Bài 29. Cấu trúc các loại virut

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (82.23 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Bộ môn: Sinh học 10 CB Người soạn: Nguyễn Thị Thu Thảo
Ngày soạn: Lớp dạy:10 cơ bản

Tiết dạy:

Chương 3: VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Bài 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Học sinh cần nắm được khái niệm virut.
- Mơ tả được hình thái, cấu tạo chung của virut.
- Nêu được 3 đặc điểm cơ bản của virut.

2. Kỹ năng:

- Rèn kỹ năng phân tích, so sánh, khái quát.

- Rèn tính tích cực, tự tìm tịi, liên hệ với kiến thức thực tế.
- Tăng cường kỹ năng hoạt động hợp tác trong hoạt động nhóm

3. Thái độ:

- Cho học sinh thấy được tác hại của một số virut, giải thích được các hiện tượng trong đời
sống.

- Biết vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống nhằm bảo vệ sức khỏe
II.Chuẩn bị:

1.Giáo viên:

- Hình 29.1 “So sánh cấu tạo virut trần và virut có vỏ ngồi”
-Giáo án.

-PHT Tìm hiểu hình thái Virut

Cấu trúc Xoắn Khối Hỗn hợp

Đặc điểm Capsome sắp xếp theo chiều xoắn của 
axitnucleic.

Capsome sắp xếp
theo hình khối đa
diện với 20 mặt tam

giác đều.

Đầu có cấu trúc khối
chứa axitnucleic gắn
với đi có cấu trúc
xoắn.

Ví dụ lá,VR cúm,VR sởi,..VR đốm thuốc VR bại liệt,hecpet. VR đậu mùa,phageT

2.Học sinh:

-Đọc trước nội dung bài học.
III.Tiến trình tiết dạy:

1.Ổn định lớp: 2 phút
2. Kiểm tra bài cũ: 5 phút

a. Thế nào là VSV nguyên dưỡng, khuyết dưỡng?. làm sao VSV khuyết dưỡng có thể sống
được?. Mơi trường ni cấy VSV khuyết dưỡng phải có u cầu gì?

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

TL Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Nội dung

15”

HĐ1 Tìm hiểu khái niệm Virut
PPDH: SGK+VĐ

-Nghiên cứu SGK cho biết VR là
gì?

-GV hồn chỉnh

-Khi ở ngồi mơi trường VR chỉ
là 1 tổ hợp lõi axit nucleic và vỏ
protein, chỉ khi xâm nhập vào TB
chủ thì VR mới sinh trưởng và
sinh sản và gây bệnh.

-Vì sao gọi VR là thực thể mà
không gọi là cơ thể sống.

-Vì sao VR phải sống kí sinh nội
bào bắt buộc

-Các cơ sở để phân loại VR?

-Dựa vào lõi axit nucleic thì có
các loại VR nào?. VD?

-Dựa vào vỏ thì có các loại VR
nào?. VD?

-Ngồi ra cịn có cách phân loại
dựa vào vật chủ mà VR kí sinh.
Vậy dựa vào vật chủ kí sinh thì
VR chia thành những nhóm nào?

-VR là thực thể chưa có
cấu tạo TB, kích thước
siêu nhỏ (tính bằng nm)
và có cấu tạo rất đơn
giản, chỉ gồm một lại
axit nucleic được bao
bọc bởi vỏ protein.

-Vì VR chưa có cấu tạo
tế bào, kí sinh nội bào
bắt buộc.

-Vì VR chưa có cấu tạo
TB, để nhân lên VR phải
nhờ bộ máy tổng hợp của
TB chủ

-Được phân loại dựa vào
axitnucleic, cấu trúc vỏ
capsit, có hay khơng có
vỏ ngồi.

-VR ADN : VR đậu
mùa,VR hecpet,.... VR
ARN : VR cúm,viêm não
Nhật Bản,...

-VR trần: Adeno..VR có
vỏ ngồi: HIV

-VR kí sinh động vật:
VR cúm, VR kí sinh thực
vật: VR khảm thuốc lá,
VR kí sinh VSV:phago
T4

I. Khái niệm virut
1. Khái niệm

- Là thực thể chưa có
cấu tạo tế bào, có kích
thước siêu nhỏ.

- Cấu tạo đơn giản:
+ Lõi axitnucleic
+ Vỏ prơtêin
- Kí sinh nội bào bắt

buộc.

2. Phân loại

- Dựa vào lõi axit Nu
+ VR ADN : VR đậu
mùa,VR hecpet,...
+ VR ARN : VR
cúm,viêm não Nhật
Bản,...

- Dựa vào có hay
khơng có vỏ ngồi:
+ VR trần: Adeno
+ VR có vỏ ngồi: HIV
- Dựa vào vật chủ mà
VR kí sinh:

+ VR kí sinh động vật:
VR cúm

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

15
“

HĐ 2 Tìm hiểu cấu tạo của 
Virut

PPDH: TQ+PHT+VĐ

Treo hình 29.1, yêu cầu học sinh

quan sát, trả lời câu hỏi.

-VR được cấu tạo gồm các thành
phần nào?

-Vỏ protein cấu tạo như thế nào?.
Chức năng?

-VR có vỏ khác VR trần ở điểm
nào?

-Vỏ ngoài được cấu tạo như thế
nào?

-Trên vỏ ngồi có thêm gì?
-Vai trị của gai?

Các thàn

h phần KN của VR cịn có tác
dụng kích thích cơ thể vật chủ tạo
ra miễn dịch đặc hiệu→cơ sở để
con người sản xuất ra vacxin
phòng bệnh.

-Vậy, đối với các VR trần khơng
có vỏ ngồi, khơng có gai

glicoprotein thì nó bám lên tế bào
chủ bằng cách nào?

-Axit nucleic có thể là?. Chức
năng của Axit nucleic?

* Thí nghiệm của Franken và 
Conrat:

-Yêu cầu 1 HS đọc thí nghiệm.
-Đối tượng thí nghiệm là gì?
-Miêu tả lại thí nghiệm bằng sơ
đồ.

-Hai phần chính: axit
nucleic và vỏ protein
-Cấu tạo từ các capsome.
-VR có vỏ có vỏ ngồi,
VR trần khơng có vỏ
ngồi.

-Cấu tạo bởi lipit kép và
protein

-Gai glicoprotein

-Kháng nguyên và giúp
VR bám lên bề mặt TB
chủ.

-VR trần bám vào tế bào
chủ nhờ protein bề mặt

có chức năng giống gai
glicoprotein.

-ADN hoặc ARN( sợi
đơn hoặc sợi kép). Chức
năng lưu trữ và truyền
đạt thông tin di truyền.

-VR gây bệnh khảm
thuốc lá

II. Cấu tạo của virut
1.Vỏ protein

a.Cấu tạo:
-Cấu tạo từ các
capsome

-Một số VR cịn có
thêm vỏ ngoài:
+Cấu tạo là lớp lipit
kép và protein.

+Mặt vỏ ngoài có các
gai glicoprotein.
b. Chức năng:
-Vỏ protein bao bọc,
bảo vệ lõi.

-Gai glicoprotein làm

nhiệm vụ kháng
nguyên và giúp VR
bám lên bề mặt Tb vật
chủ.

2.Lõi axit nucleic
a.Cấu tạo:

- ADN hoặc ARN( sợi
đơn hoặc sợi kép).
b.Chức năng:

- Lưu trữ và truyền đạt
thông tin di truyền

* Thí nghiệm của 
Franken và Conrat:
 -Đối tượng thí

nghiệm : VR gây bệnh
khảm thuốc lá

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

10”

VR A lõi

Vỏ nhân lên

VR lai Chủng A
VR B lõi

Vỏ

-Tại sao sau khi phân lập lại được
chủng VR A mà không phải là
chủng B?

Đó cũng chính là mục đích của thí
nghiệm.

HĐ 3 “Tìm hiểu Hình thái 
Virut”

PPDH: TQ+PHT+VĐ

-u cầu HS quan sát hình 29.2,
trả lời câu hỏi VR có mấy dạng
cấu trúc, đó là những loại nào?
-Để hiểu rõ hơn→ hồn thành
PHT“Tìm hiểu hình thái của
virut”.

-GV chia nhóm thảo luận, cử đại
diện nhóm trình bày

-GV nhận xét, hồn chỉnh

-Vì trong thí nghiệm sử
dụng lõi của VR A. mà
chức năng của lõi axit

nucleic là lưu giữ và
truyền đạt TTDT

-Có 3 loại cấu trúc: cấu
trúc xoắn, cấu trúc khối,
cấu trúc hỗn hợp.

-Mục đích thí nghiệm:
Khẳng định vai trị của
lõi axit nucleic.

III.Hình thái

- PHT : “Tìm hiểu hình
thái của virut”

4.Củng cố:

So sánh sự khác biệt giữa virut &vi khuẩn bằng cách điền chữ có hoặckhơng vào bảng:

Tính chất VR VK

Có cấu tạo tế bào khơng có