MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HÓA VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TIN HỌC BÁCH KHOA

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ
TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HÓA VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH
DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TIN HỌC BÁCH KHOA
3.1. Đánh giá chung về công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả
tiêu thụ tại Công ty cổ phần tin học bách khoa.
Công ty cổ phần tin học Bách Khoa trong những năm mới thành lập còn gặp
nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, về nguồn nhân lực và đặc biệt là vấn đề vốn kinh
doanh còn hạn chế. Tuy nhiên, trong thời gian qua, Công ty đã và đang dần từng
bước phát triển và có được một vị thế tương đối vững chắc trên thị trường thiết bị
công nghệ. Công ty đã chủ động tăng vốn tự có để đưa vào kinh doanh, nâng cao
tính độc lập về tài chính. Cơ sở vật chất không ngừng được đầu tư mở rộng, đội
ngũ nhân viên được đào tạo bài bản và tay nghề ngày càng cao. Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ không ngừng được nâng cao qua từng năm. Nhờ vậy,
Công ty không những luôn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Ngân Sách Nhà Nước
mà còn góp phần nâng cao đời sống của cán bộ công nhân viên trong Công ty.
Để đạt được những thành tích trong những năm qua là kết quả cho sự nỗ lực
của toàn bộ các bộ phận, phòng ban trong Công ty. Trong đó có sự góp sức không
nhỏ của phòng kế toán trong Công ty. Ngay từ những ngày đầu mới thành lập cho
đến nay, công tác kế toán luôn là một công cụ đắc lực phục vụ cho lãnh đạo Công
ty trong việc kiểm tra, giám sát tình hình hoạt động kinh doanh, tình hình quản lý
và sử dụng tài sản vật tư tiền vốn. Giúp cho lãnh đạo có những chủ trương, biên
pháp hiệu quả trong công tác quản lý và điều hành mọi hoạt động kinh doanh, hoàn
thành nhiệm vụ, mục tiêu kế hoạch đề ra. Phòng kế toán đã đáp ứng được nhu cầu
quản lý tài chính, liên tục cập nhật các chế độ, chính sách tài chính kế toán và áp
dụng chế độ một cách linh hoạt, phù hợp, phán ánh kịp thời các nghiệp vụ kinh tế
phát sinh tại Công ty. Tiêu thụ hàng hóa là khâu cuối cùng và quan trọng nhất
trong quá trình kinh doanh của một doanh nghiệp thương mại. Kết quả của quá
trình tiêu thụ là chỉ tiêu phản ánh chính xác và rõ ràng nhất toàn bộ những nỗ lực
mà doanh nghiệp đã bỏ ra trong quá trình kinh doanh. Xác định rõ tầm quan trọng
đó, trong những năm qua Công ty cổ phần tin học Bách Khoa đã rất chú trọng
trong việc tổ chức kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ một cách

hệ thống và khoa học. Sau một thời gian thực tập tại Công ty em có một số đánh
giá về công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ như sau:
3.1.1. Ưu điểm
 Bộ máy kế toán
 Để tạo nên sự thành công của công tác kế toán phải kể đến việc tổ chức bộ máy kế
toán phù hợp với tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty. Bộ máy kế toán của
Công ty hầu hết là những cán bộ giỏi, trình độ nghiệp vụ cao có ít nhất kinh nghiệp
từ hai năm trở lên. Do đó, công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả
tiêu thụ đã phản ánh đầy đủ, chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, cung cấp và
phán ánh thông tin kế toán kịp thời, góp phần thúc đẩy việc kinh doanh đạt hiệu
quả cao. Bộ máy kế toán đã trở thành công cụ đắc lực nhất phục vụ cho việc đánh
giá thực trạng tài chính và tình hình hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp
thương mại đó là công tác bán hàng hạch toán doanh thu và xác định kết quả kinh
doanh.
 Trong công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả kinh doanh, đã có sự
phân công công việc rõ ràng, cụ thể cho mỗi nhân viên kế toán. Trong quá trình
hoạt động, các nhân viên này có sự phối hợp chặt chẽ với nhau và với các phòng
ban khác như phòng kinh doanh, bộ phận kho để quản lý tốt tình hình tiêu thụ hàng
hóa của Công ty.
 Phần mềm kế toán
Việc áp dụng phần mềm kế toán trong công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và
xác định kết quả tiêu thụ của Công ty đã giúp giảm được chi phí về nhân công,
giúp cho việc xử lý các nghiệp vụ phát sinh trong quá trình kinh doanh diễn ra một
cách chính xác và kịp thời. Phần mềm kế toán tự động chuyển vào các sổ chi tiết,
bảng kê, nhật ký chứng từ và các báo cáo cuối kỳ và cũng tự động in ra các sổ sách
kế toán cần thiết làm cho công tác kế toán trở nên dễ dàng hơn, việc sửa chữa sai
sót cũng không còn phức tạp như kế toán tay, sổ sách kế toán giảm nhẹ, giảm bớt
áp lực công việc kế toán.
 Hệ thống chứng từ và luân chuyển chứng từ.
Hệ thống chứng từ được sử dụng tại Công ty đã thể hiện tính khoa học và

tính hợp lý cao. Các chứng từ được sử dụng khá đầy đủ trong quá trình hạch toán
tiêu thụ và đúng theo mẫu mã, cách lập mà Bộ tài chính quy định. Hầu hết chứng
từ đều hợp pháp, hợp lý, hợp lệ và có đầy đủ các yếu tố cấu thành như: chữ ký của
các bên liên quan, kế toán trưởng, thủ quỹ, người bán hàng, người mua hàng, ngày
tháng năm lập, nội dung chứng từ… Định kỳ, các chứng từ này đều được phân loại
và lưu trữ cẩn thận để tạo căn cứ pháp lý cho quá trình cung cấp và kiểm tra, đối
chiếu các thông tin kế toán.
Bên cạnh đó các chứng từ trong khâu tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu
thụ hàng hóa của Công ty ngoài việc bao gồm những chứng từ do Bộ tài chính ban
hành còn có những chứng từ do Công ty tự thiết kế đảm bảo phản ánh mọi nghiệp
vụ kinh tế phát sinh, đáp ứng nhưu cầu hoạt động và quản lý của Công ty.
Trong quá trình bán hàng hóa, Công ty đã áp dụng quy trình luân chuyển
chứng từ một cách khoa học đảm bảo chức năng thông tin và kiểm tra của chứng
từ. Từ khâu lập chứng từ, kiểm tra chứng từ, sử dụng chứng từ cho đến khâu cuối
cùng là chuyển chứng từ vào lưu trữ và hủy chứng từ đều có quy định thống nhất
áp dụng trong toàn Công ty. Tất cả các nhân viên kế toán và các nhân viên khác có
liên quan đều phải tuân thủ vì vậy công tác chứng từ luôn được đưa vào nề nếp và
duy trì kỷ cương.
 Hệ thống tài khoản kế toán
Việc tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản của Công ty trong công tác kế toán
tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ đảm bảo theo tuân thủ những chế độ
kế toán và phù hợp với đặc thù hoạt động của Công ty. Hệ thống tài khoản của
Công ty đang sử dụng trong quá trình hạch toán kế toán đã phản ánh các nghiệp vụ
phát sinh tương đối đầy đủ và chính xác điều này giúp cho Công ty theo dõi dễ
dàng chính xác các nghiệp vụ trong quá trình hạch toán. Với việc xây dựng hệ
thống tài khoản cấp 2 và cấp 3 một cách khoa học giúp dễ dàng hơn trong việc
hạch toán và tìm hiểu thông tin từ đối tượng quản lý. VD tài khoản phải thu khách
hàng được chi tiết đến từng khách hàng, giúp quản lý tốt hơn các đối tượng khách
hàng khác nhau.
3.1.2. Nhược Điểm

Bên cạnh những việc đã làm được, công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác
định kết quả tiêu thụ vẫn còn những tồn tại cần được giải quyết để ngày càng tăng
cường hiệu quả hoạt động kinh doanh, đáp ứng tốt hơn yêu cầu quản lý.
 Bộ máy kế toán
Trong công tác tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ, Công ty chưa
chú trọng nhiều đến kế toán quản trị. Cụ thể là chưa thu thập, xử lý thông tin một
cách đầy đủ, cụ thể cho các nhà quản lý trong lập kế hoạch, điều hành, tổ chức thực
hiện công tác tiêu thụ hàng hóa. Trong bộ máy kế toán quản trị chưa tiến hành lập
dự toán về chi phí( cụ thể là chi phí giá vốn hàng bán), doanh thu, lợi nhuận, để từ
đó đưa ra được những chiến lược phát triển cho Công ty một cách hiệu quả nhất,…
Việc áp dụng kế toán máy trong Công ty là hoàn toàn phù hợp với một Công
ty thương mại với việc phát sinh các nghiệp vụ mua hàng ,bán hàng là rất lớn.
Song bên cạnh đó cần có một đội ngũ nhân viên kế toán có nghiệp vụ cao hiểu biết
và biết cách xử dụng thành thạo kế toán máy. Ở đây còn có một số nhân viên còn
chậm chạp trong việc xử lý các nghiệp vụ phát sinh, chưa đáp ứng được yêu cầu
của một kế toán có tính chuyên nghiệp. Cần có những chính sách tuyển dụng và
bồi dưỡng, đào tạo hợp lý.
 Hệ thống sổ sách kế toán
Về hạch toán tổng hợp và hạch toán chi tiết: Việc sử dụng các tài khoản phản
ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh nhìn chung đã thực hiện theo đúng qui định
của Nhà nước. Ngoài các tài khoản tổng hợp, kế toán Công ty đã mở các tài khoản
chi tiết để tiện cho việc theo dõi các nghiệp vụ kinh tế diễn ra ở Công ty. Tuy nhiên
việc vận dụng hệ thống sổ sách ở Công ty vẫn chưa hợp lý, việc lập sổ sách vẫn
còn nhiều chỗ chưa đúng với chế độ kế toán hiện hành
 Hệ thống tài khoản
 Hiện nay, công tác tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ thì việc quản lý
công nợ của khách hàng còn thiếu khoa học do chưa lập dự phòng nợ khó đòi, dẫn
đến việc phát sinh các khoản chi phí không dự đoán được. Ngoài ra việc chưa lập
dự phòng cho các khoản phải thu khách hàng đôi khi làm cho Công ty mất tính chủ
động về mặt tài chính, đồng thời không tận dụng được những lợi thế trên phương

diện về thuế, vì các khoản dự phòng được trích lập theo đúng hướng dẫn của Bộ
Tài Chính thì được tính vào chi phí hợp lý khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.
 Mặc dù hoạt động bán buôn của Công ty có khối lượng khá lớn, việc chiết khấu
cho khách hàng thực tế có diễn ra, song Công ty rất ít khi phản ánh trên TK 521 mà
ghi giảm trực tiếp trên hóa đơn( TK 5111 ) theo giá được chiết khấu. Điều này dẫn
đến tình trạng không quản lý được các chính sách ưu đãi cho khách hàng, chính
sách khuyến mại không được phản ánh rõ nét.
 Thực tế tại Công ty, tài khoản 156- hàng hóa; được chi tiết thành nhiều tiểu khoản
theo dõi từng hàng hóa nhưng không chi tiết để theo dõi riêng giá mua và chi phí
thu mua theo quy định của chế độ, Công ty không sử dụng tài khoản 1562- Chi phí
thu mua hàng hóa. Trong quá trình mua hàng, khi phát sinh chi phí thì kế toán định
khoản luôn vào TK 156 cho từng mặt hàng.
 Tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ
Chính sách quảng cáo, khuyến mại và chiết khấu thanh toán còn đơn lẻ chưa
đa dạng, độ linh hoạt đã có nhưng chưa cao. Hơn thế nữa, trong năm 2009 tình
trạng hàng hóa bị trả lại tăng nhiều hơn so với năm trước. Đây là dấu hiệu cho thấy
khâu thu mua hàng hóa đang bị nới lỏng về kiểm tra chất lượng hàng hóa. Nếu tiếp
tục thực trạng này sẽ làm cho chất lượng trong công tác bán hàng của doanh
nghiệp sẽ giảm.
Cuối kỳ kế toán, bộ phận kế toán chưa cho ra được báo cáo doanh thu cho
từng mặt hàng. Trong khi đó, việc xác định kết quả bán hàng cho từng mặt hàng,
nhóm hàng là rất cần thiết, nó giúp cho nhà quản lý thấy được nhu cầu của thị
trường đối với mặt hàng nào là nhiều , mặt hàng nào hạn chế để Công ty có hướng
đi đúng đắn.
 Công tác thu hồi nợ
Mặc dù, khách hàng lớn của Công ty đa phần là khách hàng quen nhưng vốn
của doanh nghiệp bị chiếm dụng là không nhỏ. Đó là do chính sách thu hồi nợ của
Công ty chưa được chú trọng đúng mực. Công ty không lập dự phòng giảm giá
hàng tồn kho để tránh rủi ro về tình trạng nợ xấu. Hầu hết việc đòi nợ đều tiến
hành vào cuối năm đối với những khoản nợ lớn điều này làm cho tỷ lệ nợ tồn đọng

khá cao, việc bị chiếm dụng vốn lớn có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh
của Công ty. Mặt khác, Công ty đang hạch toán đối với việc thanh toán ngay giống
như việc thanh toán chậm. Điều này làm cho công tác quản trị bán hàng và thu nợ
gặp nhiều khó khăn vì không biết được khách hàng nào thanh toán sớm hay muộn,
có tồn đọng hay không, mức độ thanh toán thường xuyên là bao nhiêu.
Đặc biệt, Công ty chưa có chính sách khuyến khích cho khách hàng thanh
toán sớm trước hạn dẫn đến khó khăn trong thu hồi công nợ. Doanh nghiệp nên có
chính sách phù hợp để khắc phục tình trạng này.
 Hạch toán giá vốn hàng bán
Phương pháp hạch toán giá vốn mà Công ty áp dụng là phương pháp giá bình
quân gia quyền. phương pháp này là khá đơn giản, dễ làm, chỉ cần tính toán một
lần vào cuối kỳ. Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm lớn là công tác kế
toán dồn vào cuối kỳ ảnh hưởng đến tiến độ của các phần hành khác. Hơn nữa,
phương pháp này chưa đáp ứng yêu cầu kịp thời của thông tin kế toán ngay tại thời
điểm phát sinh nghiệp vụ.. Do đó, Công ty sẽ gặp khó khăn trong kế hoạch tiêu
thụ, kế hoạch xây dựng giá cả khi có sự thay đổi giá đột xuất, nhất là khi doanh
nghiệp không lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
3.2. Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả
tiêu thụ tại Công ty cổ phần tin học Bách Khoa
 Để có thể phát huy hơn nữa vai trò của công tác kế toán nói chung và công tác kế
toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ nói riêng cần phải được bổ xung
và hoàn thiện hơn nữa. Tuy nhiên, nhiệm vụ hoàn thiện phải được nhìn nhận một
cách nghiêm túc, đúng đắn. Hoàn thiện phải được xem như một công việc thường
xuyên, liên tục và phải được thực hiện một cách có hiệu quả.
 Trong nền kinh tế thị trường phát triển như vũ bão hiện nay, cần phải có những
bước đi chắc chắn và vững trãi. Đặc biệt, Việt Nam đã gia nhập WTO. Vì thế một
trong những công việc quan trọng cần được chuẩn bị là công tác tài chính kế toán
trong doanh nghiệp. Công tác kế toán được tổ chức một cách chặt chẽ và thống
nhất sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hợp tác kinh doanh diễn ra một cách
nhanh chóng dễ dàng. Muốn vậy công tác kế toán trong các doanh nghiệp Việt