Chia nhỏ cổ phiếu và những điều bạn chưa biết

Chia nhỏ cổ phiếu và những điều bạn chưa biết
Gỉa sử bạn sở hữu một đồng tiền mệnh giá 100 ngàn đồng và nếu có một ai đó đề
nghị sẽ đưa cho bạn 2 đồng tiền mệnh giá 50 ngàn đề đổi lấy đồng tiền bạn đang
nắm giữ thì bạn có đồng ý? Tôi chắc là bạn sẽ cười tôi vì câu hỏi rất ngớ ngẩn, bởi
thật ra 100 ngàn thì cũng có khác gì so với 2x 50 ngàn. Cũng vậy, việc chia nhỏ cổ
phần sẽ đưa bạn vào một vị thế tương tự. Nhưng tại sao các công ty lại quyết định
chia nhỏ cổ phần và điều này có thật sự mang lại lợi ích cho nhà đầu tư?

Chia nhỏ cổ phần là một quyết định của công ty nhằm gia tăng số cổ phần hiện có
lên bằng cách chia nhỏ chúng ra, theo đó giá trị của mỗi cổ phần cũng thay đổi
theo. Tuy nhiên , giá trị vốn hóa thị trường của công ty thì vẫn như cũ, cũng tương
tự như việc trước bạn có 1 giấy bạc 100 ngàn và nay thì bạn có 2 giấy bạc 50 ngàn.
Nếu kế hoạch chia nhỏ cổ phần 1 thành 2 ( 2 for 1 stock split), với mỗi cổ phần
nắm giữ, mỗi cổ đông sẽ được nhận thêm 1 cổ phần nữa. Nhưng bây giờ thì giá trị
của mỗi cổ phần giảm xuống đúng còn bằng 1 nửa so với lúc trước: 2 cổ phần bây
giờ chỉ bằng giá trị gốc của 1 cổ phần trước đó .

Ví dụ:cổ phiếu của công ty REE đang được giao dịch với 160 ngàn đồng và có 10
triệu cổ phần, giá trị vốn hóa thị trường là 1600 tỷ VNĐ ( 160.000* 10.000.000) .
Sau đó nếu công ty quyết định chia nhỏ cổ phần với phương án 1 thành 2. Công ty
sẽ có 20 triệu cổ phần. Với mỗi cổ phần đang nắm giữ, mỗi cổ đông sẽ được nhận
thêm 1 cổ phần nữa. Tuy nhiên giá của mỗi cổ phiếu cũng bị giảm xuống 50%, tức
từ 160 ngàn VNĐ xuống còn 80 ngàn VNĐ. Nhưng giá trị vốn hóa thị trường vẫn
không có gì thay đổi. Vẫn là 1600 tỷ VNĐ (80.000*20.000.000). Như vậy giá trị
thật của công ty vẫn chẳng thay đổi một tí nào so với trước.

Có nhiều cách thức chia nhỏ cổ phần. Có thể là chia 1 thành 2 (2 for 1 stock split),
chia 1 thành 3 ( 3 for 1 stock split) hoặc chia 2 thành 3( 3 for 2 stock split). Cách
đơn giản nhất để quyết định giá trị của cổ phiếu mới là chia giá trị cổ phiếu trước
đó cho tỷ lệ chia nhỏ tương ứng. Trong ví dụ trên thì chúng ta lấy 160 ngàn chia
cho 2, và có giá mới là 80 ngàn. Nếu tỷ lệ chia nhỏ là 2 thành 3, thì giá cổ phiếu

mới sẽ bằng 160 ngàn chia cho (3/2) được 106,67 ngàn.

Cũng có trường hợp chia nhỏ ngược, ví dụ 10 thành 1, tức là với 10 cổ phiếu đang
nắm giữ, bây giờ cổ đông sẽ chỉ nhận được 1 cổ phiếu thôi. Thường cách thức này
được sử dụng khi các công ty có gía cổ phiếu quá thấp và nó muốn làm tăng giá cổ
phiếu lên, từ đó có thể khiến nhà đầu tư có một cái nhìn triển vọng hơn về công ty.
Để hiểu rõ hơn về các hình thức chia nhỏ cổ phiếu, chúng ta quan sát các ví dụ ở
bảng sau:
Tuy nhiên, đến đây có một câu hỏi đặt ra : nếu giá trị vốn hóa thị trường của công
ty không thay đổi thì công ty quyết định chia nhỏ cổ phần để làm gì? Đâu là lời
giải thích hợp lý cho hành động trên?

Lý do đầu tiên có lẽ là lý do về tâm lý nhà đầu tư. Khi giá một loại cổ phiếu nào
đó có khuynh hướng cứ tăng mãi, một số nhà đầu tư sẽ e ngại vì giá quá cao, một
số nhà đầu tư nhỏ muốn mua lại không có đủ khả năng. Chia nhỏ cổ phiếu làm
cho giá cổ phiếu giảm xuống (tương ứng với tỷ lệ chia) một mức giá có vẻ “ hấp
dẫn” hơn. Dĩ nhiên hiệu ứng này chỉ thuần túy về tâm lý. Vì như trên phân tích,
chúng ta thấy rằng gía trị thật sự của cổ phiếu không hề thay đổi, nhưng sau khi
chia nhỏ, một mức giá cổ phiếu thấp hơn lại có thể “ cám dỗ” nhiều nhà đầu tư
mới. Việc chia nhỏ cổ phiếu cũng tạo cho cổ đông hiện hữu có cảm giác rằng họ
đột nhiên có thêm nhiều cổ phần hơn trước và dĩ nhiên, nếu giá cổ phiếu tăng, họ
có nhiều cổ phiếu để bán hơn.

Một lý do khác có vẻ hợp lý hơn là việc chia nhỏ cổ phiếu sẽ làm gia tăng tính
thanh khoản cho cổ phiếu. Bạn thấy đó, khi giá trị một cổ phiếu chạm đến mức giá
cao khoảng vài trăm nghìn một cổ phiếu, lúc này chênh lệch giá mua bán cũng khá
lớn. Ví dụ dễ thấy như cổ phiếu của Berkshire Hathaway có những khoảng thời
gian được giao dich với mức gần 100000 USD một cổ phiếu và chênh lệch giá
mua bán có thể lên đến hơn 1000 USD. Bằng việc chia nhỏ cổ phiếu, khoảng
chênh lệch giá mua bán vì thế mà giảm xuống, từ đó tạo tính thanh khoản cao hơn

cho cổ phiếu.






Các lý do trên đây có vẻ không được hợp lý lắm so với những gì lý thuyết tài
chính cho biết. Thế nhưng thực tế thì các công ty vẫn thực hiện. Chia nhỏ cổ phần
trở thành bằng chứng cho thấy hành động của công ty và hành vi nhà đầu tư không
phải luôn luôn đi theo các lý thuyết tài chính.
Có khá nhiều tranh cãi về vấn đề chia nhỏ cổ phần là liệu có mang lại ích lợi cho
nhà đầu tư hay ngược lại? Một trường phái cho rằng chia nhỏ cổ phần sẽ mang đến
tín hiệu tốt để nhà đầu tư mua vào. Nó cho thấy giá cổ phần của công ty đó đang
gia tăng và công ty đó đang làm ăn rất khấm khá. Có lẽ lập luận này là hợp lý
nhưng mặt khác, bạn cũng không thế phủ nhận sự thật là việc chia nhỏ cổ phần
chẳng có ảnh hưởng gì đến giá trị cơ bản của công ty cả. Do đó việc sở hữu cổ
phần chia nhỏ cũng không mang lại lợi ích tăng thêm cho nhà đầu tư. Tuy nhiên
các bằng chứng thực nghiệm lại cho thấy thị trường phản ứng rất tích cực đối với
các thông tin chia nhỏ cổ phần.

Thay lời kết:
Điều quan trọng nhất của vấn đề chia nhỏ cổ phần là thật sự nó không mang lại
một ảnh hưởng nào đến giá trị thật của công ty ( giá trị vốn hóa thị trường). Một
cổ phiếu chia nhỏ không nên là một nhân tố ảnh hưởng quyết định cám dỗ bạn
mua cổ phiếu đó. Trong khi có rất nhiều lý do về tâm lý học giải thích về việc tại
sao công ty chia nhỏ cổ phiếu, thì một sự thật không chối cãi vẫn là việc chia nhỏ
cổ phiếu không hề làm thầy đổi bất kỳ một giá trị cơ bản nào của công ty. Cũng
giống như, dù bạn có 2 tờ giấy bạc 50 ngàn hay một tờ giấy bạc 100 ngàn thì số
tiền bạn có trong ví là như nhau.

Saga.vn