ĐẠI CƯƠNG NGHIÊN cứu KHOA học TRONG y tế CÔNG CỘNG và y học CỘNG ĐỒNG (sức KHỎE CỘNG ĐỒNG)

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y TẾ CÔNG
CỘNG VÀ Y HỌC CỘNG ĐỒNG
ĐẠI CƯƠNG


MỤC TIÊU BÀI GIẢNG

•
•
•
•
•
•

NCKH là gì, tại sao
Mục đích u cầu của NCKH
Các lãnh vực NCKH trong y học
Đặc điểm của NCYH trong YTCC và YHCĐ
Kiến thức kỹ năng cần có để thực hiện NCKH
Nội dung và hình thức của NCKH

2


Dẫn nhập

Nghiên cứu

•

Nghiên:

Nghiền nhỏ

•

Tìm cứu đến cùng
Cứu
Xét đốn, tra hỏi

(Đào Duy Anh. Từ điển hán-việt. NXB Trường Thi SG. 1957)

3


Dẫn nhập

research,
appeared in English in about 1577, from Middle French recerche,
which itself comes from Old French recercher `seek out, search
closely' (re- `intensive' + cercher `to seek out').
. 19-11-2014

4


Dẫn nhập
NCKH là một phạm trù rộng lớn bao gồm nhiều lĩnh vực:

•

Khoa học tự nhiên: sinh học, vật lý, hóa học, thiên văn, địa chất,

sinh thái…

•

Khoa học xã hội và nhân văn: nhân chủng học, lịch sử, tâm lý học,
tội phạm học…

5


Dẫn nhập
Mỗi lĩnh vực tùy theo mục tiêu, phân thành:

•
•

NC cơ bản, TD NC chu trình sống của KST sốt rét…
NC ứng dụng, bắt nguồn từ kết quả của NC cơ bản, TD NC
tác dụng điều trị của artemisinin đối với KST sốt rét…

6


Nghiên cứu khoa học

•

Cụm từ NCKH có nghĩa chun biệt hơn, khơng đơn giản
như từ nghiên cứu

•

Được nhiều tác giả định nghĩa

7


NCKH là gì

•
•

NCKH Là tiến trình được thực hiện có phương pháp,

•

để đưa ra những câu trả lời một cách hệ thống và khách
quan cho những vấn đề được đặt ra.

nhằm mơ tả, phân tích và kiểm chứng những điều quan sát
thấy,

/>
8


NCKH là gì
Ý nghĩa chủ đạo của NCKH là sự đảm bảo

– tính chính xác, TD phương pháp cân đo, phương pháp hỏi đáp

– tính khách quan, TD kết quả của một phương thức điều trị không phải do
ngẫu nhiên mà được chứng minh bằng các PP thống kê, dịch tễ.
để kết quả đưa ra đáng tin cậy và áp dụng được.

9


NCKH là gì

•
•

NCKH: tìm ra điều mới
Mà trước đó chưa ai tìm ra

10


NCKH là gì
CHÚ Ý

•

Một tổng kết: khơng phải là NCKH, nhưng có thể là
tiền đề cho NCKH

11


Phát minh và phát kiến

•

Phát minh (invention) : sáng tạo ra cái mới khơng có trong
thiên nhiên, TD Denis Papin phát minh ra máy hơi nước

•

Phát kiến (discovery): tìm thấy cái vốn có trong thiên nhiên
mà trước đó chưa ai phát hiện. TD Flemming phát kiến ra
nấm penicillin

12


Tại sao phải NCKH?

•

Thực tại đời sống địi hỏi con người phải ln ln có kiến thức, kỹ
thuật, kỹ năng mới,

•

Nhằm đáp ứng lại những nhu cầu về hiểu biết, nâng cao chất lượng
đời sống

•

Nhu cầu của con người ln ln phát triển, khơng có giới hạn

13


NCKH trong y học

•
•

Trong khn khổ bài này chúng ta chỉ đề cập tới đặc
điểm của NCKH trong y học,
đặc biệt là y tế công cộng và y học cộng đồng

14


Các lĩnh vực NCKH trong y học

• NC y học cơ sở: sinh lý, giải phẫu, vi sinh…
• NC y học lâm sàng: đối tượng là cá thể BN, TD

kết quả điều trị, giá trị chẩn đoán của một PP xét
nghiệm

15


Các lĩnh vực NCKH trong y học
NC y tế công cộng, y học CĐ:

•

đối tượng là những quần thể (population),

TD tỉ lệ bệnh trong quần thể, các hành vi của quần thể có liên quan đến
SK

16


Các lĩnh vực NCKH trong y học

NC hệ thống y tế (Health systems research),
TD hiệu quả hoạt động của một CTSK, một cơ quan y tế,
 làm cơ sở đề ra những chính sách y tế

17


NCKH trong YTCC

Trong thực tế công tác y tế, ta sẽ đối mặt với nhiều câu
hỏi cần có câu trả lời đáng tin cậy

18


NCKH trong YTCC

TD trong một nhóm người:

•
•

Tỉ suất mắc bệnh lao là bao nhiêu?
Tại sao nhóm người này mắc bệnh lao nhiều hơn nhóm
khác?

•

Tại sao tỉ lệ người đến khám điều trị bệnh lao thấp?

19


NCKH trong YTCC
Đó là những vấn đề đặt ra cẩn có câu trả lời nhằm:

•

Cải thiệu hiệu quả cơ quan y tế

•

Tỉ suất mắc bệnh trong cộng đồng hạ thấp,

những câu hỏi như trên cần được giải đáp không phải bằng tổng kết,
kinh nghiệm, mà bằng NCKH.

20

CÁC BƯỚC NCKH

• Đề cương NCKH+++
• Thực hiện
• Báo cáo NCKH

21


ĐỀ CƯƠNG

• Là cơng việc chuẩn bị trước khi thực hiện NC,
nhằm đưa ra kế họch nghiên cứu

22


Nêu vấn đề

-vấn đề đã được NC chưa
Tổng quan y văn

-kiến thức hiện nay về vấn đề là
gì

Xác định mục tiêu nghiên cứu

-câu hỏi NC

-giả thuyết

Phương pháp

-biến số

nghiên cứu

-thiết kế NC
-KT thu thập số liệu
-PP chọn mẫu

Kế hoạch sử dụng và
phổ biến kết quả

-KH thu thâ75p số liệu
-nhận định về y đức
-NC điểm hay thử
nghiệm trước

Kế hoạch làm việc

Nguồn lực, kinh phí

Tóm tắt đề cương

23


Nêu vấn đề

Vấn đề gì cần nghiên cứu?

24


Tổng quan y văn

-vấn đề đã được NC chưa
-kiến thức hiện nay về vấn đề là gì
25