Bai 22 Buoi hoc cuoi cung

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Tuần: 24
Tieát 89 , 90

ND:

<b>BUỔI HỌC CUỐI CÙNG</b>

<b>(An-phông-xơ Đô-đê)</b>
<b>1. Mục tiêu : Giúp HS:</b>

<i>a. Kiến thức:</i>

- Hoạt động 1: Tạo hứng thú học tập.
- Hoạt động 2:

+ Học sinh biết: Một số nét chính về tác giả, tác phẩm.
+ Học sinh hiểu: nghĩa của một số từ khĩ và bố cục của bài.
- Hoạt động 3:

+ Học sinh biết: Nắm được cốt truyện, tình huống truyện, nhân vật người kể chuyện, lời
đđối thoại và độc thoại trong tác phẩm.

+ Học sinh hiểu: Ý nghĩa, giá trị của tiếng nói dân tộc.Tác dụng của một số biện pháp
nghệ thuật đđược sử dụng trong truyện.

- Hoạt động 4:

+ Học sinh biết: biết làm bài tập
<i>b. Kó năng:</i>

- Học sinh thực hiện được: Rèn kó năng kể tóm tắt truyện.

- Học sinh thực hiện thành thạo: Tìm hiểu, phân tích nhân vật cậu bé Phrăng và thầy giáo
Ha-men qua ngoại hình, ngôn ngữ, cử chỉ, hành đđộng.

+ Trình bày được suy nghĩ của bản thân về ngơn ngữ của dân tộc nói chung và ngơn ngữ
của dân tộc mình nói riêng.

<i>c. Thái độ:</i>

- Thĩi quen: Giáo dục HS về lòng yêu nước , u tiếng nói của dân tộc.
- Tính cách: Biết tơn trọng giữ gìn tiếng nĩi dân tộc.

<b>2.N ội dung học tập : Nhân vật Phrăng, thầy Ha – men, nghệ thuật, ý nghóa văn bản.</b>

<b>3. Chuẩn bị:</b>

<i> GV: Tranh: “Buổi học cuối cùng”.</i>

<i> HS: Đọc văn bản, tìm hiểu nhân vật thầy Ha-men và cậu bé Phrăng, ý nghĩa, nghệ </i>
thuật của văn bản .

<b>4. T ổ chức các hoạt động học tập : </b>

<i><b>4.1. Ổn định tổ chức và ki</b><b> ể</b><b> m di</b><b> ệ</b><b> n :1 phút 6A</b></i>1 6A2 6A3
<i><b>4.2. Kiểm tra mi</b><b> ệ</b><b> ng:</b><b> (5 phút)</b></i>

 Câu hỏi kiểm tra bài cuõ :



<i>Cuộc vượt thác của dượng Hương Thư được miêu tả như thế nào? (6đ)</i>

 Ngoại hình: như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn

chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa.

- Động tác: Co người phóng chiếc sào xuống lịng sơng, ghì chặt trên đầu sào, chiếc
sào dưới sức chóng bị cong lại, thả sào, rút sào nhanh như cắt.



</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

 GV treo bảng phụ giới thiệu bài tập:



Điểm giống nhau giữa hai đoạn trích Vượt thác và Sơng nước Cà Mau là gì? (2đ)

 A. Tả cảnh sông nước.

B. Tả cảnh quan vùng cực Nam của Tổ Quốc.
C. Tả cảnh sông nước miền Trung.

D. Tả sự oai phong, mạnh mẽ của con người.
 Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học :

_

Em đã chuẩn bị những gì cho bài học hôm nay? (2đ)

_ Đọc văn bản, tìm hiểu nhân vật thầy Ha-men và cậu bé Phrăng, ý nghĩa, nghệ thuật
của văn bản .

 Nhận xét, chấm điểm.
<i><b>4.3. Ti</b><b> ến trinh bài </b><b> hoïc:</b></i>

<b>Hoạt động của GV và HS.</b> <b>ND bài học.</b>



<b>Hoạt động 1 : Vào bài: 1 phút Truyện “ Buổi học </b>
cuối cùng” đđược An-phơng-xơ Đô – đê viết từ thế kỉ
XIX. Để hiểu đđược ý nghĩa tư tưởng và thành công
nghệ thuật của truyện ngắn này, hôm nay cô sẽ
hướng dẫn các em phân tích và tìm hiểu truyện.



<b>Hoạt động 2 : Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản. </b>
(10 phút)

GV hướng dẫn HS đọc, GV đọc, gọi HS đọc.
GV nhận xét, sửa sai.

Gọi HS tóm tắt nội dung truyện.



Cho biết đôi nét về tác giả-tác phẩm?

- An-phông-xơ Đô-đê (1840-1897) là nhà văn Pháp,
tác giả của nhiều tập truyện ngắn nổi tiếng.

- Buổi học cuối cùng được viết vào thời điểm hai
vùng An-đát và Lo-ren bị cắt cho quân Phổ.
Lưu ý một số từ ngữ khó SGK

Gọi HS giải nghĩa một số từ.



<i>Tìm bố cục của bài văn?</i>

1.Từ đđầu… mặt con: quang cảnh trên đường đđến

trường và quang cảnh ở trường.

2. Tiếp theo … cuối cùng này: diễn biến của buổi
học.

3. Còn lại:Kết thúc buổi học.



<b>Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản (30 phút)</b>



Câu chuyện được kể diễn ra trong hoàn cảnh, địa
<i>điểm, thời gian nào? Em hiểu thế nào về tên truyện </i>
<i>buổi học cuối cùng.</i>

Truyện kể về buổi học bằng tiếng Pháp cuối cùng

ở lớp học của thầy Ha-men tại một làng ở vùng

<i><b> I. Đọc –hiểu văn bản:</b></i>
<i><b> 1. Đọc:</b></i>

<i><b> 2. Chú thích:</b></i>

Chú thích (*) SGK/54

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

dát. Đó là thời kì sau cuộc chiến tranh Pháp-Phổ,
nước Pháp thua trận phải cắt hai vùng An-dát và

Lo-ren ở sát biên giới với Phổ cho nước Phổ. Các
trường học ở hai vùng này, theo lệnh của chính
quyền Phổ, khơng được tiếp tục dạy tiếng Pháp.
Chính vì vậy, tác giả đặt tên truyện là buổi học cuối
cùng.



Truyện được kể theo lời của nhân vật nào? Thuộc
<i>ngơi thứ mấy? Truyện có những nhân vật nào nữa và</i>
<i>trong số đó, ai gây cho em ấn tượng nổi bật nhất?</i>

 Trong truyện có 2 nhân vật chính là chú bé Phrăng

và thấy giáo Ha-men, ngồi ra cịn có một số nhân
vật phụ chỉ xuất hiện thống qua, không được miêu
tả kĩ. Chú bé Phrăng là nhân vật kể chuyện.

 Truyện được kể từ ngôi thứ nhất, qua lời của

Phrăng – một HS lớp thầy Ha-men, đã dự buổi học
cuối cùng rất xúc động ấy. Cách kể như vậy tạo ấn
tượng về một câu chuyện có thực, biểu hiện tâm
trạng, ý nghĩ của nhân vật kể chuyện.



<i>Vào sáng hôm diễn ra buổi học cuối cùng, chú bé </i>
<i>Phrăng đã thấy có gì khác lạ trên đường đến </i>

<i>trường?</i>

 Sau xưởng cưa, lính Phổ đang tập. Nhiều người

đang đọc cáo thị của nước Đức.



<i>Hãy so sánh quang cảnh buổi học cuối cùng và </i>
<i>buổi học bình thường?</i>

Buổi học bình thường:

- Tiếng ồn ao như vỡ chợ. Tiếng mọi người đñồng
thanh. Tiếng thước kẻ to tướng.

Buổi học cuối cuøng:

- Vắng lặng y như một buổi sáng chủ nhật.

- Lặng ngắt, thầy Ha-men dịu dàng mặc đẹp hơn
mọi ngày. Có cả dân làng với vẻ buồn rầu.



<i>Những điều đó báo hiệu việc gì sắp xảy ra?</i>

Vùng An-dát của Pháp đã rơi vào tay của nước

Đức.

- Việc học tập khơng cịn như trước nữa.
- Tiếng Pháp sẽ khơng cịn được dạy.



<b>Kĩ thuật động não;</b>



<i>Ý nghĩ, tâm trạng (đặc biệt là thái độ đối với việc</i>
<i>học tiếng Pháp) của chú bé Phrăng diễn biến như </i>
<i>thế nào trong buổi học cuối cùng?</i>

Cââu hỏi gợi mở:

<i><b> 1. Nhân vật Phrăng:</b></i>

- Định trốn học vì trễ giờ, bài
khó, mình chưa thuộc.

- Nhưng cưỡng lại được ý định
ấy và vội vã đến trường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>



<i>Khi biết đây là buổi học cuối cùng, tâm trạng của</i>
<i>Phrăng như thế naøo?</i>



<i>Tââm trạng của Phrăng ra sao khi cậu đọc bài mà </i>
<i>không thuộc chữ nào?</i>



<i>Qua các việc trên, Phrăng cảm thấy như thế nào?</i>



Các chi tiết miêu tả nhân vật Phrăng đã làm hiện
<i>lên hình ảnh một cậu bé như thế nào trong tưởng </i>
<i>tượng của em?</i>

 Hồn nhiên, chân thật, biết lẽ phải.



<i>Thái độ đối với tiếng Pháp và với thấy Ha-men </i>
<i>trong buổi học cuối cùng đã bộc lộ phẩm chất nào </i>
<i>trong tâm hồn trò Phrăng.</i>

HS trả lời, Gv nhận xét, chốt ý.

<i>Qua đó, em thấy Phrăng là nhân vật như thế nào?</i>



<b>Tiết 2: (35 phút)</b>

<b>Trọng taâm: Nhaân vật thầy Ha-men và nghệ thuật,</b>

<b>ý nghóa văn bản.</b>



<i>Nhân vật thầy giáo Ha-men trong buổi học cuối </i>
<i>cùng được miêu tả như thế nào? Để làm rõ điều đó, </i>
<i>em hãy tìm các chi tiết miêu tả nhân vật này về các </i>
<i>phương diện: trang phục, thái độ đối với HS, những </i>
<i>lời nói về việc học tiếng Pháp, hành động, cử chỉ lúc</i>
<i>buổi học kết thúc.</i>

HS thảo luận nhóm.
Đại diện nhóm trình bày
GV nhận xét, chốt ý.

 Trang phục: áo sơ-đanh-gốt màu xanh lục, diềm

lá sen, mũ bằng lụa đen thêu.

 Thái độ đối với HS: lời lẽ dịu dàng, nhắc nhở

nhưng không trách mắng, nhiệt tình, kiên nhẫn
giảng bài.

 Những lời nói về việc học tiếng Pháp: hãy yêu

quý, giữ gìn và trao dồi cho mình tiếng nói, ngơn

đường đến trường, quang cảnh ở
trường và khơng khí lớp học
khiến Phrăng ngạc nhiên.
+ Khi biết đây là buổi học
tiếng Pháp cuối cùng, Phrăng
thấy choáng váng, sững sờ.
+ Cậu thấy tiếc nuối và ân hận
về sự lười nhác học tập của
mình.

+ Xấu hổ, tự giận mình.

- Cậu tha thiết muốn được trao
dồi học tập tiếng Pháp nhưng
khơng cịn cơ hội.



Phrăng ham chơi nhưng trong
buổi học cuối cùng cậu đã hiểu
được giá trị, ý nghĩa của tiếng
nói dân tộc, biết được yêu tiếng
nói dân tộc là một biểu hiện của

lịng u nước.

<i><b> 2. Nhân vật thầy Ha-men:</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

ngữ của dân tộc vì đó là một biểu hiện của tình u
nước, vì ngơn ngữ khơng chỉ là tài sản q báu của
một dân tộc mà cịn là chìa khoá để mở cửa ngục tù
khi một dân tộc bị rơi vào vịng nơ lệ.

 Hành động, cử chỉ lúc buổi học kết thúc: thầy quay

về phía bảng, cầm một hòn phấn dằn mạnh hết sức,
cố viết thật to “Nước Pháp muôn năm”.



<i>Chi tiết gợi nhiều cảm xúc cho em là chi tiết nào?</i>

 Lời nói của thầy về tiếng Pháp, cử chỉ và chữ viết

của thầy “Nước Pháp mn năm”_ tình u tiếng nói
dân tộc, tình yêu nước.



<i>Nhân vật thầy Ha-men gợi ra em cảm nghĩ gì?</i>
HS trả lời.GV nhận xét.

 Yêu nghề dạy học, tin ở tiếng nói dân tộc Pháp, có

lịng u nước sâu sắc.



Hãy tìm một số câu văn trong truyện có sử dụng

<i>phép so sánh và chỉ ra tác dụng của những so sánh </i>
<i>ấy?</i>

 - Tờ mẫu như những lá cờ, vạch …Pháp

- Khi một dân tộc rơi vào vịng nơ lệ, chừng nào
họ vẫn giữ tiếng nói của mình thì chẳng khác gì
nắm được chìa khố chốn lao tù…



Biểu hiện rõ rệt và sâu sắc lịng u nước, u
tiếng nói và chữ viết dân tộc_yêu nước.



Trong truyện, thầy Ha-men có nói “…khi một dân
<i>tộc rơi vào vịng nơ lệ…chốn lao tù…”. Em nghĩ như </i>
<i>thế nào và có suy nghĩ gì về lời nói ấy?</i>

 Đề cao tiếng nói của dân tộc, khẳng định sức mạnh

của tiếng nói dân tộc.Lời nói của thầy không chỉ có
ý nghóa với nước Pháp mà còn có ý nghóa với mọi
dân tộc khi đđứng truớc nguy cơ mất đđộc lập, tự do,
bởi vì kẻ thù xâm lược nào cũng muốn tiêu diệt hoặc
đđồng hóa ngôn ngữ dâân tộc bị đđô hộ.

GV cho HS phát hiện những điểm đáng chú ý ở
một số nhân vật khác như cụ già Hô-de, bác phát
thư cũ, các HS nhỏ _ thể hiện tình cảm thiêng liêng
và trân trọng của người dân với việc học tiếng của

dân tộc mình.



Em cảm nhận được từ truyện bài học cuối cùng
<i>những ý nghĩa sâu sắc nào? Em học tập được gì từ </i>
<i>nghệ thuật kể chuyện của tác giả trong văn bản bài </i>
<i>học cuối cùng .</i>

HS trả lời, GV nhận xét, chốt ý.
Gọi HS đọc ghi nhớ SGK/55.

- Những lời nói về việc học
tiếng Pháp: tâm huyết

- Hành động, cử chỉ lúc buổi
học kết thúc: tình u tiếng nói
dân tộc, tình yêu nước.



Thầy giáo yêu nước Ha-men:
nghiêm khắc nhưng mẫu mực,
trong buổi học cuối cùng, thầy
truyền đến học sinh tình yêu
tiếng Pháp – một biểu hiện của
tình u Tổ Quốc.

<i><b> 3. Nghệ thuật: </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

 Liên hệ qua bài: Lịng yêu nước của I. Ren - bua.
 Theo em, trong hồn cảnh đất nước hiện nay, đối

<i>vớiø HS, lịng yêu nước được biểu hiện như thế nào?</i>

 Có nhiều cách thể hiện lòng yêu nước . và yêu

tiếng nói dân tộc cũng là biểu hiện của lịng u
nước. Giáo dục HS ý thức giữ gìn sự trong sáng của
tiếng Việt; làm những việc nhỏ nhất nhưng thiết
thực với gia đình, thầy cơ, bè bạn , quê

hương,...cũng là biểu hiện của lòng yêu nước.

 Giáo dục HS về lịng u nước , u tiếng nói của
dân tộc.



<b>Hoạt động 4 : Luyện tập. (5 phút)</b>
Gọi HS đọc yêu cầu của bài tập.
Cho HS thảo luận theo nhóm.
Cho HS làm bài vào vở bài tập.
Gọi HS đọc BT2, VBT.

GV hướng dẫn HS làm.

HS làm bài tập, GV nhận xét, chốt ý.

độc đáo.

- Miêu tả tâm lý nhân vật qua
tâm trạng, suy nghĩ ngoại hình.

- Ngơn ngữ tự nhiên, sử dụng câu
văn biểu cảm, từ cảm thán và
các hình ảnh so sánh.

<i><b> 4. Ý nghóa văn bản:</b></i>

- Tiếng nói là một giá trị văn
hóa cao quý của dân tộc, yêu
tiếng nói là yêu văn hóa dân tộc.

- Tình u tiếng nói dân tộc
là một biểu hiện cụ thể của lòng
yêu nước.

- Sức mạnh của tiếng nói dân
tộc là sức mạnh của văn hóa,
khơng một thế lực nào có thể thủ
tiêu.

- Tự do của một dân tộc gắn
liền với việc giữ gìn và phát triển
tiếng nói của dân tộc mình.

- Văn bản cho thấy tác giả là
một người yêu nước, yêu độc lập,
tự do, am hiểu sâu sắc về tiếng
mẹ đẻ.

4.4.T ổng kết<i><b> : (5 phút)</b></i>

GV treo bảng phụ giới thiệu bài tập:



Câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật nào?
A. Người kể chuyện vắng mặt.

<b>B. Nhân vật xưng tôi.</b>
C. Thầy giáo Ha-men.
D. Cụ già Hô-de.



An-phơng-xơ-đơ-đê là nhà văn nước nào?

A. Đức. C. Mĩ

B. Anh. <b>D. Pháp.</b>



<i><b> Dịng nào nói đúng tâm trạng thầy giáo Ha-men trong bài học cuối cùng.</b></i>
<b>A. Đau đớn và rất xúc động.</b>

B. Bình tĩnh, tự tin.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>



Lòng yêu nước của thầy giáo Ha-men được biểu hiện như thế nào trong tác phẩm?
A. Yêu mến, tự hào về vùng quêAn-dát của mình

B. Căm thù sơi sục kẻ thù đã xâm lược quê hương.

C. Kêu gọi mọi người cùng đoàn kết, chiến đấu chống kẻ thù.
<b>D. Yêu tha thiết tiếng nói của dân tộc.</b>

<i><b>4.5 Hướng dẫn học t</b><b> ập</b><b> : 5 phút</b></i>
à Đối với bài học tiết này:

- Đọc kĩ truyện, nhớ những việc chính, kể tóm tắt đđược truyện.

- Sưu tầm những bài văn, bài thơ bàn về vai trị của tiếng nói dâân tộc.
à Đối với bài học tiết sau:

- Đọc và tìm hiểu bài thơ: “Đêm nay Bác khơng ngủ”. Tìm hiểu về hình ảnh Bác Hồ và
tình cảm của người chiến sĩ đối với Bác. Tìm hiểu vềý nghĩ, nghệ thuật của văn bản.

- Tiết 91, bài “Nhân hóa”, tìm hiểu khái niệm, tác dụng và các kiểu nhân hóa. Tìm câu
văn có sử dụng phép nhân hóa trong các văn bản đã học.

<b>5.Ph ụ lục:</b>

- Sách giáo viên văn 6.( Nhà xuất bản Giáo dục)

- Thiết kế bài giảng Ngữ văn 6 ( Nhà xuất bản Hà Nội)

</div>

<!--links-->