Bài 1. Từ và cấu tạo của từ tiếng Việt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (157.95 KB, 13 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI 1- TIẾT 3
BÀI 1- TIẾT 3

TỪ VÀ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT

I. Từ là gì?

1. Ví dụ :

Thần/ dạy/ dân /cách /trồng trọt/ ch

Thần/ dạy/ dân /cách /trồng trọt/ chăăn nuôi/ và /cách/ n nuôi/ và /cách/ ăăn n 
ở.

ở.

(Con rồng,cháu Tiên)(Con rồng,cháu Tiên)

2. Nhận xét:

- Câu v

- Câu văăn trên gồm 9 từ.n trên gồm 9 từ.
- Câu v

- Câu văăn trên gồm 12 tiếng.n trên gồm 12 tiếng.
- Từ

- Từ đđể tạo câu.ể tạo câu.
- Tiếng

- Tiếng đđể tạo từ.ể tạo từ.
- Một tiếng

- Một tiếng đưđược coi là một từ khi tiếng ấy có nghĩa, có ợc coi là một từ khi tiếng ấy có nghĩa, có
thể dùng

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

BÀI 1- TIẾT 3
BÀI 1- TIẾT 3

TỪ VÀ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT

I. Từ là gì?

1. Ví dụ :

2. Nhận xét:

3. Ghi nhớ (SGK/13):

Từ là

đơ

n vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng

đ

ể

đ

ặt

câu.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

BÀI 1- TIẾT 3
BÀI 1- TIẾT 3

TỪ VÀ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT

I. Từ là gì?
I. Từ là gì?

II. Phân loại từ.
II. Phân loại từ.

1. Ví dụ:

Từ /

Từ / đđấy / nấy / nưước / ta / chớc / ta / chăăm / nghề / trồng trọt / chm / nghề / trồng trọt / chăăn ni /và/ n ni /và/ 
có / tục / ngày / Tết / làm / bánh ch

có / tục / ngày / Tết / làm / bánh chưưng / bánh giầy.ng / bánh giầy.

(Bánh ch(Bánh chưưng, bánh giầy)ng, bánh giầy)

2. Nhận xét:

Kiểu cấu tạo từ Ví dụ

Từ đơn từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, và, có, tục, ngày, Tết, 
làm

Từ phức Từ ghép chăn nuôi, bánh chưng, bánh giầy

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

BÀI 1- TIẾT 3
BÀI 1- TIẾT 3

TỪ VÀ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT

II. Phân loại từ.

3.

Ghi nhớ

(SGK/14):

- Tiếng là

đơ

n vị cấu tạo nên từ.

- Từ chỉ gồm một tiếng là

từ

đơ

n

. Từ gồm hai hoặc

nhiều tiếng là

từ phức

.

- Những từ phức

đư

ợc tạo ra bằng cách ghép các

tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa

đư

ợc gọi là

từ ghép

. Còn những từ phức có quan hệ láy âm

. Cịn những từ phức có quan hệ láy âm

giữa các tiếng

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM

(Thời gian 1 phút)

Nhóm 1:

Phân biệt từ và tiếng

Nhóm 2:

Phân biệt từ

đơ

n và từ phức

Nhóm 3:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

III. Luyện tập.

Bài tập 1

Bài tập 1 (SGK/14). (SGK/14).

Đọc câu v

Đọc câu văăn sau và thực hiện các nhiệm vụ nêu bên dn sau và thực hiện các nhiệm vụ nêu bên dưưới:ới:

[…] Ng

[…] Ngưười Việt Nam ta – con cháu vua Hùng – khi nhắc ời Việt Nam ta – con cháu vua Hùng – khi nhắc đđến ến 
nguồn gốc của mình, th

nguồn gốc của mình, thưường xờng xưưng là con Rồng cháu Tiên.ng là con Rồng cháu Tiên.

(Con Rồng cháu Tiên)(Con Rồng cháu Tiên)

a. Các từ

a. Các từ nguồn gốc, con cháunguồn gốc, con cháu thuộc kiểu cấu tạo từ nào? thuộc kiểu cấu tạo từ nào?

- Các từ

- Các từ nguồn gốc, con cháunguồn gốc, con cháu thuộc kiểu cấu tạo từ ghép. thuộc kiểu cấu tạo từ ghép.

b. Tìm những từ

b. Tìm những từ đđồng nghĩa với từ ồng nghĩa với từ nguồn gốcnguồn gốc trong câu trên. trong câu trên.

- Từ

- Từ đồng nghĩa với từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc: nguồn gốc: cội nguồn, gốc gác,...cội nguồn, gốc gác,...

c. Tìm thêm các từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc theo kiểu:

c. Tìm thêm các từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc theo kiểu: con con 
cháu, anh chị, ông bà,…

cháu, anh chị, ông bà,…

- Từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc:

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

III. Luyện tập
III. Luyện tập..

Bài tập 2

Bài tập 2 (SGK/14). (SGK/14).

Hãy tìm các từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc, sắp xếp theo:

- Theo giới tính (nam, nữ).VD:

- Theo giới tính (nam, nữ).VD: ông bẵng bă

- Theo thứ bậc ( trên, d

- Theo thứ bậc ( trên, dưưới).VD: bác cháuới).VD: bác cháu
*

* Đáp án:Đáp án:

Từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc có một số kiểu sắp xếp sau:
Từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc có một số kiểu sắp xếp sau:

- Theo giới tính (nam, nữ):

- Theo giới tính (nam, nữ): ông bà, cha mẹ, anh chị, cậu ông bà, cha mẹ, anh chị, cậu 
mợ...

mợ...

- Theo thứ bậc ( trên, d

- Theo thứ bậc ( trên, dưưới): ới): bác cháu, cha con, bà cháu,bác cháu, cha con, bà cháu,

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

III. Luyện tập.

Bài tập 3

(SGK/14).

Tìm từ ghép chỉ tên các loại bánh có cấu tạo theo

mẫu :

bánh + x

Các tiếng

đ

ứng sau (kí hiệu x) nêu những

đ

ặc

đ

iểm

của bánh về các ph

ươ

ng diện sau:

- Nêu cách chế biến bánh (VD:

bánh rán

)

- Nêu tên chất liệu của bánh (VD:

bánh nếp

)

- Nêu tính chất của bánh (VD:

bánh dẻo

)

- Nêu hình dáng của bánh (VD:

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

BÀI TẬP THỰC HIỆN THEO NHÓM

BÀI TẬP THỰC HIỆN THEO NHĨM

(thời gian 2 phút)

Tìm từ ghép chỉ tên các loại bánh có cấu tạo

theo mẫu :

bánh + x

bánh + x

- Nhóm 1

: Tìm từ ghép có x nêu cách chế

biến

bánh (VD:

bánh rán

)

- Nhóm 2

: Tìm từ ghép có x nêu tên chất liệu

: Tìm từ ghép có x nêu tên chất liệu

của

bánh (VD:

bánh nếp

)

- Nhóm 3

: Tìm từ ghép có x nêu tính chất của

bánh (VD:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

III. Luyện tập.

Bài tập 3

(SGK/14).

*

Đáp án:

- Nêu cách chế biến bánh:

bánh rán, bánh n

ư

ớng,

bánh hấp, bánh nhúng, bánh tráng,...

- Nêu tên chất liệu của bánh:

bánh nếp, bánh tẻ,

bánh khoai, bánh ngô, bánh sắn, bánh

đ

ậu xanh,...

- Nêu tính chất của bánh:

bánh dẻo, bánh n

ư

ớng,

bánh phồng,...

- Nêu hình dáng của bánh:

bánh gối, bánh quấn

thừng, bánh tai voi,...

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

III. Luyện tập.
III. Luyện tập.

Bài tập 4

Bài tập 4 (SGK/15).(SGK/15).

Từ láy

Từ láy đưđược in ợc in đđậm trong câu vậm trong câu văăn sau miêu tả cái gì?n sau miêu tả cái gì?

Nghĩ tủi thân, cơng chúa Út ngồi khóc

Nghĩ tủi thân, cơng chúa Út ngồi khóc thút thítthút thít..

(Nàng Út làm bánh ót)(Nàng Út làm bánh ót)

*

Đáp án:

- Từ

“thút thít”

miêu tả tiếng khóc.

- Những từ láy khác cũng miêu tả tiếng khóc:

nức

nở, sụt sùi, r

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

III. Luyện tập

.

Bài tập 5

(SGK/15).

Thực hiện theo nhóm

(thời gian 2 phút)

Thi tìm nhanh các từ láy:

- Nhóm 1: Tả tiếng c

ư

ời.

- Nhóm 2: Tả tiếng nói.

- Nhóm 3: Tả dáng

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Bài 1. Từ và cấu tạo của từ tiếng Việt

<b>I. Từ là gì?</b>

<b>I. Từ là gì?</b>

1. Ví dụ :

1. Ví dụ :

2. Nhận xét:

2. Nhận xét:

<i><b>3. Ghi nhớ (SGK/13):</b></i>

<i><b>3. Ghi nhớ (SGK/13):</b></i>

Từ là

Từ là

đơ

đơ

n vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng

n vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng

đ

đ

ể

ể

đ

đ

ặt

ặt

câu.

<b>II. Phân loại từ.</b>

<b>II. Phân loại từ.</b>

<i><b>3. </b></i>

<i><b>3. </b></i>

<i><b>Ghi nhớ</b></i>

<i><b>Ghi nhớ</b></i>

<i><b> (SGK/14):</b></i>

<i><b> (SGK/14):</b></i>

<i>- Tiếng là </i>

<i>- Tiếng là </i>

<i>đơ</i>

<i>đơ</i>

<i>n vị cấu tạo nên từ.</i>

<i>n vị cấu tạo nên từ.</i>

<i>- Từ chỉ gồm một tiếng là</i>

<i>- Từ chỉ gồm một tiếng là</i>

<i><b>từ </b></i>

<i><b>từ </b></i>

<i><b>đơ</b></i>

<i><b>đơ</b></i>

<i><b>n</b></i>

<i><b>n</b></i>

<i>. Từ gồm hai hoặc </i>

<i>. Từ gồm hai hoặc </i>

<i>nhiều tiếng là </i>

<i>nhiều tiếng là </i>

<i><b>từ phức</b></i>

<i><b>từ phức</b></i>

<i>.</i>

<i>.</i>

<i>- Những từ phức </i>

<i>- Những từ phức </i>

<i>đư</i>

<i>đư</i>

<i>ợc tạo ra bằng cách ghép các </i>

<i>ợc tạo ra bằng cách ghép các </i>

<i>tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa </i>

<i>tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa </i>

<i>đư</i>

<i>đư</i>

<i>ợc gọi là </i>

<i>ợc gọi là </i>

<i><b>từ ghép</b></i>

<i><b>từ ghép</b></i>

<i>. Còn những từ phức có quan hệ láy âm </i>

<i>. Cịn những từ phức có quan hệ láy âm </i>

<i>giữa các tiếng </i>

<b>CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM</b>

<b>CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM</b>

<b> (Thời gian 1 phút)</b>

<b> (Thời gian 1 phút)</b>

<b>Nhóm 1:</b>

<b>Nhóm 1:</b>

<b>Phân biệt từ và tiếng</b>

<b>Phân biệt từ và tiếng</b>

<b>Nhóm 2:</b>