Chọn mua máy quay phim "amateur"

Chọn mua máy quay phim "amateur"

Có rất nhiều lý do "cám dỗ" bạn phải đi tìm mua một máy quay phim
(camcorder) cho mình. Chẳng hạn, bạn và người yêu sắp kỷ niệm một năm yêu
nhau. Bạn muốn "tậu" một máy để ghi lại những khoảng khắc đó. Hay đơn giản là
bạn sắp đi du lịch nước ngoài và muốn nhân dịp đó, mua một máy ở nước bạn sắp
đến vì nghĩ rằng giá rẻ, chất lượng tốt hơn hàng trong nước,...
Một điều "quyến rũ" khác là, với kỹ thuật luôn đổi mới, giá cả nhiều loại
máy quay phim phổ thông không quá cao như trước, mà tính năng, chất lượng máy
càng ngày càng được cải tiến, thêm thắt. Nhưng khi bạn dò tìm thông tin, kinh
nghiệm, để quyết định sẽ mua máy hiệu gì, model nào, bạn bắt đầu bối rối, đau
đầu vì có quá nhiều "thông số" để quyết định (tính năng kỹ thuật, giá cả, nhận xét
người dùng,...) mà túi tiền mình thì cũng "vừa vừa"
Với kinh nghiệm đã dùng máy quay phim số (digital camcorder) vài năm,
tớ sẽ chia sẻ vài kinh nghiệm về việc mua và sử dụng máy quay phim số với các
bạn. Tất nhiên, những thông tin và kinh nghiệm của tớ cũng rất hạn chế, phiến
diện. Nên nếu bạn nào có kinh nghiệm, thông tin khác, xin hãy tham gia góp ý để
mọi người cùng biết vậy.
Chú ý là tớ chỉ trình bày thông tin về máy quay phim số loại dân dụng
"amateur" chứ không bàn đến loại máy chuyên dụng cũng như loại analog
camcorder.
Tớ có lưu ý nhỏ về vấn đề ngôn ngữ trình bày. Vì các thuật ngữ kỹ thuật
tiếng Việt (dịch từ tiếng Anh) đôi khi chưa thống nhất hoặc dân mình đã quen
dùng thẳng từ tiếng Anh, cho nên tớ sẽ cố gắng ghi chú các thuật ngữ tiếng Anh
cạnh các thuật ngữ tiếng Việt. Trong nhiều trường hợp như tốt hơn hết là nên để
nguyên thuật ngữ tiếng Anh, các từ viết tắt tiếng Anh, v.v..,tớ sẽ ghi trực tiếp tiếng
Anh luôn để tránh nhầm lẫn. Mong các bạn thông cảm nhé.
Nào, chúng ta hãy bắt đầu từ cái quan trọng nhất đối với mọi thiết bị quang
học để quay phim, chụp ảnh. Bạn hãy đoán xem là gì? Vâng, chính là ống kính,
"con mắt nhìn đời" của máy.
1. Ống kính

Bạn hãy chú ý các thông tin kỹ thuật sau:
- Loại cảm biến ảnh (Image Sensor Type): Có hai loại phổ biến là charge-
coupled device (CCD) và complementary metal-oxide semiconductor (CMOS). Cả
hai loại cảm biến này đều có chung chức năng là biến đổi tín hiệu ánh sáng thành
tín hiệu điện. Về nguyên tắc, loại cảm biến CCD tốt hơn CMOS (và cũng thường
đắt tiền hơn CMOS). Lý do? Đó là vì mỗi một điểm cảm biến trong CMOS có vài
transistor nằm cạnh nó. Điều đó làm giảm độ nhạy ánh sáng của CMOS vì nhiều
photon ("hạt" ánh sáng) bay vào lại đụng ngay các transistor thay vì tế bào quang
điện (photodiode). Trong khi đó, nguyên lý kỹ thuật của CCD không bị hạn chế
này, nên ảnh thu nhận trung thực, ít bị nhiễu hơn. Đa số các máy quay phim dùng
loại CCD nhưng gần đây, nhiều model rẻ tiền sử dụng loại CMOS. Tớ đề nghị bạn
nên lưu ý và chỉ nên mua loại ống kính dùng cảm biến CCD. Thông thường, nếu
ống kính dùng CCD, nơi bán sẽ ghi rõ là cảm biến ảnh CCD (CCD image sensor).
Tuy nhiên nếu thấy máy quay phim giá có vẻ rẻ (dưới 200$ - 2006) mà không thấy
ghi rõ là dùng CCD, bạn hãy cảnh giác và tìm hiểu thêm thông tin về model đó.
Bởi vì có thể model đó sử dụng CMOS nhưng lờ không ghi loại sensor ("tốt khoe,
xấu che" mà lị).
- Số lượng CCD (Number of CCDs): Các máy quay phim loại thường chỉ
có 1 CCD. Với loại máy đắt tiền, số lượng CCD là 3, cho chất lượng ảnh sinh
động, trung thực hơn vì mỗi CCD "đặc trách" một màu cơ bản trong ba màu đỏ,
xanh lá cây, xanh dương (RGB).
- Kích thước CCD (CCD size): Kích thước CCD thường trong khoảng từ
1/6 inch đến 1/3 inch. Kích thước CCD càng lớn, ánh sáng nhận được vào càng
nhiều, ảnh càng sáng với màu sắc rõ ràng hơn. Vì thế, kích thước của CCD càng
lớn sẽ hỗ trợ chất lượng ảnh tốt hơn ở những nơi ánh sáng yếu.
- Độ phân giải của CCD (CCD video resolution / pixels): Độ phân giải của
CCD thể hiện bằng số phần tử cảm quang (photo-sensitive elements, hay còn gọi
là pixels) trên CCD. CCD càng có nhiều pixels, ảnh càng sắc nét. Tính đến thời
điểm hiện tại (2006), các máy quay phim thường có độ phân giải từ 1 Mega đến 3
Megapixels (1 Mega = 2 mũ 20, khoảng hơn 1 triệu một tí). Cũng nên biết thêm là

một khung phim tiêu chuẩn (standard video frame) chỉ cần 340,000 pixels. Ngoài
ra, về mặt kỹ thuật, cần chú ý là có hai số đo các pixel của CDD: "gross pixels"
(hoặc có nơi ghi là "total pixels") là tổng số pixel vật lý trên CCD và "effective
pixels" là số pixel trên CCD được sử dụng trên thực tế. Vì thế, bạn chỉ nên quan
tâm đến "effective pixels".
- Zoom: Đây là tính năng của ống kính giúp bạn có thể quay được ảnh ở xa
nhưng trông như gần (tương tự ống nhòm). Chú ý là có hai loại zoom: quang học
(optical zoom) và kỹ thuật số (digital zoom). Optical zoom sử dụng cơ chế dịch
chuyển vật lý của các ống kính theo nguyên tắc khúc xạ và hội tụ ánh sáng (thay
đổi tiêu cự ống kính). Digital zoom là phóng đại "giả" vì thực chất chỉ làm to các
điểm hình ảnh thu nhận. Do đó bạn hãy "quên đi" thông số digital zoom trên máy
quay phim vì đó chỉ là thông số "quảng cáo" dụ dỗ người mua. Và khi dùng máy,
bạn cũng nên tắt chế độ digital zoom vì nếu không phim của bạn sẽ giống như
phim "ma" vì chẳng ai thấy gì cả. Ngược lại, bạn chỉ nên chú ý thông số optical
zoom khi mua máy. Các máy quay phim thông thường có optical zoom từ 5x đến
20x (nghĩa là tỷ số giữa tiêu cự lớn nhất và nhỏ nhất là 5 đến 20 lần). Nói nôm na,
giá trị optical zoom càng lớn, bạn có thể quay rõ được các ảnh càng xa. Ngoài ra
còn một thông số nữa là macro focus thể hiện tính năng cho phép bạn quay các vật
thể nhỏ ở khoảng cách gần mà ảnh vẫn to và không bị nhòe.
- Độ nhạy tối thiểu với ánh sáng yếu (Min illumination): Đây là thông số
được đo bằng lux, thể hiện độ sáng tối thiểu của môi trường trong đó máy quay
phim có thể "nhìn thấy" được các vật thể. Độ sáng được quy định bằng 0 lux ở nơi
hoàn toàn không có ánh sáng. Để có được phim rõ nét, chất lượng cao, bạn nên
quay ở nơi đủ sáng (khoảng 100 lux). Nếu bạn thường phải quay phim ở những
nơi có ánh sáng yếu như trong phòng ở nhà buổi tối,... bạn nên chọn máy có thông
số này càng thấp càng tốt (khoảng dưới 4 lux). Có những máy như của Sony ghi là
"NightShot mode" (hoặc từ tương tự) với thông số này là 0 lux. Điều đó có nghĩa
máy có thể quay được trong đêm tối bằng cách dùng cảm biến hồng ngoại (infra-
red), giống như loại kính nhìn đêm dùng trong quân sự. Đoạn phim quay được ở
chế độ này sẽ có màu xanh lờ mờ.

2. Bộ phận thu âm (microphone - "lỗ tai" của máy): Nói chung với các máy
quay phim bình dân, microphone thường được gắn sẵn bên trong (phía trước máy).
Âm thanh thu được có chất lượng bình thường, đủ nghe. Nếu bạn thích chuyên
nghiệp hơn, bạn có thể chọn mua các loại model đắt tiền hơn một chút với lỗ cắm
dùng cho microphone ngoài (microphone-in jack) và chức năng điều chỉnh mức
âm thanh thu vào theo các kênh.
3. Thiết bị lưu trữ (Media): Các máy quay phim số hiện tại thường có ba
dạng lưu trữ hình: dùng băng từ (tape), đĩa quang DVD hoặc các dạng thẻ bộ nhớ
(flash memory).
- Băng từ: Có hai loại là MiniDV digital videotape (chuẩn cho nhiều loại
máy) và Digital8 (loại băng riêng của Sony). Nếu bạn không muốn phụ thuộc vào
Sony, bạn có thể chọn mua loại máy dùng miniDV với nhiều hãng sản xuất băng
khác nhau như Maxell, Fuji, JVC, Panasonic, v.v.., giá rẻ nhờ cạnh tranh. Đa số
các loại băng từ cho phép quay 60 phút phim.
- Dĩa quang DVD: Có ba loại cơ bản là DVD-R, DVD-RW và DVD-RAM.
Loại DVD-R chỉ ghi được 1 lần, nhưng giá rẻ. Loại DVD-RW và DVD-RAM có
thể ghi xóa nhiều lần nên giá đắt hơn (và cũng đắt hơn băng từ miniDV). Ngoài ra,
nếu muốn xem lại phim trên đầu máy DVD player, DVD-RW và DVD-RAM sẽ
kén chọn đầu máy hơn so với DVD-R vì số loại đầu máy DVD player có thể đọc
được DVD-RW và DVD-RAM không nhiều và giá cao hơn loại DVD player bình
thường. Nếu bạn định chọn mua loại máy quay phim dùng DVD-RW hoặc DVD-
RAM, bạn cần có máy tính với ổ đọc/ghi DVD tương thích với DVD-RW hoặc
DVD-RAM. Đa số các loại đĩa quang cho phép quay 30 phút phim.
- Thẻ bộ nhớ: Có nhiều loại như SD, Compact Flash hoặc Memory
Stick/Memory Stick Duo (của riêng Sony). Tại thời điểm này (2006), các loại thẻ
nhớ dùng trong máy quay phim thường có dung lượng nhỏ, nên không thể quay
phim được lâu. Hiện tại, có nhiều model máy quay phim dùng băng từ hoặc đĩa
DVD nhưng chứa thêm thẻ bộ nhớ để ghi lại các ảnh chụp vào thẻ bộ nhớ khi bật
tính năng camera (làm như máy ảnh bình thường) của máy quay phim.
Tóm lại, loại máy dùng băng từ có ưu điểm là mua được băng giá rẻ, quay

được lâu (60 phút ở chế độ chuẩn - standard mode); nhưng có khuyết điểm là khi
cần xem lại thì phải quay ngược băng lại, bất tiện và tốn thời gian tìm đúng chỗ
cần xem. Loại máy dùng đĩa quang ghi/xóa nhiều lần hoặc dùng thẻ bộ nhớ khắc
phục được khuyết điểm trên nhưng dung lượng ghi nhớ thấp hơn và giá đắt hơn.