCH TOỎN,kế toán là việc tạo ra các mối quan hệ theo một trật
tự xác định giữa các yếu tố chứng từ,đối ứng tài khoản,tính giá và tổng hợp cân đối
kế toán trong từng phần hành kế toán cụ thể nhằm thu nhập thông tin cần thiết
phục vụ cho quản trị và điều hành DN.
TỔ chức hạch toán trong các DN phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như
quy mô của DN;nhu cầu thông tin và trỠNH độ của cán bộ quản lý,cán bộ kế
toán;trỠNH độ trang bị và sử dụng kỹ thuật sử lÝ THỤNG TIN…TẤT CẢ CỎC
YẾU TỐ NàY PHAI được nhắc đến khi tổ chức hạCH TOAN KẾ TOỎN.
1.1.1.2NGUYỜN TẮC TỔ CHỨC HẠCH TOỎN KẾ TÚAN TRONG DN
THươNG MẠI.
∗ *NGUYỜN TẮC PHỰ HỢP:
VIỆC TỔ CHỨC HẠCH TOỎN KẾ TOỎN TRONG CỎC DN KINH DOANH
THương mại phải phù hợp với quy mô hoạt động và khối lượng các nghiệp vụ phát
sinh của từng đơN VỊ CŨNG NHư thích ứng với điều kiện cụ thể của từng đơN VỊ
VỀ CỎN BỘ,VỀ PHưONG TIỆN,KỸ THUẬT TỚNH TOỎN…

∗ *NGUYỜN TẮC TIẾT KIỆM Và HIỆU QUẢ:
Tổ chức hạch toán kế trong doanh nghiệp kinh doanh thương mại phải sao cho
vừa gọn nhẹ,vừa tiết kiệm chi phí,vừa bảo đảm thu thập thông tin đầy đủ kịp
thời,chinh xác.Vai trŨ QUAN TRỌNG CỦA TỔ CHỨC HẠCH TOỎN KẾ TOỎN
được thể hiện ở việc thực hiện chức năng thông tin và kiểm tra đối với mọi hoạt
động kinh tê-tài chính của DN.
∗ *NGUYỜN TẮC BẤT KIỜM NGHIỆM:
NGUYỜN TẮT NàY PHỎT SINH TỪ YỜU CẦU QUẢN LÝ AN TOàN TàI
SẢN CỦA DN PHÕN CỤNG LAO động hợp lý.Theo nguyên tắc bất kiêm
nghiệm,tổ chức hạch toán kế toán trong các DN đŨI HỎI PHẢI TỎCH RỜI
CHỨC Năng duyệt thu,duyệt chi với chức năng thực hiện thu,chi của cán bộ kế
toán,không được để một các bộ kiêm nghiệm cả hai chức năng này.Việc tách hai
chức năng duyệt thu,duyệt chi với chức năng thực hiện thu và chi,thu chính là cơ
sở tạo lập ra sự kiểm soát lẫn nhau giữa hai cán bộ đó.
1.1.1.3.NHIỆM VỤ TỔ CHỨC HẠCH TOỎN KẾ TOỎN TRONG DN THương
mại.
LỰA CHỌN HỠNH THỨC TỔ CHỨC HẠCH TOỎN KẾ TOỎN THỚCH
HỢP VỚI QUY MỤ THỤNG TIN Và TRỠNH độ cán bộ của đơn vị.
Xác định phương thức tổ chức bộ máy kế toán và xây dựng mô hỠNH TỔ
CHỨC BỘ MỎY KẾ TOỎN PHỰ HỢP VỚI điều kiện kinh doanh và đặc điểm
kinh doANH CỦA DN.
Phân công lao động kế toán hợp lý.
VẬN DỤNG HỆ THỐNG CHỨNG TỪ KẾ TOỎN,HỆ THỐNG TàI KHOẢN KẾ
TOỎN,HỆ THỐNG BỎO CỎO KẾ TOỎN…Và CỤNG TỎC KẾ TOỎN HàNG
NGàY MỘT CỎCH CÚ HIỆU QUẢ NHẤT.
XÕY DỰNG QUY TRỠNH THU THẬP Và SỬ LÝ THỤNG TIN KHOA
HỌC,CUNG CẤP cho việc ra quyết định kinh doanh kịp thời,chính xác.
1.2.Những vấn đề chung về hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng trong DNTM.
1.2.1Những vấn đền chung về hạch toán kế toán bán hàng

1.2.1.1.Khái niệm về bán hàng và đặc điểm nghiệp vụ BỎN HàNG TRONG
DNTM
*KHỎI NIỆM VỀ BỎN HàNG
BỎN HàNG LA KHÕU CUỐI CỰNG TRONG QUỎ TRỠNH HOẠT động
kinh doanh của DNTM.Thông qua bán hàng,giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa
dược thực hiện;vốn của DNTM được chuyển từ hỠNH THỎI HIỆN VẬT Là
HàNG HÚA SANG HỠnh thái giá trị(tiền tệ),DN thu hồi được vốn bỏ ra,bù đặp
được chi phí và có nguồn tích lũy để mở rộng kinh doanh.
*Đặc điểm nghiệp vụ bán hàng trong DNTM
Về đối tượng phục vụ:Đối tượng phục vụ của các DNTM la người tiêu
dùng,bao gồm các cá nhân,các đơn vị sản xuất,kinh doanh khác và các cơ quan tổ
chức xÓ HỘI.
Phương thức và hỠNH THỨC BỎN HàNG:CỎC DNTM CÚ THỂ BỎN
HàNG THEO NHIỀU PHương thức khác nhau như bán buôn:bán lẻ hàng hóa;ký
gửi,đại lý.Trong mỗi phương thức bán hàng lại có thể thực hiện đối với nhiềU
HỠNH THỨC KHỎC NHAU(TRỰC TIẾP,CHUYỂN HàNG,CHỜ CHẤP
NHẬN…).
Về phạm vi hàng hóa đÓ BỎN:HàNG HÚA được coi la đÓ HOàN THàNH
VIỆC BỎN TRONG DNTM, được ghi nhận doanh thu bán hàng phải bảo đảm các
điều kiện nhất định.Theo quy định hiện hành,được coi là hàng bỎN PHẢI THỎA
MÓN CỎC điều kiện sau:
-HàNG HÚA PHAI THỤNG QUA QUỎ TRỠNH MUA Và BỎN Và THANH
TOỎN THEO MỘT PHương thức thanh tóan nhất định.
-Hàng hóa phải được chuyển quyền sở hưu từ DNTM(bên bán) sang bên mua
và DNTM đÓ THU được tiền hay một loại hàng hóa khác hoặc được người mua
chấp nhận nợ.
-Hàng hóa bán ra phai thuộc diện kinh doanh của DN,do DN mua vào hoặc gia
công chế biến hay nhận vốn góp,nhận cấp phát,tặng thưởng…
Ngoài ra,các trường hợp sau cũng được coi là hàng bán:
+Hàng hóa xuất để đổi lấy hàng HÚA KHỎC,CŨN được gọi là hàng đối lưu

hay hàng đổi hàng.
+Hàng hóa xuất để trả lương,thưởng cho CNV,thanh toán thu nhập cho các
thành viên của DN.
+HàNG HÚA XUẤT LàM QUà BIẾU TẶNG,QUẢNG CỎO,CHàO
HàNG…
+Hàng hóa xuất dùng trong nội bộ,phục vụ cho họat động KINH DOANH
CỦA DN.
+ Hàng hóa hao hụt,tổn thất trong khâu bán,theo hợp đồng bên mua chịu.
Về giá bán hàng hóa của DNTM:Giá bán hàng hóa là giá thỏa thuận giưa
người mua và người bán,được ghi trên hóa đơn hoặc hợp đồng.
Về thời điểm ghi nhận doanh thu trong DNTM:Thời điểm nghi nhận doanh
thu bán hàng là thời điểm hàng hóa được xác định là tiêu thụ.Cụ thể:
-BỎN BUỤN QUA KHO,BỎN BUỤN VẬN CHUYỂN THẲNG THEO
HỠNH THỨC GIAO HàNG TRỰC TIẾP:THỜI điểm ghi nhận doanh thu là thời
điểm đại diện bên mua ký nhận đủ hàNG,THANH TOỎN TIỀN HàNG HOẶC
CHẤP NHẬN NỢ.
-BỎN BUỤN QUA KHO,BỎN BUỤN VẬN CHUYỂN THẲNG THEO
HỠNH THỨC CHUYỂN HàNG:THỜI điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm thu
được tiền của bên mua hoặc bên mua xác nhận được hàng và chấp nhận thanh toán.
-Bán hàng đại lÝ KÝ gửi:Thời điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm cơ sở
đại lÝ,KÝ GỬI THANH TOỎN TIỀN HàNG HAY CHẤP NHẬN THANH TOỎN
HOẶC THỤNG BỎO HàNG đÓ BỎN được.
1.2.1.2.YỜU CẦU QUẢN LÝ đối với nghiệp vụ bán hàng.
QUẢN LÝ VỀ SỐ Lượng,chất lượng,giá trị hàng bán ra:Nhà quản lý cần
phải nắm bắt được DN kinh doanh mặt hàng nào,sản phẩm nào có hiệu quả.Phải
xác định được xu hướng của các mặt hàng để kịp thời mở rộng phạm vi kinh
doanhhay chuyển hướng của mặt hàng để có dịp thời mở rộng phạm vi kinh doanh
hay chuyển hướng kinh DOANH MẶT HàNG KHỎC.GIỲP CHO CỎC NHà
QUẢN LÝ có thể thiết lập các kế hoạch cụ thể,xác thực và đưa ra ccs quyết định
đúng đắn kịp thời trong kinh doanh.

QUẢN LÝ VỀ GIỎ CẢ:BAO GỒM VIỆC LẬP Và THEO DỪI VIỆC
THỰC NHẬN NHỮNG CHỚNH SỎCH GIỎ.Đây là một công việc QUA TRONG
TRONG QUỎ TRỠNH bán hàng,đời hỏi các nhà lÓNH đạo phải xây dựng một
chính sách giá phù hợp với từng mặt hàng nhóm hàng,từng phương thức bán hàng
và từng địa điểm kinh doanh.Đồng thời đôn đốc kiểm tra thực hiện của các cửa
hàng,đơn vị tránh được những biểu hiện tiêu cực về giá như tự Ý NÕNG GIỎ
HAY HẠ GIỎ.QUẢN LÝ VỀ GIỎ CẢ GIỲP CỎC NHà QUẢN LÝ THEO
DỪI,NẮM BẮT được sự biến động của giá cả từ đó có chính sách giá linh hoạt
phù hợp với từng thời kỳ,từng giai đoạn.
QUẢN LÝ VIỆC THU TIỀN:BAO GỒM THỜI Hạn nợ,khả năng trả
nợ,thời điểm thu tiền,phương thức bán hàng,xác định rỪ KHẢ Năng quay vŨNG
VỐN.
1.2.1.3.NHIỆM VỤ HẠCH TOỎN NGHIỆP VỤ BỎN HàNG TRONG DNTM
Ghi chép,phản ánh kịp thời đầy đủ và chính xác tỠNH HỠNH BỎN HàNG
CỦA DN TRONG KỲ CẢ VỀ TRỊ GIỎ Và SỐ lượng hàng bán trên tổng số và
trên từng mặt hàng,từng địa điểm bán hàng,từng phương thức bán hàng.
Tính toán và phản ánh chính xác tổng giá thanh toán của hàng bán ra bao
gồm cả doanh thu bán hàng,thuế GTGT đầu ra của từng nhóm hàng,từng hóa
đơn,từng khách hàng,từng đơn vị trực thuộc.
Xác định chính xác giá mua thực tế của hàng đÓ TIỜU THỤ,đồng thời phân
bổ chi phí thu mua cho hàng tiêu thụ nhằm xác định kết quả bán hàng.
Kiểm tra đôn đốc TỠNH HỠNH THU HỒI Và QUẢN LÝ TIỀN
HàNG,QUẢ LÝ KHỎCH NỢ,THỜI HẠN VàTỠNH HỠNH TRẢ NỢ…
Tập hợp đầy đủ,chính xác,kịp thời các khản chi phí bán hàng thực tế phát
sinh và kết chuyển chi phí bán hàng cho hàng tiêu thụ.
CUNG CẤP THỤNG TIN CẤN THIẾT VỀ TỠNH HỠNH BỎN
HANG,PHỤC VỤ CHO VIỆC CHỈ đạo,điều hành hoạt động kinh doanh của DN.
Tham mưu cho lÓNH đạo về các giải pháp để thúc đẩy quá trỠNH BỎN HàNG.
1.2.1.4.Các phương thức bán HàNG.
Phương thức bán buôn hàng hóa qua kho

BỎN buôn hàng hóa qua kho là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong
đó,hàng bán phải được xuất TỪ KHO bảo quản của DN.Bán buôn hàng hóa qua
kho có thể thực hiện dưới hai hỠNH THỨC:
Phương thức bán buôn hàng hóa qua kho theo hỠNH THỨC GIAO HàNG
TRỰC TIẾP
HỠNH THỨC NàY,BỜN MUA CỬ đại diện đến kho của DNTM để nhận
hàng.DNTM xuất kho hàng hóa,GIAO TRỰC TIẾP cho đại diện bên mua.Sau khi
đại diện bên mua nhận đủ hàng,thanh toán tiền hoặc chấp nhận nợ,hàng hóa được
xác định là tiêu thụ.
Phương thức bán buôn hàng hóa qua kho theo hỠNH THỨC CHUYỂN
HàNG
Theo hành thức này căn cứ vào hợp đồng đÓ KÝ KẾT HOẶC THEO đơn
đặt hàng,DNTM xuất kho hàng hóa,dùng phương tiện vận chuyển của mỠNH
HOẶC đi thuê ngoài,chuyển hàng đến kho của bên mua hoặc một địa điểm nào đó
bên mua quy địNh trong hợp đồng.Hàng hóa chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu
của DNTM chỉ khi nào được bên mua kIỂM NHẬN,THANH TOỎN HOẶC
CHẤP NHẬN THANH TOỎN THỠ SỐ HàNG CHUYỂN GIAO MỚI được chấp
nhận là tiêu thụ,ngươi bán mất quyền sở hữu về số hàng hóa đÓ GIAO.CHI PHỚ
VẬN CHUYỂN DO DNTM CHỊU HAY BỜN MUA CHỊU Là DO SỰ THỎA
THUẬN TỪ TRước giữa hai bên.Nếu DNTM chịu CHI PHỚ VẬN CHUYỂN
THỠ SẼ GHI VàO CHI PHỚ BỎN HàNG.NẾU BỜN MUA CHỊU CHI PHỚ
VẬN CHUYỂN,SẼ PHẢI THU TIỀN CỦA BỜN MUA.
Phương thức bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng
Theo phương thức này,DNTM sau khi mua hàng,nhận hàng mua kHỤNG
đưa về nhập kho mà CHUYỂN BỎN thẳng cho bên mua.Phương thức này có thể
thực hiện theo hai hỠNH THỨC:
*Phương thức bán hàng hóa vận chuyển thẳng theo hỠNH THỨC GIAO
HàNG TRỰC TIẾP:
THEO HỠNH THỨC NàY,DNTM SAU KHI MUA HàNG GIAO HàNG
TRỰC TIẾP CHO đại diện bên mua tại kho người bán.Sau khi giao,nhận,đại diện

bên mua ký nhận đủ hàng,bên mua đÓ THANH TOỎN TIỀN HàNG HOẶC
CHẤP NHẬN NỢ,HàNG HÚA được xác định là tiêu thụ.
*Phương thức bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng theo hỠNH THỨC
CHUYỂN HàNG
THEO HỠNH THỨC NàY,DNTM SAU KHI MUA HàNG,NHẬN HàNg
mua,dùng phương tiện vận tải CỦA MỠNH HOẶC THUỜ NGOàI VẬN
CHUYỂN HàNG HÚA đến giao cho bên mua ở địa điểm đÓ được thỏa
thuận.Hàng hóa chuyển bán trong trừong hợp này vẫn thuộc quyến sở hữu của
DNTM.Khi nhận được tiền của bên mua THANH TOỎN HOẶC GIẤY BỎO của
bên mua đÓ NHẬN được hàng và chấp nhận thanh toán thỠ HàNG HÚA
CHUYỂN đi mới được XỎC NHẬN Là TIỜU THỤ.
Phương thức bán lẻ hàng hóa
HỠNH THỨC BỎN LẺ THU TIỀN TẬP TRUNG:
BỎN LẺ THU TIỀN TẬP TRUNG Là HỠNH THỨC BỎN HàNG Mà
TRONG đó,tách rời nhiệm vụ thu tiền của nguời mua và nghiệp vụ giao hàng cho
người mua.mỗi quầy hàng có một nhân viên thu tiền làm nghiệp vụ thu tiền của
khách,viết hóa đơn hoặc tích kê cho khách để khách đến nhận hàng ở quầy hàng đo
nhân viên bán hàng giao.Hết ca(HẾT NGàY) BỎN HàNG,NHÕN viên bán hàng
căn cứ vào hóa đơn Và TỚCH KỜ GIAO HàNG CHO KHỎCH hoặc kiểm kê hàng
hóa tồn quầy để xác định hàng bán trong ngaỳ,TRONG CA Và LẬP BỎO CỎO
BỎN HàNG.NHÕN VIỜN THU TIỀN LàM GIẤY NỘP TIỀN Và NỘP TIỀN
BỎN HàNG CHO THỦ QUỸ.
HỠNH THỨC BỎN LẺ THU TIỀN TRỰC TIẾP
THEO HỠNH THỨC NàY,NHÕN VIỜN BỎN HàNG TRỰC TIẾP THU
TIỀN CỦA KHỎCHVà GIAO HàNG CHO KHỎCH.HẾT CA,HẾT NGàY BỎN
HàNG,NHÕN VIỜN BỎN HàNG LàM GIẤY NỘP TIỀN CHO THỦ QUỸ.Đồng
thời,kiểm kê hàng hóa tồn quầy để xác định số lượng hàng đÓ BỎN TRONG
KHO, TRONG NGàY Và LẬP BỎO CỎO BỎN HàNG.
HỠNH THỨC BỎN LẺ TỰ PHỤC VỤ:
THEO HỠNH THỨC NàY,KHỎCH HàNG TỰ CHỌN LẤY HàNG HÚA

MANG đến bàn tính tiền để tính tiền và thanh toán tiền,nhân viên thu tiền kiểm
hang,tính tiền,lập hóa đơn bán hàng và thu tiền của khách hàng.Nhân viên bán
hàng có trách nhiệm hướng dẫn khách hàng bảo quản hàng hóa ở quầy(KỆ) DO
MỠNH PHỤ TRỎCH.
Phương thức bán hàng trả góp.
THEO HỠNH THỨC NàY,NGười mua được trả tiền mua hàng thành nhiều
lần.DNTM,ngoài số tiền mua theo giá ban thông thườngcŨN THu thêm người mua
một khoản lÓI DO TRẢ CHẬM.Về thực chất,người bán chỉ mất hết quyền sở hữu
khi người mua thanh toán hết tiền hàng.Tuy nhiên về mặt hạch toán,khi giao hàng
cho người mua,hàng hóa bán trả góp được coi là tiêu thụ,bên bán ghi nhận doanh
thu.
Phương thức bán hàng tự động
Bán hàng tự động là hỠNH THỨC BỎN LẺ HàNG HÚA Mà TRONG đó
các DNTM sử dụng các máy bán hàng tự động chuyên dùng cho một hoặch một
vài loại hàng hóa nào đó đặt ở các nơi công cộng.Khách hàng sau khi mua bỏ tiền
vào máy,máy sẽ tự động đẩy hàng cho người mua.
Phưong thức bán hàng đại lÝ
Đây là phương thức bán hàng mà trong đó,DNTM giao hàng cho cơ sở đại
lý,ký gửi để các cơ sở này trực tiếp bán hàng.bên nhận đại lÝ,KÝ GỬI SẼ TRỰC
TIếp bán hàng,thanh toán tiền hàng và được hưởng hoa hồng đại lý bán.Số hàng
chuyển giao cho các cơ sở đại lý,ký gửi vẫn thuộc quyền sở hữu của DNTM cho
đến khi DNTM được cơ sở đại lÝ THANH TOỎN TIỀN HAY CHẤP NHẬN
THANH TOỎN HOẶC THỤNG BỎO VỀ SỐ HàNG đÓ BỎN được,DN mới mất
quyền sở hữu về số hàng này.
Phương thức đổi hàng
Theo phương thức hai bên trao đổi trực tiếp với nhau những hàng hóa có giá
trị tương đương. Trong phương thức này:
- Người bán đồng thời là người mua, người mua đồng thời là người bán, việc
mua bán diễn ra đồng thời và liên kết với nhau.
- Mục đích của việc trao đổi hàng này là giá trị sử dụng.

- Hai bên cố gắng thực hiện cân bằng thương mại: cân bằng về mặt hàng,
cân bằng về giá trị, giá cả, điều kiện giao hàng.
Việc trao đổi hàng này thường có lợi cho cả hai bên, tránh thanh toán bằng
tiền, tiết kiệm vốn lưu động đồng thời vẫn tiêu thụ hàng.
 Hàng hóa xuất làm quà biếu tặng, quảng cáo, chào hàng, từ thiện.
 Hàng hóa xuất dùng nội bộ, phục vụ cho hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp: Trong trường hợp này, cơ sở lập Hóa đơn giá trị gia tăng ghi rõ hàng phục
vụ nội bộ sản xuất, kinh doanh. Khi đó trên Hóa đơn ghi dòng tổng giá thanh toán
là giá thành hoặc giá vốn hàng xuất.
1.2.1.5.Các phương thức thanh toán
THANH TOỎN BẰNG TIỀN MẶT:
Theo phương thức này,khi người mua nhận được hàng từ DN THỠ SẼ
THANH TOỎN NGAY CHO DN BẰNG TIỜN MẶT HOẶC NẾU được sự đồng
ý của DN thỠ BỜN MUA SẼ GHI NHẬN NỢ để thanh toán trong thời gian sau
này.
Phương thức này thường được sử dụng trong trường hợp người mua là những
khách hàng nhỏ,mua hàng với khối lượng không nhiều và chưa mở tài khoản tại
ngân hàng.
THANH TOỎN QUA NGÕN HàNG:
Theo phương thức này,ngân hàng đóng vai trŨ TRUNG GIAN GIỮA DN
Và KHỎCH HàNG LàM NHIỆM VỤ CHUYỂN TIỀN TỪ TàI KHOẢN CỦA
NGười mua sang tài khoản của DN và ngược lại.Phương thức này có thể NHIỀU
HỠNH THỨC THANH TOỎN NHư:
THANH TOỎN BẰNG SỘC
Thanh toán bằng thư tín dụng
THANH TOỎN BỰ TRỪ
ỦY NHIỆM THU,ỦY NHIỆM CHI…
Phương thức này thường được sử dụng trong trường hợp người mua là
những khách hàng lớn,hoạt động ở vị trí cách xa DN và đÓ MỞ TàI KHOẢN TẠI
NGÕN HàNG.

Trong tương lai phương thức thanh toán qua ngân hàng sẽ được sử dụng
rộng rÓI VỠ NHỮNG TIỆN ỚCH CỦA NÚ đồng thời làm giảm đáng kể lượng
tiền mặt trong lưu thông,tạo điều kiện thuận lợi để nhà nước quản lÝ VĨ MỤ NỀN
KINH TẾ.
1.2.1.6.CỎc chi tiêu liên quan đến VIỆC TIỜU THỤ HàNG HÚA.
*DOANH THU bán hàng và cung cấp dịch vụ:là toàn bộ số tiền thu
được,hoặc sẽ thu được từ các giao dịch và các nghiệp vụ phát sinh doanh thu như
bán hàng hóa,sản phẩm cung cấp dịnh vụ cho KHỎCH HàNG BAO GỒM CẢ
CỎC KHOẢN PHỤ THU Và PHỚ THU THỜM NGOàI GIỎ BỎN (NẾU CÚ).
Chiết khấu thương mại:là số tiền mà DN đÓ GIẢM TRỪ,HOẶC đÓ THANH
TOỎN CHO NGươi mua hàng(SẢN PHẨM,HàNG HÚA) dịch vụ với khối lượng
lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thương mại đÓ GHI TRỜN HỢP đồng KINH TẾ
MUA BỎN HOẶC CAM KẾT MUA,BỎN HàNG.
Giảm giá bán:là số tiền giảm trừ cho khách hàng ngoài hóa đơn hay hợp
đồng cung cấp dịch vụ do các nguyên nhân đặc biệt như:hàng kém phẩm
chất,không đúng quy cách,giao hàng không đúng thời gian,địa điểm trong hợp
đồng.
Hàng bán trả lại:Là số hàng đÓ được coi là tiêu thụ(đÓ CHUYỂN GIAO
QUYỀN SỞ HỮU,đÓ THU TIỀN HAY được người mua chấp nhận)nhưng bị
người mua từ chối trả lại cho người bán không tôn trọng hợp đồng kinh tế đÓ KÝ
KẾT NHư không phù hợp yêu cầu,tiêu chuẩn,QUY CỎCH KỸ THuật,hàng kém
phẩm chất,không đúng chủng loại…
Giá vốn hàng bán:là giá vốn của sản phẩm,vật tư hàng hóa,lao vụ,dụng cụ
đÓ TIỜU THỤ.Đối với sản phẩm,lao vụ,dịch vụ tiêu thụ giá vốn hàng bán là giá
thành xuất(giá thành công xưởng)HAY CHI PHỚ SẢN xuất.Với vật tư tiêu thụ,giá
vốn là giá thực tế GHI SỔ CŨN VỚI HàNG HÚA TIỜU THỤ,GIỎ VỐN BAO
GỒM TRỊ GIỎ MUA CỦA HàNG TIỜU THỤ CỘNG VỚI CHI PHỚ THU MUA
PHÕN BỔ CHO HàNG TIỜU THỤ.
Lợi nhuận gộp:Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh(lợi nhuânh hay lỗ VỀ
TIỜU THỤ SẢN PHẨM,HàNG HÚA) Là SỐ CHỜNH LỆCH GIỮA DOANH

THU THUẦN VỚI TRỊ GIỎ VỐN HàNG BỎN,CHI PHỚ BỎN HàNG,CHI PHỚ
QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP.
Và CỎC CHỈ TIỜU KHỎC…
1.2.1.7.CỎC Phương pháp xác định giá vốn hàng bán.
2. Vai trò tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ trong doanh nghiệp
Trong nền kinh tế thị trường tiêu thụ có ý nghĩa và vai trò quan trọng không chỉ với
doanh nghiệp mà còn với toàn xã hội. Sản phẩm sản xuất ra muốn tới tay người
tiêu dùng phải thông qua tiêu thụ. Quá trình tiêu thụ là quá trình thực hiện giá trị
của hàng hóa thông qua trao đổi. Tiêu thụ hàng hóa là chuyển giao quyền sở hữu số
hàng hóa đó nữa. Vì vậy việc xác định đúng đắn ý nghĩa thời điểm tiêu thụ là rất
quan trọng, có xác định đúng mới thực hiện đúng việc quản lý hạch toán tiêu thụ từ
đó mới xác định được doanh thu, chi phí, lợi nhuận.
Tiêu thụ có ý nghĩa và vai trò rất quan trọng đối với từng doanh nghiệp và đặc biệt
quan trọng đối với doanh nghiệp kinh doanh thương mại. Tiêu thụ là giai đoạn cuối
cùng của quá trình sản xuất kinh doanh và là yếu tố quyết định sự phát triển và tồn
tại của doanh nghiệp. Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của bất kỳ doanh nghiệp
nào cũng đều nhằm mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận, lợi nhuận phản ánh trình độ
và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp đồng thời là phương tiện duy trì tái sản
xuất mở rộng. Hoạt động tiêu thụ trong nền kinh tế thị trường là tấm gương phản
chiếu tình hình sản xuất kinh doanh lãi hay lỗ, là thước đô sự cố gắng chất lượng
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Tiêu thụ là cơ sở hình thành doanh thu và lợi nhuận tạo ra thu nhập để bù đắp chi
phí bỏ ra, bảo tồn và phát triển vốn kinh doanh thông qua các phương thức tiêu thụ
phù hợp với nhu cầu khách hàng và cả khâu phục vụ sau bán hàng nhằm kích thích
nhu cầu tiêu dùng. Đối với các doanh nghiệp thương mại áp dụng những phương
thức tiêu thụ đúng đắn đảm bảo cho người tiêu dùng những hàng hóa tốt sẽ đẩy
mạnh doanh số bán ra, nâng cao doanh thu, thị trường được mở rộng và khẳng định
mối quan hệ của doanh nghiệp với các đối tác kinh doanh.
Đồng thời với việc tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả là cơ sở đánh giá hiệu quả
cuối cùng của hoạt động kinh doanh trong một thời kỳ phát triển của doanh nghiệp.

Trên cơ sở đó xác định phần nghĩa vụ phải thực hiện với Nhà nước, giải quyết hài
hòa mối quan hệ giữa lợi ích kinh tế Nhà nước với tập thể và cá nhân người lao
động. Xác định đúng kết quả tiêu thụ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động
tốt trong các kỳ kinh doanh tiếp theo và cung cấp số liệu cho các bên hữu quan.
Như vậy tiêu thụ hàng hóa có ý nghĩa to lớn trong việc thúc đẩy nguồn lực và phân
bổ nguồn lực có hiệu quả đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân và doanh nghiệp nói
riêng. Nhất là trong điều kiện hiện nay, tiêu thụ hàng hóa phản ánh khả năng cạnh
tranh của doanh nghiệp trên thương trường, mỗi doanh nghiệp phải xác định được
vị trí quan trọng của tiêu thụ hàng hóa từ đó vạch ra hướng đi đúng đắn đảm bảo
cho sự thành công của doanh nghiệp. Mặt khác việc tiêu thụ hàng hóa thúc đẩy sản
xuất trong nước phát triển tạo nên sự tiến bộ của đất nước trên thương trường quốc
tế.
3. YÊU CẦU VỀ QUẢN LÝ TIÊU THỤ
Là phải giám sát chặt chẽ cả về số lượng,chất lượng và giá trị, tránh việc mất mát,
hư hỏng trong tiêu thụ. xác định đúng đắn giá vốn hàng tiêu thụ để tính toán chính
xác kết quả tiêu thụ, phải quản lý chặt chẽ tình hình thanh toán với khách hàng
tránh tình trạng ứ đọng vốn, chiếm dụng vốn. Phải lựa chọn hình thức tiêu thụ phù
hợp với từng thị trường nhằm thúc đẩy quá trình tiêu thụ, đồng thời phải làm tốt
công tác thăm dò, nghiên cứu thị trường tiêu thụ, mở rộng quan hệ buôn bán trong
và ngoài nước. Phải cung cấp thông tin kịp thời cho lãnh đạo công ty ra những
quyết định chính xác cần thiết đẩy nhanh quá trình tiêu thụ và đề ra quyết định cho
kỳ kinh doanh tới.
4. NHIỆM VỤ HẠCH TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ
- Ghi chép đầy đủ, kịp thời khối lượng hàng hóa bán ra, tính đúng giá trị vốn của
hàng hóa bán ra nhằm xác định chính xác kết quả kinh doanh trong kỳ.
- Cung cấp đầy đủ các thông tin cần thu về tình hình bán hàng phục vụ cho lãnh
đạo điều hành và quản lý hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Để thực hiện được nhiệm vụ này, kế toán tiêu thụ cần:
- Xác định đúng đắn thời điểm hàng hóa coi là tiêu thụ để báo cáo bán hàng, phản
ánh doanh thu. Trên cơ sở đó tính toán chính xác các loại thuế, xác định chính xác

lãi lỗ trong kỳ.
- Tổ chức luân chuyển chứng từ, hạch toán ban đầu, ghi sổ hợp lý.
- Xác định đúng và tập hợp đầy đủ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh
nghiệp phát sinh.
II. PHƯƠNG THỨC TIÊU THỤ HÀNG HÓA VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP XÁC
ĐỊNH GIÁ HÀNG HÓA TIÊU THỤ
1. CÁC PHƯƠNG THỨC TIÊU THỤ HÀNG HÓA
Tiêu thụ hàng hóa là khâu cuối cùng trong quá trình hướng dẫn kinh doanh của
doanh nghiệp thương mại. Thông qua tiêu thụ giá trị và giá trị sử dụng của hàng
hóa được thực hiện, vốn của doanh nghiệp chuyển từ hình thái vật chất sang giá trị.
Với mục đích tiêu thụ được nhiều hàng nhất các doanh nghiệp thương mại tổ chức
nhiều phương tiện tiêu thụ khác nhau để phục vụ nhu cầu khách hàng, với mỗi
phương thức tiêu thụ khác nhau cách hạch toán cũng khác nhau.
1.1. BÁN BUÔN
Bán buôn hàng hóa là phương thức bán hàng cho các đơn vị thương mại, các doanh
nghiệp sản xuất... để thực hiện gia công, bán ra hoặc chế biến bán ra. Hàng hóa
thường được bán theo lô hàng hoặc với số lượng lớn, giá bán biến động tùy thuộc
vào khối lượng hàng bán và phương thức thanh toán. Hình thức thanh toán ở đây
chủ yếu bằng tiền gửi ngân hàng. Phương thức này áp dụng trong trường hợp
doanh nghiệp tiêu thụ một khối lượng hàng hóa lớn, khách hàng là khách hàng
truyền thống của doanh nghiệp.
Các phương thức bán buôn

Bán buôn qua kho:
Bán buôn hàng hóa qua kho là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong đó hàng
bán phải được xuất từ kho của doanh nghiệp. Theo phương thức này có hai hình
thức:
- Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Theo hình thức này bên mua
cử đại diện đến kho doanh nghiệp thương mại để mua hàng. Doanh nghiệp thương
mại xuất kho hàng hóa giao trực tiếp cho đại diện bên mua, sau khi đại diện bên

mua nhận đủ hàng thanh toán bằng tiền hoặc chấp nhận nợ, hàng hóa được xác
định là tiêu thụ.
- Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển thẳng: theo hình thức này căn cứ vào
hợp đồng đã ký kết hoặc theo đơn đặt hàng, doanh nghiệp thương mại xuất kho
hàng hóa, chuyển hàng đến kho của bên mua hoặc đến nơi theo hợp đồng. Chi phí
vận chuyển có thể do bên bán hoặc bên mua chịu. Nếu doanh nghiệp thương mại
chịu chi phí thu mua thì sẽ hạch toán vào chi phí bán hàng, nếu bên mua chịu thì
doanh nghiệp thương mại sẽ thu tiền bên mua.
- Bán buôn vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán: Theo hình thức này, công ty
bán buôn vừa tiến hành thanh toán với bên cung cấp về hàng mua vừa tiến hành
thanh toán với người mua về hàng bán. Theo hình thức này, công ty bán buôn giao
cho bên mua hóa đơn GTGT, chi phí do bên bán chịu.
- Bán buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán: công ty bán buôn là đơn
vị trung gian giữa bên bán và bên mua. Trong trường hợp này, công ty không ghi
nhận nghiệp vụ mua hàng và bán hàng mà chỉ được nhận một khoản hoa hồng môi
giới cho việc mua bán.
1.2. BÁN LẺ
Bán lẻ hàng hóa là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các tổ
chức kinh tế, xã hội. Bán hàng theo phương thức này là hàng hóa đã ra khỏi lĩnh
vực lưu thông đi vào lĩnh vực tiêu dùng, giá trị và giá trị sử dụng đã được thực
hiện. Bán lẻ thường bán đơn chiếc, số lượng nhỏ, giá bán ít biến động. Thường một
doanh nghiệp lớn ít khi bán lẻ vì việc bán lẻ dành cho đại lý cấp hai