(Luận văn thạc sĩ) Nghiên cứu sử dụng nước nhiễm mặn để tưới cho cây trồng (Ngô, Đậu tương) vùng ven biển
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.78 MB, 148 trang )
B
GIỄO D C VÀ ÀO T O
B NỌNG NGHI P VÀ PTNT
TR
NG
I H C TH Y L I
Lể VI T HỐNG
NGHIểN C U S D NG N
C NHI M M N
T
I CHO
CỂY TR NG (NGỌ,
UT
NG) VỐNG VEN BI N
LU N ỄN TI N S K THU T
HÀ N I, N M 2017
B
GIỄO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
B
NỌNG NGHI P VÀ PTNT
I H C TH Y L I
Lể VI T HỐNG
NGHIểN C U S D NG N
C NHI M M N
T
I CHO
CỂY TR NG (NGỌ,
UT
NG) VỐNG VEN BI N
Chuyên ngành: T
i tiêu cho cây tr ng
Mƣ s : 62 62 27 01
NG
IH
NG D N KHOA H C
1.PGS.TS NGUY N TR NG HÀ
2.PGS.TS NGUY N TH LAN H
HÀ N I, N M 2017
NG
L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c a b n thân tác gi . Các k t qu
nghiên c u và các k t lu n trong lu n v n là trung th c, không sao chép t b t k m t
ngu n nào và d
i b t k hình th c nào.Vi c tham kh o các ngu n tài li u đƣ đ
hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o đúng quy đ nh.
Tác gi lu n án
Lê Vi t Hùng
XI
c th c
L I CỄM
hoàn thành đ
h
N
c lu n án, tác gi b y t lòng bi t n sâu s c t i t p th th y cô
ng d n: PGS. TS Nguy n Tr ng Hà và PGS.TS Nguy n Th Lan H
i h c Th y L i) v s h
ng (Tr
ng
ng d n t n tình trong su t quá trình nghiên c u và vi t lu n
án.
Nhân d p này, tác gi trân tr ng c m n B môn K thu t và Qu n lý t
thu t và Tài nguyên n
Tr
ng
c, Phòng
ào t o
i h c và sau
i h c Th y L i, Phịng thí nghi m
tn
Th y l i đƣ t o đi u ki n thu n l i nh t đ lu n án đ
i, Khoa K
i h c, Ban Giám hi u
c và Mơi tr
ng Tr
ng
ih c
c hồn thành.
Tác gi trân tr ng c m n Ban giám đ c Công ty T v n và Chuy n giao công ngh Tr
ng
i h c Th y l i đƣ t o đi u ki n t t nh t, quan tâm giúp đ v m i m t trong
su t q trình nghiên c u và hồn thành lu n án.
Tác gi trân tr ng c m n gia đình bác V Xuân B
huy n Kim S n, t nh Ninh Bình
đƣ t o đi u ki n đ tác gi tri n khai thí nghi m đ ng ru ng. Cám n các th y giáo
thu c Tr
ng
i h c Nông nghi p I, Các th y giáo thu c Tr
nhiên và Vi n Nghiên c u ngô đƣ h
ng
i h c khoa h c t
ng d n và giúp đ trong quá trình nghiên c u.
Cu i cùng, tác gi xin chân thành cám n b n bè, đ ng nghi p và gia đình đƣ giúp đ ,
khích l tinh th n trong su t quá trình th c hi n lu n án.
Tác gi lu n án
Lê Vi t Hùng
XI
M CL C
M
Uầầ............ ....................................................................................................................... 1
1. S c n thi t nghiên c u c a đ tài ............................................................................................... 1
2. ụ ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài...................................................................................... 2
3. M c tiêu nghiên c u ...................................................................................................................... 2
4.
i t ng nghiên c u.................................................................................................................... 3
5. Ph m vi nghiên c u ....................................................................................................................... 3
6. N i dung nghiên c u ..................................................................................................................... 3
7. Ph ng pháp nghiên c u............................................................................................................... 4
8. Nh ng đóng góp m i c a lu n án ................................................................................................ 4
9. C u trúc lu n án ............................................................................................................................. 4
CH NG 1
T NG QUAN V NGHIểN C U S D NG N C NHI M M N
T Iầầầầầ............................................................................................................................. 5
c đi m ngu n n
1.1
c khu v c ven bi n ............................................................. 5
1.1.1
Thành ph n v t ch t ngu n n
1.1.2
Phân lo i n
1.1.3
Tình hình s d ng n
c ven bi n ................................................... 5
c m n ...................................................................................... 7
c nhi m m n đ t
i trên th gi i và Vi t Nam ...... 7
1.1.3.1 Hoa Kì ......................................................................................... 8
1.1.3.2 Israel .......................................................................................... 10
1.1.3.3 Tunisia ....................................................................................... 10
n
1.1.3.4
........................................................................................ 11
1.1.3.5 Ai C p ........................................................................................ 12
1.1.3.6 Vi t Nam .................................................................................... 15
1.2
C s s d ng n
c nhi m m n đ t
i cho cây tr ng ..................................... 16
1.2.1
C s th c ti n dùng n
c nhi m m n đ t
i cho cây tr ng ................... 16
1.2.2
C s khoa h c dùng n
c nhi m m n đ t
i cho cây tr ng ................... 17
1.2.2.1 S h p ph và trao đ i Cation Na + .............................................. 17
Cation Na+ và Cl- t n
c nhi m m n làm t ng quá trình trao đ i ............ 18
1.2.2.2 S h p th Na + c a th c v t ........................................................ 20
1.2.2.3 S
1.3
nh h
r a trôi Na + và Cl- ................................................................ 21
ng c a mu i đ n th c v t .................................................................... 22
XI
nh h
1.3.1
ng c a mu i đ n th c v t ............................................................. 22
1.3.1.1
nh h
ng c a mu i đ n s th m th u ....................................... 30
1.3.1.2
nh h
ng c a mu i t i s phát tri n c a th c v t ..................... 30
nh h
1.4
ng c a mu i đ n tính ch t đ t ............................................................. 32
1.4.1
nh h
ng c a NaCl đ n tính ch t lý h c đ t ........................................... 33
1.4.2
nh h
ng c a NaCl đ n tính ch t hóa h c đ t ......................................... 34
nh h
1.5
ng c a n
c nhi m m n đ n n ng su t và ch t l
ng s n ph m ........ 35
1.5.1
nh h ng c a t i n c nhi m m n đ n n ng su t và ch t l ng s n ph m...... 35
1.5.2
nh h
1.6
ng c a k thu t t
Nhu c u v đ t, n
c nhi m m n đ n n ng su t cây tr ng ... 36
c và phân bón c a cây tr ng.............................................. 38
Nhu c u v đ t, n
1.6.1
in
c và phân bón c a cây đ u t
ng ............................... 38
1.6.1.1 Nhu c u v đ t ........................................................................... 38
1.6.1.2 Nhu c u v n
c......................................................................... 39
1.6.1.3 Nhu c u v phân bón .................................................................. 40
Nhu c u v đ t, n
1.6.2
c và phân bón c a cây ngô ......................................... 41
1.6.2.1 Nhu c u v đ t ........................................................................... 41
1.6.2.2 Nhu c u v n
c......................................................................... 41
1.6.2.3 Nhu c u v phân bón .................................................................. 43
1.7
CH
K T LU N CH
NG 2
PH
NG 1 .................................................................................. 43
NG PHỄP NGHIểN C U ..................................................................45
i u ki n t nhiên c a khu v c nghiên c u ..................................................... 45
2.1
2.1.1
V trí đ a lý .................................................................................................. 45
2.1.2
a hình, đ a m o........................................................................................ 45
2.1.3
c đi m v đ t và n
c c a khu v c nghiên c u ..................................... 45
2.1.3.1
c đi m v đ t .......................................................................... 45
2.1.3.2
c đi m v n
2.1.4
ct
i ............................................................... 54
c đi m khí h u ........................................................................................ 55
2.1.4.1 M a ........................................................................................... 55
2.1.4.2 Nhi t đ khơng khí ..................................................................... 55
2.1.4.3 S gi n ng ................................................................................ 56
2.1.4.4
m khơng khí ........................................................................ 56
2.1.4.5 B c h i ...................................................................................... 56
XI
2.1.4.6 T c đ gió .................................................................................. 57
2.1.4.7 Di n bi n đ m n t i c a sông t i huy n Kim S n ...................... 57
2.1.4.8 N c ng m khu v c nghiên c u và kh n ng tiêu thoát t i khu v c
nghiên c u ............................................................................................... 58
2.2
B trí thí nghi m đ ng ru ng ............................................................................ 58
2.2.1
M c đích nghiên c u thí nghi m đ ng ru ng ............................................ 58
2.2.2
C s khoa h c c a vi c ch n công ngh t
2.2.3
B trí các ơ thí nghi m ............................................................................... 59
2.2.4
H th ng t
2.2.5
H th ng đo đ
2.2.6
Gi ng cây thí nghi m ................................................................................. 62
i ........................................... 58
i .............................................................................................. 61
m đ t ................................................................................ 62
2.2.6.1 Gi ng Ngô LVN 10 .................................................................... 63
2.2.6.2 Gi ng
2.3
Ph
2.3.1
uT
ng DT84 ............................................................. 63
ng pháp đo đ c, l y m u và phân tích ....................................................... 64
Ph
ng pháp quan tr c các ch tiêu sinh tr
ng và n ng su t c a ngơ ...... 64
2.3.1.1 Các ch tiêu v hình thái ............................................................. 64
2.3.1.2 Ch tiêu sinh tr
ng và phát tri n ............................................... 64
2.3.1.3 Ch tiêu v các y u t c u thành n ng su t .................................. 64
2.3.2
Ph
ng pháp quan tr c ch tiêu sinh tr
2.3.3
Ph
ng pháp l y m u và phân tích đ t, n
2.4
Ph
ng, n ng su t c a đ u t
ng ...... 64
c ............................................ 65
ng pháp x lý s li u và phân tích th ng kê ............................................. 65
2.4.1
Tính các đ c tr ng th ng kê m u và
cl
ng cho t ng th .................... 65
2.4.2
Ki m đ nh th ng kê các k t qu nghiên c u .............................................. 65
2.4.3
S d ng các hàm và cơng c trong Excel đ tính tốn ............................... 67
2.4.3.1 Tính các đ c tr ng th ng kê m u ................................................ 67
2.4.3.2 Ki m đ nh .................................................................................. 67
2.4.3.3 Phân tích t
2.5
CH
K T LU N CH
NG 3
ng quan và h i quy ................................................. 67
NG II ................................................................................. 69
K T QU NGHIểN C U VÀ TH O LU N.............................................70
3.1
M a trong các giai đo n sinh tr
3.2
L
3.2.1
ng n
L
ct
ng n
ng c a cây ngô và cây đ u t
i c a cây ngô và cây đ u t
ct
ng ................ 70
ng qua các v thí nghi m .......... 70
i c a cây ngơ ..................................................................... 70
XI
3.2.2
L
ng n
ct
i c a cây đ u t
ng........................................................... 71
3.3
nh h ng c a t i n c nhi m m n đ n n y m m c a cây ngô và đ u t ng ...... 71
3.4
nh h
3.4.1
ng c a t
nh h
in
ng c a t
c nhi m m n đ n cây ngô .......................................... 72
in
c nhi m m n đ n cây ngô v xuân 2012 ............. 72
3.4.1.1
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n sinh tr
3.4.1.2
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n n ng su t c a cây ngô 77
3.4.2
nh h
ng c a t
in
ng cây ngô ... 72
c nhi m m n đ n cây ngô v xuân 2013 ............. 82
3.4.2.1 nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n sinh tr
3.4.2.2 nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n n ng su t ngô ............... 84
3.4.3
nh h
ng c a t
in
3.4.3.1 nh h
ng c a t
3.4.3.2 nh h
ng c a n
3.4.4
nh h
ng c a t
c nhi m m n đ n cây ngô v đông 2012 ............ 86
in
in
ng c a cây ngô 82
ct
c nhi m m n đ n chi u cao cây ngô .......... 86
i nhi m m n đ n n ng su t ngô đông 201289
c nhi m m n đ n ngô v đông 2013 ................... 92
3.4.4.1
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n chi u cao cây ngô ...... 92
3.4.4.2
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n n ng su t cây ngô ...... 94
nh h
3.5
3.5.1
ng c a t
nh h
in
ng c a t
c nhi m m n đ n đ u t
in
ng ....................................... 96
c nhi m m n đ n cây đ u t
ng v xuân 2012 .. 96
3.5.1.1 nh h
ng c a n
ct
i nhi m m n đ n chi u cao cây đ u t
ng 96
3.5.1.2 nh h
ng c a n
ct
i nhi m m n đ n n ng su t cây đ u t
ng 97
3.5.1.3 nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n NS ch t khô đ u t
3.5.2
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n cây đ u t
ng . 99
ng v xuân 2013 100
3.5.2.1 nh h
ng c a n
ct
i nhi m m n đ n chi u cao cây đ u t
ng100
3.5.2.2 nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n n ng su t cây đ u t
ng102
3.5.3
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n cây đ u t
ng v đông 2012 106
3.5.3.1 nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n chi u cao cây ..............106
3.5.3.2 nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n n ng su t cây đ u t
3.5.4
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n đ u t
ng108
ng v đông 2013 ....... 111
3.5.4.1
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n chi u cao cây ............111
3.5.4.2
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n n ng su t đ u t
ng ..113
3.5.5 Th o lu n chung v nh h ng c a t i n c nhi m m n đ n sinh tr ng
và n ng su t ngô và đ u t ng ............................................................................. 117
3.6
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n tính ch t đ t ................................. 121
XI
3.6.1
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n đ t sau v thu ho ch th nh t 121
3.6.1.1
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n tính ch t lý h c đ t ....121
3.6.1.2
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n tính ch t hóa h c đ t .122
3.6.2
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n đ t sau v thu ho ch th 2 .... 124
3.6.2.1
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n tính ch t lý h c đ t ....124
3.6.2.2
nh h
ng c a t
in
c nhi m m n đ n tính ch t hóa h c đ t .125
3.6.3
nh h
ng c a t
in
3.6.3.1
nh h
ng t
3.6.3.2
nh h
ng c a t
3.6.4
ánh giá chung v t
c nhi m m n đ n đ t sau v thu ho ch th 4 .... 126
in
c nhi m m n đ n tính ch t lý h c đ t ..........126
in
in
c nhi m m n đ n tính ch t hóa h c đ t .127
c nhi m m n đ n tính ch t đ t ..................... 129
K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................................. 132
XI
M C L C B NG
B ng 1.1 Hàm l ng trung bình c a các nguyên t vi l ng hòa tan trong n c............ 6
B ng 1.1 Phân lo i n c m n ........................................................................................... 7
B ng 1.2 nh h ng c a t i n c nhi m m n (6,57 dS/m) đ n sinh tr ng cà chua . 24
B ng 1.3: nh h ng c a n c nhi m m n (6,57 dS/m) b ng ph ng pháp t i nh
gi t đ n sinh tr ng cây cà chua .................................................................................... 24
B ng 1.4. nh h ng c a n c nhi m m n (6.57 dS/m) đ n hàm l ng các ion trong
cây cà chua ...................................................................................................................... 28
B ng 1.5: nh h ng c a n c nhi m (6,57 dS/m) b ng ph ng pháp t i nh gi t đ n
hàm l ng các ion trong cây cà chua .............................................................................. 29
B ng 1.6 Quan h gi a hàm l ng Na+ và Cl- ................................................................ 31
B ng 1.7 nh h ng c a đ m n đ t đ n tr ng l ng c và t l d u trong h t l c ........ 36
B ng 1.8: N ng su t cây đ u t ng gi m theo đ m n c a đ t ...................................... 39
B ng 1.9: H s c a cây tr ng Kc c a đ u t ng ........................................................... 39
B ng 1.10: N ng su t cây ngô gi m theo đ m n c a đ t .............................................. 41
B ng 1.11: nh h ng c a đ m đ t đ n n ng su t ngơ .............................................. 42
B ng 2.1: Tính ch t lý, hóa h c c a đ t khu thí nghi m ................................................ 46
B ng 2.2: K t qu phân tích m u n c tr c khi b trí thí nghi m ............................... 54
B ng 2.4: Nhi t đ khơng khí trung bình tháng trong n m ............................................ 56
B ng 2.5: S gi n ng theo tháng trong n m.................................................................. 56
B ng 2.6:
m khơng khí trung bình tháng trong n m ............................................... 56
B ng 2.7:L ng b c h i trung bình tháng trong n m .................................................... 57
B ng 2.8: T c đ gió trung bình tháng trong n m .......................................................... 57
B ng 3.2 nh h ng c a t i n c nhi m m n đ n chi u cao cây ngô v xuân .......... 72
B ng 3.3 Tr ng l ng trung bình ch t khô cây ngô v xuân 2012 ................................ 77
B ng 3.4 nh h ng c a t i n c nhi m m n đ n các y u t c u thành n ng su t .... 79
B ng 3.5: Chi u cao trung bình c a cây ngơ các công th c t i ................................ 82
B ng 3.6: Giá tr trung bình c a ch tiêu c u thành n ng su t và n ng su t ngô ............ 84
B ng 3.7: Tr ng l ng ch t khô cây ngô v xuân 2013 các công th c thí nghi m .... 86
B ng 3.8: Chi u cao trung bình c a cây ngơ c a các cơng th c thí nghi m .................. 87
B ng 3.9: Giá tr trung bình c a các ch tiêu c u thành n ng su t và n ng su t ngô ..... 89
B ng 3.10: Tr ng l ng ch t khô cây ngô v đông 2012 c a các công th c................. 90
B ng 3.11: Chi u cao trung bình cây ngơ 2013 c a các cơng th c thí nghi m.............. 92
B ng 3.12: Giá tr trung bình c a các ch tiêu c u thành n ng su tvà n ng su t ngô .... 94
B ng 3.13: Tr ng l ng ch t khô cây ngô v đông 2013 c a các công th c................. 95
B ng 3.14: nh h ng c a đ m n n c t i đ n chi u cao cây đ u t ng ................. 96
B ng 3.15: Các y u t c u thành n ng su t c a cây đ u t ng trong các công th c thí
nghi m............................................................................................................................. 97
B ng 3.16: Các ch tiêu c u thành n ng su t và n ng su t c a đ u t ng ..................... 98
B ng 3.17: N ng su t ch t khô cây đ u t ng trong thí nghi m................................... 99
XI
B ng 3.18: nh h ng c a đ m n c a n c t i đ n chi u cao cây đ u t ng ........ 101
B ng 3.19: Các ch tiêu c u thành n ng su t c a đ u t ng v xuân 2013 ................. 102
B ng 3.20: Các ch tiêu c u thành n ng su t và n ng su t đ u t ng v xuân 2013 ... 103
B ng 3.21: Hàm l ng trung bình c a n ng su t ch t khơ cây trong thí nghi m ........ 105
B ng 3.22: nh h ng c a đ m n c a n c t i đ n chi u cao cây ......................... 106
B ng 3.23: Các ch tiêu c u thành n ng su t c a cây đ u t ng .................................. 108
B ng 3.25 N ng su t ch t khô cây đ u t ng v đông 2012 ....................................... 111
B ng 3.26: nh h ng c a đ m n c a n c t i đ n chi u cao cây đ u t ng ........ 111
B ng 3.27 Các ch tiêu c u thành n ng su t c a cây đ u t ng ................................... 113
B ng 3.28: Các ch tiêu c u thành n ng su t và n ng su t cây đ u t ng ................... 113
B ng 3.29: N ng su t ch t khô cây đ u t ng v đông 2013 ...................................... 115
B ng 3.30: T ng h p m c gi m các ch tiêu so v i đ i ch ng (CT1) các công th c
CT2 và CT3 c a cây ngô và cây đ u t ng qua các v ................................................ 118
B ng 3.31: T ng h p s khác bi t qua ki m đ nh th ng kê gi a công th c đ i ch ng (CT1)
v i CT2 và CT3 v các ch tiêu c a cây ngô và cây đ u t ng qua các v thí nghi m ......... 120
B ng 3.32: Tính ch t lý h c đ t các cơng th c thí nghi m sau v th nh t .............. 121
B ng 3.33:Tính ch t hóa h c đ t các cơng th c thí nghi m sau v th nh t ............ 122
B ng 3.35:Tính ch t hóa h c đ t các cơng th c thí nghi m sau v th hai .............. 125
B ng 3.36: Tính ch t lý h c đ t thí nghi m sau v thu ho ch th t ........................ 127
B ng 3.37:Tính ch t hóa h c đ t các cơng th c thí nghi m sau v th t ................ 128
XI
M C L C HỊNH NH
Hình1.1 S đ phân chia ion (I) và n ng đ ion (II) l p đi n kép c a ph c h .......... 18
Hình1.2
ng kính và n ng l ng hydrat hóa c a các Cation và t l trao đ i ........... 19
Hình1.3 S h p ph c a Cation Na+ và K+ .................................................................... 20
Hình1.4 Mơ hình khái qt v m t s quá trình lý sinh ch y u h th ng t i .......... 23
Hình 1.5. S thay đ i EC (đ d n đi n) c a đ t 3 m c t i ....................................... 33
Hình 1.6: Quang h gi a s thi u h t n c t ng đ i (1-ETa/ETm) và s gi m n ng
su t t ng đ i (1-Ya/Ym) c a cây đ u t ng. ............................................................... 39
Hình 1.7: Quan h gi a s thi u h t b c h i n c (1-ETa/ETm) và gi m n ng su t (1Ya/Ym) t ng đ i c a ngơ ............................................................................................. 42
Hình 2.1: B n đ v trí đ a lý c a t nh Ninh Bình........................................................... 45
Hình 2.1a: Mơ hình t p trung mu i t i các k thu t t i khác nhau. ............................. 59
Hình 2.2: S đ b thí nghi m đ ng ru ng c a ngô và đ u t ng ................................. 60
Hình 2.3: M t c t ngang lu ng thí nghi m ngơ .............................................................. 61
Hình 2.3a. S đ h th ng t i nh gi t t i khu thí nghi m .......................................... 61
Hình 2.4. Hình nh thi t b Tensiometer đ t t i lu ng ngơ thí nghi m .......................... 62
Hình 2.5: Pha mu i và ki m tra n ng đ mu i trong các cơng th c t i....................... 62
Hình 3.3. nh h ng c a t i n c nhi m m n đ n chi u cao cây ngô xuân 2012 ...... 73
Hình 3.5.Quan h gi a đ d n đi n c a n c t i và t ng s lá ngơ xn 2012 ........... 75
Hình 3.6 Quan h gi a đ d n đi n c a n c t i và ch s di n tích lá ngơ 2012 ....... 75
Hình 3.7 Quan h gi a đ d n đi n n c t i và th i gian sinh tr ng c a cây ngô .... 76
Hình 3.8. Quan h gi a đ d n đi n c a n c t i và tr ng l ng ch t khơ ................. 78
Hình 3.9. Quan h gi a đ d n đi n c a n c t i và n ng su t ngô v xuân .............. 80
Hình 3.10: Quan h gi a đ m n n c t i và chi u cao cây ngơ giai đo n tr c ...... 84
Hình 3.11: N ng su t h t khô c a ngô v xuân 2013 công th c CT1 và CT3. ........... 85
Hình 3.12: Quy lu t gi m và bi u đ gi m chi u cao thân cây ngô v đơng n m 2012 88
Hình 3.12: N ng su t h t khô (kg/cây) ngô v đông 2012 c a CT1 và CT3 ................. 90
Hình 3.13: Quy lu t gi m d n chi u cao cây ngô giai đo n tr c v đơng n m 2013 .. 93
Hình 3.14: N ng su t h t khô (kg/cây) ngô v đơng 2013 c a CT1 và CT3 ................. 95
Hình 3.15: N ng su t ch t khô (kg/cây) c a đ u t ng v xuân 2012......................... 100
Hình 3.16: Quy lu t hóa xu th gi m chi u cao cây đâu t ng v xuân 2013 ............. 102
Hình 3.17: N ng su t h t khô (kg.cây) c a đ u t ng v xuân 2013 .......................... 105
Hình 3.18: N ng su t ch t khô (kg/cây) c a đ u t ng v xuân 2013......................... 106
Hình 3.19: Quy lu t gi m gi m chi u cao thân cây đ u t ng v đông n m 2012 ..... 108
Hình 3.20: N ng su t h t khô (kg/cây) c a đ u t ng v đông 2012 .......................... 110
Hình 3.21: Quy lu t gi m và bi u đ gi m chi u cao thân cây đ u t ng n m 2013 . 113
Hình 3.22: N ng su t h t khô (kg/cây) c a đ u t ng v đơng 2013 .......................... 115
Hình 3.23: N ng su t ch t khô (kg/cây) c a đ u t ng v đông 2013 ........................ 116
XI
DANH M C CỄC Kụ HI U VÀ CỄC T
VI T T T
STT
Vi t t t
ụ ngh a
1
SAR
2
EC
3
ECiw
đ d n đi n c a n
4
dS/m
dexiSiemens/mét
5
mmolc/l
6
ECe
đ d n đi n d ch chi t đ t bƣo hoà n
7
TDS
T ng s ch t tan
8
Mg/l
Mili gam/lít
9
CT1
Cơng th c t
i có n ng đ mu i t l ≤ 1%o
10
CT2
Công th c t
i có n ng đ mu i t l 2%o
11
CT3
Cơng th c t
i có n ng đ mu i t l 3%o
T s Natri h p th
đ d n đi n
c mu i
milimol/lít
XI
c
M
U
1. S c n thi t nghiên c u c a đ tài
Vi t nam là qu c gia n m bên b bi n ơng có b bi n dài h n 3000 km, d c theo b
bi n là nh ng vùng đ ng b ng châu th , các vùng đ ng b ng duyên h i, n i s n xu t
nơng nghi p có vai trò quan tr ng đ i v i n n kinh t c a c n
l
ng th c
B KH.
c. Ngày nay, s n xu t
Vi t Nam đang và s g p nhi u r i ro vì nh ng tác đ ng c a hi n t
ng
i phó v i tình hình bi n đ i khí h u là u tiên hàng đ u c a Chính ph do
nh ng tác đ ng tiêu c c c a nó đ n s n xu t nơng nghi p và sinh k c a ng
trong th i gian g n đây, đi n hình là h n hán
i dân
Nam Trung B ; xâm nh p m n di n ra
h u h t các t nh ven bi n, đ c bi t là các t nh vùng BSCL,... khi n hàng ch c nghìn
ha đ t nơng nghi p thi u n
Hè Thu 2016, d ki n
ct
i, v.v. Theo d báo, h n hán s ti p t c kéo dài
v
các t nh Khánh Hòa, Ninh Thu n, Bình Thu n s có kho ng
40.000 ha đ t lúa ph i d ng s n xu t (Khánh Hịa 10.000 ha, Ninh Thu n 10.000 ha,
Bình Thu n 20.000 ha). Trong đó, theo k t qu đi u tra, ch riêng huy n Thu n B c,
t nh Ninh Thu n, trong 2 n m (t v hè thu 2014 đ n nay) đƣ ph i ng ng gieo tr ng
kho ng 12.500 ha lúa (Phịng Nơng nghi p Thu n B c, 2016).
M t trong nh ng nguyên nhân chính gây ra h n hán, đ
B KH gây nên các hi n t
đ ,... làm cho nhu c u n
ng th i ti t c c đoan, s thay đ i v ch đ m a, nhi t
c t ng cao trong b i c nh thi u h t ngu n n
kê c a các c quan chuyên môn,
ch a th y l i t
c xác đ nh là do tác đ ng c a
c. Theo th ng
Nam trung B , hi n t i dung tích tr c a các h
à N ng đ n Phú Yên đ t t 60-80% dung tích thi t k (DTTK); các
t nh Khánh Hịa, Ninh Thu n, Bình Thu n ch đ t 30-50% DTTK (T ng c c Th y l i,
2016).
Nh ng thông tin trên cho th y, s n xu t nông nghi p
v i r t nhi u khó kh n, v a ph i đ m b o l
n
c ta đang và s ph i đ i m t
ng th c cho l
t ng v a ph i đ m b o nâng cao giá tr gia t ng tr
ng dân s ngày càng gia
c s c ép c a s c nh tranh trên th
tr
ng trong đi u ki n có ít đ t và ít n
đ
c các r i ro đó, Chính ph Vi t Nam đƣ và đang đ ra nhi u chính sách tái c c u
n n kinh t . Trong đó,
c h n do tác đ ng c a B KH. Nh n th c
án Tái c c u ngành nông nghi p; Tái c c u ngành th y l i;
Nâng cao hi u qu qu n lý khai thác cơng trình th y l i hi n có, v.v. đ u đ t ra m c
tiêu c b n là nâng cao giá tr gia t ng và phát tri n b n v ng d a trên c s phát tri n
1
s n xu t quy mô l n, đ y m nh áp d ng Khoa h c công ngh nh m t ng n ng su t,
ch t l
ng, gi m giá thành và thích ng v i B KH.
Ch tr
ng Tái c c u Nông nghi p đƣ t o đi m nh n cho nâng cao n ng su t nông
nghi p trong b i c nh khan hi m n
c ngày càng gia t ng, do v y, c i thi n tính linh
ho t c a ngu n cung c p đ khuy n khích đa d ng hóa cây tr ng, nh m gi m di n tích
lúa và các lo i cây tr ng s d ng nhi u n
tr kinh t cao, tiêu th ít n
c; t ng di n tích các lo i cây tr ng có giá
c chính là đ th c hi n ch tr
ng Tái c c u ngành nông
nghi p trong đi u ki n B KH.
tài “Nghiên c u s d ng n
ti n hành đáp ng ch tr
l c lên ngu n n
ct
cl đ t
i cho m t s cây tr ng c n ven bi n” đ
ng t ng thêm ngu n c p n
i truy n th ng, đáp ng ch tr
c
c truy n th ng, làm gi m áp
ng tái c c u ngành thu l i.
2. ụ ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
- V m t khoa h c, lu n án góp ph n làm rõ c s khoa h c c a vi c s d ng n
nhi m m n đ t
i cho cây ngô và cây đ u t
ng b ng k thu t t
i nh gi t
c
vùng
đ t phù sa sông bi n huy n Kim S n t nh Ninh Bình.
- V m t th c ti n, đ tài nghiên c u có ý ngh a l n khi đ xu t kh n ng s d ng
ngu n n
c nhi m m n đ t
Ninh Bình.
i cho cây ngơ và cây đ u t
tài là ti n đ cho nh ng nghiên c u t
ng t i huy n Kim S n t nh
in
c nhi m m n
vùng khí
h u ven bi n khác c a Vi t Nam và v i các lo i cây khác nhau, n i tài nguyên n
ng t th
ng r t h n ch .
- Lu n án góp ph n đ nh h
ng cho vi c s d ng n
trong s n xu t nông nghi p b n v ng
n
c
c nhi m m n m t cách thích h p
Vi t Nam. Góp ph n làm gi m áp l c ngu n
c ng t trong b i c nh bi n đ i khí h u và n
c bi n dâng.
3. M c tiêu nghiên c u
Xác đ nh c s khoa h c c a t
đ n sinh tr
in
c nhi m m n b ng ph
ng, n ng su t c a cây ngô, cây đ u t
ng pháp t
ng và tính ch t lý, hóa h c c a đ t
t i huy n Kim S n t nh Ninh Bình.
- ánh giá kh n ng s d ng n
c nhi m m n đ t
2
i nh gi t
i cho cây tr ng.
4.
it
ng nghiên c u
- Nghiên c u nh h
nh gi t đ t
ng c a vi c s d ng n
i cho cây đ u t
ng pháp t
ng T84 và cây ngô LVN10, đây là hai lo i cây l
th c và th c ph m đang và s đ
-
c nhi m m n b ng ph
c tr ng khá ph bi n
i
ng
vùng đ ng b ng B c B .
t canh tác khu thí nghi m là đ t cát pha đ n th t nh thu c vùng ven bi n c a châu
th sơng H ng.
t thí nghi m là lo i đ t canh tác khá ph bi n
vùng ven bi n c a
châu th sông H ng, ven bi n duyên h i mi n trung Vi t Nam.
-
m nc an
ct
i thí nghi m g m 3 m c: ≤ 1ề (đ t tiêu chu n n
và 3ề là đ m n l n g p đôi và g p ba tiêu chu n n
sông V c, đ m n c a n
ct
iđ
ct
i. Ngu n n
ct
cđ
i), 2 ề
cl yt
c x lý đ t yêu c u nghiên c u b ng nguyên lý
pha loƣng hay b sung mu i.
- K thu t t
i áp d ng trong thí nghi m là k thu t t
i nh gi t.
5. Ph m vi nghiên c u
- Ch n vùng thí nghi m là vùng ven bi n B c B và B c Trung B thu c vùng khí h u
nhi t đ i gió mùa. C th , đ tài thí nghi m t i xƣ Kim Chính, huy n Kim S n, t nh
Ninh Bình có v trí n m gi a B c B và B c Trung B .
- Nghiên c u t
đ
in
c nhi m m n cho cây đ u t
ng
T84 và cây ngô LVN10 đang
c tr ng ph bi n trên đ t phù sa trung tính vùng ven bi n.
- Nghiên c u đ
c ti n hành trong 6 v (2 v xuân, 2 v mùa và 2 v đông) c a n m
2012 và 2013. Tuy nhiên, do hai v mùa có m a nhi u, g n nh không ph i t
trong v mùa vi c t
in
i nên
c nhi m m n là không x y ra.
6. N i dung nghiên c u
- Xác đ nh m i quan h đ m n c a n
cây đ u t
ng khi áp d ng k thu t t
- Xác đ nh nh h
ng c a s d ng n
ct
i đ n sinh tr
ng và n ng su t cây ngô và
i nh gi t.
c nhi m m n đ t
i đ n tính ch t lý hóa h c
c a đ t.
-
ánh giá kh n ng s d ng n
ngu n n
c ng t h n ch và n
c nhi m m n đ t
i cho cây tr ng
c nhi m m n phong phú.
3
nh ng n i
7. Ph
Ph
ng pháp nghiên c u
ng pháp nghiên c u c a lu n án là ph
đ ng ru ng và ph
ng pháp k th a, ph
ng pháp thí nghi m
ng pháp phân tích th ng kê.
Các b trí thí nghi m, quan tr c thí nghi m đ
c th c hi n theo các quy đ nh hi n
hành.
8. Nh ng đóng góp m i c a lu n án
1. Có th dùng n
ph
ng pháp t
c nhi m m n v i đ m n 2ề (ECiw = 2,8dS/m) đ t
i nh gi t mà không làm nh h
su t c a cây ngô LVN10 và cây đ u t
ng
ng đáng k đ n sinh tr
T84
i b ng
ng, n ng
đ t phù sa sông bi n huy n Kim
S n, t nh Ninh Bình.
2. T i các vùng ven bi n B c B , B c Trung B và h i đ o, trong đi u ki n b t kh
kháng có th dùng n
c có đ m n 3ề (ECiw = 4,3 dS/m) đ t
nh gi t cho cây ngô LVN10 và cây đ u t
10%, đ u t
ng gi m < 7% so v i t
in
ng
i b ng ph
T84. Khi đó n ng su t ngơ gi m <
c ng t.
9. C u trúc lu n án
Lu n án bao g m: M đ u;
Ch
ng 1. T ng quanv nghiên c u s d ng n
Ch
ng 2: Ph
Ch
ng 3: Các k t qu nghiên c u và th o lu n
ng pháp nghiên c u
K t lu n và ki n ngh ;
Danh m c các cơng trình đƣ cơng b ;
Tài li u tham kh o và Ph l c
4
ng pháp
c nhi m m n đ t
i
CH
NG 1
NHI M M N
T NG QUAN V
T
I
c đi m ngu n n
1.1
c ven bi n th
v i ngu n n
m n cao (n
n
D NG N
C
c khu v c ven bi n
1.1.1 Thành ph n v t ch t ngu n n
Ngu n n
NGHIÊN C U S
c ven bi n
ng có s pha tr n gi a n
c trong n i đ a, ngu n n
c
c bi n và n
c sơng. Do đó, so
khu v c này có đ c đi m c b n là đ
c l ). M c đ xâm nh p m n ph thu c vào các y u t chính là: đ m n
c bi n, đ l n c a thu tri u, l u l
ng n
c ng t t th
ng l u, l u l
ng thơng
c sơng, ngồi s khác nhau chính v đ m n (hàm l
ng mu i
nhau gi a các sơng.
Gi a n
c bi n và n
NaCl) cịn có nh ng khác bi t l n v hàm l
th y
ng các nguyên t hóa h c khác và có th
b ng 1.1.
Theo quy lu t, nh ng nguyên t có nhi u trong đ t thì có ít trong n
c bi n và ng
c
l i. Nh ng nguyên t có nhi u trong n
c bi n nh Na, Cl, F,ầ là nh ng nguyên t d
b r a trôi. L
c bi n cao h n nhi u l n so v i n
ng Na+ và Cl- trong n
đó là y u t chính khơng th s d ng n
c bi n đ t
c sông và
i cho cây tr ng thu c nhóm cây
khơng ch u m n. Trong khi đó, nhóm cây ch u m n nh sú, v t l i phát tri n bình
th
ng
K t qu
n
n
c bi n.
b ng 1.1 cho th y, tuy có ch a đ c t (ch y u là NaCl) đ i v i cây, nh ng
c bi n còn ch a nhi u ch t dinh d
ng mà n
(B), Molipden (Mo), Iot có r t nhi u trong n
và k c trong đ t c ng th
c sơng th
ng có r t ít. Thí d : Bo
c bi n, trong khi đó
ng thi u các ngun t này.
n
c sơng có ít
ây là nh ng nguyên t dinh
d
ng vi l
ng h t s c quan tr ng đ i v i th c v t. Hai nguyên t Bo và Molipden
th
ng thi u trong đ t, đ c bi t là các lo i đ t n m sâu trong n i đ a. Molipden là
nguyên t h t s c quan tr ng đ i v i quá trình c đ nh Nit phân t c a vi khu n s ng
c ng sinh (Rhizobium) v i cây h đ u. Thi u nguyên t này ho t đ ng c a Rhizobium
gi m, c ch c đ nh Nit phân t b
nh h
ng và qua đó cây h đ u phát tri n kém.
Bo là nguyên t c n thi t cho s ra hoa k t qu cu cây tr ng.
t i sao cây đ u, l c vùng ven bi n có n ng su t cao.
5
i u này c ng lý gi i,
Nh v y, d
i góc đ là ngu n n
ct
i cho cây tr ng, ngu n n
c nhi m m n
vùng ven bi n có hai đ c đi m chính là có ch a đ c t NaCl và giàu các nguyên t
dinh d
ng vi l
ng c n thi t cho cây tr ng, nh t là cây đ u, l c nh Bo, Mo và I. Bên
c nh các y u t b t l i là n ng đ mu i cao, n
c nhi m m n l i có nhi u nguyên t
có l i cho cây tr ng mà n
ây là u th c a ngu n n
m nc nđ
ng trung bình c a các nguyên t vi l
bi n và n c sông
HƠm l
D ng t n t i chính
N
-
B(OH)3,B(OH) 4
4,61.10
N
NO3-
430
-
F
P
F
Al(OH)3,Al(OH)4
-
HPO42-,Na HPO4,MgHPO4,PO43-
ng hịa tan trong n
ng trung bình(µg/l)
c bi n
B
Al
3
N
c sơng
18
1333
5,3
0,3
50
62
115
Ti
TiO(OH)42-
0,007
10
V
H2VO4-,HVO42-
1,78
0,8
Cr
CrO42-,NaCrO4-,Cr(OH)2+
0,2
1
Mn
Mn2+,MnCl+
0,02
8,2
2+
+
Fe
Fe ,FeCl ,Fe(OH)3
0,03
50
Co
Co2+,CoCl+
0,002
0,2
0,49
0,5
0,15
1,5
Ni
Cu
2+
+
Ni ,NiCl ,NiCO3
CuCO3,Cu(CO3)22,Cu(OH)+
Zn
Zn2+,ZnCl+,ZnSO4
0,38
30
As
As(OH)3,As(OH)4-
1,23
1,7
11
0,5
0,023
0,3
0,067
0,02
59,5
0,05
0,3
0,035
15
60
2-
Mo
MoO4
Ag
AgCl
Cd
I
Cs
Ba
c nhi m
c nghiên c u đ phát huy s d ng, đ c bi t trong s n xu t nông nghi p.
B ng 1.1 Hàm l
Nguyên t
c sông khơng có.
+
CdCl ,CdCl2
IO3
Cs
2+
-
+
Ba ,BaCl
+
(
ng Trung Thu n, 2005)
6
c
1.1.2 Phân lo i n
cm n
Kh n ng thích h p đ t
ic an
cây tr ng, khí h u, đ t đai, ph
đ m nc an
c m n ph thu c vào các đi u ki n s d ng nh
ng pháp t
i và bi n pháp qu n lý.
c thì vi c đ a ra m t s đ phân lo i r t có ý ngh a th c ti n. B ng 1.1
đ a ra m t s đ phân lo i theo t ng n ng đ mu i.
tr ng th
ng gi i h n vi c dùng n
m n m i có th cho n ng su t khi t
d n đi n c a n
ct
i th
c
i b ng n
ng dùng ít khi v
d n đi n
ó là y u t ch t l
c có đ d n đi n v
t quá 10dS/m.
t quá 2dS/m.
cm n
N ng đ mu i
Lo i n
(dS/m)
(mg/l)
Không m n
<0,7
<500
Nu c u ng và n
H im n
0,7-2
500-1500
N
2-10
1500-7000
M n nhi u
10-25
7000-15000
R tm n
25-45
15000-35000
>45
>35000
M n v a (n
N
cl )
c mu i
ng quan
c m n vào vi c tr ng tr t. Ch nh ng cây r t ch u
B ng 1.1 Phân lo i n
Lo i n
xác đ nh m c
N
N
ct
c
ct
i
c c a sông và n
c tiêu th c p và n
N
i
c ng m
c ng m
c ng m r t m n
N
c bi n
(Ngu n: FAO Irrigation and Drainage Paper 48)
m nn
c bi n ven b n
c ta n m
m c 12ề đ n 35ề.
g n b , hàm l
mu i có th cao tu thu c vào s xáo tr n c a gió, thu tri u và đ sâu c a n
s pha tr n c a n
c ng t đ ra t các con sơng thì n
ng
c . Khi
c bi n nh t h n m t cách đáng
k .
N
c l v i đ m n t 1ề đ n 10ề là k t qu pha tr n n
N
c l th
n
c hố th ch.
ng xu t hi n
1.1.3 Tình hình s d ng n
c bi n v i n
các vùng c a sông ho c xu t hi n trong các t ng ng m
c nhi m m n đ t
i trên th gi i và Vi t Nam
Trên th gi i, đƣ có b ng ch ng minh ho kh n ng có th dùng n
đƣ ch ng minh n
c ng t.
cm nđ t
c m n c ng là m t ngu n tài nguyên, th c t nhi u lo i n
m n còn cao h n nhi u so v i n
c th
ng đ
7
i. H
c có đ
c x p vào lo i “không dùng đ t
i
đ
c” v n có th dùng đ t
i có hi u qu , đ tr ng các lo i cây đ
c ch n l c trong
nh ng đi u ki n thích h p.
1.1.3.1 Hoa Kì
Hoa Kì là n
c đƣ dùng thành công n
cm nđ t
i
nhi u vùng thu c mi n Tây
nam bao g m thung l ng sông Arkansas bang Colorado, bang Arizona, bang New
Mexico và phía Tây bang Texas [1].
Trong thung l ng Pecos c a bang Tây Texas n
mu i tan kho ng 2500 mg/l, trong khi lo i n
nh t là c ng đ n 6000 mg/l), đƣ đ
c ng m trung bình có t ng l
ng
c có n ng đ mu i tan cao h n nhi u (ít
c s d ng thành cơng đ t
ha đ t trong ba th p k nay [2][3]. Trong thung l ng này, l
i cho kho ng 81000
ng m a ch a đ n 300mm,
trong đó ph n l n là m a rào không đ n 25 mm. Các cây tr ng ch y u bao g m bơng,
cây có h t nh , lúa mi n l y h t và c .
đ
ng l
t thu c lo i cacbonat (pH 7,5 đ n 8,3) v i
ng CaCO3 n m trong kho ng t 20 đ n 30%, nghèo ch t h u c và k t c u
m n. Thành ph n c gi i bi n đ ng t th t pha limôn đ n th t n ng pha limôn. T c đ
th m trung bình kho ng 0,5 cm m i gi . H th ng thoát n
ng m th
ng là d
- Bông th
t
ng đ
c n i b là t t, m c n
c
i 3 m.
ct
i b ng n
c có ch a th ch cao, EC lên đ n 8dS/m, b ng cách
i rƣnh, cách hàng, gieo tr ng hàng kép trên lu ng r ng và hàng đ n trên lu ng h p
r i “ph t” đ nh lu ng đ lo i b váng mu i tr
c khi cây ngoi lên kh i m t đ t. T
phun m a cho bơng vào ban đêm hay vào lúc hồng hôn b ng n
5dS/m. Cây c làm th c n gia súc khác, t
in
i
c có đ d n đi n đ n
c có đ d n đi n t 3 - 5dS/m n ng
su t gi m không đáng k ; cà chua c ng v y.
Theo truy n th ng, h u h t các lo i cây tr ng ngoài đ ng vùng Vi n Tây Texas đƣ
đ
ct
i b ng các ph
ng pháp t
i rƣnh. Khi t
in
c m n vào m i rƣnh thì
đ nh
lu ng có n ng đ mu i cao nh t còn trong lòng rƣnh n ng đ mu i l i th p nh t. Vi c
tích lu mu i trong lu ng th
ng làm ch t cây con ho c gi m s c n y m m.
vi c tích lu mu i nh v y đ n m c th p nh t vùng Trans-Pecos th
pháp t
i cách rƣnh. Theo h th ng này, mu i đ
n
qu n Hudspeth là n i đ m n n
c.
ct
8
gi m
ng dùng ph
c "đ y" v phía rƣnh khơng t
i khá cao, ph
ng pháp này th
ng
i
ng
đ
c áp d ng cho m t hay hai l n t
tránh mu i th a tích lu d
i đ u tiên, sau đó các lu ng đ u đ
i các rƣnh khô. G t đ nh lu ng tr
iđ
c khi h t m c đ tránh
tác h i c a váng mu i đ n vi c m c cây con là bi n pháp th
ng đ
thung l ng El Paso. Bi n pháp này c ng dùng đ phá váng, th
thành ph n c gi i n ng (nhi u sét) sau khi m a ho c t
ct
c th c hi n t i
ng x y ra
đ t có
i phun m a quá đ m. Bi n
pháp này t t đ i v i vi c tr ng bông và tr ng t cay song l i không t t đ i v i cây
gieo h t nông, n y m m và m c nhanh nh cây rau di p.
C y hàng kép trên lu ng ph ng là bi n pháp k thu t th c thi cho vi c tr ng rau di p,
hành và đôi khi cho vi c tr ng Bông. H t đ
c gieo
mép lu ng là n i mu i tích lu
ít nh t. Bơng m c và cho n ng su t r t t t khi dùng ph
ng pháp này v i n
EC đ n 5,4 dS/m. Gieo h t vào rƣnh
đó có đ m n th p h n. Song
t thì có l i vì
ct
i có
bi n pháp này c ng có đi u l i b t c p h i, vì đ t trong rƣnh d đóng váng và l nh h n;
cây d b b nh và c d i l n át m nh h n. Do v y, bi n pháp này ch th c hi n
c c m n đ tr ng m t s c ch n th gia súc. Bi n pháp t
i phun m a áp d ng
vùng Trans Pecos ch y u cho cây c ch n th gia súc. Khi đ m n c a n
thì đơi khi ph i tính đ n c tác h i c a mu i gây ra cho tán cây.
khi có hi n t
ng cháy mép lá đ i v i c khi t
ban ngày b ng n
ct
i cao,
vùng Dell City đôi
i phun m a b ng n
3-5 dS/m, dù ch a th y nói đ n vi c gi m n ng su t. Khi t
đ t
c có EC lên đ n
i phun m a cho bông vào
c m n có EC 4dS/m thì làm n ng su t bơng s gi m 15%. Lá b
cháy nghiêm tr ng và n ng su t r t th p n u t
dS/m vào ban ngày. Nh ng trong c hai tr
i phun m a b ng n
ng h p, n u t
in
c m n có EC 5,0
c y vào ban đêm thì
n ng su t gi m khơng đáng k .
H th ng t
tránh đ
i nh gi t hi n nay đƣ khá ph bi n trong vùng, vì t
c h i lá khi dùng n
cm nđ t
i mà l i khơng lƣng phí n
T
i b ng h th ng này n ng su t bông b ng ho c cao h n t
th
ng - t
i rƣnh - ngay c khi dùng n
i b ng h th ng này
c vì gió t t.
i theo ki u thơng
c có đ m n EC đ n 8 dS/m.
Tóm l i, kinh nghi m mi n Vi n Tây Texas cho th y các cây tr ng thích h p v n có
th cho n ng su t cao khi t
b ng ph
i b ng n
c m n (đ n kho ng EC = 8 dS/m) n u t
ng pháp h p lý.
9
i
1.1.3.2 Israel
Israel là n i dùng nhi u n
c m n cho vi c t
i [4].
m n n m trong kho ng EC: 2 -8 dS/m (t ng l
mg/l). B c thoát h i n
i b ph n n
c ng m có đ
ng mu i tan kho ng 1200 đ n 5600
c trung bình hàng n m là kho ng 20000 m3/ha. Trên m t n a
đ tn
c có l
ng m a trung bình hàng n m trên 200 mm cịn vùng nơng nghi p ch
y ul
ng m a trung bình h ng n m kho ng 500mm (vùng duyên h i có l
trung bình n m đ t 600 mm), ch y u m a r i trong mùa đông. H u h t t
phun m a ho c t
i nh gi t.
t nói chung th m n
đ a vào qua h th ng chuy n t i qu c gia nên đ
tr ng đ
ct
cm nđ
c
c khi dùng. Cây
đ t có thành ph n c gi i t nh đ n trung bình có
c có b t k đ m n nào t
có thành ph n c gi i n ng có th t
có tiêu n
c hồ loƣng tr
i theo ki u
i theo ki u phun m a nên m t s cây m c khó kh n do đ t b đóng
váng. Theo ki n ngh c a Israel
th dùng n
c và tiêu t t. N
ng m a
c nhân t o (đ i v i n
vùng Nahal Oz c a Israel ng
i cho các cây thu c lo i ch u m n; còn
i b ng n
đ t
c có EC lên đ n 3,5 đ n 5,5 dS/m n u
c nh v y ng
i ta khuyên nên bón th ch cao).
i ta tr ng bơng có lƣi khi dùng n
c ng m m n có EC
đ t 5dS/m và SAR đ t 26, mi n là đ t sét pha limon h ng n m đ
c x lý b ng th ch
cao và dùng n
đ
c c a h th ng chuy n t i qu c gia (th
m đ ng ru ng đ n đ sâu 150-180cm tr
ng là trong mùa đông) đ gi
c khi gieo c y[5].
1.1.3.3 Tunisia
Tunisia, n
t
c sơng Medjerda m n (EC trung bình hàng n m là 3,0 dS/m) đ
i có k t qu cho chà là, lúa mi n, đ i m ch, c và Artiso.
c dùng
t thu c lo i đ t
cacbonat (đ n 35% CaCO3) sét n ng, t c đ th m ch m, đ c bi t là sau m a trong
mùa đông. Vào v gieo khi đ t khô b n t n m nh (v t n t r ng đ n 5cm) khi n cho
l nt
i đ u tiên n
c ng m xu ng đ t nhanh chóng. M a mùa đơng làm cho mu i b
r a trôi, nh ng ch xu ng sâu đ n kho ng 15cm. Tuy nhiên, n u t
các lo i cây thích h p, thì
Tunisia n
c m n nh v y v n dùng t
i đúng lúc và tr ng
i có k t qu ngay
trên các lo i đ t khó th m đó [6][7].
N m 1962, Chính ph Tunisia đƣ thành l p m t Trung tâm nghiên c u S d ng ngu n
n
cm nđ t
i (CRUESI), v i s h tr c a Qu đ c bi t c a Liên Hi p Qu c và t
ch c UNESCO. N m 1969 các t ch c này đƣ trình bày nh ng nh n xét c a mình qua
10
m t báo cáo k thu t (UNESCO/UNDP 1970). Công trình này đ
c th c hi n
quy
mơ c a s n xu t hàng hố đ tìm hi u cây tr ng s cho n ng su t th nào v i các cách
t
i khác nhau (h u h t là các ph
nghi m đ
ng pháp t
i m t) khi dùng n
c m n. Tr m thí
c ch n là n i đ i di n cho nhi u t h p đ t đai, khí h u và thành ph n
n
ct
i ph bi n
Tunisia. Thành ph n c gi i đ t bi n đ ng t nh đ n n ng, n
t
i có đ m n v i t ng l
ng mu i tan đi n đ ng t 2000 đ n 6500 mg/l và l
m a thay đ i t 90 đ n 420mm. Tr s SAR c a n
c th p (th
ng d
c
ng
i 10) và khơng
có v n đ v Bo. Sau đây là m t b n tóm t t các k t lu n báo cáo c a nhóm nghiên c u
này.
T l và thành ph n hóa h c c a đ t đ
t
i, tu
nh h
tr ng. Có th
i tr nên n đ nh sau kho ng b n n m
ng c a luân canh cây tr ng khác nhau. V n đ đ ki m khơng quan
khai thác có hi u qu m a đ r a b ng cách gi cho đ t có t l n
cao đ n t n tr
l
ct
c khi m a (c n th y r ng
vùng duyên h i Tunisia l
ng m a cao h n
ng m a đi n hình cho ph n l n các vùng bán khô h n; h n n a h u h t l
xu t hi n cùng v i các tr n bƣo t
c an
ct
ng m a
ng đ i m nh trong các tháng mùa đông).
i không ph i là rào c n không th v
c
m n
t qua.
Quá trình n y m m, đ c bi t là giai đo n ngoi lên kh i m t đ t là r t quan tr ng cho s
thành công c a vi c gieo tr ng, m t đ cây là v n đ m u ch t. Các đi u ki n v t lý
c a l p b m t đ t có m t nh h
ng l n đ n vi c m c c a cây và ph
và làm đ t canh tác là r t có nh h
ng n
ct
i quá nhi u, khi t
Nh ng cơng trình nghiên c u
bi n pháp canh tác, ph
kh ng ch đ
1.1.3.4
n
thoáng c a đ t kém là m t v n đ l n khi
i b ng n
c m n càng ph i nh n m nh đi m đó.
Tunisia này nh n m nh s c n thi t ph i chú ý đ n
ng pháp t
i tiêu,ầ ngoài b n thân đ m n, t c là c n ph i
c các y u t đó n u mu n dùng n
c m n có k t qu .
n
, Gupta và Pahwa (1981) đƣ tóm t t nhi u cơng trình nghiên c u và kinh
nghi m trong nh ng n m 1980 [1]. Ng
đ t
i
ng trong v n đ đ m b o đ n m t đ song l i r t ít
s chú ý so v i đ m n trong qu n lý.
l
ng pháp t
i ta nh n xét r ng có th dùng n
cr tm n
i cho nh ng vùng này mà khơng làm cho đ m n có th t ng lên sau này, vì
11
đó
có hi n t
ng r a m n do m a theo th i v khá m nh [9][10][11][12].
th y ti m n ng c a vi c s d ng n
c khá m n đ t
i
khu v c có l
i u này cho
ng m a đ đ
ng n đ m n trong đ t t ng cao theo th i gian.
M t cu c kh o sát trên đ ng ru ng đ
c ti n hành trong th i gian 1983-1985 cho th y
vi c s d ng r ng rƣi (k t kho ng n m 1975) n
dS/m đ t
i tiêu trong 9 qu n c a bang Haryana,
n
cm nđ t
t
i ho c t
i, 5 qu n còn l i thì dùng n
i xen k v i n
c kênh. L
trong kho ng 300 và 110mm.
n
c ng m m n nơng có EC lên đ n 8
n
[13]. B n qu n dùng toàn
c m n tr n v i n
c ng t trong kênh
ng m a trung bình trong các vùng này n m
t ch y u có thành ph n c gi i th t pha cát. M c
c ng m nơng và có ng p l t sau m a.
Có m t vài gi ng có giá tr EC v
m c m n t i đa mà ng
t quá 7 dS/m, t đó cho th y m c này h u nh là
i nông dân ch p nh n đ dùng lâu dài. Vi c gi m n ng su t
đ n 30-40% nh ng nông dân vùng này ch p nh n đ
đ ng áng đ
c. Báo cáo khơng nói rõ k thu t
c s d ng trong vùng nên c ng không đánh giá đ
c các bi n pháp k
thu t c i ti n đ nâng cao n ng su t cây tr ng trong vùng. Hi n nhiên là ng
dùng n
c m n thành cơng, vì đó là ngu n n
n
c duy nh t, đ t
i ta đƣ
i cho nh ng qu n này
.
1.1.3.5 Ai C p
Ai C p là m t qu c gia g n nh quanh n m khô c n, nh ng tr n m a rào th nh tho ng
m i có
mi n B c khó có th làm b t k m t cây tr ng nông nghi p nào phát tri n.
Cho nên, nông nghi p ch y u trông vào n
mét kh i). Nhu c u t ng s n l
ng l
ct
i l y t sông Nile (m i n m 55,5 t
ng th c đ đáp ng vi c t ng tr
(2,7% m i n m), bu c Ai C p ph i s d ng m i ngu n n
ng m, n
c th i đ
c s lý) đ m r ng nông nghi p có t
Chính sách c a Chính ph Ai C p là s d ng n
nó đ
c pha tr n v i n
t o thành h n h p n
dùng đ t
c (nh n
in
ng đ
c tiêu, n
c
c [4].
c tiêu (đ m n đ n 4,5 dS/m) sau khi
c ng t sơng Nile (n u đ m n c a nó v
ct
ng dân s
ng v i đ m n 1,0 dS/m. L
t quá 1.0 dS/m) đ
ng n
c tiêu đ
c
i hi n nay lên đ n 4.7 t mét kh i m i n m và nó có th t ng lên 7 t mét
kh i m i n m vào n m 2020.
12
