Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Quản lý chi ngân sách nhà nước tại Huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

.............../ ...............

......../ ........

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRẦN THỊ HIỀN

QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 60 34 02 01

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019


Cơng trình được hồn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học: TS. LÊ TOÀN THẮNG

Phản biện 1: .................................................................. .
.......................................................................................

Phản biện 2: .................................................................. .
.......................................................................................

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc
sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phịng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo
vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Số:… - Đường…………… - Quận……………… TP………………
Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2019
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính
Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện
Hành chính Quốc gia


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Ngân sách nhà nước phản ánh những mối quan hệ kinh tế
phát sinh gắn liền với quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng nguồn
tài chính để duy trì và thực hiện các chức năng của mình thơng qua
việc chi ngân sách nhà nước cho đầu tư, cho sự nghiệp kinh tế, cho y
tế, cho giáo dục - đào tạo….Chi ngân sách nhà nước có vai trị đặc
biệt quan trọng, phản ánh chiến lược, chính sách phát triển kinh tế xã hội của đất nước, đóng vai trị thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ổn
định và bền vững. Chính vì vậy, cần phải quản lý, sử dụng đạt hiệu
quả cao nhất, kết hợp chặt chẽ giữa phát huy nội lực kết hợp huy
động nguồn lực bên ngoài đảm bảo nền tài chính quốc gia.
Quản lý chi ngân sách nhà nước ln là vấn đề có ý nghĩa
quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, thắt
chặt tài khóa phục vụ mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế
vĩ mơ, thực hành tiết kiệm, chống thất thốt, lãng phí, chủ động
dành nguồn để ứng phó với thiên tai, dịch bệnh và xử lý các nhu

cầu cấp thiết về an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh và các nhiệm
vụ chính trị quan trọng khác.
Nhận thấy tầm quan trọng của quản lý chi ngân sách nhà
nước và mong muốn tìm hiểu thực trạng quản lý chi ngân sách nhà
nước tại địa bàn của huyện để từ đó nghiên cứu, đưa ra các giải pháp
khắc phục những yếu kém, Tôi chọn đề tài “Quản lý chi Ngân sách

1


Nhà nước tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” làm luận văn
Thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Đề tài về quản lý chi Ngân sách Nhà nước đã và đang được
nhiều tổ chức, cá nhân liên quan nghiên cứu đến ở nhiều góc độ khác
nhau, chủ yếu nghiên cứu cụ thể về công tác quản lý Ngân sách Nhà
nước; quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước; quản lý chi
Ngân sách Nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản; nâng cao hiệu
quả quản lý ngân sách Nhà nước....
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích:
Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp để nâng cao hiệu
quả công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước tại địa bàn huyện Bố
Trạch, tỉnh Quảng Bình
3.2. Nhiệm vụ:
- Nghiên cứu các vấn đề lý luận về công tác quản lý chi Ngân
sách Nhà nước.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chi Ngân sách Nhà
nước tại địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình từ năm 2015 –
2018 để đánh giá kết quả đạt được, hạn chế và tìm ra nguyên nhân.

- Đề xuất các mục tiêu, phương hướng và giải pháp nhằm
hồn thiện cơng tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước tại địa bàn
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
2


Nghiên cứu thực trạng công tác quản lý chi Ngân sách Nhà
nước để từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý chi Ngân
sách Nhà nước tại địa bàn huyện Bố Trạch.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Đề tài nghiên cứu về thực trạng quản lý chi
Ngân sách Nhà nước tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
+ Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng quản lý chi ngân sách
từ năm 2015 đến năm 2018.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
- Phương pháp luận:
Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở lý luận là chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương của Đảng; chính
sách, pháp luật của Nhà nước thông qua các văn kiện Đại hội Đảng,
Hội nghị Ban chấp hành Trung ương các khóa và các văn kiện Đại
hội Đảng bộ tỉnh Quảng Bình các khóa xung quanh vấn đề này.
- Phương pháp nghiên cứu:
Đề tài dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng kết hợp với các phương pháp cụ thể bao gồm các phương pháp
suy luận logic như: phân tích và tổng hợp, quy nạp và diễn dịch.
Ngồi ra, đề tài cũng sử dụng các phương pháp thống kê trong tổng
hợp, phân tích dữ liệu...
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Luận văn làm rõ cơ sở khoa học, hệ thống hoá cơ sở lý luận

và thực tiễn về quản lý chi Ngân sách Nhà nước.

3


- Đánh giá đúng thực trạng về công tác quản lý chi Ngân
sách Nhà nước tại địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
- Đưa ra các giải pháp nhằm hoản thiện công tác quản lý chi
Ngân sách Nhà nước.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và danh mục tài liệu tham
khảo, luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý chi Ngân sách Nhà
nước
Chương 2: Thực trạng về công tác quản lý chi ngân sách nhà
nước tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2015-2018.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nhằm hồn thiện
cơng tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước tại huyện Bố Trạch, tỉnh
Quảng Bình.

4


Chƣơng 1:
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƢỚCCẤP HUYỆN
1.1 Tổng quan về chi Ngân sách nhà nƣớc
1.1.1. Ngân sách Nhà nước
1.1.1.1. Khái niệm
Luật Ngân sách Nhà nước của Việt Nam đã được Quốc hội

Việt Nam thông qua ngày 25/06/2015 định nghĩa: Ngân sách Nhà
nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự tốn đã
được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện
trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của
nhà nước [22, tr.2].
1.1.2. Chi Ngân sách Nhà nước
1.1.2.1 Khái niệm
Chi NSNN là một phạm trù kinh tế tồn tại khách quan gắn
liền với sự tồn tại của Nhà nước. Chi NSNN là việc nhà nước phân
phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm bảo đảm điều kiện vật chất để duy
trì sự hoạt động và thực hiện các chức năng đáp ứng nhu cầu đời
sống kinh tế xã hội dựa trên các nguyên tắc nhất định [13, tr.5].
1.1.2.2. Vai trò ngân sách nhà nước
Trong nền kinh tế thị trường chi NSNN có các vai trò cơ bản sau
[15, tr. 22-24]:
- Chi NSNN ngày càng có vai trị rất quan trọng trong việc
thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinhtế.
5


- Chi NSNN góp phần điều chỉnh chu kỳ kinhtế
- Chi NSNN góp phần tái phân phối thu nhập xã hội giữa các
tầng lớp dân cư, thực hiện công bằng xãhội
1.1.2.3. Phân loại
Chi thườngxuyên
Chi thường xuyên là quá trình phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ
của Nhà nước để đáp ứng nhu cầu chi gắn liền với việc thực hiện các
nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về quản lý KT-XH. Cùng với
quá trình phát triển KT-XH các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà
nước ngày càng gia tăng, do đó đã làm phong phú nội dung chi

thường xuyên của NSNN [16, tr 9].
Chi đầu tư pháttriển
Chi đầu tư phát triển là quá trình Nhà nước sử dụng một phần
vốn tiền tệ đã được tạo lập thông qua hoạt động thu của NSNN để
đầu tư xây dựng hạ tầng KT-XH, phát triển sản xuất và để dự trữ vật
tư hàng hóa, nhằm đảm bảo thực hiện các mục tiêu ổn định và tăng
trưởng của nền kinh tế [16, tr 9].
1.2. Quản lý chi Ngân sách Nhà nƣớc cấp huyện
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò quản lý chi Ngân sách Nhà
nước
1.2.1.1.Khái niệm quản lý chi ngân sách nhànước
Quản lý chi NSNN là một bộ phận trong công tác quản lý
NSNN và cũng là một bộ phận trong công tác quản lý nói chung.
Quản lý chi NSNN là một khái niệm phản ánh hoạt động tổ chức điều
khiển và đưa ra quyết định của Nhà nước đối với quá trình phân phối
6


và sử dụng nguồn lực NSNN nhằm thực hiện các chức năng vốn có
của Nhà nước trong việc quản lý nhà nước, cung cấp hàng hóa cơng,
phục vụ lợi ích KT-XH cho cộng đồng [13, tr.4].
1.2.1.2. Đặc điểm quản lý chi ngân sách nhànước
Chi NSNN được quản lý bằng pháp luật và theo dự toán.
Bằng cách này Nhà nước và các cơ quan chức năng đưa ra cơ chế
quản lý, điều hành chi NSNN đúng luật, đảm bảo hiệu quả và công
khai, minh bạch.
Quản lý chi NSNN sử dụng tổng hợp các biện pháp, nhưng
biện pháp tối ưu nhất là biện pháp tổ chức hành chính. Đặc trưng của
biện pháp này là cưỡng chế đơn phương của chủ thể quản lý, thể hiện
rõ nét trong cơ chế quản lý chi NSNN ở Việt Nam bởi NSNN Việt

Nam là ngân sách thống nhất từ cấp trung ương đến địa phương, có
phân công, phân cấp quản lý, gắn quyền hạn với trách nhiệm. Biện
pháp này tác động vào đối tượng quản lý theo hai hướng: Một là, chủ
thể ban hành cácvăn bản quy phạm pháp luật quy định tính chất, mục
tiêu, quy mô, cơ cấu tổ chức, điều kiện thành lập, mối quan hệ trong
và ngoài tổ chức,... Hai là, chủ thể quản lý đưa ra các quyết định
quản lý bắt buộc cấp dưới và cơ quan thuộc phạm vi điều chỉnh phải
thực hiện những nhiệm vụ nhất định [13, tr.5].
Hiệu quả của cơng tác quản lý chi NSNN khó đo được bằng
các chỉ tiêu định lượng. Nó khơng đồng nghĩa với hiệu quả chi
NSNN. Nếu như hiệu quả chi NSNN so sánh kết quả với số tiền mà
nhà nước bỏ ra cho cơng việc nào đó, thì hiệu quả cơng tác chi
NSNN được thể hiện bằng việc so sánh giữa kết quả công tác quản lý
7


chi NSNN thu được với số chi phí mà Nhà nước đã chi cho công tác
quản lý chi NSNN [13, tr.6].
1.2.1.3. Ý nghĩa và vai trò của quản lý chi ngân sách nhànước
Ngân sách là tấm gương tài chính của các lựa chọn kinh tế
và xã hội
Quản lý chi NSNN về bản chất mang tính cơng
1.2.2. Ngun tắc quản lý chi Ngân sách Nhà nước
Thứ nhất, tập trung thống nhất
Thứ hai, tính kỷ luật tài chính tổng thể
Thứ ba, tính có thể dự báo được
Thứ tư, tính minh bạch, cơng khai trong cả quy trình từ khâu
lập, tổ chức thực hiện, quyết toán, báo cáo và kiểm toán
Thứ năm, đảm bảo bảo cân đối, ổn định tài chính, ngân sách
Thứ sáu, chi NSNN phải gắn chặt với chính sách kinh tế, gắn

với mục tiêu phát triển kinh tế trung và dài hạn
Thứ bảy, chi NSNN phải cân đối hài hòa giữa các ngành với
nhau, giữa trung ương và địa phương, kết hợp giải quyết ưu tiên
chiến lược trong từng thờikỳ
1.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý chi Ngân sách Nhà nước
Theo Hiến pháp, quản lý chung về tài chính trên phạm vi cả
nước thuộc Quốc Hội và Chính Phủ, ở địa phương là Hội đồng nhân
dân và Ủy ban nhân dân các cấp, còn quản lý các hoạt động nghiệp
vụ tài chính là trách nhiệm của bộ máy tổ chức các cơ quan tài chính
(Sở tài chính ở cấp tỉnh, phịng tài chính cấp huyện và ban tài chính
xã), các tổ chức quản lý tài chính chuyên ngành (Kho bạc nhà nước
8


các cấp) thực hiện tồn bộ cơng tác quản lý tài chính cơng nói chung,
quản lý về chi NSNN nói riêng. Cụ thể chức năng của từng bộ phận
trong bộ máy quản lý chi NSNN ở địa phương nhưsau [15, tr 29-33]:
* Hội đồng nhân dân
* Ủy ban nhân dân cáccấp
* Cơ quan tài chính cáccấp
* Kho bạc nhà nước cáccấp
* Các đơn vị dựtoán
* Các đơn vị đầutư
1.2.4. Nội dung quản lý chi Ngân sách Nhà nước cấp huyện
1.2.4.1. Tổ chức bộ máy quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện
- HĐND huyện là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương,
đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, do
nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa
phương và cơ quan nhà nước cấp trên. Trong quản lý NSNN, HĐND
huyện có nhiệm vụ và quyền hạn quyết định dự toán, điều chỉnh dự

toán NSNN trên địa bàn huyện; quyết định và phê duyệt quyết toán;
giám sát và quyết định chủ trương thực hiện NS địa phương.
- UBND huyện là cơ quan thực hiện chức năng quản lý hành
chính nhà nước, chấp hành nghị quyết của hội đồng nhân dân cùng
cấp cũng như các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên. Trong quản
lý NSNN, UBND huyện tổ chức quản lý thống nhất ngân sách huyện
và các hoạt động tài chính khác của huyện: Lập dự tốn NS cấp
huyện, phương án phân bổ NS cấp huyện, quản lý thu - chi NS cấp
huyện và quyết toán NS cấp huyện.
9


- KBNN huyện là cơ quan tài chính được Nhà nước giao nhiệm
vụ quản lý quỹ NSNN cấp huyện, do vậy có nhiệm vụ thanh tốn mọi
khoản chi NS.
- Phịng Tài chính – Kế hoach là cơ quan tham mưu giúp
UBND huyện trong việc tổng hợp dự toán NS huyện và phương án
phân bổ dự toán NS huyện, quản lý thu – chi NS huyện và quyết toán
NS huyện.
1.2.4.2. Quy trình quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
a.Lập dự toán chi ngânsách
Trong quản lý chi ngân sách nhất thiết phải có định mức cho
từng nhóm mục chi hay cho mỗi đối tượng cụ thể. Nhờ đó cơ quan tài
chính mới có căn cứ để lập các phương án phân bổ ngân sách, kiểm
tra, giám sát quá trình chấp hành, thẩm tra phê duyệt quyết tốn kinh
phí của các đơn vị thụ hưởng. Đồng thời dựa vào định mức chi mà
các ngành, các cấp, các đơn vị mới có căn cứ pháp lý để triển khai
các công việc cụ thể của q trình quản lý, sử dụng kinh phí tại đơn
vị mình theo đúng chế độ.
* Xây dựng định mức chi

Thông thường định mức chi được thể hiện dưới hai dạng:
Loại định mức chi tiết theo từng mục chi của Mục lục NSNN (còn
gọi là định mức sử dụng) và loại định mức chi tổng hợp theo từng đối
tượng được tính định mức chi của NSNN (cịn gọi là định mức phân
bổ).
* Chuẩn bị ngân sách
Để đạt được ba mục tiêu chính của quản lý chi NSNN, quá
10


trình chuẩn bị ngân sách cần đạt được mục tiêu: (i) đảm bảo ngân
sách phù hợp với các chính sách kinh tế vĩ mô và hạn chế nguồn lực;
(ii) phân bổ nguồn lực phù hợp với chính sách; và (iii) đưa ra điều
kiện đối với việc quản lý hoạt động hiệu quả. Những lựa chọnvà cân
đối hợp lý phải được thực hiện rõ ràng khi tính tốn ngân sách [19, tr.
77].
- Các cơ chế lặp, đàm phán và điều chỉnh để đạt được nhất
quán tổng thể cuối cùng giữa mục tiêu và khả năng ngân sách [19, tr.
78].
b.Quản lý việc chấp hành, thực hiện dự toán chi ngânsách
Sau khi được giao dự toán ngân sách, các cơ quan ở địa
phương, các đơn vị dự toán cấp I tiến hành phân bổ và giao dự toán
chi ngân sách cho các đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc. Dự toán
chi NSNN được phân bổ chi tiết theo từng loại và các khoản mục của
mục lục ngân sách nhà nước.
Quá trình thực hiện ngân sách phải tính đến những thay đổi
trong thực tế, và làm tăng hiệu suất hoạt động. Cần phải có thủ tục
kiểm sốt, tuy nhiên khơng nên gây cản trở đến hiệu suất cũng
không làm thay đổi thành phần ngân sách bên trong, và phải chú
trọng vào yếu tố cần thiết trong khi đem lại sự linh hoạt và mềm

dẻo cho các cơ quan chi tiêu khi thực hiện nhiệm vụ củamình.
c.Quản lý quyết tốn chi ngânsách
Hệ thống báo cáo quyết toán chi ngân sách phải được thiết kế
nhằm đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng người sử dụng khác nhau
(ví dụ cơ quan lập pháp, các nhà quản lý ngân sách, các nhà hoạch
11


định chính sách,...). Các yêu cầu tối thiểu của báo cáo bao gồm v[19,
tr. 83-84]:
- Báo cáo về quản lý ngân sách chỉ ra tất cả các thay đổi
trong sử dụng ngân sách và các hạng mục (phân bổ, ước tính bổ sung,
chuyển khoản,...).
- Báo cáo với cơ quan có thẩm quyền về trách nhiệm giải
trình.
- Báo cáo tà ichính đề cập các tài khoản hợp nhất,báo cáo về
nợ,báo cáo về nợ không xác định hay nợ phát sinh và các khoản ch
ovay.
- Báo cáo đánh giá chính sách về ngân sách và đánh giá báo
cáo của các cơ quan chunmơn.
1.2.4.3. Kiểm sốt, thanh tra, kiểm tra các khoản chi ngân sách nhà
nước cấp huyện Thanh tra, kiểm thanh tra thu chi ngân sách nhà nước
là việc xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan quản lý nhà nước đối với
việc thực hiện chính sách, pháp luật của nhà nước về công tác chi
ngân sách nhà nước, nhằm đảm bảo công tác chi ngân sách nhà nước
của các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền thực hiện theo đúng quy định
của pháp luật, đồng thời có kiến nghị chấn chỉnh hoặc xử lý những
sai phạm nếu có [13, tr. 122].
1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng
1.2.5.1. Các nhân tố khách quan

Ở mỗi vùng, mỗi lãnh thổ có điều kiện tự nhiên khác nhau,
do vậy cần phải có những thiết kế, kiến trúc phù hợp với điều kiện tự
nhiên ở nơi đầu tư vốn, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng cơ bản.
12


Chẳng hạn, ở địa phương có nhiều sơng, lại hay xảy ra lũ lụt thì các
khoản chi NSNN sẽ tập trung vào xây dựng đê, kè, và tu sửa đê, khi
xây dựng cơng trình phải tránh mùa mưa, bão và có những biện pháp
hữu hiệu để tránh thiệt hại xảy ra nhằm đảm bảo chất lượng cơng
trình;hoặc địa phương có địa hình chủ yếu là đồi núi,dốc thì chú ý
đầu tư cho giao thơng thuận lợi để có thể phát triển kinh tế và phát
triển các ngành nghề phù hợp với điều kiện địa hình đó. Vì vậy, quản
lý chi NSNN trong đầu tư xây dựng cơ bản chịu ảnh hưởng nhiều từ
các điều kiện tự nhiên ở địa phương [18, tr.102].
1.2.5.2. Các nhân tố chủquan
Nhóm nhân tố chủ quan bao gồm: năng lực quản lý của
người lãnh đạo và trình độ chun mơn của đội ngũ cán bộ trong bộ
máy quản lý chi NSNN, tổ chức bộ máy quản lý chi NSNN cũng như
quy trình nghiệp vụ, cơng nghệ quản lý chi NSNN.
1.3. Kinh nghiệm quản lý chi Ngân sách Nhà nƣớc của một số địa
phƣơng.
1.3.1. Kinh nghiệm của tỉnh Hà Tĩnh
Trong khuôn khổ chi tiêu trung hạn, tỉnh Hà Tĩnh đã có
những chính sách và dự báo chi, đó là:
- Tiếp tục thực hiện các giải pháp kiềm chế lạm phát của
Chính phủ, tạm dừng mua sắm các phương tiên đi lại, các tài sản đắt
tiền. Tập trung nguồn lực NSNN đầu tư vào những lĩnh vực, nhiệm
vụ phát triển hạ tầng KT-XH, sớm đưa các cơng trình vào sử dụng để
tạo ra sự tăng trưởng về kinh tế;thúcđẩyviệcđàotạo nguồn nhân lực,

có mức tăng hợp lý tỷ trọng chi tiêu của ngành y tế so với các lĩnh
13


vực khác, tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện các Chương trình mục
tiêu quốc gia, các chương trình, dự án và các giải pháp an sinh xã hội,
hỗ trợ phát triển sản xuất, ổn định đời sống của người nghèo, phát
triển kinh tế vùng sâu, vùng xa, đặc biệt đối với đồng bào dân tộc
thiểu số khó khăn, các đối tượng xã hội, bảo đảm thực hiện chế độ
đối với các đối tượng chính sách, người có cơng, xố đói giảm nghèo,
tạo việc làm; bố trí đủ kinh phí để đẩy nhanh công tác đo đạc, lập cơ
sở dữ liệu hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền sử
dụng đất theo quy định của Luật đất đai và Nghị quyết của Quốc
hội…. Đẩy mạnh việc thực hiện xã hội hố, huy động nguồn lực
ngồi xã hội để đáp ứng u cầu pháttriển.
- Duy trì và hồn thiện việc khốn chi giao quyền tự chủ tài
chính đầy đủ cho các đơn vị sự nghiệp (giáo dục, y tế, văn hoá,…
trên cơ sở Nghị định 43/2006/NĐ- CP), thực hiện chế độ tự chủ, tự
chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính
đối với cơ quan hành chính nhà nước theo Nghị định 130/2005/NĐCP. Đẩy mạnh xã hội hoá các hoạt động sự nghiệp theo hướng
NSNN tập trung cho các nhiệm vụ mang tính xã hội (chi đào tạo
nhân tài, chi cho người nghèo,chi cho đối tượng chính sách…),cịn
lại huy động nguồn lực xã hội để phát triển.
- Bố trí phân bổ ngân sách theo chương trình mục tiêu phát
triển KT-XH. Đổi mới chế độ viện phí, học phí… theo nguyên tắc
tính đúng, tính đủ, trên cơ sở đó đảm bảo tồn bộ hoặc một phần đối
với đối tượng chính sách xã hội, thúc đẩy các đơn vị sự nghiệp có
khả năng tự hạch toán để pháttriển.
14

1.3.2. Kinh nghiệm của thành phố ĐàNẵng
Đà Nẵng là đô thị loại I, thành phố lớn nhất miền Trung nước
ta, có hệ thống giao thơng đa dạng và thuận tiện: có quốc lộ 1A, 14A,
đường sắt, hàng khơng, đường thủy; có cảng nước sâu Tiên Sa và
Liên Chiểu. Hệ thống thông tin liên lạc của thành phố phát triển
mạnh, là một trong ba trung tâm viễn thông lớn nhất nước ta. Trong
quản lý chi NSNN gắn với quá trình CNH-HĐH, Đà Nẵng đã thực
hiện một số chính sách:
- Chính sách phân phối tài chính trong thời kỳ trung hạn theo
hướng phục vụ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, ổn định bền
vững, chuyển dịch có hiệu quả cơ cấu kinh tế, thực hiện phân phối,
sử dụng có hiệu quả nguồn lực tài chính nhà nước. Gắn kết việc phân
phối NSNN với việc huy động các nguồn lực xã hội đáp ứng yêu cầu
thực hiện các mục tiêu KT-XH của tỉnh đề ra trong thời kỳ trunghạn.
- Tập trung nguồn lực NSNN đầu tư vào những lĩnh vực,
nhiệm vụ phát triển hạ tầng KT-XH, lĩnh vực giáo dục đào tạo, công
nghiệp, dịch vụ, du lịch… Đồng thời đẩy mạnh thực hiện xã hội hố,
huy động nguồn lực ngồi xã hội để đáp ứng yêu cầu phát triển.
- Thực hiện chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế
tham gia các dịch vụ xã hội, nghiên cứu thực hiện cơ chế đầu tư cung
cấp dịch vụ do nhà nước đặt hàng đối với các tổ chức dịch vụ thuộc
mọi thành phần kinhtế.
1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
- Cần có sự nỗ lực kiểm sốt các khoản chi ngân sách
nhànước
- Cải cách quản lý chi NSNN
- Kiểm tra, giám sát, đánh giá quá trình quản lý chiNSNN
- Thực hiện các cơ chế quản lý chi NSNN theo hướng kết
quảđầura

15


Chƣơng 2:
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƢỚC TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH TỈNH QUẢNG BÌNH

2.1. Khái qt tình hình kinh tế - xã hội huyện Bố Trạch giai
đoạn 2015 - 2018
Huyện Bố Trạch có diện tích tự nhiên 2.124,2 km2, có 30
đơn vị hành chính, bao gồm 28 xã và 2 thị trấn. Là huyện có chiều
rộng từ Tây sang Đơng chiếm tồn bộ chiều ngang của Việt Nam.
* Ranh giới hành chính của huyện:
- Phía Bắc giáp: huyện Quảng Trạch, Tun Hóa, Minh Hóa;
- Phía Nam giáp: thành phố Đồng Hới và huyện Quảng Ninh;
- Phía Đơng giáp: biển Đơng;
- Phía Tây giáp: nước CHND Lào.
2.2. Thực trạng về công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nƣớc tại
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2015 – 2018
2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Bố
Trạch
2.2.3.3. Quản lý quyết toán chi NSNN
Theo kết quả của Phịng tài chính - kế hoạch huyện, hiện
đang có 21 dự án chậm nộp báo cáo quyết tốn chi trong đó có 15 dự
án chậm nộp báo cáo quyết toán dưới 24 tháng và 6 dự án chậm nộp
trên 24 tháng. Bên cạnh đó, q trình quyết toán chỉ chú trọng đến
các mục như thời gian lập báo cáo, việc chấp hành dự toán, chấp
hành chế độ, chính sách, định mức chi chứ chưa chú trọng đến vấn đề
16

là các khoản chi đó đã tạo ra được lợi ích gì cho huyện, có tác dụng
như thế nào đến vỉệc thúc đẩy tăng trưởng kinh tể, phát triển xã
hội của địa phương.
2.2.3.4. Quản lý kiểm tra, giảm sát chi NSNN tại huyện Bố Trạch giai
đoạn 2015 – 2018
Qua một q trình làm việc trực tiếp với các đơnvị có liên
quan, qua báo cáo của đơn vị, cá nhân liên quan đến vụ việc, cơquan
kiểm tra phải đưa ra kết luận chính thức, trả lại sự cơng bằng cho các
bên. Năm 2016 huyện Bố Trạch có 3 cuộc kiểm tra đột xuất, năm
2017có 1 cuộc liên quan đến những sai phạm của kế toán xã trong
việc chi saitrong dự toán.
2.3. Đánh giá về công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nƣớc tại
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
2.3.1. Kết quả đạt được
Thứ nhất, về mặt kinh tế - xã hội của huyện đã duy trì được
sự ổn định và tăng trưởng qua các năm từ 2015 – 2018.
Thứ hai, quản lý lập dự toán chi NSNN trên địa bàn huyện
Bố Trạch đã bám sát tình hình thực tế cũng như căn cứ vào định
hướng phát triển kinh tế - xã hội của huyện, tình hình thực hiện
ngân sách của các năm trước và các chế độ chính sách, tiêu chuẩn,
định mức cụ thể về thu, chi ngân sách của Nhà nước.
Thứ ba, quản lý chấp hành dự toán chi NSNN cơ bản
diễn ra trong khn khổ dự tốn đầu năm kế hoạch, hạn chế
được việc điều chỉnh bổ sung chi thường xuyên trừ trường họp
thực hiện chính sách chế độ mới của Nhà nước.
17


Thứ tư, quản lý quyết toán chi NSNN được thực hiện theo

đúng trình tự, quy định.
Thứ năm,quản lý kiểm tra, giám sát chi NSNN cũng được
huyện Bố Trạch quan tâm sát sao.
Thứ sáu, cơng tác quản lý kiểm sốt chi của KBNN huyện
trong những năm gần đây nhìn chung đã phát huy tác dụng khá tốt
trong kiểm soát sử dụng NSNN thực tế.
2.3.2. Những hạn chế chủ yếu
Dự toán chi NSNN của huyện Bố Trạch mới chỉ xây dựng kế
hoạch ngân sách ngắn hạn theo từng năm theo Nghị Quyết hàng năm
của HĐND tỉnh, chưa xây dựng được kế hoạch trung và dài hạn nên
chưa gắn kết với kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã hội
trên địa bàn huyện, chưa phát huy hết hiệu quả của việc phân bổ các
nguồn lực.
Phương pháp lập dự toán và phân bổ dự tốn chủ yếu theo
mức chi phí các yếu tố đầu vào mà không theo kết quả đầu ra.
Quản lý chi NSNN cho đầu tư phát triển của huyện Bố Trạch
cịn q nhiều hạn chế.
Ngồi ra, ngân sách cấp xã, thị trấn phân bổ dự tốn chi ngân
sách đơi khi chưa đảm bảo theo các mục tiêu của huyện, cấp xã, thị
trấn chưa chủ động cân đối ngân sách đảm bảo các nhiệm vụ chi của
địa phương, cịn có tư tưởng trông chờ điều phối của ngân sách
huyện.
Công tác thanh tra, giám sát chi chưa có sự phối hợp chặt
chẽ, xử lý sai phạm chưa triệt để, có những sai phạm được phát hiện
18


nhưng đối tượng vi phạm chưa thực hiện qua nhiều năm nhưng
huyện cũng khơng có biện pháp xử lý nghiêm.
2.3.3. Nguyên nhân hạn chế

Về quản lý lập dự toán chi: tính tự chủ trong cơng tác lập dự
tốn cịn thấp, cịn có tư tưởng trơng chờ, ỷ lại vào nguồn ngân sách
của cấp trên. Q trình lập dự tốn thiếu tính chủ động do cịn dựa
vào việc phân bổ nguồn ngân sách do cấp trên chỉ đạo chứ khơng
hồn tồn phụ thuộc vào quyết định của UBND huyện.
Về quản lý chấp hành dự toán chỉ: một số cơ quan, đơn vị,
xã, thị trấn sử dụng NSNN chưa chấp hành tốt các quy định của
Luật, chưa nâng cao ý thức quản lý sử dụng kinh phí tiết kiệm, có
hiệu quả. Đội ngũ cán bộ ngành tài chính ở các đơn vị hành chính sự
nghiệp cấp xã, thị trấn vẫn cịn thiếu về số lượng và yếu về chất
lượng, trình độ cịn bât cập, chưa được chuẩn hoá kịp thời để đáp ứng
được tiến trình cải cách hành chính cơng.
Về quản lý kiểm tra, giảm sát chi: công tác thanh tra, kiểm
tra, giám sát chưa được tiến hành thường xuyên.

19


Chƣơng 3:
PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG
TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HUYỆN
BỐ TRẠCH,
TỈNH QUẢNG BÌNH
3.1. Quan điểm, mục tiêu hồn thiện quản lý chi NSNN huyện Bố
Trạch, tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2019-2025
3.1.1. Quan điểm hoàn thiện quản lý chi NSNN huyện Bố Trạch,
tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2019-2025
Việc hồn thiện quản lý chi NSNN của huyện Bố Trạch trong
thời gian tới cần dựa trên các quan điểm sau:
Hoàn thiện quản lý chi ngân sách trên địa bàn huyện Bố

Trạch phải dựa trên cơ sở quán triệt đường lối, chính sách phát
triển KT-XH của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Bình, Huyện uỷ,
UBND huyện Bố Trạch nhằm thực hiện tốt các mục tiêu phát triển
KT-XH, phù hợp với trình độ phát triển của huyện trong điều kiện
kinh tế mở cửa, hội nhập trước những thách thức và cơ hội.
Quản lý chi NSNN huyện phải tuân thủ khung khổ pháp lý
thống nhất cho cả nước và phù hợp với điều kiện cụ thể của địa
phương.
Quản lý chi NSNN huyện phải bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã
hội caotrong việc sử dụng NSNN.
Bảo đảm sự rõ ràng, minh bạch và sự công bằng.

20


Quản lý chi NSNN hướng đến thực hiện thành công các mục
tiêu pháttriển kinh tế - xã hội của huyện Bố Trạch.
Quản lỷ chi NSNN phải gắn liền với hoàn thiện bộ máy
quản lý chingân sách và nâng cao trình độ, năng lực, đạo đức của
đội ngũ cản bộ làmcông tảc quản lý chi ngân sách.
3.1.2 Mục tiêu hoàn thiện quản lý chi NSNN huyện Bố Trạch,
tỉnhQuảng Bình giai đoạn 2019-2025
Sử dụng hiệu quả NSNN: có nghĩa là nâng cao giá trị gia
tăng đầu ra từcác hoạt động sử dụng NSNN cũng như tiết kiệm trong
sừ dụngNSNN.
Sử dụng đúng mục đích NSNN: khơng vì nhu cầu chi NSNN
lớn mà cóthể lựa chọn tùy tiện các lĩnh vực, dự án được sử dụng vốn
từ NSNN. Đặc biệt, cần kiểm soát để các mục tiêu chính yếu mà Nhà
nước kỳ vọng sẽ có lợi cho xã hội, cho phát triển kinh tế, cho hỗ trợ
người khó khăn.

Giảm chi phí quản lý chi NSNN bằng cách kích thích, động
viên cácchủ thể kinh tế sử dụng vốn hiệu quả, tiết kiệm, ưu tiên các
phương pháp đãđược thử nghiệm trong thực tế như khoán chi hành
chính, thưởng do tiết chiNSNN cho đầu tư.
Giảm tỷ trọng chi thường xuyên, tăng tỷ ừọng chi đầu tư phát
triển, xâydựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội nhằm tạo đả cho các
thành phần kinh tếtham gia phát triển kinh tế.

21


3.2. Một số giải pháp hoàn thỉện quản lý chi NSNN tạỉ huyện
BốTrạch tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2019-2025
3.2.1. Hồn thiện quản lý lập dự toán chi NSNN
3.2.2. Coi trọng quản lý chấp hành chi NSNN
3.2.3. Hoàn thiện quản lý quyết toán chi NSNN
3.2.4. Đẩy mạnh quản lý kiểm tra, giảm sát chi NSNN
3.2.5. Đào tạo đội ngũ cán bộ quảnlý
3.3. Một số kiến nghị
3.3.1. iến nghi đối với Chính phủ
Thứ nhất, nghiên cứu chỉnh sửa Luật NSNN theo hướng tăng
cường hơn nữa việc phân cấp nguồn thu - nhiệm vụ chi cho chính
quyền địa phương, đảm bảo đồng bộ với việc phân cấp quản lý hành
chính Nhà nước giữa ngành và lãnh thổ.
Thứ hai, cần thống nhất quản lý việc ban hành các chế độ
tiêu chuẩn định mức.
Thứ ba, hoàn thiện những chế tài cụ thể.
3.3.2. Kiến nghị với Bộ Tài chính
Thứ nhất, sớm ban hành các văn bản hướng dẫn, các tiêu chí
đánh giámức độ và chất lượng hoàn thành nhiệm vụ của các đơn vị

sử dụng ngân sáchnhà nước được giao tự chủ, nhằm tháo gỡ khó
khăn vướng mắc về cơ chế, chính sách.
Thứ hai, nghiên cứu hồn thiện định mức phân bổ ngân sách
đảm bảo tính công bằng, hợp lý giữa các vùng, miền; các tiêu chí xây
dựng định mức phải đảm bảo tính khoa học, dễ tính tốn, dễ kiểm tra.

22


Thứ ba, cần tiếp tục sửa đổi chế độ kế tốn, hệ thống báo cáo
tài chính, áp dụng cơng nghệ thơng tin kết nối nội bộ tồn hệ thống
phần mềm kế tốn từ các cấp Tài chính đến hệ thống Kho bạc Nhà
nước và các đơn vị sử dụng kinh phí NSNN, để tăng cường tính cơng
khai, minh bạch của các hoạt động tài chính Nhà nước.
3.3.3. Kiến nghị với HĐND, UBND tỉnh Quảng Bình
Thứ nhất, hồn thiện hệ thống định mức phân bổ ngân sách
phù hợp với định hướng mới quản lý chi thường xuyên NSNN, chú
trọng tới quyền và trách nhiệm tự chủ tài chính của các đơn vị sử
dụng ngân sách và các nguồn tài chính.
Thứ hai, cụ thể hóa văn bản chính sách, chế độ hướng dẫn
định mức chi tiêu dự toán chi thường xuyên làm cơ sở quản lý, áp
dụng đối với các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn tỉnh.
Thứ ba, hoàn thiện hệ thống trao quyền tự chủ tài chính cho
các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn tỉnh, nhất là các đơn vị sự
nghiệp có thu như giáo dục và đào tạo,y tế, phát thành truyền hình,
văn hóa, thể thao…

23