MẮT và BỆNH TOÀN THÂN (NHÃN KHOA)

CÁC BỆNH MẮT
THƯỜNG GẶP


Các bệnh mắt thường gặp
Đục thủy tinh thể - cườm khô
 Mộng thịt
 Khô mắt
 Bệnh lý võng mạc do đái tháo đường
 Bệnh võng mạc do cao huyết áp



Đục thủy tinh thể


Giải phẫu: Thủy tinh thể
◦ Thấu kính 2 mặt lồi, được treo bởi dây chằng Zinn
vào thể mi
◦ Giúp hội tụ hình ảnh lên võng mạc, cơ chế điều
tiết
◦ Khơng có mạch máu, ni dưỡng bởi thủy dịch


Đục thuỷ tinh thể


Nguyên nhân:
◦ Tuổi già:
◦ Chấn thương
◦ Bệnh lý: đái tháo đường, homocystein niệu

◦ Bẩm sinh: kèm với các dị tật khác



Bệnh gây giảm thị lực nhiều mức độ, có thể
điều trị được, chủ yếu là phẫu thuật


Đục thủy tinh thể tuổi già


Theo tuổi tác: thủy tinh thể sẽ
◦ Cứng hơn
◦ Mất tính đàn hồi  điều tiết kém
◦ Mất tính trong suốt



Chiếm 90% trường hợp đục thủy tinh thể,
thường gặp ở người trên 50 tuổi


Triệu chứng chung
Nhìn mờ như nhìn qua màn sương mù
 Nhìn mờ từ từ, khơng đỏ khơng đau nhức
 Thường bị lố mắt khi đi từ tối ra sáng, chói
sáng,
 Đo thị lực: giảm thị lực
 Có thể nhìn thấy nhân mắt trắng
 Nhìn thấy 2 hình (nhìn đơi)

 Triệu chứng có thể thay
đổi tùy loại đục thủy tinh thể



Đục dưới bao

Đục dưới bao sau thường đục ở ngay trung tâm
Giảm thị lực sớm và nhiều, giảm thị lực nhìn gần


Đục nhân thủy tinh thể

Nhân thủy tinh thể đục có màu nâu đen
Tăng chỉ số khúc xạ: cận thị giả


Đục vỏ thủy tinh thể

Đục vỏ hình chêm
Thường có triệu chứng chói sáng do ánh sáng tán xạ qua thủy
tinh thể đục


Đục thủy tinh thể chín

Đục TTT chín: bao nhăn
Đục TTT q chín: vỏ hóa lỏng,
Một số trường hợp chất nhân
thốt ra gây tăng nhãn áp

Đục thủy tinh thể sau chấn
thương

Đục dưới bao trước đục dạng hoa hồng sau chấn
thương đụng dập


Điều trị
Phương pháp điều trị phổ biến: mổ phaco
lấy thủy tinh thể đục và đặt kính nội nhãn
 Cho kết quả thị lực tốt và ít biến chứng



Khô mắt
Bệnh phổ biến
 Gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt ở phụ nữ tuổi
tiền mãn kinh và mãn kinh (giảm
Androgen).
 Thường gặp ở người đeo kính tiếp xúc
 Hay xảy ra sau mổ LASIK (48% theo
Shimazaki, 1995)
 Ở lứa tuổi 30-60: 11%
 Lứa tuổi trên 65: 14%



Giải phẫu

Khoảng 95%
nước mắt do
tuyến lệ chính
tiết ra
 %5 do các
tuyến lệ phụ
nằm dưới kết
mạc mi tiết ra



Cấu tạo phim nước mắt
gồm 3 lớp


Lớp mỡ: ngoài cùng

◦ Ngăn chặn sự bốc hơi sớm
của nước mắt

Lớp nước: ở giữa
 Lớp nhày: trong cùng


◦ Do tế bào đài kết mạc tiết ra
◦ Giữ cho lớp nước dàn trải
khắp bề mặt nhãn cầu

 Tổn thương 1 trong 3
thành phần  khô mắt

Tác dụng của phim nước
mắt
Làm ẩm bề mặt giác mạc, kết mạc, bôi trơn
mi mắt
 Cung cấp dinh dưỡng và oxygen cho tế bào
biểu mơ
 Vai trị miễn dịch giúp ức chế sự phát triển
của vi trùng
 Vai trò quang học: giúp bề mặt giác mạc
trơn láng
 Lấy đi những chất lạ



Khô mắt
Khô mắt là tổn thương của lớp phim nước mắt
do sự giảm chế tiết nước mắt hoặc tăng
cường bốc hơi gây tổn hại bề mặt nhãn cầu
và triệu chứng khó chịu


Triệu chứng
Khó chịu
 Cảm giác
 Cảm giác
 Cảm giác
 Cảm giác
 Nhìn mờ



khơ
rát bỏng
dị vật
sạn trong mắt

Điều trị:
 Tránh tình trạng căng thẳng thị
giác, khi sử dụng máy vi tính, đọc
sách
 Đeo kính chống khói, bụi
 Sử dụng nước mắt nhân tạo khi cần

Khó

chịu
Ngứa
Sợ ánh sáng
Đỏ mắt
Tăng tiết nhày
Chảy nước mắt


Hội chứng khơ mắt ở nhân viên
văn phịng


Ngun nhân:
◦ Làm việc trong môi trường máy lạnh là môi

trường khô
◦ Làm việc trên máy vi tính liên tục làm giảm tần
số chớp mắt, tăng bốc hơi của phim nước mắt
◦ Dùng nhiều trà, cà phê gây giảm tiết nước mắt
◦ Ánh sáng khơng thích hợp


Hội chứng khơ mắt ở nhân viên
văn phịng


Phịng ngừa:
◦
◦
◦
◦
◦
◦

Phịng đủ độ ẩm
Uống nhiều nước
Chú ý vị trí máy lạnh, quạt gió
Cần thời gian nghỉ giải lao
Nhắm mắt vài giây trong mỗi 30 phút
Vị trí đèn, màn hình máy vi tính thích hợp


Bàn đủ rộng
cho giấy tờ và
vật dụng

Góc
nhìn

Màn hình
có thể
xoay được

Cẳng tay và
cánh tay hợp
nhau góc 900

Gầm bàn đủ rộng
để chân

Bàn chân
và cẳng
chân hợp
nhau góc
900

Đế gác chân có thể tốt trong
vài trường hợp


Khơ mắt ở người đeo kính sát
trịng


Ngun nhân

◦ Làm thay đổi thành phần phim nước mắt
◦ Tăng sự bốc hơi của phim nước mắt
◦ Giảm số lần chớp mắt
◦ Gây tình trạng viêm nếu đeo khơng đúng cách



Phịng ngừa
◦ Sử dụng kính đúng cách
◦ Dùng thêm nước mắt nhân tạo


Khô mắt và viêm kết mạc


Viêm KM dị ứng thường kèm theo khô mắt



Nguyên nhân
◦ Bệnh gây hiện tượng viêm làm rối loạn quá trình
tiết nước mắt
◦ Tác dụng phụ của thuốc



Phòng ngừa
◦ Dùng thuốc đúng cách
◦ Điều trị phối hợp với nước mắt nhân tạo

Mộng thịt
Mộng thịt là bệnh mắt phổ biến ở nước ta
 Do tăng sinh mô sợi mạch dưới biểu mô kết
mạc nhãn cầu qua vùng rìa, xâm lấn vào
giác mạc hình rẻ quạt
 Các yếu tố nguy cơ: gió bụi, nhiều tia cực
tím, đơng dân cư nóng ẩm, làm việc thường
xuyên ngoài trời
 Tập trung ở độ tuổi trên 40
