LOGO
CHƢƠNG 1:
GIỚI THIỆU VỀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU VÀ QUY TRÌNH
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
Mục tiêu
Giới thiệu cho SV các vấn đề tổng quát về nghiên
cứu; tầm quan trọng của môn học với việc trang
bị kiến thức và thực tập tốt nghiệp; các khái niệm
và các dạng nghiên cứu.
Giới thiệu quy trình nghiên cứu khoa học; nội
dung, ý nghĩa của từng bƣớc trong quy trình. SV
sẽ có khả năng hiểu đƣợc các bƣớc thực hiện một
đề tài nghiên cứu thực tiễn.
2
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
Nội dung
1
Nghiên cứu khoa học
2
Phương pháp nghiên cứu
www.themegallery.com
3
Những khía cạnh chính của NCKH
4
Phân loại nghiên cứu
5
Các dạng nghiên cứu
6
Thiết kế nghiên cứu
3
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
1. Nghiên cứu khoa học
a. Khái niệm về nghiên cứu khoa học
Nghiên cứu
khoa học
www.themegallery.com
b. Nghiên cứu là gì?
c. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng
4
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
a. Khái niệm về nghiên cứu khoa học
Nghiên cứu khoa học là cách thức con ngƣời
tìm hiểu các hiện tƣợng khoa học một cách có
hệ thống (Babbie 1986)
www.themegallery.com
Trong thế giới ngày nay, để hiểu biết
một sự việc, chúng ta có hai cách đó
là:
(1) Chấp nhận
(2) Nghiên cứu
5
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
a. Khái niệm về nghiên cứu khoa học
www.themegallery.com
Chấp nhận (agreement reality) là cách thức con
ngƣời hiểu biết sự việc thông qua thừa nhận các
nghiên cứu hay kinh nghiệm của ngƣời khác.
Nghiên cứu (experiental reality) là cách thức con
ngƣời tìm hiểu sự việc thông qua việc thực hiện
các nghiên cứu hay kinh nghiệm của chính mình.
6
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
b. Nghiên cứu là gì?
www.themegallery.com
Là quá trình thu thập và phân tích thơng tin một
cách hệ thống để tìm hiểu cách thức và lý do hành
xử của sự vật, hiện tƣợng xung quanh chúng ta.
Nghiên cứu luôn kế thừa cơng trình của
người khác
Nghiên cứu có thể được lặp lại
Nghiên cứu có thể tổng quát hóa
Vd: Nghiên cứu: “Năng lực cạnh tranh
động của doanh nghiệp Việt Nam”
Được thực hiện bởi:
Nguyễn Đình Thọ và Nguyễn Thị Mai Trang
7
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
c. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng
www.themegallery.com
Nghiên cứu hàn lâm trong một ngành khoa học nào
đó là nghiên cứu nhằm mục đích mở rộng kho
tàng tri thức của ngành khoa học đó.
8
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
c. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng
www.themegallery.com
Nghiên cứu ứng dụng là các nghiên cứu nhằm ứng
dụng các thành tựu khoa học của ngành đó vào
thực tiễn của cuộc sống.
9
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
c. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng
Quảng cáo trên truyền hình sẽ làm thay đổi lịng
tin về thương hiệu và xu hướng tiêu dùng của
khách hàng ở mức độ nào?
Các công ty trong ngành mỹ phẩm nên phân bổ
ngân sách quảng cáo của mình trên các phương
tiện truyền thông đại chúng như thế nào để đạt
được hiệu quả tối ưu.
Công ty Thái Tuấn phải phân bổ ngân sách quảng
cáo qua các phương tiện truyền thông đại chúng
như thế nào để có thơng tin được cho thị trường
mục tiêu của mình (ví dụ thuộc tầng lớp cho thu
nhập cao, giới nữ, tuổi từ 30 đến 50 tại Việt Nam)
10
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
Sứ mạng của nghiên cứu khoa học
www.themegallery.com
Sứ mạng của nghiên cứu khoa học là phục vụ
con người và xã hội
11
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Phương pháp
nghiên cứu
a. Định tính và
định lượng
b.Suy diễn và
www.themegallery.com
quy nạp
12
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
a. Định tính và định lƣợng
Có nhiều trƣờng phái trong nghiên cứu khoa
học, chúng ta có thể chia thành hai trƣờng
phái chính, đó là:
(1) Định tính (qualitative methodology) và
(2) Định lƣợng (quantitative methodology)
13
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Trong nghiên cứu hàn lâm
Nghiên cứu định tính
Dựa vào qui trình qui nạp (nghiên cứu trước
lý thuyết sau; vd, Marshall & Rossman 1999).
Nghiên cứu định lượng
Dựa vào qui trình suy diễn (lý thuyết rồi đến
nghiên cứu; vd, Ehrenberg 1994).
14
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
Hình 1.1: Suy diễn và qui nạp trong nghiên
cứu khoa học
Lý thuyết
Suy diễn
Tổng quát hóa
Vấn đề nghiên cứu
Giả thuyết
www.themegallery.com
Quy nạp
Quan sát
15
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
3. Những khía cạnh chính của
nghiên cứu khoa học
Nghiên cứu bao gồm sự pha trộn có chọn lọc hiểu
biết và sự khéo léo
a. Lý thuyết: Một phần lớn của nghiên cứu liên
quan đến việc phát triển, khám phá hay kiểm
tra lại các lý thuyết hay các ý tưởng của các
nhà nghiên cứu khoa học xã hội về cách
thức hoạt động của thế giới.
b. Kinh nghiệm: dựa trên sự quan sát và “đánh
giá” các sự kiện thực tế.
16
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
4. Phân loại nghiên cứu
Các loại hình nghiên cứu phụ thuộc vào:
Bản chất của vấn đề đƣợc đặt ra
Lý thuyết - ứng dụng, tự nhiên, xã hội;
Phƣơng pháp sử dụng để đáp ứng cho việc nghiên
cứu
Định tính – định lượng, suy diễn hay qui nạp
Mức độ chính xác của phƣơng pháp
17
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
5. Các dạng nghiên cứu
Nghiên cứu
định lượng
www.themegallery.com
Nghiên cứu
định tính
Nghiên cứu
khám phá
Nghiên cứu
mơ tả
Nghiên cứu
nhân quả
18
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
Nghiên cứu định tính
www.themegallery.com
Nghiên cứu định tính (qualitative studies)
Dữ liệu định tính là các dữ liệu trả lời cho câu hỏi:
thế nào? cái gì? tại sao?
19
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
Nghiên cứu định tính
Thí dụ: Khi chúng ta cần biết thái độ của ngƣời tiêu
dùng về một thƣơng hiệu nào đó và chúng ta hỏi
họ thơng qua câu hỏi và trả lời có dạng sau:
Vì sao anh/chị thích dùng thƣơng hiệu này? Tơi
thích dùng nó vì…
Cái gì trong thƣơng hiệu này anh/chị cho là đặc
điểm nổi bật nhất của thƣơng hiệu này? Đặc điểm
nổi bật nhất của nhãn hiệu này là…
Tại sao anh/chị cho nó là đặc điểm nổi bật nhất
của thƣơng hiệu này? Vì nó…
20
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
Nghiên cứu định lƣợng
www.themegallery.com
Nghiên cứu định lƣợng (quantitative studies)
Dữ liệu định lƣợng là dữ liệu trả lời cho các câu
hỏi: bao nhiêu? Khi nào?
21
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
Nghiên cứu khám phá
www.themegallery.com
Nghiên cứu khám phá (exploratory studies) là
bƣớc đầu tiên trong nghiên cứu.
Mục đích của nghiên cứu khám phá là để tìm
hiểu sơ bộ vấn đề cần nghiên cứu cũng nhƣ khẳng
định lại các vấn đề nghiên cứu và các biến của nó.
22
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
Nghiên cứu khám phá
23
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
Nghiên cứu mô tả (descriptive studies)
www.themegallery.com
Nghiên cứu mô tả (descriptive studies) là dạng
nghiên cứu phổ biến nhất trong các dạng nghiên
cứu. Nhƣ tên gọi của nó, nghiên cứu mơ tả đƣợc
dùng để mơ tả thị trƣờng.
24
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU
www.themegallery.com
Nghiên cứu mơ tả (descriptive studies)
25
GV: HUỲNH ĐÌNH LỆ THU