Một số điểm nổi bật quy định cụ thể giải quyết mối quan hệ về nghĩa vụ pháp lý của kiểm toán viên đối với các nhà đầu tư trên thị trường chứng khóan

Một số điểm nổi bật quy định cụ thể giải quyết mối quan hệ về nghĩa vụ
pháp lý của kiểm toán viên đối với các nhà đầu tư trên thị trường chứng
khóan.
A. Về quyền được khởi kiện của cổ đông trên thị trường chứng khoán về
những thiệt hại do những sai phạm trọng yếu trên báo cáo tài chính gây ra đối với
lợi ích của mình. Luật chứng khoán năm 1933 buộc các kiểm toán viên phải chịu
một nghĩa vụ không bình thường, điều 11 của luật năm 1933 xác định quyền lợi
của các bên thứ ba như sau:
- Bất kì bên thứ ba nào có mua chứng khoán được đăng kí trong văn bản đăng
kí đều có thể thưa kiện kiểm toán viên. Quan hệ riêng theo hợp đồng không hiệu
lực theo luật 1933.
- người sử dụng thứ ba không phải chứng minhlà anh ra đã dựa vào các báo
cáo tài chính hoặc chứng minh la kiểm toán viên đã bất cẩn hoặc gian lận khi kiểm
toán. Anh ta chỉ cần chứng minh là các báo cáo tài chính đã gian dối hoặc trình bày
không trung thực.
B. Về phía kiểm toán viên khi đối mặt với những vụ kiện đòi thực hiện trách
nhiệm đối với những tổn thất của bên thứ ba sử dụng kết quả kiểm toán, họ có
nghĩa vụ biện hộ là (1) các báo cáo không sai phạm nghiêm trọng, (2) đã tiến hành
một cuộc kiểm toán đầy đủ trong tất cả cá trường hợp, hoặc (3) người sử dụng
không bị thiệt hại bởi các báo cáo tài chính gian dối.
Kiểm toán viên có trách nhiệm đảm bảo là các báo cáo tài chính đã được trình
bày trung thực đến ngày phát hành báo cáo. Anh ta có trách nhiệm cho đến ngày
văn bản đăng kí có hiệu lực, có thể là vài tháng sau đó.
Cũng tương tự trong các vụ kiện được xử theo luật tập tục lời biện hộ rằng
không có sự bất cẩn trong việc thực hiện cuộc kiểm toán, hay nói cách khác kiểm
toán viên đã tiến hành cuộc kiểm toán phù hợp với GAAS thì trách nhiệm đối với
các thiệt hại của khách hàng hoặc bên thứ ba của kiểm toán viên không còn nữa.
C. Khi công ty kiểm toán bị các khách hàng hay cổ đông trên thị trường
chứng khoán kiện, yêu cầu thực hiện trách nhiệm pháp lý, các phiên toà dân sự của
Liên Bang có trách nhiệm xét xử và đưa ra phán quyết. Tuy nhiên liên quan chặt
chẽ với trách nhiệm của kiểm toán viên là quyền phê chuẩn của SEC. trong một số

trường hợp, SEC có quyền phê chuẩn hoặc đình chỉ người hành sự thực hiện kiểm
toán các công ty thuộc SEC
Đạo luật Sarbanes oxley khẳng định SEC đưa ra luật và các quy tác phục vụ
lợi ích chung và bảo vệ nhà đầu tư, đưa ra những chuẩn mực nghề nghiệp, được áp
dụng, SEC quy định những hoạt động được cho là làm ảnh hưởng , ép buộc, lôi
kéo, làm lạc hướng một CPA đang thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của công
ty phát hành cổ phiếu.
Điều 78u SE 1934 quy định SEC có quyền, ở một mức độ thận trọng cần
thiết. điều tra để xác định xem một người đã, đang hay sẽ có khả năng vi phạm luật
chứng khoán Liên bang, những luật hoặc quy tắc được thống nhất của tổ chức mà
người này là thành viên như công ty kiểm toán, văn phòng chứng thực( clearing
agency), ủy ban làm luật chứng khoán địa phương ( municipal securities
rulemaking board). SEC có quyền yêu cầu người này cung cấp bằng văn bản các
tài liệu liên quan, từ đó SEC dựa vào hoàn cảnh thực tế liên quan đến vấn đề để
điều tra. Tùy vào từng trường hợp, SEC sẽ công bố những tài liệu về vấn đề sai
phạm một cách thận trọng.
Bên cạnh quyền đưa ra các nguyên tắc, luật lệ và điều tra những vụ việc bị
nghi vấn, SEC cũng có quyền phán quyết và đưa ra các hình thức xử phạt kiểm
toán viên hay bất kỳ bên nào vi pham các luật về chứng khoán đã ban hành.
Theo SEC.802 ( Sarbanes oxley) quy định kiểm toán viên phải lưu giữ các tài
liệu như biên bản làm việc, các bản ghi nhớ, thư từ được gửi nhận trong thời gian
kiểm toán, được dung như là cơ sở đưa ra ý kiến của kiểm toán viên cùng với ý
kiến chính thức, phân tich báo cáo tài chính của kiểm toán viên trong vòng ít nhất 5
năm kể từ khi kết thúc năm tài chính được kiểm toán. Quy định này của SEC nhằm
mục đích kiểm sóat và nâng cao chất lượng cũng như để hoàn thiện các chuẩn mực
về việc kiểm toán các công ty niêm yết qua từng năm đồng thời cũng quy định
nghĩa vụ pháp lý của kiểm toán viên. Những người vi phạm, cố ý không lưu giữ hồ
sơ kiểm toán trong 5 năm có thể bị phạt tù dưới 10 năm. Cũng tại điều này quy
định những người cố ý thay đổi, phá hủy , cắt bớt, che đậy, làm giả hoặc ghi nhận
sai bút toán, tài liệu với ý định cản trở hoặc làm ảnh hưởng đến điều tra của cơ

quan có thẩm quyền có thể bị phạt dưới 20 năm tù giam.
. Điều 2e của bộ điều lệ thực hành của SEC nói rằng: “ ủy ban có thể từ chối,
tạm thời hoặc vĩnh viễn, đặc quyền xuất hiện hoặc thực hành dưới mọi hình thức
đối với bất kỳ ai mà bị ủy ban kết luận là : (1) không đủ phẩm chất cần thiết để đại
diện cho người khác, hoặc (2) không thích hợp hoặc thiếu liêm chính hoặc đã dính
líu vào một hành vi nghề nghiệp mất đạo đức hoặc không đúng đắn.
SEC đã tạm thời đình chỉ một số cá nhân kiểm toán viên thực hiện kiểm toán
ở một số công ty khách hàng thuộc SEC trong những năm gần đây. Đồng thời
nghiêm cấm một số công ty kiểm toán nhận khách hàng mới thuộc SEC trong một
thời hạn. đôi lúc, SEC đã yêu cầu một sự kiểm tra lại các thông lệ của công ty kiển
toán chính do một công ty kiểm toán khác thực hiện. trong một số trường hợp, cá
nhân các kiểm toán viên và công ty của họ được yêu cầu tham gia vào các chương
trình đào tạo tiếp tục và thực hiện những thay đổi trong cách thực hành của họ.
Ngoài những hình thức xử phạt như trên điều 78r SA1934 quy định: người
liên quan tới việc làm cho báo cáo tài chính tồn tại những sai phạm trọng yếu dẫn
tới những quyết định sai lầm, trong hoàn cảnh cụ thể, sẽ phải có nghĩa vụ với
người bị thiệt hại. trừ khi người bị kiện chứng minh được anh ta trung thực về bản
chất hoặc không liên quan đến những sai phạm trọng yếu này, nếu không người
này sẽ bị kiện ra toà án dân sự, chịu mọi chi phí hầu tòa, chi phí bồi thường cho
bên bị thiệt hại và chi phí thuê luật sư.
Đồng thời theo SEC.308 SEC có quyền phán xét một bên phải bồi thường cho
bên còn lại thì cũng có quyền đưa ra phán xử dân sự tương ứng.
Thẩm quyền của SEC còn được mở rộng trong việc quy định chế tài liên
quan đến quá trình phân xử tranh cãi liên quan đến trách nhiệm pháp lý của kiểm
toán viên đối với nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Theo điều 78u SE1934:
nếu người có liên quan tới những vi phạm được điều tra từ chối không tuân theo
giấy triệu tập của SEC, ủy ban này có thể yêu cầu sự hỗ trợ của các tòa án liên
bang Mỹ để triệu tập nhân chứng và thu thập các tài liệu có liên quan (sổ sách,
thư từ. bản ghi nhớ và các tài liệu khác). Khi bị triệu tập đến mà người vi phạm
không đưa ra được lí do hợp lý cho sự vắng mặt trước đó của mình sẽ phải chịu

phạt dưới $1000 hoặc ngồi tù dưới 1 năm hoặc cả hai.
Cũng dựa vào cáo luật chứng khoán đã nêu, các tòa án liên bang hoàn toàn có
thẩm quyền xử các vụ kiện được đưa ra bởi nhà đầu tư đối với công ty kiểm toán.
Căn cứ chủ yếu trong các phán quyết của họ là điều 10b-5 SE1934 như sau: “ sẽ là
bất hợp pháp đối với bất kì ai trực tiếp hoặc gián tiếp, thông qua việc sử dụng bất
kỳ phương tiện kinh doanh giữa các bang, hoặc sử dụng đường bưu điện hoặc bất
kỳ tiện nghi nào của bất kỳ trung tâm giao dịch chứng khoán quốc gia, (a) thực
hiện bất kỳ phương sách, hoặc mưu mẹo nào để gian lận, (b)lập bất kì một báo cáo
giả nào về một sự kiện trọng yếu hoặc bỏ sót không báo cáo một sự kiện trọng yếu
cần thiết nào lập các báo cáo đã lập, (c) hoặc tham gia vào bất kỳ hành vi, thông lệ,
hoặc tiến trình kinh doanh nào đã hoặc sẽ gây ra sự gian lận hoặc lừa gạt bất kì ai
có quan hệ với việc mua hoặc bán chứng khoán.”
Các phiên toà liên bang lưu động thường bất đồng về loại chuẩn mực hành
động nhằm chống lại một công ty kiểm toán đang quản lý một kiểm toán viên có
trách nhiệm theo điều 10b-5. Một số phiên tòa cho rằng một mình sự bất cẩn đủ
cấu thành sự gian lwnj cho người đầu tư. Một số khác lại cho rằng cần một điều gì
cao hơn sự bất cẩn. vẫn còn những phiên toà khác đã nói la mục đích thực sự là
hành vi gian lận đã được quy định trong điều luật trên.
Như vậy trong việc giải quyết mối quan hệ tranh cãi về trách nhiệm pháp lý
của công ty kiểm toán các doanh nghiệp niêm yết và cổ đông trên thị trường chứng
khoán ngoài các tòa án liên bang, SEC cũng có vai trò phán xử và đưa ra các hình
thức xử phạt đối với các bên liên quan.
2.2. Quy định về nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của Công ty kiểm toán
ở Anh.
Anh là một quốc gia có nền kinh tế thị trường phát triển sớm và cũng là một
nước có thị trường chứng khoán rất phát triển. Chính vì vậy, những quy định đối với
công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán đã được ban hành rất đầy đủ và chặt
chẽ. Tuy nhiên, những quy định đối với kiểm toán viên và công ty kiểm toán về trách
nhiệm pháp lý (đặc biệt là đối với bên thứ ba hay cổ đông) chưa thực sự nhiều và chặt
chẽ. Để có thể hiểu rõ hơn những quy định của Anh về trách nhiệm của kiểm toán

viên và công ty kiểm toán đối với cổ đông trên thị trường chứng khoán, ta hãy bắt đầu
bằng việc tìm hiểu những đặc điểm cơ bản của Luật và quy định của Anh với công ty
niêm yết và công ty kiểm toán của họ. Tiếp đó, những thay đổi về quy định pháp lý
đối với kiểm toán viên sẽ được trình bày và cuối cùng là nhận xét về những thay đổi
gần đây :
2.2.1. Những vấn đề cơ bản về môi trường pháp luật:
- Luật Công ty (Company law):
Luật công ty đựoc thông qua bởi Nghị viện Anh và đựoc áp dụng với mọi
công ty Anh không giới hạn quy mô hay trạng thái niêm yết. Là một thành viên của
EU, chính phủ Anh cũng bị yêu cầu phải chấp nhận bổ sung những quy định của
EU vào trong luật của mình. Việc này thường đựoc thực hiện bằng cách điều chỉnh
luật hiện có hoặc bằng những quy định chi tiết.
- Quy tắc cho những công ty niêm yết:
Đựơc quy định trong Luật Công ty và bởi những quy định có liên quan trong