Bảo tồn, phát huy di sản văn hóa cồng chiêng Đắk Lắk giai đoạn 2012 - 2015: vẫn chỉ là bề nổi

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

1

Số 5190 Thứ Bảy, 14/05/2016

<b>BẢO TỒN, PHÁT HUY DI SẢN VĂN HÓA CỒNG CHIÊNG ĐẮK LẮK </b>
<b>GIAI ĐOẠN 2012-2015: VẪN CHỈ LÀ BỀ NỔI (!) </b>

<b>Sau khi UNESCO công nhận Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên </b>
<b>là Di sản của nhân loại (tháng 11-2005), Đắk Lắk đã nhanh chóng xây dựng </b>
<b>và thực hiện đề án bảo tồn di sản này. Đến nay, qua 2 giai đoạn bảo tồn </b>
<b>(2007-2010) và (2012-2015) với kinh phí hơn 55 tỷ đồng, các cấp chính </b>
<b>quyền địa phương cũng như các ban, ngành chức năng chỉ mới giải quyết </b>
<b>“phần nổi” của vấn đề bảo tồn, phát huy di sản trước biến chuyển của đời </b>
<b>sống đương đại. </b>

<b>Thống kê đầu việc </b>

Theo báo cáo của Sở VH-TT-DL, 2 giai đoạn bảo tồn, phát huy Di sản Văn hóa
Cồng chiêng Tây Nguyên (được HĐND tỉnh thông qua) đã làm được những
“đầu việc” như sau: Tổng điều tra cồng chiêng trên địa bàn tỉnh; Tuyên truyền,
mở lớp dạy đánh cồng chiêng, chỉnh chiêng cho các thành viên trong cộng đồng;
Bảo tồn không gian văn hóa tại một số bn làng; Phục dựng các lễ hội truyền
thống; Tổ chức liên hoan, giao lưu văn hóa cồng chiêng; Hội nghị, hội thảo
chuyên đề về cồng chiêng…

<i>Đội cồng chiêng buôn Kô Siêr (TP. Buôn Ma Thuột) biểu diễn tại nhà văn hóa </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

2

Nhìn lại kết quả thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy di sản văn hóa cồng chiêng
Đắk Lắk” trong cả 2 giai đoạn, đặc biệt là từ năm 2012-2015 khiến nhiều người

băn khoăn. Với kinh phí ở thời điểm đó là 49 tỷ đồng (giai đoạn 2), đề án đã
thực hiện được mấy việc: Mở 4 lớp truyền dạy đánh cồng chiêng cho con em
đồng bào các dân tộc thiểu số tại chỗ (huyện Krông Pắc, Cư Kuin, Cư M’gar và
Lắk); 2 lớp truyền dạy chỉnh chiêng cho nghệ nhân người Êđê, M’nông ở huyện
Cư M’gar và TP. Buôn Ma Thuột; 1 lớp tập huấn công tác sưu tầm nghi lễ - lễ
hội cho 36 học viên là cán bộ văn hóa cơ sở; Trang bị cho đội chiêng nữ buôn
Trấp 1 bộ chiêng Jho (kèm trống) và Nhà văn hóa cộng đồng xã Ea Phê (Krông
Pắc) 1 bộ chiêng Êđê; Hỗ trợ kinh phí cho 15 đội chiêng tiêu biểu trên địa bàn
tỉnh. Ngồi ra, ngành văn hóa có tổ chức một số buổi giao lưu trình diễn cồng
chiêng tại một số địa phương trong tỉnh và toàn quốc do một số cơ quan, đơn vị
ở Trung ương mời tham gia… Qua những “đầu việc” đã thực hiện nói trên, Sở
VH-TT-DL đánh giá: “Nhìn chung việc triển khai thực hiện bảo tồn, phát huy Di
sản Văn hóa Cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2012-2015 đã đem lại những
hiệu quả thiết thực về việc bảo tồn, phát huy các giá trị Văn hóa Cồng chiêng
của đồng bào các dân tộc Đắk Lắk trong Khơng gian Văn hóa Cồng chiêng Tây
Ngun; góp phần giáo dục ý thức, trách nhiệm cho mọi thành viên trong cộng
đồng và toàn xã hội về việc giữ gìn có hiệu quả Khơng gian Văn hóa Cồng
chiêng Đắk Lắk - Tây Ngun trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước và hội nhập quốc tế…”.

<b>Những góc nhìn khác </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

3

<i>Các nghệ nhân biết thẩm âm và chỉnh chiêng ở Đắk Lắk tham gia nội dung </i>
<i>bảo tồn cồng chiêng Tây Nguyên tại Tuần lễ văn hóa được tổ chức ở thành </i>

<i>phố Kon Tum vào trung tuần tháng 3-2016.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

4

thu của ngành du lịch mang lại, mà còn bảo tồn được tồn vẹn cả bn làng,
trong đó linh hồn của nó là ngơi nhà dài và tiếng chiêng ngân vọng…

Rõ ràng nhu cầu khôi phục, bảo tồn buôn làng truyền thống của các cộng đồng
dân tộc ở đây là mạnh mẽ, tha thiết vô cùng. Vậy tại sao phải quay lưng với họ,
khơng lấy đó làm điều cơ bản để triển khai và thực hiện Đề án bảo tồn, phát huy
di sản văn hóa cồng chiêng? Câu hỏi này được Sở VH-TT-DL (cơ quan được
giao trách nhiệm chính trong việc triển khai đề án qua từng giai đoạn) trả lời qua
văn bản báo cáo UBND tỉnh rằng, kinh phí bố trí thực hiện các nội dung đề án,
trong đó có hai vấn đề được cho là quan trọng, cấp bách nói trên cịn hạn chế
(!?) Tuy nhiên, nhiều ý kiến phản biện lại: “Kinh phí hạn chế” là bao nhiêu?
Được biết kinh phí cho Đề án Bảo tồn, phát huy Khơng gian Văn hóa Cồng
chiêng Đắk Lắk, giai đoạn 2012-2015” là 49 tỷ đồng, bình quân mỗi năm tiêu
tốn hơn 12 tỷ đồng, chưa kể các nguồn hỗ trợ khác từ các chương trình, mục tiêu
Quốc gia về Phát triển Văn hóa mà các bộ, ngành Trung ương rót về. Với nguồn
kinh phí đáng kể này, nên tập trung dồn sức để ngăn chặn, khắc phục kịp thời
“vấn nạn” mất nghệ nhân-mất bài bản cồng chiêng và thực trạng không gian
sống trong các buôn làng truyền thống đang bị phá vỡ.

Theo Sở VH-TT-DL, giai đoạn 2016-2020, Đề án “Bảo tồn, phát huy Không
gian Văn hóa Cồng chiêng Đắk Lắk” tiếp tục mở các lớp truyền dạy đánh
chiêng, chỉnh chiêng, hát kể sử thi; phục dựng các lễ hội; hỗ trợ kinh phí cho các
đội chiêng, các nhà văn hóa cộng đồng diễn xướng cồng chiêng; giao lưu cồng
chiêng… Đặc biệt đề án hướng tới việc thống kê, sưu tầm các bài chiêng cổ; in
sách, băng đĩa hình về các nghi-lễ hội có liên quan đến cồng chiêng để phục vụ
công tác tuyên truyền, giáo dục trong cộng đồng. Kinh phí thực hiện đề án
khoảng trên 7,8 tỷ đồng.

<b> Đình Đố </b>

</div>

<!--links-->