Báo cáo nghiên cứu khoa học "Một số suy nghĩ về vận dụng các nguyên tắc dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Kinh tế chính trị ở Đại học Huế hiện nay

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

5

<b>MỘT SỐ SUY NGHĨ VỀ VIỆC VẬN DỤNG CÁC NGUYÊN TẮC DẠY </b>
<b>HỌC NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC MƠN KINH TẾ </b>

<b>CHÍNH TRỊ MÁC - LÊ NIN Ở ĐẠI HỌC HUẾ HIỆN NAY </b>

<i> Lê Quang Diên </i>

<i>Trường Đại học Kinh tế,Đại học Huế</i>

Nguyên tắc dạy học ở đại học là những nguyên lý chung của sự tổ chức
dạy học về mặt nội dung, phương pháp, hình thức, nhằm thực hiện mục đích dạy
học và phù hợp với những quy luật khách quan tác động vào sự dạy học của
giảng viên và học tập của sinh viên. Hệ thống các nguyên tắc dạy học ở nước ta
có nền tảng, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, được thể hiện ở đường lối giáo dục của Đảng Cộng sản Việt Nam. Những
nội dung lý luận của các nguyên tắc dạy học ở đại học luôn được đội ngũ các
thầy, cô giáo Khoa Mác - Lênin nói chung và Bộ mơn kinh tế chính trị nói riêng,
vận dụng một cách phù hợp với đối tượng nghiên cứu của từng môn học, ngành
học và mang lại hiệu quả nhất định trong hoạt động dạy và học ở Đại học Huế.
Trên góc độ tổng kết thực tiễn, chính là nội dung được trình bày trong bài
nghiên cứu này.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

6

chính, 2 giảng viên, 2 cán bộ đang thời kỳ tập sự. Ý thức rõ trách nhiệm của
mình, đội ngũ CBGD Bộ mơn kinh tế chính trị ln quan tâm đến việc đổi mới
phương pháp dạy và học, coi đó là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất
lượng đào tạo. Điều đó được thể hiện ở hiệu quả của việc vận dụng các nguyên
tắc dạy học trong mỗi bài giảng của môn học mà mỗi giảng viên được đảm

nhiệm.

<b>1. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa tính khoa học, tính giáo </b>
<b>dục và tính nghề nghiệp: </b>

Thuận lợi cơ bản của Bộ môn kinh tế chính trị hiện nay khi thực hiện
nguyên tắc này trong dạy học là đã có giáo trình chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào
tạo. Giáo trình của mơn học đảm bảo được tính hệ thống, khoa học, hiện đại và
cập nhật (hàng năm được tập huấn bổ sung) . Tuy nhiên, thực tiễn ln ln vận
động, biến đổi. Tính cập nhật của bài giảng đòi hỏi giảng viên phải thường xuyên
tiếp cận thông tin nhằm làm cho giờ giảng được sinh động, phong phú, gắn với
thực tiễn địa phương và đất nước. Trên cơ sở đó, cung cấp những tri thức khoa
học cơ bản tạo nền tảng học vấn cho sinh viên. Nên sinh viên có điều kiện tiếp
thu tri thức khoa học cơ sở và tri thức khoa học chuyên ngành. Đặc biệt đối với
sinh viên trường Đại học Kinh tế, việc học tập tốt môn Kinh tế chính trị Mác -
Lênin là cơ sở lý luận và phương pháp luận để học tập tốt các môn khoa học
kinh tế chuyên ngành. Đồng thời, tạo được niềm tin khoa học cho sinh viên,
chống lại những quan điểm duy tâm như tư tưởng "định mệnh", an bài với "số
mệnh", thiếu ý chí vươn lên... chống lại quan điểm siêu hình - nhìn nhận sự vật
hiện tượng trong mối quan hệ cô lập, tách biệt nhau, không thấy được sự vận
động và phát triển của chúng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

7

quan trọng của mơn kinh tế chính trị Mác - Lênin. Thơng qua nội dung của các
bài giảng về những vấn đề kinh tế chính trị của phương thức sản xuất tư bản chủ
nghĩa và của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, đội ngũ giảng viên
kinh tế chính trị đã trực tiếp cung cấp những tri thức khoa học, lý luận để xây
dựng nên thế giới quan, nhân sinh quan, phương pháp luận khoa học, lòng yêu
nước, yêu chủ nghĩa xã hội... cho sinh viên, hình thành phẩm chất đạo đức cần

thiết để xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, phù hợp với định hướng nghề
nghiệp tương lai theo mục tiêu đào tạo của các trường đại học trong Đại học Huế.
Đến lượt nó, kết quả của cơng tác giáo dục lại tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt
động dạy học ở đại học. Một khi những kiến thức quan điểm, lập trường, đạo
đức, lẽ sống cách mạng của chủ nghĩa xã hội khoa học và tư tưởng Hồ Chí Minh
trở thành máu thịt, trở thành ý chí, khát vọng, trở thành nghị lực, tình cảm chi
phối hành động của sinh viên thì khi ra trường họ sẽ trở thành một con người hữu
ích cho xã hội, một chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa, chính trị, khoa học,
lao động sản xuất và là chiến sĩ xung kích trong sự nghiệp đổi mới, sự nghiệp
xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Điều cần tránh trong vận dụng nguyên tắc này là sự nghèo nàn thông tin
trong bài giảng, đưa ra những thông tin thiếu căn cứ khoa học, thiếu tính hệ
thống và lạc hậu đến người học.

<b>2. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa dạy và học: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

8

này là tạo thành một quy trình khép kín giữa giảng viên và sinh viên, tạo thế liên
hoàn giúp sinh viên vừa có thể nắm bắt một cách cơ bản nội dung các vấn đề
giảng viên truyền đạt trên lớp với đối thoại trực tiếp để trao đổi ngay những vấn
đề trong nội dung bài học đặt ra và giải đáp những câu hỏi của sinh viên, đưa
sinh viên vào tình huống; thơng qua đối thoại, thơng qua tranh luận giữa các sinh
viên, giúp sinh viên hiểu sâu sắc nội dung bài giảng, đưa lý luận vào cuộc sống.
Đối với những vấn đề nào cịn khó, cần nhiều thời gian, cần tìm hiểu thêm tài
liệu và thực tế thì giảng viên sẽ gợi mở, định hướng cho sinh viên tự giải quyết
thông qua thực hiện bài tập lớn, xêmina và nghiên cứu khoa học. Phương pháp
này bắt sinh viên phải động não, rèn luyện tính linh hoạt, từng bước khắc phục
tình trạng thụ động trong tiếp thu kiến thức và phát triển năng lực tư duy; loại bỏ

dần cách dạy "nhồi nhét", và kiểu "học vẹt", học "đối phó" của sinh viên.

Việc vận dụng nguyên tắc này sẽ bị hạn chế, nếu công tác chuẩn bị của
giảng viên sơ sài, không tạo được mối quan hệ dân chủ, bình đẳng giữa thầy và
trị trong dạy và học.

<b>3. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

9

môn kinh tế chính trị Mác - Lênin, việc sử dụng thủ pháp này đòi hỏi giảng viên
phải nhuần nhuyễn trong việc kết hợp các phương pháp giảng dạy khác nhau.
Chẳng hạn, khi thấy sinh viên có biểu hiện mệt mỏi, chán nản trong giờ học thì
giảng viên có thể chủ động chuyển sang sử dụng phương pháp đối thoại, gợi mở
vấn đề và hướng dẫn cho sinh viên thảo luận theo một nội dung nhất định. Hoặc
khi giảng một vấn đề quá trừu tượng như khái niệm, phạm trù, quy luật kinh tế...
thấy sinh viên tỏ ra không hiểu, giáo viên có thể sử dụng phương pháp mơ hình
hóa để phân biệt được một cách rõ ràng, rành mạch từng vấn đề, giúp cho sinh
viên nhanh chóng tiếp cận, nhận biết tri thức mới. Điều đó sẽ khơi dậy trong
sinh viên niềm hứng thú đối với mơn học, kích thích họ tự đi sâu nghiên cứu các
hiện tượng và các quá trình kinh tế của đời sống xã hội, nắm được bản chất của
chúng, các quy luật chi phối và cơ chế hoạt động của các quy luật đó. Qua đó,
trang bị cho sinh viên phương pháp luận khoa học để tự lý giải các vấn đề khác
của thực tiễn.

Vận dụng nguyên tắc này, trong nội dung lý thuyết của mỗi bài giảng,
thường được giảng viên minh họa bằng thực tiễn sinh động, phong phú về tình
hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và đất nước với những thơng tin
cập nhật. Qua đó, giúp cho sinh viên nắm vững đường lối, chính sách kinh tế - xã
hội của Đảng và Nhà nước, tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới đất nước do Đảng ta

khởi xướng và lãnh đạo, xây dựng động cơ học tập đúng đắn, có niềm tin vươn
lên học tập tốt hơn.

<b>4. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa cái cụ thể và cái trừu </b>
<b>tượng: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

17

5. Đại học Huế. Báo cáo tình hình tổ chức giảng dạy. Học tập các môn
khoa học Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh tại Đại học Huế (20/
3/2004).

<b>TĨM TẮT </b>

<i>Bài viết trình bày những hình thức vận dụng các nguyên tắc dạy học ở đại </i>

<i>học trong q trình giảng dạy mơn Kinh tế Chính trị Mác - Lênin ở Đại học Huế. </i>

<i>Trên cơ sở đó rút ra những kết luận sư phạm nhằm khẳng định hiệu quả việc vận </i>

<i>dụng đúng các nguyên tắc dạy học là một trong những giải pháp nâng cao chất </i>

<i>lượng dạy và học ở đại học.</i>

<b>SOME IDEAS ABOUT HOW TO APPLY </b>

<b>EFFECTIVELY TEACHING PRINCIPLES FOR THE IMPROVEMENT </b>
<b>OF THE TEACHING AND LEARNING OF MARXIST - LENNINIST </b>

<b>POLITICAL ECONOMICS AT HUE UNIVERSITY </b>

<i>Le Quang Dien </i>
<i>The University of Economics, Hue University </i>
<b>SUMMARY </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

18

</div>

<!--links-->