MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN KIỂM TOÁN VÀ ĐỊNH GÍA VIỆT NAM

Luận văn tốt nghiệp
Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác lập kế
hoạch kiểm toán Báo cáo tài chính tại công ty cổ
phần kiểm toán và định gía Việt Nam
I.Một số đánh giá về công tác lập kế hoạch kiểm toán Báo cáo tài
chính tại công ty VAE
1.Ưu điểm
Trong xu thế hội nhập quốc tế, sự phát triển của mỗi quốc gia đều gắn liền
với quan hệ cộng đồng quốc tế và khu vực. Mỗi thay đổi về kinh tế, chính trị
trên trờng quốc tế đều ảnh hởng tới các quốc gia. Toàn cầu hoá và xu thế hội
nhập đã làm thay đổi cơ bản những diễn biến của nền kinh tế thế giới. Kiểm
toán đã trở thành một hoạt động không thể thiếu trong quá trình hội nhập. Là
một bộ phận của nền kinh tế, việc hình thành và phát triển dịch vụ kiểm toán là
cần thiết vì nó vừa mang tính tất yếu khách quan vừa là bộ phận cấu thành quan
trọng của hệ thống công cụ quản lý vĩ mô nền kinh tế tài chính và đóng vai trò
tích cực trong việc phát triển nền kinh tế xã hội tại Việt Nam. Sự ra đời của
công ty VAE đã góp phần đáp ứng đợc nhu cầu về kiểm toán trong tình hình
mới. Tuy nhiên kiểm toán là hoạt động còn khá mới mẻ tại Việt Nam nên còn
nhiều còn nhiều bất cập gây trở ngại không nhỏ đối với quá trình hội nhập quốc
tế và khu vực của kiểm toán Việt Nam. Trình độ năng lực, kinh nghiệm hành
nghề, năng lực quản lý của nhiều công ty kiểm toán Việt Nam còn hạn chế, các
loại hình dịch vụ còn đơn điệu cha đủ sức cạnh tranh với các công ty quốc tế.
Thêm vào đó, tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các công ty kiểm
toán trong nớc để tranh thủ khách hàng thông qua việc giảm thấp giá phí vẫn
còn tồn tại, chất lợng dịch vụ cha thực sự đáp ứng yêu cầu đòi hỏi, nhận thức
của xã hội về dịch vụ kiểm toán còn hạn chế, khuôn khổ pháp lý điều chỉnh
hoạt động này tuy đã đổi mới nhng cha đầy đủ và đồng bộ Tr ớc thực trạng đó
việc tìm ra một giải pháp hữu hiệu để phát triển dịch vụ kế toán-kiểm toán ở n-
ớc ta là một yêu cầu bức xúc. Công ty VAE cũng không nằm ngoài guồng quay
đó, công ty đã đặt ra cho mình những định hớng và nhiệm vụ mới, tìm cho mình
một lối đi riêng, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trờng, chuẩn bị hội nhập khu

vực và quốc tế.
1
Đoàn Thị Thu Hằng Kiểm toán 42B
Luận văn tốt nghiệp
Lập kế hoạch kiểm toán chu đáo
Các cuộc kiểm toán do công ty VAE thực hiện đều đợc lên kế hoạch chu
đáo đảm bảo thời gian, giá cả hợp lý và phải đợc Ban giám đốc phê duyệt. Công
việc kiểm toán luôn có sự hớng dẫn chu đáo, chỉ đạo và giám sát chặt chẽ ở mọi
cấp để đảm bảo rằng công việc do công ty tiến hành đạt đợc những chuẩn mực
chất lợng đề ra.
Một cuộc kiểm toán có hiệu quả thì phải đợc chuẩn bị và tiến hành đồng
bộ từ giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán đến giai đoạn kết thúc kiểm toán. Thực
hiện tốt giai đoạn lập kế hoạch là cơ sở quan trọng mang lại thành công cho
cuộc kiểm toán. Nhận thức đợc vấn đề nêu trên, công ty VAE rất quan tâm đến
giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, công việc thờng đợc giao cho những kiểm
toán viên có nhiều kinh nghiệm, hiểu biết về ngành nghề kinh doanh của khách
hàng. Công ty cũng đã xây dựng những phơng pháp để trợ giúp kiểm toán viên
trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí cho
cuộc kiểm toán.
Tiếp cận Báo cáo tài chính theo khoản mục
Trong hai cách để phân chia Báo cáo tài chính thành các phần hành kiểm
toán, công ty VAE đã lựa chọn phơng pháp kiểm toán Báo cáo tài chính theo
khoản mục. Cách tiếp cận này so với kiểm toán Báo cáo tài chính theo chu trình
đơn giản hơn trong việc nhận diện đối tợng kiểm toán. nếu đối tợng kiểm toán
trong kiểm toán Báo cáo tài chính theo chu trình liên quan đến nhiều khoản
mục khác nhau trong chu trình nghiệp vụ thì đối tợng của kiểm toán theo khoản
mục chỉ liên quan đến khoản mục đợc kiểm toán. Do kiểm toán viên dễ dàng
nhận diện đợc đối tợng kiểm toán nên việc thiết kế các thủ tục kiểm tra chi tiết
sẽ đơn giản hơn và dễ thực hiện hơn kiểm toán Báo cáo tài chính tài chính theo
chu trình. Mặt khác, việc phân công công việc đối với kiểm toán Báo cáo tài

chính theo khoản mục dễ dàng thực hiện do mỗi kiểm toán viên có thể kiểm
toán những khoản mục trong các chu trình khác nhau. Vì vậy, sẽ tiết kiệm thời
gian cho công ty kiểm toán khi họ gặp phải sức ép về thời gian từ phía khách
hàng.
Về việc lập kế hoạch kiểm toán tổng thể của công ty VAE đã đáp ứng đợc
yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 300- Lập kế hoạch kiểm toán.
Công ty VAE đã tiến hành đầy đủ các bớc cần thiết trong giai đoạn lập kế hoạch
kiểm toán tổng thể nh: Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng, soát xét
2
Đoàn Thị Thu Hằng Kiểm toán 42B
Luận văn tốt nghiệp
hệ thống kế toán và kiểm soát nội bộ, phân tích sơ bộ Báo cáo tài chính, dánh
giá rủi ro và trọng yếu. Kế hoạch kiểm toán cũng đã đa ra đợc nội dung, lịch
trình và phạm vi của cuộc kiểm toán cũng nh sự phân công công việc giữa các
kiểm toán viên và phối hợp sự chỉ đạo, hớng dẫn của Ban giám đốc.
Chủ động gửi th chào hàng
Cũng trong giai đoạn này công ty rất tích cực tìm kiếm mở rộng thị trờng
của mình bằng cách chủ động gửi Th chào hàng đến các khách hàng tiềm năng.
Bởi vì trong điều kiện hiện nay khi mà khách hàng cha có nhiều hiểu biết về
dịch vụ kiểm toán cũng nh các công ty cung cấp dịch vụ này thì việc gửi th chào
hàng sẽ cung cấp cho họ những thông tin về các loại hình dịch vụ, kết quả mà
cuộc kiểm toán sẽ đem lại cũng nh quyền lợi mà họ nhận đợc. Từ đó các khách
hàng mới có cơ sở so sánh để đa ra quyết định của mình. Đồng thời Th chào
hàng cũng giúp cho công ty VAE tránh đợc những bất đồng với khách hàng
trong việc thoả thuận các điều khoản của hợp đồng kiểm toán.
Hợp đồng kiểm toán
Hợp đồng kiểm toán giữa công ty VAE và khách hàng đã đợc lập đúng
theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 210, Hợp đồng kiểm toán. Hiện nay các
công ty kiểm toán có thể ký hợp đồng kiểm toán trớc khi lập kế hoạch hoặc lập
kế hoạch rồi mới ký hợp đồng kiểm toán. Cách thứ hai thể hiện sự thận trọng

hơn nhng đòi hỏi phải có sự đầu t về thời gian và chi phí trớc khi ký hợp đồng
kiểm toán. Công ty VAE đã kết hợp cả hai cách thức trên trong việc ký hợp
đồng kiểm toán nhằm giảm chi phí mà vẫn đảm bảo nguyên tắc thận trọng nghề
nghiệp bằng cách công ty và khách hàng sẽ có một cuộc họp trớc khi ký hợp
đồng kiểm toán nhằm đi đến những thoả thuận về các vấn đề chung mà hai bên
cùng quan tâm nh: Thời gian, phạm vi và giá phí của cuộc kiểm toán, dịch vụ
mà khách hàng yêu cầu, lựa chọn nhóm kiểm toán viên Cách này giúp công ty
VAE tiết kiệm chi phí và dễ dàng đi đến thoả thuận với khách hàng khi ký kết
hợp đồng kiểm toán.
Soát xét hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ
Công việc soát xét hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ đã đợc
công ty tập hợp thành một chơng trình riêng, điều này hỗ trợ rất nhiều cho các
kiểm toán viên trong quá trình tìm hiểu hệ thống kế toán và kiểm soát nội bộ
của công ty khách hàng. Công việc này thờng đợc giao cho các kiểm toán viên
có nhiều kinh nghiệm đảm nhiệm. Cùng với việc tìm hiểu các yếu tố của hệ
3
Đoàn Thị Thu Hằng Kiểm toán 42B
Luận văn tốt nghiệp
thống kế toán, kiểm toán viên cũng thực hiện việc đánh giá các yếu tố khác của
hệ thống kiểm soát nội bộ nh môi trờng kiểm soát, các thủ tục kiểm soát và
kiểm toán nội bộ của đơn vị. Điều này giúp kiểm toán viên hiểu đợc việc thiết
kế và thực hiện hệ thống kế toán và kiểm soát nội bộ của công ty khách hàng.
Từ đó, giúp kiểm toán viên xác định đợc phạm vi kiểm toán cần thiết đối với
những sai sót trọng yếu có thể tồn tại trong Báo cáo tài chính và xem xét những
yều tố có khả năng gây ra sai sót trọng yếu cũng nh xây dựng các thủ tục kiểm
toán thích hợp cho công ty khách hàng.
Phân tích sơ bộ Báo cáo tài chính
Công ty VAE đã thực hiện việc phân tích sơ bộ Báo cáo tài chính đối với
các khoản mục trên Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả kinh doanh. Việc
phân tích sơ bộ Báo cáo tài chính giúp cho kiểm toán viên có đợc những đánh

giá về sự biến động của các chỉ tiêu liên quan đến các khoản mục đợc kiểm toán
nh biến động số d trên các tài khoản qua các năm, tỷ lệ số d tài khoản trên một
số chỉ tiêu đánh giá về tình hình tài chính của doanh nghiệp Từ đó, giúp kiểm
toán viên có những nhận định về các gian lận và sai sót. Các nguyên nhân dự
tính này sẽ giúp kiểm toán viên đi đúng hớng trong việc tìm ra các sai sót trên
Báo cáo tài chính đồng thời giúp kiểm toán viên giảm bớt đợc các thử nghiệm
chi tiết ở mức cần thiết.
Đánh giá tính hoạt động của công ty khách hàng
Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, công ty VAE cũng tiến hành đánh
giá sơ bộ về tính hoạt động liên tục của công ty khách hàng. Công ty đã xây
dựng hệ thống các chỉ tiêu đánh giá tính hoạt động liên tục của công ty khách
hàng đầy đủ và khá phù hợp với tình hình thực tế của các doanh nghiệp Việt
Nam. Việc đánh giá này giúp cho công ty VAE tránh đợc những rủi ro trong
quá trình thực hiện kiểm toán, phát hiện những khoản mục có tính rủi ro cao từ
đó đề ra các phơng pháp kiểm toán thích hợp. Việc đánh giá tính liên tục hoạt
động này cũng đợc công ty VAE thực hiện ở giai đoạn sau kiểm toán để nắm
bắt đợc tình hình hoạt động của khách hàng phát sinh sau ngày kết thúc kiểm
toán mà có ảnh hởng trọng yếu đến Báo cáo tài chính.
Đội ngũ kiểm toán viên có năng lực, trình độ
Tại công ty VAE đội ngũ kiểm toán viên đều đợc lựa chọn phù hợp với
mỗi cuộc kiểm toán. Số lợng kiểm toán viên đợc lựa chọn theo yêu cầu về khối
lợng công việc phải hoàn thành trong một giới hạn về thời gian. Các kiểm toán
4
Đoàn Thị Thu Hằng Kiểm toán 42B
Luận văn tốt nghiệp
viên đợc lựa chọn đều là những ngời có khả năng và trình độ chuyên môn, có
am hiểu về lĩnh vực hoạt động kinh doanh của công ty khách hàng. Đồng thời
mỗi cuộc kiểm toán đều có sự hớng dẫn chỉ đạo trực tiếp từ Ban Giám đốc công
ty đảm bảo chất lợng và hiệu quả cho mỗi cuộc kiểm toán.
Chơng trình kiểm toán

Các chơng trình kiểm toán của công ty VAE đợc thiết kế cụ thể đối với
từng khoản mục trên Báo cáo tài chính đảm bảo đợc các mục tiêu đề ra cho mỗi
khoản mục về việc đánh giá các rủi ro, sai sót có thể có trên mỗi khoản mục đợc
kiểm toán. Việc xác định các tài liệu mà khách hàng cần chuẩn bị, xác định các
mục tiêu kiểm toán đặc thù, phân tích sự biến động của các chỉ tiêu liên quan
đến các khoản mục kiểm toán giúp kiểm toán viên đánh giá rủi ro và hạn chế
phạm vi thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết.
Việc thiết kế các chơng trình kiểm toán đầy đủ và đồng bộ cho các khoản
mục kiểm toán giúp cho Ban giám đốc công ty sắp xếp một cách có kế hoạch
các công việc và bố trí nhân lực, hớng dẫn chi tiết cho các kiểm toán viên và trợ
lý kiểm toán trong quá trình thực hiện kiểm toán. Đồng thời thông qua chơng
trình kiểm toán, các kiểm toán viên có thể thực hiện công việc có hiệu quả hơn,
tiết kiệm thời gian, công sức của kiểm toán viên trong mỗi cuộc kiểm toán và là
căn cứ để trởng nhóm kiểm toán soát xét, đánh giá lại các công việc mà nhóm
kiểm toán đã thực hiện. Ngoài ra, chơng trình kiểm toán còn là bằng chứng để
chứng minh các thủ tục kiểm toán đã đợc thực hiện bằng việc ký tên của các
kiểm toán viên công ty VAE lên chơng trình kiểm toán gắn liền với các thủ tục
kiểm toán đã hoàn thành.
Thực tế thời gian hoạt động của công ty cho thấy thực hiện tốt giai đoạn
lập kế hoạch kiểm toán là một phần quan trọng giúp công ty hoàn thành tốt
công việc kiểm toán tại các công ty khách hàng đem lại uy tín cho công ty trên
thị trờng kiểm toán. Tuy nhiên, bên cạnh những u điểm đã đạt đợc trong giai
đoạn lập kế hoạch kiểm toán vẫn còn những tồn tại mà công ty cần khắc phục
để hoàn thiện hơn quá trình kiểm toán của mình.
2. Một số tồn tại cần khắc phục trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tại công
ty VAE
Bên cạnh những u điểm nổi bật của kiểm toán Báo cáo tài chính theo
khoản mục mà công ty đã chọn thì cách tiếp cận này vẫn còn những nhợc điểm
khó khắc phục. Cách phân chia này đơn giản nhng không hiệu quả do sự tách
5

Đoàn Thị Thu Hằng Kiểm toán 42B