NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ, KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC)

1
NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ, KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN KIỂM
TOÁN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG KIỂM
TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ
TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC)
3.1. Nhận xét, đánh giá chung về Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài
chính Kế toán và Kiểm toán (AASC)
* Nhận xét, đánh giá về quá trình hoạt động kinh doanh từ năm 1991
đến nay, chất lượng dịch vụ cung cấp:
AASC đã có được một số lượng khách hàng đông đảo trong nhiều lĩnh
vực từ sản xuất, thương mại, xây dựng cho đến ngân hàng, tài chính, bảo
hiểm… Bằng trình độ, nghiệp vụ, AASC đã cung cấp cho khách hàng các
dịch vụ kế toán, kiểm toán, tư vấn… với chất lượng cao, đáp ứng được sự tin
cậy của khách hàng.
Đạt được những thành công như vậy là do AASC đã xây dựng được
một quy trình kiểm toán hợp lý, chặt chẽ, đem lại hiệu quả cao. Quy trình
kiểm toán tại AASC được xây dựng trên cơ sở lý thuyết kiểm toán, tuân thủ
các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam cũng như các chuẩn mực kiểm toán quốc
tế được chấp nhận và các quy định khác của Bộ Tài chính. Trong quá trình
thực hiện kiểm toán, các kiểm toán viên của AASC cũng luôn chú ý tới việc
vận dụng các chuẩn mực kiểm toán vào thực tiễn. Các chuẩn mực được
nghiên cứu vận dụng một cách phù hợp với thực tiễn kiểm toán tại công ty
khách hàng.
Tại AASC các giấy làm việc được trình bày và sắp xếp theo trình tự từ
tổng quát đến chi tiết, từ kết luận đến các bằng chứng kiểm toán cụ thể. Trong
mỗi hồ sơ kiểm toán, trang tổng hợp luôn ở vị trí đầu tiên, sau đó là trang kết
luận, tiếp đến là chương trình kiểm toán, sau nữa là các giấy tờ làm việc khác
2
mô tả chi tiết các bước công việc mà kiểm toán viên đã thực hiện cùng kết
quả thu được, cuối cùng là các tài liệu thu thập được từ phía khách hàng. Việc
sắp xếp giấy tờ làm việc như vậy cho phép người sử dụng thấy ngay được kết

luận của kiểm toán viên và căn cứ đưa ra kết luận đó. Các trưởng nhóm,
trưởng phòng nghiệp vụ cũng như các thành viên của Phòng kiểm soát chất
lượng có thể dễ dàng soát xét các công việc mà kiểm toán viên đã làm.
Hiện nay, công tác kiểm toán tại AASC được thực hiện một phần trên
máy tính nên đem lại hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, Công ty chưa xây dựng
được một phần mềm làm kiểm toán mang tính chất chuyên ngành và đặc thù
nhằm giảm nhẹ khối lượng công việc. AASC cũng cần xây dựng một quy
trình kiểm toán chuẩn áp dụng thống nhất giữa Trụ sở chính và các chi nhánh
của Công ty.
* Nhận xét đánh giá về cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý, bộ máy kế toán,
cơ cấu nhân viên:
Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán là một trong
những Công ty kiểm toán có bề dày hoạt động lâu đời nhất ở Việt Nam, do đó
Công ty có một bộ máy tổ chức khá hoàn chỉnh và hợp lý, đảm bảo cho hoạt
động của Công ty luôn được tiến hành thuận lợi và hiệu quả cao. Trong Công
ty các phòng ban được phân biệt rõ ràng, vừa hoạt động độc lập nhưng luôn
có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ lẫn nhau trong công việc. Công ty có
nhiều chi nhánh tại các tỉnh, thành phố tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực
hiện kiểm toán tại các khu vực đó, tiết kiệm được chi phí đi lại, quảng bá hình
ảnh, thương hiệu cho Công ty.
Nhân viên trong Công ty được đào tạo khá bài bản, được phân cấp trình
độ rõ ràng như trợ lý kiểm toán cấp một, hai…; Kiểm toán viên một, kiểm
toán viên hai…; Sau một thời gian nhất định Công ty đều tổ chức những đợt
thi tuyển để sàng lọc nhân viên, đánh giá nhân viên trong Công ty để có chính
sách đối với nhân viên hợp lý.
3
Đặc biệt trong tháng 7 năm 2007, Công ty có sự chuyển đổi từ Doanh
nghiệp nhà nước sang Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên, do đó đã
tách hẳn sự lệ thuộc về tài chính và sự quản lý trực tiếp của Bộ Tài chính, vừa
tạo ra cơ hội đồng thời cũng là một thách thức và môi trường mới cho Công ty

phát triển. Tuy nhiên điều này cũng làm ảnh hưởng tương đối đến lực lượng
nhân viên trong Công ty, và đây cũng là một khó khăn lớn trước mắt đối với
Công ty về vấn đề nguồn lực, đòi hỏi Công ty phải có chính sách chiến lược
để thu hút nguồn lực và đào tạo nhân viên trong giai đoạn tới.
3.2. Nhận xét về kiểm toán Báo cáo kết quả kinh doanh trong quy trình
kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài
chính Kế toán và Kiểm toán (AASC)
Kiểm toán BCTC là một khía cạnh quan trọng nhất trong dịch vụ kiểm
toán do AASC cung cấp, và doanh thu từ hoạt động này tạo ra cũng chiếm tỉ
trọng cao nhất trong Công ty. Kiểm toán BCKQKD là một phần không thể
thiếu trong hoạt động kiểm toán BCTC, việc đảm bảo cho một BCKQKD sau
kiểm toán thật trung thực và chính xác là vô cùng quan trọng. Cũng nhận thức
được điều này, kiểm toán BCKQKD trong Công ty đã được thực hiện rất
nghiêm túc và đảm bảo chất lượng. Các bước công việc được thực hiện đầy
đủ, các thủ tục trong kiểm tra chi tiết và phân tích đều được trình bày rõ ràng,
chính xác.
Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, các kiểm toán viên đã lập kế
hoạch kiểm toán rất chi tiết và cụ thể cho từng khách hàng dựa trên quy trình
kiểm toán chung cho từng loại hình khách hàng. Đặc biệt đối với những
khách hàng mới như Công ty CPTM Vạn Xuân ở trên, thì kế hoạch kiểm toán
được trình bày cẩn thận và rõ ràng hơn nhiều để giúp các kiểm toán viên tiếp
cận khách hàng tốt hơn, và cũng giúp cho các lần kiểm toán cho các năm tiếp
theo được thuận lợi hơn.
Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, các kiểm toán viên thực hiện
kiểm toán dựa trên một chương trình kiểm toán rất cụ thể và rõ ràng cho từng
4
khoản mục. Việc tuân thủ theo chương trình kiểm toán được thực hiện khá
nghiêm túc, các bước công việc trình bày theo trình tự, giấy tờ làm việc được
sắp xếp và đánh tham chiếu rõ ràng, giúp cho việc kiểm soát được dễ dàng và
hiệu quả cao.

Kết thúc kiểm toán, việc soát xét ba cấp đảm bảo cho kết quả kiểm toán
hạn chế rất nhiều sai sót, BCKQKD được công bố sau kiểm toán được trình
bày chính xác và trung thực. Báo cáo kiểm toán được soát xét và kiểm tra cẩn
thận ở ba cấp quản lý là Trưởng nhóm kiểm toán, Trưởng phòng kiểm toán và
Ban Giám đốc, do đó Báo cáo kiểm toán của Công ty thường được trình bày
chính xác và đúng với thực trạng Công ty khách hàng. Hồ sơ kiểm toán cũng
được lưu trữ và đóng tập cẩn thận, rõ ràng, đầy đủ.
3.3. Một số kiến nghị
3.3.1. Thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ
* Cơ sở kiến nghị:
Ở AASC, kiểm toán viên phải thực hiện công việc tìm hiểu và thu thập
thông tin về HTKSNB của khách hàng trong quá trình lập kế hoạch kiểm toán
như: Quá trình hình thành và phát triển, cơ cấu tổ chức, hệ thống kế toán, sản
phẩm của quá trình sản xuất kinh doanh…từ đó làm cơ sở đánh giá rủi ro
kiểm soát và xác định phương pháp kiểm toán. Qua quá trình thực tế kiểm
toán tại các công ty khách hàng cho thấy những thông tin mà kiểm toán viên
thu thập được về HTKSNB của khách hàng đều được đánh giá khá đầy đủ.
Tuy nhiên, sau bước tìm hiểu này các thông tin đã thu thập trong quá trình
kiểm toán được lưa lại rất ít trong hồ sơ kiểm toán, chủ yếu thể hiện dưới
dạng những giấy tờ như: bản sao điều lệ hoạt động, cơ cấu bộ máy quản
lí….Kiểm toán viên không thực hiện tóm tắt lại các thông tin nên sẽ gây rất
nhiều khó khăn trong các cuộc kiểm toán tiếp theo nếu là những kiểm toán
viên khác thực hiện.
* Kiến nghị đề xuất:
5
Sau bước tìm hiểu về HTKSNB, trên cơ sở những thông tin thu thập
được, kiểm toán viên nên tóm tắt những thông tin về HTKSNB trong từng
khoản mục hay trong từng bộ phận. Điều đó không chỉ không chỉ nhằm mục
đích đạt được sự hiểu biết để đánh giá độ tin cậy của HTKSNB mà còn hướng
tới việc hình thành ý kiến tư vấn cho khách hàng. Và hơn nữa việc thực hiện

lưu lại đầy đủ các thông tin về hệ thống HTKSNB của Công ty khách hàng sẽ
đảm bảo thuận tiện trong các lần kiểm toán tiếp theo, nhất là khi do các kiểm
toán viên mới thực hiện, và cũng làm căn cứ để đưa ra các ý kiến kiểm toán.
* Giải pháp thực hiện:
Các thông tin về HTKSNB cần được đóng thành tập, phân loại theo các
thông tin chi tiết (ví dụ như về hệ thống kế toán, bộ máy tổ chức trong công ty
khách hàng, quy trình hạch toán kế toán một khoản mục chủ yếu…) và lưu trữ
dưới dạng các tài liệu cần xem xét trước kiểm toán. Khi có những thay đổi về
HTKSNB của khách hàng, các kiểm toán viên cần chú ý cập nhật thường
xuyên để tạo điều kiện cho các cuộc kiểm toán tiếp theo diễn ra thuận lợi.
3.3.2. Chọn mẫu trong kiểm toán
* Cơ sở kiến nghị:
Trên thực tế, khi thực hiện kiểm toán tại các công ty khách hàng, đặc
biệt là các khách hàng tầm cỡ thì các nghiệp vụ phát sinh liên quan đến số dư
từng tài khoản là rất lớn cả về số lượng lẫn tính chất, do vậy kiểm toán viên
không thể kiểm tra được toàn bộ các nghiệp vụ. Mặt khác yêu cầu về tính
thận trọng không cho phép kiểm toán viên bỏ qua các sai phạm trọng yếu
nhằm loại trử rủi ro. Để đảm bảo hiệu quả kiểm toán đòi hỏi kiểm toán viên
phải chọn mẫu các nghiệp vụ khi tiến hành kiểm tra chi tiết. Tại AASC
phương pháp chọn mẫu chủ yếu dựa vào chủ quan của kiểm toán viên và
thường dựa theo nguyên tắc số lớn, theo nội dung kinh tế của nghiệp vụ và
các định khoản bất thường. Phương pháp chọn mẫu này sẽ xảy ra rủi ro cao
nếu sai sót trọng yếu xảy ra ở các nghiệp vụ có phát sinh không lớn, hoặc đối