Tuần 8. Thao tác lập luận so sánh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.18 MB, 18 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TiÕt 43:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Néi dung chÝnh cđa bµi häc:

I. Khái niệm và tác dụng của lỊp lun 
so sánh

1. Tìm hiểu ngữ liệu

2. Khái niệm, taùc dủng ca lËp ln so s¸nh.

II. u cầu của thao tỏc lp lun 
so sỏnh

1. Tìm hiểu ngữ liệu

2. Yờu cầu của thao t¸c lỊp luỊn so s¸nh

III. Ghi nhí

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

IKHÁI NIỆM , TÁC DỤNG CỦA LẬP

LUẬN SO SNH

:

1.TèM HIU NG LIU:
ãNgữ liệu 1:

Tng nghe núi rằng: ng ời hiền xuất hiện ở đời thì nh ngôi sao 
sáng trên trời cao. Sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc thần, ng ời hiền 
ắt làm sứ giả cho thiên tử. Nếu nh che mất ánh sáng, giấu đi vẻ 
đẹp, có tài mà không đ ợc trời dùng thì đó khơng phải là ý trời

sinh ra ng ời hiền vậy.”

( ChiÕu cÇu hiỊn- Ngô Thì Nhậm)
: Đoạn văn trên thể hiện nội dung gì?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Nội dung của đoạn văn: Mối quan hệ giữa ng ời hiền tài và
thiên tử.

Trả lời:

Cách lập luận của tác giả: dùng cách so sánh
+ Ng ời hiền nh sao sáng trên trời.

+ Sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc thần.

Ng ời hiền phải làm sứ 
giả cho thiên tử.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

* Ngữ liệu 2:

“ Yêu ng ời, đó là một truyền thống cũ. “ Chinh phụ ngâm” “, Cung 
oán ngâm” đã nói đến con ng ời. Nh ng dù sao cũng là mới bàn đến 
một hạng ng ời. Với “ Kiều”, Nguyễn Du đã nói đến cả một xã hội ng 
ời. Với “ Chiêu hồn” thì cả lồi ng ời đ ợc bàn đến [… “]. Chiêu hồn , ”
con ng ời trong cái chết. “ Chiêu hồn”, con ng ời trong từng giới, từng 
loài, m ời loài là những loài nào với những nét cộng đồng phổ “ ”
biến, điển hình của từng lồi một. [” …].

Tơi muốn nói đến bài văn “ Chiêu hồn”, một tác phẩm có một 
không hai trong nền văn học chúng ta. ( Nghĩ mà xem, tr ớc “ Chiêu

hồn” ch a hề có một bài văn nào đem cái run rẩy mới ấy vào văn “ ”
học. Sau “ Chiêu hồn” lại càng không.) Nếu “ Truyện Kiều” nâng 
cao lịch sử thơ ca, thì “ Chiêu hồn” đã mở rộng địa d của nó qua một 
vùng x a nay ít ai động tới: cõi chết.”

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

§èi t ợng đ ợc so sánh: bài Văn chiêu hồn.

Đối t ợng đ ợc đem ra so sánh: Chinh phụ ngâm, Cung oán 
ngâm, Truyện Kiều.

Giống nhau: Cùng thể hiện lòng yêu th ơng con ng ời.

Khỏc nhau: Ch riờng Văn chiêu hồn bàn đến cả loài ng ời
trong cõi chết.

Tạc dủng ca so s¸nh:

+ ChØ ra sù ging nhau và khác nhau của Vn chiờu hn v

Chinh phụ ngâm; Cung ốn ngâm; Trunû Kiều

+ ThÍy ® îc nét riêng trong cách thể hiện lòng yêu

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

*Nh vậy, ở 2 đoạn trên, ng ời viết đã làm một công việc so sánh một 
cách cụ thể. Nh ng có phải cứ làm cơng việc so sánh là có ngay đ ợc lập 
luận so sánh hay khơng? Vì sao?



§Ĩ cã mét lËp ln so s¸nh, ng êi viÕt( nói) phải

làm công việc so sánh. Không có so sánh, không thể

có lập luận so sánh.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Theo em hai ng÷ liƯu võa xem 
xÐt cã thể coi là một lập luận 
so sánh không? Vì sao?

Đoạn văn 1 viết nhằm để nhấn mạnh vai trò và trách nhiệm của
ng ời hiền đối với đất n c.

-> Luận điểm ấy đ ợc làm sáng tỏ bằng cách so sánh hình ảnh ng ời

hiền nh sao sáng và quan hệ của ng ời hiền víi thiªn tư nh quy lt 
cđa tinh tó.

 Đoạn văn 2 viết để làm sáng tỏ luận điểm về sự đặc sắc của Văn 
chiêu hồn trong niềm rung động về thân phận con ng ời.

-> Ln ®iĨm ấy đ ợc làm sáng tỏ bằng cách so

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Trong đoạn 2, cách so sánh, nhất là sự khác nhau đ ợc tổ chức, sắp 
xếp thật rõ ràng, hợp lý và có sức thuyết phục:

ãChinh phụ ngâm, Cung oán ngâm nói về một lớp ng ời ( ng ời phụ

nữ có chồng đi chinh chiến, ng ời cung nữ bị bỏ rơi)

ã Truyn Kiu núi về một xã hội ng ời ( từ tài tử giai nhân đến bọn l 
u manh gian ác, từ quan võ đến quan văn, từ đại thần đến th lại, 
lính tráng, từ dân th ờng đến thầy cúng thầy tu…)

***

Văn chiêu hồn

động đến con ng ời khi còn sống và

khi đã chết

…

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

2. Kh¸i niƯm, TẠC DỦNG CA lËp ln so 
s¸nh:

a. Khái niệm

:

Lập luận so sánh

là một kiểu lập luận nhằm đối chiếu hai 
hay nhiều sự vật hoặc cách mặt trong cùng một sự vật, hiện t 
ợng…để chỉ ra những nét giống nhau hoặc khác nhau gia 
chỳng.

? Từ việc tìm hiểu các ngữ liệu trên, 
em hÃy cho biết: Thế nào là thao t¸c 
lËp luËn so s¸nh?

-So sánh để chỉ ra những nét giống nhau : so sánh tương đồng

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

b.T

ạc dủng

cđa thao t¸c lËp ln so s¸nh

Nh vËy, thao t¸c lËp ln so s¸nh cọ

tạc dủng g×?

 Chỉ ra sự giống nhau và khác nhau của đối t ợng so sánh hoặc đ 
ợc so sỏnh.

Thấy đ ợc bản chất của sự vật, hiện t ợng đ ợc so sánh.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

II.YấU CU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN

SO SẠNH

1. Ng÷ liƯu:

“ Làm sao trong đêm tối ngày x a đó, Ngơ Tất Tố đã mị ra đ ợc những thực tế đó 
và trong đêm tối, ơng lụi hụi thắp đ ợc bó h ơng mà tự mình soi đ ờng cho nhân vật 
vội đi? Lúc đó, khơng phải là khơng có ai nói về làng xóm dân cày, nh ng ng ời ta 
nói năng khác ông, ng ời ta bàn về cái l ơng h ơng ẩm, ng ời ta xoa xoa mà ng ng 
tiều tiều canh canh mục mục. Cịn Ngơ Tất Tố thì xui ng ời nông dân nổi loạn. 
Cái cách viết lách nh thế, cái cách dựng truyện nh thế không là phát động quần 
chúng nhân dân chống quan Tây, chống vua ta thì cịn là cái gì nữa!”

(Theo Nguyễn Tuân toàn tập, tập V)

: on vn của Nguyễn Tn nói về vấn

đề gì và nhằm mc ớch gỡ ?

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

-Nguyễn Tuân đÃ so sánh quan niệm soi ng của Ngô Tt T

với :

+ Quan niệm của những ng ời chủ tr ơng “ Cái l ơng h ơng ẩm”( chỉ cần bài 
trừ hủ tục thì đời sống nơng dân sẽ đ ợc nâng cao).

+ Quan niệm những ng ời hoài cổ (chỉ cần trở về với đời sống thuần phác, 
trong sạch nh ngày x a thì đời sống nhân dân sẽ đ ợc cải thiện).

- Tióu chờ để so sánh: Dựa và sự phát triển tính cách của các nhân

vật trong “ Tắt đèn” với các nhân vật trong một số tác phẩm khác 
cũng viết về nông thôn và ng ời nơng dân thời kì ấy.

-Kết cấu của lập luận:

+Giới thiệu về quan niệm “soi

đường” của Ngô Tất Tố trong Tắt

âeìn

+So sánh cách viết về người nông 
dân và nông thôn của Ngô Tất Tố với 
các tác giả khác cùng thời

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Hãy nhận xét
về cách lập

luận của

Nguyễn Tuân

trong õon vn
trón !

-Đoạn trích tập trung so s¸nh vỊ viƯc chØ ra con ® êng

phải đi của ng ời nông dân tr ớc CMT8. Theo Nguyễn 
Tuân, giá trị soi sáng con đ ờng nông dân phải đi của Tắt 
đèn cao hơn các tác phẩm của những chủ nghĩa cải l ơng

hoặc khuynh h ớng hoài cổ. Dẫn chứng tiêu biểu là “ Ngơ 
Tất Tố thì xui ng ời nông dân nổi loạn..”

- Với so sánh này, Nguyễn Tuân đã phê phán ảo t ởng của

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

2. Yêu cầu của thao tác lập

luận so sánh

- So sánh phải đặt các đối t ợng vào cùng một bình diện, đánh 
giá trên cùng một tiêu chí.

- Khi so sánh cần phaới ruùt ra những nhận xét, đánh giá về 
đối t ợng so sánh và đối t ợng đ ợc so sánh.

Khi thùc hiÖn thao 
tác lập luận so sánh

cần chú ý điều gì?

Khi thùc hiƯn thao 
t¸c lËp ln so s¸nh

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

*Thao tác thực hiện:

-Nêu luận điểm cần so s¸nh

- Làm sáng tỏ luận điểm bằng các cách đặt đối t ợng đ ợc so

sánh và so sánh trên cùng một bình diện. Đánh giá các đối t ợng

trên cùng một tiêu chí để thấy đ ợc sự giống nhau và khác nhau 
giữa chúng.

- Nêu ý kiến quan điểm của ng ời nói và ng ời viết với vấn đề đ ợc

so sánh.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Thảo luận nhóm

IV. Luyện tập

Tổ 1+ 2: Thảo luận câu 
hỏi 1( SGK- T156)

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

V.H ớng dn hục bài c v
chun bị bài mi

1,V nhà viết một đoạn văn sử dụng thao tác lập luận so sánh
về tác phẩm “Hai đứa trẻ” ( Thạch Lam )và phân tích tác dụng
của thao tác lập luân so sánh sử dụng trong đoạn văn đó

</div>