Hoạt động dẫn chương trình thời sự truyền hình địa phương tây nam bộ (khảo sát đài PTTH cà mau, bạc liêu, hậu giang năm 2019)​

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------

LÂM THỊ KIỀU DIỄM

HOẠT ĐỘNG DẪN CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ
TRUYỀN HÌNH ĐỊA PHƢƠNG TÂY NAM BỘ
(Khảo sát Đài PTTH Cà Mau, Bạc Liêu, Hậu Giang năm 2019)

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ

Cà Mau – 2020


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------

LÂM THỊ KIỀU DIỄM

HOẠT ĐỘNG DẪN CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ
TRUYỀN HÌNH ĐỊA PHƢƠNG TÂY NAM BỘ
(Khảo sát Đài PTTH Cà Mau, Bạc Liêu, Hậu Giang năm 2019)

Luận văn Thạc sĩ
chuyên ngành: Báo chí học định hƣớng ứng dụng
Mã số: 8320101.01(UD)
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học

Chủ tịch hội đồng

`PGS.TS Đinh Thị Thu Hằng

PGS.TS Đinh Văn Hƣờng

Cà Mau – 2020


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan nội dung, kết quả nghiên cứu trong luận văn này là quá trình
nghiên cứu nghiêm túc của bản thân và chƣa từng công bố trên bất kì phƣơng tiện
truyền thơng nào.
Cà mau, ngày 28 tháng 6 năm 2019

LÂM THỊ KIỀU DIỄM


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn PGS, TS. Đinh thị Thu Hằng đã nhiệt tình giúp đỡ,
ln kĩ lƣỡng hƣớng dẫn từng chi tiết giúp đỡ tôi trong q trình thực hiện đề tài.
Tơi xin trân trọng cảm ơn các giảng viên ở Khoa Phát thanh – Truyền hình,
học viện Báo chí và Tun truyền đã truyền đạt cho tôi nhiều kiến thức quý báo và
phƣơng pháp nghiên cứu khoa học bổ ích
Tơi xin gửi lời cảm ơn đến Phòng Đào tạo sau đại học, Học viện Báo chí và
Tun truyền, các cán bộ phụ trách cơng tác giáo vụ đã giúp đỡ, tạo điều kiện để
chúng tôi hồn thành khóa học đúng tiến độ và chất lƣợng.
Nhân đây tôi cũng xin cảm ơn các thầy cô trong hội đồng chấm luận văn về
những ý kiến đóng góp q báu giúp tơi hồn chỉnh luận văn của mình.
Tơi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Đài Phát thanh - Truyền hình

các tỉnh: Cà Mau, Bạc Liêu và TP. Hậu Giang; các bạn đồng nghiệp đã nhiệt tình
giúp đỡ để tơi có thời gian học tập cũng nhƣ giúp tơi rất nhiều trong q trình khảo
sát, hồn thành luận văn.
Trong quá trình học tập và làm luận văn chắc chắn cịn rất nhiều sai sót; đồng
thời do trình độ lý luận và kinh nghiệm thực tiễn cịn nhiều hạn chế nên rất mong
đƣợc quý thầy cô thông cảm và có những ý kiến đóng góp để bản thân có đƣợc
những kinh nghiệm và thành cơng hơn trong cuộc sống.
Hà Nội, tháng 10 năm 2019
Tác giả luận văn

Lâm Thị Kiều Diễm


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................5
1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................5
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ....................................................................................7
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................9
4 . Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................10
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu............................................................11
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn ..................................................................................12
7. Kết cấu của đề tài ..................................................................................................13
Chƣơng 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG DẪN CHƢƠNG
TRÌNH THỜI SỰ TRUYỀN HÌNH ......................................................................14
1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài ................................................................14
1.1.1 Hoạt động dẫn chương trình:...........................................................................14
1.1.2 Chương trình thời sự truyền hình.....................................................................16
1.1.3 Hoạt động dẫn chương trình thời sự truyền hình ............................................19
1.2. Đặc điểm của chƣơng trình thời sự truyền hình ...........................................20
1.2.1 Là tập tập hợp của những tin tức thời sự mới nhất,nóng hổi nhất. ................21

1.2.2 Thể hiện tính chất trang trọng, nghiêm túc ......................................................21
1.2.3 Chương trình thời sự có nhịp độ nhanh, gấp gáp ............................................21
1.3 Vai trị và tiêu chí đánh giá hoạt động dẫn chương trình thời sự truyền hình. ...22
1.3.1 Vai trị của hoạt động dẫn dẫn chương trình thời sự truyền hình ...................22
1.3.2 Tiêu chí đánh giá hoạt động dẫn chương trình thời sự truyền hình ................26
1.3.2.1 Tiêu chí về nội dung: ...................................................................................27
1.3.2.2 Về mặt hình thức ...........................................................................................28
Tiểu kết Chƣơng 1 ...................................................................................................29
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DẪN CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ
TRUYỀN HÌNH TÂY NAM BỘ ...........................................................................31
2.1. Giới thiệu các chƣơng trình thuộc diện khảo sát ..........................................31
2.2. Khảo sát hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình địa phƣơng Tây
Nam Bộ .....................................................................................................................34
1


2.2.1 Nội dung dẫn chương trình thời sự truyền hình..............................................35
2.2.2 Hình thức dẫn chương trình thời sự truyền hình ............................................41
2.2.3 Quy trình dẫn chƣơng trình thời sự truyền hình ..............................................48
2.3. Đánh giá hoạt động dẫn chƣơng trình thời sự truyền hình địa phƣơng Tây
Nam Bộ .....................................................................................................................56
2.3.1 Thành cơng .......................................................................................................57
2.3.2. Hạn chế ...........................................................................................................63
Tiểu kết chƣơng 2 ....................................................................................................70
Chƣơng 3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT
LƢỢNG HOẠT ĐỘNG DẪN CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ TRUYỀN HÌNH ĐỊA
PHƢƠNG TÂY NAM BỘ........................................................................................71
3.1. Những vấn đề đặt ra ........................................................................................71
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự
truyền hình Tây Nam Bộ ........................................................................................76

3.2.1 Tiêu chuẩn hố hoạt động dẫn chương trình ...................................................76
3.2.2. Người dẫn phải luôn tự giác trau dồi, tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức,
phẩm chất, năng lực ..................................................................................................79
3.2.3. Tăng cường các thiết bị cho hoạt động dẫn chương trình ..............................79
3.2.4 Một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng hoạt động dẫn chương
trình thời sự truyền hình............................................................................................80
Tiểu kết chƣơng 3 ....................................................................................................84
KẾT LUẬN ..............................................................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................87
PHỤ LỤC ................................................................................................................90

2


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BTV : Biên tập viên
HGV: Đài Phát thanh truyền hình Hậu Giang
KTV : Kỹ thuật viên
BTV : Đài Phát thanh truyền hình Bạc Liêu
PTTH : Phát thanh – truyền hình
PTV : Phát thanh viên
PV

: phóng viên

CTV : Đài Phát thanh truyền hình Cà Mau
MC : ngƣời dẫn chƣơng trình

3

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1 Tỷ lệ ngƣời dẫn đƣợc đào tạo nghiệp vụ dẫn chƣơng trình .................. 66
Biểu đồ 2.2 Tỷ lệ ngƣời dẫn đƣợc đào tạo nghiệp vụ báo chí .................................. 67

DANH MỤC HÌNH
2.1 Dẫn chƣơng trình 2 ngƣời của đài PTTH Cà Mau .............................................. 71

4


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong thời đại bùng nổ thơng tin nhƣ hiện nay, các loại hình báo chí cạnh
tranh rất mạnh mẽ, truyền hình cũng từng bƣớc làm mới và hiện đại mình để tiếp
tục khẳng định vị trí khơng thể thiếu của mình. Truyền hình là phƣơng tiện thiết yếu
cho mỗi gia đình, mỗi quốc gia, dân tộc. Truyền hình trở thành cơng cụ sắc bén trên
mặt trận tƣ tƣởng văn hóa cũng nhƣ các lĩnh vực kinh tế – xã hội, an ninh quốc
phịng. Cơng nghệ truyền hình các chƣơng trình Thời sự với tính cập nhật, nóng hổi
đã tạo ra một sức sống mới, tạo ra khả năng cạnh tranh của truyền hình với các loại
hình báo chí khác, đặc biệt là báo điện tử và phát thanh. Chƣơng trình thời sự ln
cập nhật các tin mới, nóng hổi xảy ra trong từng ngày từng giờ, thậm chí là đang
xảy ra giúp cho các chƣơng trình thời sự truyền hình hấp dẫn, đáng tin cậy, có giá
trị và thu hút nhiều khán giả theo dõi nhằm khẳng định vị thế đứng đầu của truyền
hình trong nhiều thập kỉ.
Để có đƣợc khả năng này, trƣớc hết là do truyền hình đƣợc sở hữu nguồn sức
mạnh lớn – chính là khả năng tác động đến khán giả bằng hình ảnh động và âm
thanh - là những yếu tố thu hút sự chú ý công chúng thông qua thị giác và thính
giác. Nếu nhƣ thơng tin trên báo in đƣợc chuyển tải đến độc giả thông qua con chữ,
ảnh – đây chỉ là tác động duy nhất vào thị giác, cịn thơng tin qua phát thanh thì tin

tức đƣợc truyền đến thính giả bằng âm thanh, (lời nói, tiếng động, âm nhạc) tác
động qua thính giác, thì với truyền hình, mọi thứ diễn ra sống động nhƣ khán giả
đƣợc trực tiếp chứng kiến sự thật bằng cả tai nghe, mắt nhìn. Vì thế, truyền hình vẫn
là lựa chọn số một của công chúng ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Cho đến nay tại Việt Nam, truyền hình vẫn ln giữ vai trị là một loại hình
truyền thơng đại chúng hấp dẫn và thu hút. Không chỉ ở thành thị mà ngay cả ở các
vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa hiện nay, chiếc ti-vi đã là một vật dụng gần gũi
với ngƣời dân.
Ví dụ: Trực tiếp bóng đá SEA GAMES các kì thu hút cơng chúng tham gia
đơng đảo. hoặc chƣơng trình” Sức khỏe hơm nay” thu hút đƣợc lƣợng khán giả cao
tuổi và “Chuyện vui thiếu nhi” những mẫu chuyện của thiếu nhi đƣợc các em nhỏ

5


vơ cùng thích thú. Điều này cho ta thấy đƣợc tầm quan trọng và sự quan hệ mật
thiết giữa truyền hình và cơng chúng nhƣ ngày nay.
Thực tế, các chƣơng trình thời sự trên sóng truyền hình thƣờng đƣợc phát
vào “giờ vàng”. Điều này đƣợc thể hiện rõ qua chỉ số ngƣời xem chƣơng trình ngày
càng tăng cao, thu hút đƣợc lƣợng khán giả đông đảo với các bản tin đa dạng, thiết
thực, mang đậm bản sắc vùng, miền.
Trong các chƣơng trình thời sự, hoạt động dẫn chƣơng trình cũng phải qua
những khâu chuẩn bị thực hiện và đòi hỏi những kỹ năng, phẩm chất nói chung của
ngƣời dẫn giống nhƣ mọi chƣơng trình truyền hình khác. Bản tin ngày càng trở nên
hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của nhiều khán giả nhờ những thay đổi mới. Nó khơng
chỉ góp phần chuyển tải thơng tin đến khán giả một cách nhanh chóng, dễ hiểu,
mềm mại hơn, mà cịn tạo nên sự hấp dẫn, tính hiệu quả do gắn liền với bản sắc, cá
tính của ngƣời dẫn chƣơng trình. Tuy nhiên, do tính chất khác biệt của thơng tin
chính luận, nên cơng việc dẫn chƣơng trình ở đây cịn địi hỏi những yêu cầu về
phẩm chất, kỹ năng riêng, phù hợp với đặc điểm của mỗi chƣơng trình

Với một Trung tâm sản xuất chƣơng trình thời sự truyền hình, đội ngũ những
ngƣời dẫn chƣơng trình đóng một vai trị quan trọng của chƣơng trình.
Có thể khẳng định, cơng việc dẫn trong các chƣơng trình Thời sự là một trong
những yếu tố quyết định sự thành bại của chƣơng trình thời sự. Chƣơng trình Thời
sự phát sóng sẽ thành cơng và tạo hiệu quả truyền thơng cao khi ngƣời dẫn chƣơng
trình tạo đƣợc bản sắc riêng, uyên bác, chắc chắn, bản lĩnh, sáng tạo, ứng xử nhanh
nhạy trong các tình huống bất ngờ, đáng tin cậy và trí tuệ trong thể hiện nội dung
chƣơng trình thời sự.
Đối với chƣơng trình Thời sự truyền hình thì hoạt động của ngƣời dẫn địi hỏi
cao hơn và phức tạp hơn rất nhiều.
Bản thân là một biên tập viên và là một phát thanh viên, tơi có điều kiện để đi
sâu nghiên cứu, khảo sát, tìm hiểu về thực trạng cũng nhƣ giải pháp, phát triển để
nâng cao chất lƣợng hoạt động dẫn chƣơng trình nhằm ứng dụng vào thực tiễn nghề
nghiệp một cách hiệu quả. Bởi bản thân luôn tâm niệm 8 chữ vàng trong nghiệp vụ
dẫn chƣơng trình: "Chính xác - Linh hoạt - Truyền cảm - Nhiệt tình". Tám chữ vàng
6


này cũng là yêu cầu của nghiệp vụ dẫn chƣơng trình. Chính xác về thơng tin. Linh
hoạt về ứng xử tình huống. Truyền cảm về diễn đạt. Nhiệt tình xuất phát từ tinh
thần trách nhiệm. Bản thân nhận thấy đây là một đề tài phù hợp với mình. Do đó tơi
chọn đề tài Hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình địa phƣơng Tây
Nam Bộ (Khảo sát chương trình Thời sự truyền hình của các Đài PTTH Cà
Mau, PTTH Bạc Liêu, PTTH Hậu giang năm 2019).
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Qua tìm hiểu, tham khảo nhiều nguồn tài liệu, có vài đề tài liên quan gần với
đề tài này, cũng đã có một số giáo trình giảng dạy và các cơng trình nghiên cứu
đƣợc cơng bố dƣới dạng luận văn, khóa luận trong những năm gần đây.
-Những vấn đề báo chí hiện đại – Sản xuất chương trình truyền hình của tác
giả Trần Bảo Khánh (NXB Văn hóa thơng tin – 2002), trong đó nêu rõ những vấn

đề chung đối với báo chí hiện đại, và các hoạt động sản xuất chƣơng trình truyền
hình nói chung mà luận văn này có thể tham khảo.
- Khố luận tốt nghiệp của Nguyễn Thị Thanh Tâm (Học viện Báo chí và
Tuyên truyền, 2008)

hai thác, x l tin trong chương trình Thời sự

ài TTH

Hải hòng đã đƣa ra những khảo sát về hoạt động khai thác và xử lý tin của đội
ngũ PV, BTV của Đài PTTH Hải Phòng dựa trên ngữ liệu là tin tức của chƣơng
trình Thời sự. Từ đó, rút ra những thành công và hạn chế về nghiệp vụ khai thác, xử
lý tin. Đƣa ra một số đề xuất và kiến nghị nhằm nâng cao kỹ năng khai thác, xử lý
tin và nâng cao chất lƣợng tin trong chƣơng trình Thời sự của đài.
- Luận văn Thạc sĩ Truyền thông đại chúng “Những phẩm chất và kỹ năng cơ
bản của ngƣời Dẫn chƣơng trình truyền hình” của tác giả Nguyễn Cao Cƣờng –
Thực thiện năm 2009. Trong luận văn này đề cập sâu tới những vấn đề lý luận và
thực tiễn về ngƣời dẫn chƣơng trình truyền hình, cũng nhƣ phẩm chất, kỹ năng và
yêu cầu đối với nguồi dẫn chƣơng trình truyền hình nói chung.
- Luận văn Thạc sĩ truyền thông đại chúng “Hoạt động dẫn chƣơng trình
truyền hình của Đài PTTH địa phƣơng” (Khảo sát các Đài PTTH Hà Nội, Hải
Phòng, Quảng Ninh từ 12/2010 đến 02/2011) của tác giả Nguyễn Thị Hồng Nhung

7


– Nghiên cứu về hoạt động dẫn chƣơng trình và chỉ ra thực trạng dẫn chƣơng trình
truyền hình truyền hình của Đài PTTH Quảng Ninh.
- Năm 2011, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội xuất bản cơng trình
nghiên cứu dƣới dạng sách chuyên khảo của Tiến sĩ Nguyễn Thế Kỷ có tựa đề “Nói

năng, giao tiếp trên Đài truyền hình”. Đây là kết quả luận án tiến sĩ chuyên ngành
ngôn ngữ học mà tác giả đã bảo vệ thành cơng năm 2005, khảo sát cách nói năng,
giao tiếp –là hoạt động chính của ngƣời Dẫn chƣơng trình trên truyền hình.
- Ngồi ra, có một số Luận văn Thạc sĩ Báo chí học nghiên cứu về việc nâng
cao chất lƣợng Chƣơng trình Thời sự truyền hình của một số đài PTTH địa phƣơng
có đặc điểm, điều kiện, cách thức tổ chức sản xuất tƣơng đồng với Đài Quảng Ninh,
nhƣ “Nâng cao chất lƣợng chƣơng trình Thời sự truyền hình Đài Phát thanh truyền
hình Hƣng Yên” (Khảo sát chƣơng trình Thời sự 19h45 từ 01-06/2012) của tác giả
Nguyễn Trọng Thành thực hiện năm 2012; “Nâng cao chất lƣợng chƣơng trình Thời
sự truyền hình của Đài PTTH Hà Tĩnh” của tác giả Hồ Nam Trung thực hiện năm
2012 - đề ra một số giải pháp nâng cao chất lƣợng Ngƣời dẫn và chƣơng trình Thời
sự truyền hình của Đài PTTH Hƣng Yên và Đài PTTH Hà Tĩnh. Đây là chƣơng
trình Thời sự khơng phát sóng trực tiếp, nhƣng có một số nội dung liên quan đến
hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự của các đài phát thanh truyền hình địa phƣơng
mà luận văn này có thể tham khảo.
- Luận văn Thạc sĩ báo chí học “Giải pháp nâng cao chất lƣợng bản tin Thời
sự tổng hợp của Truyền hình Thơng tấn”. (Khảo sát 6 tháng đầu năm 2014) của tác
giả Lê Thị Thùy Anh – Thực hiện năm 2014; với một số lý luận chung về nhân tố
có vai trị quan trọng góp phần nâng cao chất lƣợng bản tin Thời sự, bao gồm cả vai
trò và một số yêu cầu đối với ngƣời dẫn chƣơng trình Thời sự.
- Sách chuyên khảo Dẫn chương trình hát thanh - Truyền hình của PGS, TS
Đinh Thị Thu Hằng (NXB Lý luận chính trị -2015); Trong đó nêu rõ những ký
thuyết chung về kỹ năng thể hiện bằng lời nói, dẫn chƣơng trình tin tức trên sóng
phát thanh, truyền hình, u cầu về năng lực, phẩm chất của ngƣời dẫn chƣơng trình
phát thanh, truyền hình nói chung.

8


- Luận văn Thạc sĩ Báo chí học “Chất lƣợng chƣơng trình Thời sự truyền hình

của Đài Phát thanh truyền hình địa phƣơng khu vực Đơng Bắc”. (Khảo sát Đài Phát
thanh truyền hình Bắc Ninh và Đài Phát thanh truyền hình Lạng Sơn từ tháng
1/2015 đến tháng 6 năm 2015) của tác giả Phạm Văn Hà – Thực hiện năm 2015 đề
cập sâu cơ sở lý luận về truyền hình và chƣơng trình Thời sự truyền hình địa
phƣơng, vị trí, vai trị Thời sự truyền hình, những yếu tố thể hiện chất lƣợng chƣơng
trình Thời sự truyền hình địa phƣơng, trong đó có Ngƣời dẫn chƣơng trình Thời sự.
Trong đó, trên cơ sở xác định trên truyền hình có ba kênh chính: “kênh chữ,
kênh lời (nói) và kênh hình”, cơng trình nghiên cứu này tập trung khảo sát kênh lời,
“cụ thể là cách nói năng, giao tiếp, là dạng nói trên truyền hình”. Trên cơ sở phân
biệt “ngƣời nói trên truyền hình (Speaker on Television, gọi tắt là STV)” với “ngƣời
dẫn chƣơng trình (Master of Ceremony, gọi tắt là MC)” và các phát thanh viên (là
những ngƣời chỉ có nhiệm vụ đọc - theo cách làm truyền thống).
Đã có nhiều khóa luận tốt nghiệp, luận văn thạc sỹ, các đề tài nghiên cứu
khoa học liên quan đến vấn đề ngƣời thơng tin trên báo chí nói chung nhƣng chƣa
có một cơng trình nghiên cứu chun sâu về hoạt động dẫn chƣơng trình thời sự
truyền hình. Tuy vậy, vẫn có nhiều tài liệu hữu ích, q giá có thể tham khảo nhƣ
bài giảng của các giảng viên trong trƣờng. Luận văn này sẽ là cơng trình tổng kết lý
luận và thực tiễn hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình của các Đài PTTH
địa phƣơng Tây Nam Bộ một cách có hệ thống và khoa học.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu các lý luận về hoạt động dẫn chƣơng trình thời sự
truyền hình địa phƣơng Tây Nam Bộ. Khảo sát, phân tích và đánh giá hoạt động dẫn
chƣơng trình Thời sự của các đài PTTH địa phƣơng, luận văn đề xuất giải pháp,
kiến nghị nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền
hình địa phƣơng Tây Nam Bộ.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để có thể đạt đƣợc mục đích nhƣ trên, luận văn cần thực hiện các nhiệm vụ sau:

9

-Hệ thống hóa những vấn đề cơ sở lý luận về hoạt động dẫn chƣơng trình
Thời sự truyền hình. Khảo sát thực trạng hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền
hình địa phƣơng Tây Nam Bộ để chỉ ra đƣợc những thành công, ƣu điểm và những
hạn chế, nhƣợc điểm của của hoạt động này.
-Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự
truyền hình địa phƣơng Tây Nam Bộ( khảo sát Đài PTTH Cà mau, Bạc liêu, Hậu
giang năm 2019).
4 . Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu của luận văn này là một số chƣơng trình thời sự trên
các kênh CTV, BTV, HGV trong đó, có những đối tƣợng cụ thể
nhƣ: ngƣời dẫn chƣơng trình và những cơng việc cần thiết để hoạt động dẫn
chƣơng trình thời sự truyền hình đƣợc thực hiện.
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự
truyền hình địa phƣơng Tây Nam Bộ, những ƣu điểm, thành công và những hạn
chế, cùng với những vấn đề đang đặt ra đối với hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự
truyền hình địa phƣơng Tây Nam Bộ.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung khảo sát hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình
địa phƣơng Tây Nam Bộvcủa các Đài PTTH Cà Mau, Bạc Liêu và Hậu Giang. Qua
đó, chỉ ra những ƣu điểm, thành cơng, hạn chế, và những vấn đề đặt ra đối với hoạt
động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình.
Tơi lựa chọn khảo sát ba đài là Đài PTTH Cà Mau, Đài PTTH Bạc Liêu, Đài
PTTH Hậu Giang vì đây là những Đài có những điểm tƣơng đồng và khác biệt.
Những Đài này đã mở rộng vùng phủ sóng ra khắp cả nƣớc. Do vậy, cả ba đài hiện
đang cùng cạnh tranh trên cùng một phạm vi rộng, cùng một thị trƣờng. Thời gian
qua, cả ba đài đã nỗ lực đầu tƣ, phát triển nâng cao chất lƣợng chƣơng trình, đặc
biệt là các hoạt động chƣơng trình thời sự để tăng năng lực cạnh tranh.

10


5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Cơ sở phƣơng pháp luận của luận văn này là quan điểm của chủ nghĩa
Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và của Đảng, pháp luật và các chủ trƣơng
của Nhà nƣớc về báo chí và về báo chí truyền hình.
Đề tài đƣợc nghiên cứu dựa trên quan điểm của Đảng và nhà nƣớc ta vể phát
triển ngành truyền hình, lý luận thời sự truyền hình và hoạt động dẫn chƣơng trình
Thời sự.
Cơ sở lý luận của luận văn là những thành quả của lý luận báo chí
truyền thơng trong và ngồi nƣớc nói chung và lý luận về báo chí truyền hình
nói riêng
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng những phƣơng pháp cụ thể sau:
- Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu đƣợc sử dụng để khảo sát các văn bản, các
sách chuyên khảo, các tài liệu liên quan đến đề tài hoạt động dẫn chƣơng trình Thời
sự truyền hình và một số tài liệu liên quan đến báo chí truyền hình có liên quan.
- Phƣơng pháp phân tích nội dung đƣợc dùng để phân tích hoạt động dẫn
chƣơng trình thời để tìm ra những thành cơng, hạn chế và nguyên nhân của thành
công, hạn chế. Từ đó, tìm kiếm, đề xuất những giải pháp cụ thể nâng cao hoạt động
dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình địa phƣơng Tây Nam Bộ ( Đài PTTH Cà
mau, Bạc Liêu, Hậu Giang).
- Phƣơng pháp phỏng vấn sâu đƣợc sử dụng qua hình thức bảng hỏi đối
với khoảng 15 - 20 ngƣời trả lời là các cán bộ lãnh đạo, quản lý, phóng viên,
biên tập viên và đặc biệt là những ngƣời dẫn chƣơng trình đang làm việc trực
tiếp tại các chƣơng trình thời sự truyền hình trong diện khảo sát, qua đó thu thập
những cứ liệu thực tế cho q trình nghiên cứu.

Các phƣơng pháp phân tích, so sánh, tổng hợp đƣợc sử dụng để làm
sáng tỏ thực trạng hoạt động dẫn chƣơng trình tại các chƣơng trình; qua đó
chỉ rõ các đặc điểm, ƣu điểm và hạn chế của hoạt động này, từ đó đề xuất các
giải pháp, kiến nghị có tính khả thi nhằm góp phần nâng cao chất lƣợng hoạt
11


động dẫn chƣơng trình thời sự truyền hình và đƣa ra đƣợc bộ tiêu chí làm cơ sở
đánh giá thực trạng chất lƣợng hoạt động dẫn chƣơng trình hiện nay.
Tất cả các phƣơng pháp đƣợc vận dụng đều có tác động tích cực tới kết
quả của luận văn.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn là cơng trình nghiên cứu đầu tiên hệ thống một cách khái quát,
chuyên sâu về hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình địa phƣơng Tây
Nam Bộ(khảo sát Đài PTTH Cà mau, Bạc Liêu, Hậu Giang năm 2019).
Luận văn làm rõ thực trạng, chỉ ra những đặc điểm, ƣu điểm, hạn chế và cung
cấp những giải pháp có tính khả thi để nâng cao hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự
truyền hình của các Đài PTTH trong diện khảo sát nói riêng, và ở Việt Nam nói chung.
Luận văn góp phần cung cấp những tƣ liệu thực tế cho cơng tác nghiên cứu
lý luận báo truyền hình, tạo cơ sở để những đề tài sau nghiên cứu, hoàn thiện, nhằm
nâng cao hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình của các đài truyền hình ở
Việt Nam.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Trên cơ sở phân tích, đánh giá khách quan, luận văn góp phần tổng kết thực
tiễn về hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình địa phƣơng, giúp ngƣời Dẫn
chƣơng trình có thể đánh giá, nhìn nhận sâu sắc, cụ thể hơn về cơng việc của mình
để góp phần nâng cao hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình.
Những kiến nghị, đề xuất đối với những nhà quản lý của Đài PTTH địa
phƣơng giúp nâng cao chất lƣợng hoạt động dẫn chƣơng trình Thời sự truyền hình

địa phƣơng Tây Nam Bộ, tiến tới nâng cao năng lực cạnh tranh của các Đài PTTH
cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng.
Luận văn khơng chỉ có ích đối với những ngƣời làm báo truyền hình và
ngƣời Dẫn chƣơng trình Thời sự ở nƣớc ta hiện nay, mà cịn có ý nghĩa đối với các
nhà quản lý trong việc xây dựng chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực và sản xuất
các chƣơng trình Thời sự đạt hiệu quả cao nhất.

12


Nếu đƣợc thực hiện thành công, nghiên cứu này cũng có thể trở thành một tài
liệu tham khảo hữu dụng, góp phần nâng cao chất lƣợng hoạt động dẫn chƣơng
trình Thời sự truyền hình địa phƣơng Tây Nam Bộ, qua đó góp phần cải thiện chất
lƣợng chƣơng trình, mang đến cho khán giả những chƣơng trình Thời sự truyền
hình có chất lƣợng cao, hiệu quả hơn.
7. Kết cấu của đề tài
Ngồi các phần Mở đầu, Kết luận, luận văn có kết cấu 3 chƣơng:
Chương 1: Một số vấn đề chung về hoạt động dẫn chương trình Thời sự
truyền hình.
Chương 2: Thực trạng hoạt động dẫn chương trình Thời sự truyền hình
địa phương Tây Nam Bộ.
Chương 3: Một số vấn đề đặt ra và giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động
dẫn chương trình Thời sự truyền hình địa phương Tây Nam Bộ.

13


Chƣơng 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG DẪN CHƢƠNG TRÌNH THỜI
SỰ TRUYỀN HÌNH

1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài
1.1.1 Hoạt động dẫn chương trình:
Theo PGS. TS Đinh Thị Thu Hằng: Hoạt động dẫn chương trình gắn liền với
chủ thể - người thực hiện hoạt động dẫn- người dẫn chương trình.
Trƣớc hết, cần có sự phân biệt hai cụm từ: “ngƣời dẫn chƣơng trình” và
“hoạt động dẫn chƣơng trình”. Trong thực tế, đây là hai khái niệm tuy liên quan
chặt chẽ với nhau nhƣng khơng hồn tồn giống nhau.
Trƣớc tiên chúng ta tìm hiểu về khái niệm ngƣời dẫn chƣơng trình truyền
hình. Trên thế giới có nhiều khái niệm về ngƣời dẫn chƣơng trình truyền hình, phụ
thuộc vào loại chƣơng trình mà họ dẫn và những cơng việc mà họ phụ trách xung
quanh hoạt động dẫn chƣơng trình truyền hình
Tại Việt Nam chúng ta thƣờng gọi từ MC cho ngƣời dẫn chƣơng trình ở tất
cả các chƣơng trình. Nhƣng trên thế giới ngƣời dẫn chƣơng trình ở những thể loại
khác nhau thì có tên gọi khác nhau.
TS. Nguyễn Thế Kỷ Trong cuốn Nói năng, giao tiếp trên đài truyền hình, ơng
đã sử dụng thuật ngữ: “ngƣời nói trên đài truyền hình” [37, tr.82]. Theo đó, ơng
chia khái niệm ngƣời dẫn chƣơng trình truyền hình nói chung thành hai thuật ngữ
có nội hàm hẹp hơn là Speaker (SP) và Master of Ceremonies (MC). Trong đó,
“Speaker là các phóng viên, phát thanh viên, biên tập viên, bình luận viên, dẫn
chƣơng trình trên đài truyền hình. Họ là ngƣời của đài truyền hình hoặc là cộng tác
viên của đài, họ đƣợc giao phụ trách để sản xuất, dàn dựng hay thể hiện nội dung,
khâu nối một hay một số chƣơng trình của đài. Thơng thƣờng họ có khn mặt ƣa
nhìn, riêng các phát thanh viên thì thƣờng là đẹp, có duyên, có chất giọng tốt. Họ có
một vốn kiến thức khá đầy đủ, vững vàng, nhiều ngƣời am tƣờng sâu về một hay
một số lĩnh vực của đời sống xã hội” [37, tr.83].

14


Theo PG. TS Đinh Thị Thu Hằng Speaker: là người nói, người phát ngơn,

người trình bày một sự kiện. Họ thường nói liên tục và đóng vai trị phát ngơn chính
trong chương trình. MC (Master of Ceremony): là ngƣời làm chủ sự kiện, dẫn dắt,
thông báo, giới thiệu các phần mục, lịch trình cuả sự kiện, của chƣơng trình.
Về thuật ngữ MC, TS. Nguyễn Thế Kỷ phân tích: “Các MC về cơ bản cũng
có những phẩm chất, năng lực, cách thức hoạt động nhƣ các SP nói ở trên. Tuy
nhiên, các tiêu chuẩn về khuôn mặt, dáng ngƣời, chất giọng; tài nói năng, đối đáp;
khả năng tổ chức và điều hành cuộc thoại, xử lý các tình huống đột xuất... luôn
đƣợc yêu cầu ở mức cao hơn” [37, tr.87]. MC đảm trách tuy vẫn có dấu ấn của tác
phẩm báo chí, nhƣng nghiêng nhiều hơn về văn hố, nghệ thuật và giải trí.
Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Cao Cƣờng cho rằng: “Ngƣời dẫn chƣơng trình
là ngƣời giới thiệu chƣơng trình. Anh ta có trong tay tồn bộ nội dung, chi tiết trình
tự diễn tiến của chƣơng trình. Đồng thời anh ta phải chịu trách nhiệm có tính quyết
định về hiệu quả tồn bộ chƣơng trình, anh ta có nhiệm vụ dẫn dắt làm cho mọi
ngƣời thấy đƣợc chủ đề xun suốt của chƣơng trình” [13, tr.13].Qua đó có thể thấy
sự có mặt của ngƣời dẫn chƣơng trình là cực kỳ quan trọng, góp phần quyết định sự
thành cơng của một chƣơng trình trên sóng truyền hình và thấy đƣợc sự hoạt động
phức tạp của hoạt động này.
Trong khâu chuẩn bị trƣớc khi dẫn, có rất nhiều cơng việc quan trọng
đối với ngƣời dẫn chƣơng trình nhƣ: chuẩn bị kịch bản, nắm chắc các đầu mối
công việc (ai làm tổ chức sản xuất, đạo diễn hình, phụ trách hậu cần, v.v.),
kiểm tra việc dàn dựng trƣờng quay (máy quay, âm thanh, ánh sáng...), làm
việc trƣớc với khách mời (đối với các chƣơng trình tọa đàm, phỏng vấn)...
Sau khi chƣơng trình đƣợc ghi hình, vẫn có những thao tác hậu kỳ liên
quan đến chất lƣợng của chƣơng trình mà ngƣời dẫn vẫn phải trực tiếp tham
gia. Ví dụ: dẫn lại những đoạn dẫn vấp (đối với chƣơng trình khơng đƣợc phát
sóng trực tiếp); trực tiếp tham gia với kỹ thuật viên làm hậu kỳ để biên tập lại
chƣơng trình (thƣờng áp dụng đối với chƣơng trình trao đổi, đối thoại); làm
việc với tổ chức sản xuất để hồn thiện chƣơng trình v.v.

15

Do đó, khơng chỉ trước khi, trong khi mà những cơng việc sau khi dẫn
chƣơng trình cũng nằm trong hoạt động dẫn chƣơng trình thời sự truyền hình, vì nó
vẫn nằm trong một quy trình làm việc và có tác động trực tiếp đến chất lƣợng
của chƣơng trình. Trong thực tế, nếu không trực tiếp tham gia tất cả những
khâu này, ngƣời dẫn khơng thể hồn thành đƣợc một chƣơng trình thời sự
truyền hình có chất lƣợng tốt.
Nói tóm lại hoạt động dẫn chƣơng trình giúp cho chƣơng trình thêm rõ ràng,
mạch lạc, sinh động, đồng thời giúp cho công chúng dễ dàng tiếp cận thông tin. Hoạt
động dẫn chƣơng trình thời sự truyền hình địa phƣơng cũng vậy ngƣời dẫn chƣơng
trình là chất liệu sống động nhất để cấu trúc một chƣơng trình truyền hình. Dẫn
chƣơng trình là một yêu tố quang trọng góp phần tạo nên sức hấp dẫn và thành cơng
cho các chƣơng trình phát thanh truyền hình.
1.1.2 Chương trình thời sự truyền hình
Trƣớc khi tìm hiểu về chƣơng trình thời sự truyền hình. Chúng ta hãy cùng
tìm hiểu về Chƣơng trình truyền hình là gì?
Theo GS. Tạ Ngọc Tấn, trong cuốn Truyền thống đại chúng có nêu “truyền
hình” là một loại phƣơng tiện truyền thơng đại chúng chuyển tải thơng tin bằng hình
ảnh động và âm thanh” (52,tr127). Nhƣ vậy, truyền hình –với tƣ cách là một loại
hình truyền thơng đại chúng – có đặc trƣng truyền tải thơng tin bằng hình ảnh động
và âm thanh, hay nói cách khác là có khả năng tác động đến cơng chúng thơng qua
hình ảnh động và âm thanh.
Cũng theo quan điểm của PGS, TS. Tạ Ngọc Tấn trong cuốn Truyền thơng
đại chúng, chƣơng trình truyền hình có thể hiểu nhƣ sau:
Thuật ngữ chương trình truyền hình được s dụng trong hai trường hợp. Thứ
nhất, chương trình truyền hình là tồn bộ nội dung thơng tin phát đi trong ngày,
trong tuần, hay trong tháng của một kênh hay đài truyền hình. Thứ hai, chương
trình truyền hình có thể là một hay nhiều tác phẩm hoàn chỉnh hoặc kết hợp với một
số thông tin tài liệu khác được tổ chức theo một chủ đề cụ thể, với hinh thức tương

đối nhất quán, thời lượng ổn định và được phát đi theo định kỳ. [31, tr.142].

16


Trong Giáo trình báo chí truyền hình, PGS, TS Dƣơng Xuân Sơn đƣa ra khái
niệm cụ thể hơn về chƣơng trình truyền hình nhƣ sau: Chương trình truyền hình là
sự liên kết, sắp xếp, bố trí hợp l các tin, bài, bảng biểu, tư liệu bằng hình ảnh và
âm thanh; được mở đầu bằng lời giới thiệu, nhạc hiệu; kết thúc bằng lời chào tạm
biệt; đáp ứng yêu cầu tuyên truyền của cơ quan báo chí truyền hình nhằm mang lại
hiệu quả cao nhất cho khán giả [30,tr113].
Có thể thấy, một chƣơng trình truyền hình đƣợc phát sóng là sản phẩm của
cả một tập thể, thống nhất về hình thức, nội dung thể hiện; đƣợc xâu chuỗi một cách
hợp lý, đáp ứng nhu cầu tiếp nhận thông tin của công chúng.
Nhƣ vậy, có thể hiểu “chƣơng trình truyền hình” là một sản phẩm báo chí có
nội dung và hình thức ổn định, mang đặc trưng của truyền hình là truyền tải thơng
tin bằng hình ảnh và âm thanh. Hầu hết các chương trình truyền hình đều có tính
ổn định về nội dung, hình thức và được phát sóng theo định kỳ.
Để có thể đƣa ra một khái niệm chung về chƣơng trình Thời sự truyền hình,
cũng phải hiểu thế nào là “Thời sự”.
Trong cuốn sách Báo chí truyền hình, nhóm tác giả G.V Cudơnhetxốp,
X.L.Xvich, A.La.Iurốpxki đã nêu: Chương trình Thời sự đơn giản giống như một bản
tin trên báo thông báo các sự việc, hơn nữa, đó là những sự việc được phân tích, khái
quát… Trên thực tế, chủ đề của bản tin là không giới hạn: Nông nghiệp, nghệ thuật,
kinh doanh, sáng chế, các sự kiện trong đời sống quốc tế…” [36, tr83-84]
Tựu chung lại, có thể hiểu Chương trình Thời sự truyền hình là một chương
trình truyền hình chuyển tải một cách nhanh chóng, kịp thời những thơng tin, sự
kiện về nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội xảy ra trong thời gian gần nhất, được
nhiều người quan tâm. Chƣơng trình Thời sự truyền hình đƣợc phát sóng định kỳ,
cố định theo khung giờ hàng ngày.

Ngày nay, nhiều ngƣời hay nhầm lẫn “Bản tin Thời sự” với “Chƣơng trình Thời
sự”, thậm chí có ngƣời cho rằng hai khái niệm này là một. Nhƣng thực tế hai khái niệm
này là khác nhau, do đó, cần phân biệt rõ hai khái niệm này.
Trong cuốn sách Báo chí truyền hình, nhóm tác giả G.V Cudơnhetxốp,
X.L.Xvich, A.La.Iurốpxki cho rằng: Bản tin ngắn, đó là thể loại chung của báo chí,
17


đƣợc sử dụng trên các ấn phẩm, trên đài phát thanh, đài truyền hình. Bản tin thời sự
là sự ghi lại những sự kiện lịch sử theo trình tự thời gian. Trong báo chí, thể loại
thời sự là thơng tin ngắn về sự việc. Vậy nên, bản tin ngắn đồng nghĩa với bản tin
thời sự…Những ngƣời làm truyền hình thƣờng sử dụng thuật ngữ “bản tin” khi nói
đến mọi tin tức Thời sự. [36, tr21-22].
Nhƣ vậy nếu chỉ dựa vào khái niệm, quan niệm thì “Bản tin thời sự” và
“chƣơng trình thời sự” khơng có sự khác biệt lớn. Tuy vậy, từ thực tế làm việc,
ngƣời làm truyền hình có thể thấy sự khác nhau cơ bản giữa hai khái niệm này. Đó
là “Bản tin thời sự” có thời lƣợng ngắn hơn và đƣợc kết cấu chủ yếu bằng các tin ngắn,
phóng sự ngắn, và thƣờng là có chủ đề về một lĩnh vực cụ thể. Trong khi đó, “chƣơng
trình thời sự” lại đƣợc tạo thành bởi nhiều thể loại và hình thức thể hiện hơn, nhƣ: tin,
phóng sự, phỏng vấn, phản ánh từ hiện trƣờng, cầu truyền hình trực tiếp… Bên cạnh
đó, mục đích cơ bản của bản tin thời sự là truyền tải thông tin một cách ngắn gọn nhất,
cơ bản nhất một cách nhanh chóng và kịp thời về sự kiến, vấn đề. Chƣơng trình thời sự
cũng vậy, nhƣng cịn đƣa ra những phân tích, bình luận về những sự kiện, vấn đề đó.
-

Chương trình Thời sự truyền hình trực tiếp
Theo nhà báo TS Vũ Quang các chƣơng trình truyền hình trực tiếp là phẩm

chất có một khơng hai của truyền hình. Nó đƣợc thể hiện qua các chƣơng trình
truyền hình trực tiếp, khi hình ảnh đi thẳng từ camera tới màn hình một cách tự

nhiên. Nghĩa là nó rất thật.
Tính trực tiếp ấy có quan hệ khơng thể tách rời với tính giả định của chƣơng
trình truyền hình (quan sát, trình bày và truyền đi trong cùng một thời điểm). Tính
chất nghe nhìn của truyền hình trực tiếp đòi hỏi những giao tiếp cá nhân ở một môi
trƣờng giao tiếp nhằm tạo tạo ra những nhận xét và giá trị thông tin mà những
ngƣời làm truyền hình đem lại. Với truyền hình thì ngƣời dẫn chƣơng trình hoặc
bình luận viên dẫn trực tiếp là những ngƣời rất quan trọng để chiếm đƣợc lịng tin
của cơng chúng.
Có thể hiểu, Chương trình Thời sự truyền hình trực tiếp là một chương trình
truyền hình chuyển tải một cách nhanh chóng, kịp thời những thơng tin, sự kiện về
nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội xảy ra trong thời gian gần nhất, được nhiều
18


người quan tâm. Hình ảnh, âm thanh và nội dung tin tức được truyền thẳng tới khán
giả từ trường quay thời sự.
Trong chƣơng trình thời sự truyền hình trực tiếp, sự tham gia của các thành
viên trong ê-kíp thực hiện gồm: Ngƣời chịu trách nhiệm tổ chức sản xuất, thƣ ký
biên tập, ngƣời dẫn bản tin, đạo diễn hình ảnh, kỹ thuật trƣờng quay, bộ phận truyền
dẫn phát sóng, các thƣ ký, trợ lý… đƣợc phối hợp nhịp nhàng, và diễn ra cùng thời
điểm phát sóng. Nói cách khác, việc thể hiện nội dung bản tin và phát sóng, truyền
tải đến khán giả diễn ra đồng thời từ trƣờng quay thời sự.
1.1.3 Hoạt động dẫn chương trình thời sự truyền hình
Nhƣ đã đề cập ở trên Chương trình Thời sự truyền hình là một chương trình
truyền hình chuyển tải một cách nhanh chóng, kịp thời những thơng tin, sự kiện về
nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội xảy ra trong thời gian gần nhất, được nhiều
người quan tâm
Vì vậy, “Hoạt động dẫn chƣơng trình thời sự truyền hình” là cụm từ dùng để
chỉ công việc của ngƣời dẫn các chƣơng trình tin tức, các bản tin .. trên sóng truyền
hình, có nội dung đề cập đến các vấn đề, sự kiện mang tính thời sự.

Mặc dù vai trị của ngƣời dẫn chƣơng trình thời sự truyền hình là vơ cùng
quan trọng trong hoạt động dẫn chƣơng trình, nhƣng nếu thiếu đi các yếu tố
khác, thì chất lƣợng của hoạt động dẫn chƣơng trình cũng sẽ khơng thể có
đƣợc nhƣ mong muốn.
Hoạt động dẫn chƣơng trình mang nội hàm rộng hơn và ngƣời dẫn
chƣơng trình là trung tâm của hoạt động này. Theo tác giả luận văn, hoạt động
dẫn chƣơng trình khơng chỉ đơn thuần là khi ngƣời dẫn tiến hành dẫn chƣơng
trình trong studio để ghi hình mà cịn bao gồm quá trình ngƣời dẫn phải chuẩn
bị trƣớc khi dẫn và xử lý các thông tin sau khi dẫn chƣơng trình. Đó là những
khâu rất quan trọng trong việc thực hiện một chƣơng trình thời sự truyền
hình. Một ngƣời dẫn chƣơng trình thời sự giỏi đƣợc cơng chúng tin cậy và mến mộ,
thông qua phong cách dẫn dắt, đƣa tin cũng nhƣ thông qua chất lƣợng biểu đạt về
nội dung và biểu đạt hình thức của ngƣời dẫn chƣơng trình thời sự. Ngƣời dẫn
chƣơng trình nắm chắc tồn bộ nội dung kịch bản chi tiết, trình tự diễn tiến, thứ tự
19


tin bài trong chƣơng trình Thời sự. Ngƣời dẫn chƣơng trình thời sự cũng phải chịu
trách nhiệm có tính quyết định về hiệu quả tồn bộ chƣơng trình.
Nội dung của bản tin thời sự thƣờng khơ khan vì thế vai trị của ngƣời dẫn
chƣơng trình càng quang trọng hơn trong việc thu hút sự chú ý theo dõi của khán giả.
1.2 Đặc điểm của chƣơng trình thời sự truyền hình
Khơng phải phủ nhận, nhiều năm qua chƣơng trình thời sự truyền hình vẫn là
một trong những mũi nhọn của các Đài PT&TH. Các chủ trƣơng, chỉ đạo, điều hành
của cấp ủy, chính quyền địa phƣơng, sự vào cuộc của các ngành, địa phƣơng và các
vấn đề kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng... hằng ngày đều đƣợc phản ánh đều
đặn, kịp thời. Tuy nhiên trong điều kiện bùng nổ thơng tin nhƣ hiện nay, chƣơng
trình Thời sự của các đài truyền hình Tây Nam Bộ ngày càng có ý nghĩa quan trọng,
vì nó có khả năng cung cấp thơng tin một cách khách quan, chân thực và kịp thời
nhất trong ngày. Ngƣời xem truyền hình chỉ tiếp nhận thơng tin trong lúc thông tin

đang đƣợc phát ra nên lúc ghe, lúc xem họ phải hiểu đƣợc ngay các câu chữ và hình
ảnh chứ khơng thể xem lại, hay nghe lại đƣợc, trừ khi họ ghi vào băng, đĩa. Điểm
nổi bật của chƣơng trình thời sự là thể hiện đƣợc dễ dàng và rõ nét nhất các yếu tố:
trao đổi, phân tích, bình luận, đánh giá – vốn là đặc trƣng của thể loại “thời sự”
Nội dung chƣơng trình thời sự truyền hình đƣợc tiếp nhận theo thứ tự sắp xếp
của ngƣời làm chƣơng trình chứ khán giả khơng thể tự mình chuyển đổi thứ tự nhƣ
khi xem một tờ báo (đang xem trang đầu có thể lật sang xem trang cuối hoặc ngƣợc
lại) đƣợc. Chính vì những đặc điểm trên mà địi hỏi ngƣời làm chƣơng trình thời sự
truyền hình phải biết kết cấu sao cho thật khoa học, từng chi tiết trong bản tin phải
thật ngắn gọn, cô đọng, xúc tích, dễ hiểu. Hình ảnh phải đẹp, bố cục chặt chẽ,
chuẩn xác; âm thanh phải rõ ràng, không bị nhiễu hay bị bất kỳ tạp âm nào lọt
vào. Khác với những năm 60 của thế kỷ trƣớc, khi truyền hình cịn khá hiếm hoi,
giờ đây ngƣời xem khơng mấy ai nhìn chăm chăm vào màn hình hoặc lắng tai nghe
từng chi tiết mà phát thanh viên đọc. Thông thƣờng ngƣời ta có thể vừa xem truyền
hình vừa làm một việc khác chẳng hạn nhƣ: ăn tối, uống café hay nói chuyện với
nhau. Vì thế mà bài viết cho truyền hình cần phải dễ hiểu, hình ảnh phải chứa đựng
thơng tin, bắt mắt thì mới thu hút đƣợc khán giả. Trong một chƣơng trình thời sự,
20


mọi thứ bắt buộc phải diễn ra suôn sẻ, không có điểm ngắt, khơng có điểm dừng,
khơng có chỗ cho sai lầm.Tác phẩm báo chí trong chƣơng trình thời sự thậm chí đƣợc
sáng tạo, bổ sung ngay trong q trình lên sóng, địi hỏi ngƣời dẫn phải đảm bảo chắc
chắn từ hình thức thể hiện đến nội dung phát ngơn. Qua đây mới thấy đƣợc cần phải
nắm đƣợc những đặc điểm của chƣơng trình thời sự truyền hình.
1.2.1 Là tập tập hợp của những tin tức thời sự mới nhất,nóng hổi nhất.
Bản thân những tin tức nóng hổi đó đã có sức hấp dẫn đối với cơng chúng.
Tuy nhiên, sức nóng của dịng thơng tin thời sự cũng tạo ra áp lực đối với ngƣời
dẫn. Nó địi hỏi ngƣời dẫn phải có khả năng làm chủ và nhập cuộc với dịng thơng
tin đó. Ngƣời dẫn phải làm nỗi bật lên sức nóng của những thơng tin thời sự mới

mẻ, có sức ảnh hƣởng đến đời sống của công chúng. Chƣơng trình thời sự cũng
thƣờng bao gồm nhiều tin bài ở nhiều mảng khác nhau nên ngƣời dẫn phải nắm bắt
đƣợc tin thần của từng tin bài, hiểu đƣợc những thông tin nỗi bật và quan trọng,
đánh giá đƣợc khả năng tác động của những thơng tin thời sự đó tới cơng chúng và
thể hiện phù hợp.
1.2.2 Thể hiện tính chất trang trọng, nghiêm túc
Nếu nhƣ các chƣơng trình giải trí mang đến sự thỏa mái, thƣ giãn và tiếng
cƣời thì các chƣơng trình thời sự địi hỏi tín chính thức, nghiêm trang. Những thơng
tin đƣợc chuyển tải trong chƣơng trình và những sự kiện, vấn đề nóng hổi, bức xúc,
có ảnh hƣởng đến đời sống. Trong đó có những câu chuyện cần suy ngẫm, cần xem
xét, nhìn nhận, rút kinh nghiệm hoặc cần đƣa ra phản ứng kịp thời. Cách phản ánh
thơng tin thời sự cũng bộc lộ cách nhìn nhận, quan điểm, lập trƣờng cũng nhƣ sự
định hƣớng của cơ quan báo chí trƣớc các vấn đề thời cuộc. Do vậy, thơng tin
thƣờng đƣợc trình bài theo phong cách chính thức, trang trọng.
1.2.3 Chương trình thời sự có nhịp độ nhanh, gấp gáp
Mỗi ngày có vơ số sự kiện, vấn đề xảy ra trong đời sống xã hội. Những
ngƣời sản xuất những chƣơng trình thời sự ln phải làm trong một phét lựa chọn
nên phản ánh những sự kiện, vấn đề nào trong chƣơng trình. Đồng thời, họ cũng
chịu sức ép phản ánh đƣợc nhiều thơng tin mới, nóng đƣợc công chúng quan tâm.
Tin tức phản ánh sự đổi thay biến chuyển liên tục trong các lĩnh vực đời sống xã
21