Lịch sử Việt Nam bằng tranh - Tập 6: Thời nhà Hồ

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Hình vẽ do phịng vẽ “Lịch sử Việt Nam bằng tranh” thực hiện

Họa sĩ thể hiện: NGUYỄN QUANG VINH - Lê PHI HùNG - Lê TƯỜNG THANH
Đồ họa vi tính: NGUYỄN VĂN TIẾN

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>LỜI GIỚI THIỆU</b>

Cơng trình <i>Lịch sử Việt Nam bằng tranh</i> ra đời nhằm mục
đích giới thiệu lịch sử nước nhà một cách ngắn gọn, sinh động,
có hệ thống, qua cách kể chuyện súc tích và tranh minh họa.

Bộ sách tranh nhiều tập này cố gắng phản ánh con người
và đất nước Việt Nam theo đúng tiến trình lịch sử với khơng
gian, văn hóa, y phục, tính cách phù hợp với từng thời kỳ, từng
triều đại cụ thể.

Bộ <i>Lịch sử Việt Nam bằng tranh</i> dự kiến thực hiện xuyên
suốt từ thời cổ của các thời đại đồ đá, đồ đồng đến thời Hùng
Vương dựng nước; trải qua hàng ngàn năm Bắc thuộc đến
thời kỳ tự chủ của các triều đại Ngô, Đinh, Lê, Lý, Trần, Lê,
Nguyễn và cuối cùng là hai cuộc kháng chiến chống Pháp và
chống Mỹ cứu nước vừa qua.

Bộ sách được chia làm nhiều tập, mỗi tập viết về một thời
kỳ hay một nhân vật, một vấn đề tiêu biểu của thời kỳ đó. Mỗi
tập có cấu trúc độc lập riêng nhưng hài hòa trong một tổng thể
chung là Lịch sử Việt Nam. Trong quá trình biện soạn, các tác
giả còn chú ý thể hiện các đặc điểm văn hóa, lễ hội, phong tục
tập quán tiêu biểu của từng thời kỳ lịch sử.

Cơng trình là nỗ lực chung của các họa sĩ, các cán bộ nghiên

cứu của Viện Khoa học Xã hội tại TP Hồ Chí Minh và Nhà
xuất bản Trẻ.

Đây là bộ lịch sử bằng tranh đầu tiên của nước ta được thực
hiện với mục đích và yêu cầu như trên, nên trong q trình
biên soạn và thể hiện khơng tránh khỏi những sơ xuất. Ban
biên soạn, họa sĩ và Nhà xuất bản Trẻ rất mong được sự góp
ý của bạn đọc gần xa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

6

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

8

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

10

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13></div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

12

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

14

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

16

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19></div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

18

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Khi biết vua say rượu nên không thiết triều, Thượng hồng muốn
truất ngơi Anh Tơng. Thượng hồng bắt bá quan phải về Thiên
Trường*_{trình diện, ai vắng mặt sẽ xử tội.}

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

20

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23></div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

22

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25></div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

24

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

26

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29></div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

28

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31></div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

30

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

32

Dưới đời vua Trần Vượng*_{(Trần Hiến Tông), Mạc Đĩnh Chi}
giữ chức Thượng thư tả bộc xạ. Ơng làm quan liêm khiết, được
triều đình quý trọng. Khi về hưu, ông mở trường dạy học tại
Thăng Long.

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

Khoa thi Thái học sinh năm 1304, ngồi Tam khơi*_{, vua Trần}
Thun cịn lấy người đỗ thứ tư làm Hoàng giáp. Hoàng giáp
là Nguyễn Trung Ngạn, mưới sáu tuổi, quê ở làng Thổ Hồng,
huyện Thiên Thi, lộ Khối Châu (huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên
ngày nay).

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

34

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

Dưới thời vua Trần Thuyên, Nho giáo tuy
đã lớn mạnh nhưng Phật giáo vẫn giữ vai trò
là quốc giáo. Năm 1310, vua Trần Thuyên
cho xây tòa tháp cao mười bốn tầng trong
khuôn viên chùa Phổ Minh*_{. Tuy sùng đạo}
Phật nhưng vua Trần Thun khơng mê tín.

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

36

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39></div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

38

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41></div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

40

</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43></div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44>

42

</div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

Năm 1315, nước sông Hồng dâng cao, Trần Minh Tông muốn
đích thân xem đắp đê, quan Ngự sử can:

- Bệ hạ nên chăm sửa đức chính, xem làm gì việc sửa đê nhỏ nhặt.
Quan Hành khiển (Tể tướng) Trần Khắc Chung đáp lại:

- Khi dân bị nạn lụt, người làm vua phải cứu giúp tai nạn khẩn
cấp, sửa đức chính khơng gì lớn hơn việc đó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

44

</div>
<span class='text_page_counter'>(47)</span><div class='page_container' data-page=47>

Năm 1326, do sơ suất trong công việc ghi chép quan phục của
quan lại, Nguyễn Trung Ngạn bị chuyển ra làm An phủ sứ*_Thanh
Hóa. Điều đó chứng tỏ việc thực hiện các điển lệ thời này vẫn còn
rất nghiêm ngặt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(48)</span><div class='page_container' data-page=48>

46

</div>
<span class='text_page_counter'>(49)</span><div class='page_container' data-page=49></div>
<span class='text_page_counter'>(50)</span><div class='page_container' data-page=50>

48

</div>
<span class='text_page_counter'>(51)</span><div class='page_container' data-page=51></div>
<span class='text_page_counter'>(52)</span><div class='page_container' data-page=52>

50

</div>
<span class='text_page_counter'>(53)</span><div class='page_container' data-page=53></div>
<span class='text_page_counter'>(54)</span><div class='page_container' data-page=54>

52

</div>
<span class='text_page_counter'>(55)</span><div class='page_container' data-page=55></div>
<span class='text_page_counter'>(56)</span><div class='page_container' data-page=56></div>
<span class='text_page_counter'>(57)</span><div class='page_container' data-page=57>

Trong phần hội, thanh niên trai gái cùng nhau hát múa.
Nhiều điệu múa còn được truyền đến ngày nay như điệu múa

</div>
<span class='text_page_counter'>(58)</span><div class='page_container' data-page=58>

56

</div>
<span class='text_page_counter'>(59)</span><div class='page_container' data-page=59></div>
<span class='text_page_counter'>(60)</span><div class='page_container' data-page=60>

58

</div>
<span class='text_page_counter'>(61)</span><div class='page_container' data-page=61></div>
<span class='text_page_counter'>(62)</span><div class='page_container' data-page=62>

60

</div>
<span class='text_page_counter'>(63)</span><div class='page_container' data-page=63></div>
<span class='text_page_counter'>(64)</span><div class='page_container' data-page=64>

62

</div>
<span class='text_page_counter'>(65)</span><div class='page_container' data-page=65></div>
<span class='text_page_counter'>(66)</span><div class='page_container' data-page=66>

64

</div>
<span class='text_page_counter'>(67)</span><div class='page_container' data-page=67></div>
<span class='text_page_counter'>(68)</span><div class='page_container' data-page=68>

66

</div>
<span class='text_page_counter'>(69)</span><div class='page_container' data-page=69></div>
<span class='text_page_counter'>(70)</span><div class='page_container' data-page=70>

68

</div>
<span class='text_page_counter'>(71)</span><div class='page_container' data-page=71></div>
<span class='text_page_counter'>(72)</span><div class='page_container' data-page=72>

70

</div>
<span class='text_page_counter'>(73)</span><div class='page_container' data-page=73></div>
<span class='text_page_counter'>(74)</span><div class='page_container' data-page=74>

72

</div>
<span class='text_page_counter'>(75)</span><div class='page_container' data-page=75></div>
<span class='text_page_counter'>(76)</span><div class='page_container' data-page=76>

74

</div>
<span class='text_page_counter'>(77)</span><div class='page_container' data-page=77></div>
<span class='text_page_counter'>(78)</span><div class='page_container' data-page=78>

76

</div>
<span class='text_page_counter'>(79)</span><div class='page_container' data-page=79></div>
<span class='text_page_counter'>(80)</span><div class='page_container' data-page=80>

78

</div>
<span class='text_page_counter'>(81)</span><div class='page_container' data-page=81></div>
<span class='text_page_counter'>(82)</span><div class='page_container' data-page=82></div>
<span class='text_page_counter'>(83)</span><div class='page_container' data-page=83></div>
<span class='text_page_counter'>(84)</span><div class='page_container' data-page=84>

82

</div>
<span class='text_page_counter'>(85)</span><div class='page_container' data-page=85></div>
<span class='text_page_counter'>(86)</span><div class='page_container' data-page=86>

84

</div>
<span class='text_page_counter'>(87)</span><div class='page_container' data-page=87></div>
<span class='text_page_counter'>(88)</span><div class='page_container' data-page=88>

86

</div>
<span class='text_page_counter'>(89)</span><div class='page_container' data-page=89></div>
<span class='text_page_counter'>(90)</span><div class='page_container' data-page=90>

88

</div>
<span class='text_page_counter'>(91)</span><div class='page_container' data-page=91></div>
<span class='text_page_counter'>(92)</span><div class='page_container' data-page=92>

90

</div>
<span class='text_page_counter'>(93)</span><div class='page_container' data-page=93></div>
<span class='text_page_counter'>(94)</span><div class='page_container' data-page=94>

92

</div>
<span class='text_page_counter'>(95)</span><div class='page_container' data-page=95></div>
<span class='text_page_counter'>(96)</span><div class='page_container' data-page=96>

94

</div>
<span class='text_page_counter'>(97)</span><div class='page_container' data-page=97></div>
<span class='text_page_counter'>(98)</span><div class='page_container' data-page=98>

96

</div>
<span class='text_page_counter'>(99)</span><div class='page_container' data-page=99></div>
<span class='text_page_counter'>(100)</span><div class='page_container' data-page=100>

98

</div>
<span class='text_page_counter'>(101)</span><div class='page_container' data-page=101></div>
<span class='text_page_counter'>(102)</span><div class='page_container' data-page=102>

100

</div>
<span class='text_page_counter'>(103)</span><div class='page_container' data-page=103></div>
<span class='text_page_counter'>(104)</span><div class='page_container' data-page=104>

102

</div>
<span class='text_page_counter'>(105)</span><div class='page_container' data-page=105></div>
<span class='text_page_counter'>(106)</span><div class='page_container' data-page=106>

104

</div>
<span class='text_page_counter'>(107)</span><div class='page_container' data-page=107></div>
<span class='text_page_counter'>(108)</span><div class='page_container' data-page=108>

106

</div>
<span class='text_page_counter'>(109)</span><div class='page_container' data-page=109></div>
<span class='text_page_counter'>(110)</span><div class='page_container' data-page=110>

108

</div>
<span class='text_page_counter'>(111)</span><div class='page_container' data-page=111></div>
<span class='text_page_counter'>(112)</span><div class='page_container' data-page=112>

110

</div>
<span class='text_page_counter'>(113)</span><div class='page_container' data-page=113></div>
<span class='text_page_counter'>(114)</span><div class='page_container' data-page=114>

112

Thấy Hồ Quý Ly phong cho người thân những chức vụ quan
trọng, Thượng hồng Nghệ Tơng bèn ban cho bốn bức tranh “tứ
phụ”*_{với ý nhắc nhở Hồ Quý Ly nên hết lòng giúp vua Trần Hiện}
trị nước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(115)</span><div class='page_container' data-page=115></div>
<span class='text_page_counter'>(116)</span><div class='page_container' data-page=116>

114

</div>
<span class='text_page_counter'>(117)</span><div class='page_container' data-page=117></div>
<span class='text_page_counter'>(118)</span><div class='page_container' data-page=118>

116

</div>
<span class='text_page_counter'>(119)</span><div class='page_container' data-page=119></div>
<span class='text_page_counter'>(120)</span><div class='page_container' data-page=120>

118

</div>
<span class='text_page_counter'>(121)</span><div class='page_container' data-page=121></div>
<span class='text_page_counter'>(122)</span><div class='page_container' data-page=122>

120

</div>
<span class='text_page_counter'>(123)</span><div class='page_container' data-page=123></div>
<span class='text_page_counter'>(124)</span><div class='page_container' data-page=124>

122

</div>
<span class='text_page_counter'>(125)</span><div class='page_container' data-page=125></div>
<span class='text_page_counter'>(126)</span><div class='page_container' data-page=126>

124

Những việc làm của Quý Ly khiến giới hoàng tộc nhà Trần rất
bất bình. Tháng bảy năm Kỷ Mão (1399), Nguyễn Dụng Phủ, người
châu Cổ Đằng*_{phủ Thanh Hóa dâng thư hạch hỏi. Quý Ly tức}
giận, cho người bắt giam Dụng Phủ nhưng mấy hôm sau lại thả ra.

</div>
<span class='text_page_counter'>(127)</span><div class='page_container' data-page=127>

Tháng tư năm Kỷ Mão (1399), tại hội thề Đồng Cổ trên núi
Đốn Sơn*_{, Trần Khát Chân và nhiều quan lại nhà Trần lập mưu}
sát hại Hồ Quý Ly. Việc không thành, Trần Khát Chân và 370
người khác bị xử trảm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(128)</span><div class='page_container' data-page=128>

126

</div>
<span class='text_page_counter'>(129)</span><div class='page_container' data-page=129></div>
<span class='text_page_counter'>(130)</span><div class='page_container' data-page=130>

128

</div>
<span class='text_page_counter'>(131)</span><div class='page_container' data-page=131></div>
<span class='text_page_counter'>(132)</span><div class='page_container' data-page=132>

130

</div>
<span class='text_page_counter'>(133)</span><div class='page_container' data-page=133></div>
<span class='text_page_counter'>(134)</span><div class='page_container' data-page=134>

132

</div>
<span class='text_page_counter'>(135)</span><div class='page_container' data-page=135></div>
<span class='text_page_counter'>(136)</span><div class='page_container' data-page=136>

134

</div>
<span class='text_page_counter'>(137)</span><div class='page_container' data-page=137></div>
<span class='text_page_counter'>(138)</span><div class='page_container' data-page=138>

136

</div>
<span class='text_page_counter'>(139)</span><div class='page_container' data-page=139></div>
<span class='text_page_counter'>(140)</span><div class='page_container' data-page=140>

138

</div>
<span class='text_page_counter'>(141)</span><div class='page_container' data-page=141></div>
<span class='text_page_counter'>(142)</span><div class='page_container' data-page=142>

140

</div>
<span class='text_page_counter'>(143)</span><div class='page_container' data-page=143></div>
<span class='text_page_counter'>(144)</span><div class='page_container' data-page=144>

142

</div>
<span class='text_page_counter'>(145)</span><div class='page_container' data-page=145></div>
<span class='text_page_counter'>(146)</span><div class='page_container' data-page=146>

144

</div>
<span class='text_page_counter'>(147)</span><div class='page_container' data-page=147></div>
<span class='text_page_counter'>(148)</span><div class='page_container' data-page=148>

146

</div>
<span class='text_page_counter'>(149)</span><div class='page_container' data-page=149></div>
<span class='text_page_counter'>(150)</span><div class='page_container' data-page=150>

148

</div>
<span class='text_page_counter'>(151)</span><div class='page_container' data-page=151></div>
<span class='text_page_counter'>(152)</span><div class='page_container' data-page=152>

150

</div>
<span class='text_page_counter'>(153)</span><div class='page_container' data-page=153></div>
<span class='text_page_counter'>(154)</span><div class='page_container' data-page=154>

152

</div>
<span class='text_page_counter'>(155)</span><div class='page_container' data-page=155></div>
<span class='text_page_counter'>(156)</span><div class='page_container' data-page=156>

154

</div>
<span class='text_page_counter'>(157)</span><div class='page_container' data-page=157></div>
<span class='text_page_counter'>(158)</span><div class='page_container' data-page=158>

156

</div>
<span class='text_page_counter'>(159)</span><div class='page_container' data-page=159></div>
<span class='text_page_counter'>(160)</span><div class='page_container' data-page=160>

158

</div>
<span class='text_page_counter'>(161)</span><div class='page_container' data-page=161></div>
<span class='text_page_counter'>(162)</span><div class='page_container' data-page=162>

160

</div>
<span class='text_page_counter'>(163)</span><div class='page_container' data-page=163></div>
<span class='text_page_counter'>(164)</span><div class='page_container' data-page=164>

162

</div>
<span class='text_page_counter'>(165)</span><div class='page_container' data-page=165></div>
<span class='text_page_counter'>(166)</span><div class='page_container' data-page=166>

164

</div>
<span class='text_page_counter'>(167)</span><div class='page_container' data-page=167></div>
<span class='text_page_counter'>(168)</span><div class='page_container' data-page=168>

166

</div>
<span class='text_page_counter'>(169)</span><div class='page_container' data-page=169></div>
<span class='text_page_counter'>(170)</span><div class='page_container' data-page=170>

168

</div>
<span class='text_page_counter'>(171)</span><div class='page_container' data-page=171></div>
<span class='text_page_counter'>(172)</span><div class='page_container' data-page=172>

170

Tả tướng quốc Hồ Ngun Trừng nói:

- Thần khơng sợ đánh, chỉ sợ lịng dân khơng theo thơi!

</div>
<span class='text_page_counter'>(173)</span><div class='page_container' data-page=173></div>
<span class='text_page_counter'>(174)</span><div class='page_container' data-page=174></div>
<span class='text_page_counter'>(175)</span><div class='page_container' data-page=175></div>
<span class='text_page_counter'>(176)</span><div class='page_container' data-page=176>

174

</div>
<span class='text_page_counter'>(177)</span><div class='page_container' data-page=177></div>
<span class='text_page_counter'>(178)</span><div class='page_container' data-page=178>

176

</div>
<span class='text_page_counter'>(179)</span><div class='page_container' data-page=179></div>
<span class='text_page_counter'>(180)</span><div class='page_container' data-page=180>

178

</div>
<span class='text_page_counter'>(181)</span><div class='page_container' data-page=181></div>
<span class='text_page_counter'>(182)</span><div class='page_container' data-page=182>

180

</div>
<span class='text_page_counter'>(183)</span><div class='page_container' data-page=183></div>
<span class='text_page_counter'>(184)</span><div class='page_container' data-page=184>

182

</div>
<span class='text_page_counter'>(185)</span><div class='page_container' data-page=185></div>
<span class='text_page_counter'>(186)</span><div class='page_container' data-page=186>

184

</div>
<span class='text_page_counter'>(187)</span><div class='page_container' data-page=187></div>
<span class='text_page_counter'>(188)</span><div class='page_container' data-page=188>

186

</div>
<span class='text_page_counter'>(189)</span><div class='page_container' data-page=189></div>
<span class='text_page_counter'>(190)</span><div class='page_container' data-page=190>

188

</div>
<span class='text_page_counter'>(191)</span><div class='page_container' data-page=191></div>
<span class='text_page_counter'>(192)</span><div class='page_container' data-page=192>

190

</div>
<span class='text_page_counter'>(193)</span><div class='page_container' data-page=193></div>
<span class='text_page_counter'>(194)</span><div class='page_container' data-page=194>

192

</div>
<span class='text_page_counter'>(195)</span><div class='page_container' data-page=195></div>
<span class='text_page_counter'>(196)</span><div class='page_container' data-page=196>

194

</div>
<span class='text_page_counter'>(197)</span><div class='page_container' data-page=197></div>
<span class='text_page_counter'>(198)</span><div class='page_container' data-page=198>

196

</div>
<span class='text_page_counter'>(199)</span><div class='page_container' data-page=199></div>
<span class='text_page_counter'>(200)</span><div class='page_container' data-page=200>

198

</div>

<!--links-->