Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Chương trình Học kỳ I - Năm học 2009-2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 16/8/2009 Bµi 1: TiÕt 1:. Con Rång ch¸u Tiªn. A- Môc tiªu bµi häc: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết. - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt Con Rång Ch¸u Tiªn. - Chỉ ra và hiểu được nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo của truyện. - KÓ ®­îc truyÖn. B- ChuÈn bÞ Gv: Tranh ¶nh minh häa. Hs: So¹n bµi. C- Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức: Ts: V¾ng: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch, vë cña häc sinh. 3. Bµi míi: Giới thiệu bài:Mỗi con người chúng ta dều thuộc về một dân tộc. Mỗi dân tộc lại cã nguån gèc riªng cña m×nh göi g¾m trong nh÷ng thÇn tho¹i,truyÒn thuyÕt k× diÖu. Dân tộc Kinh chúng ta ra đời sinh sống trên dải đất hẹp và dài hình chữ S bên bờ biển §«ng b¾t ®©ï tõ mét truyÒn thuyÕt xa x¨m, huyÒn ¶o: "Con Rång Ch¸u Tiªn". I/ §äc vµ t×m hiÓu chung: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chú thích dấu 1. Đọc. 2. T×m hiÓu chó thÝch. *:SGK-7 - Học sinh đọc chú thích dấu * * Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt. (SGK) - GV thuyết giảng để học sinh nắm chắc định * GTTK. nghÜa truyÒn thuyÕt. HĐ2:Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu văn b¶n. - GV và học sinh đọc một lượt. - GV: V¨n b¶n Con Rång Ch¸u Tiªn lµ mé truyÒn thuyÕt d©n gian ®­îc liªn kÕt bëi 3 * Bè côc. ®o¹n. Đ1: Từ đầu đến " Long Trang" Đ2: Tiếp đến "Lên đường" §3: PhÇn cßn l¹i §1: ViÖc kÕt h«n cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ §2:ViÖc sinh con vµ chia con cña L¹c Long Hoạt động1. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Qu©n vµ ¢u C¬. Đ3: Sự trưởng thành của các con Lạc Long Qu©n vµ ¢u C¬. ?: Em hãy quan sát các đoạn đó trong văn b¶n vµ nªu sù viÖc chÝnh ®­îc kÓ trong mçi ®o¹n. -Hs :Th¶o luËn-suy nghÜ tr¶ lêi.. II. T×m hiÓu chi tiÕt: 1- H×nh ¶nh L¹c Long Qu©n vµ ¢u ? : Các văn bản truyền thuyết thường chứa Cơ: đựng nhiều yếu tố kì ảo:Em hiểu gì về các yếu * Lạc Long Quân : Là con thần tố đó? biÓn cã nhiÒu phÐp l¹,søc m¹nh v« Hs :Là các chi tiết tưởng tượng,không có địch,diệt yêu quái giúp dân thật,phi thường,hoang đường. ? : Nªu nghÜa cña tõ:Ng­ tinh,Hå tinh,Méc tinh,thuû cung,thÇn n«ng,tËp qu¸n Phong * ¢u C¬ : Lµ con ThÇn N«ng xinh Ch©u. H/s suy nghÜ tr¶ lêi dùa trªn chó thÝch SGK. đẹp tuyệt trần,yêu thiên nhiên. Gv : §Ó hiÓu râ c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ ta häc tiÕt sau. ? : C¸c chi tiÕt chÝnh trong truyÖn ®­îc tr×nh bµy theo tr×nh tù naß? Hs-Suy nghÜ tr¶ lêi: Tr×nh tù thêi gian ®©y lµ đặc điểm của văn tự sự sẽ học ở các tiết sau. ? : Theo em c©u chuyÖn g¾n víi thêi gian nµo - D©n téc ta cã nßi gièng cao qói cña lÞch sö? Hs :TruyÒn thuyÕt thêi c¸c Vua Hïng. thiªng liªng. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản. -T«n kÝnh tù hµo vÒ nßi gièng Con ? : Trong trí tưởng tượng của người xưa Lạc Rồng Cháu Tiên. Long Quân hiện lên với những đặc điểm phi 2/Việc sinh con va chia con của thường nào về nòi giống và sức mạnh. L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ ? : Theo em sù phi th­ßng Êy lµ biÓu hiÖn cña một vẻ đẹp như thế nào? Hs : Vẻ đẹp cao quí của bậc anh hùng. - Giải thích mọi người chúng ta ? : Âu Cơ hiện lên với những đặc điểm đáng đều là anh em ruột thịt do cùng quÝ nµo? mét cha mÑ sinh ra. Hoạt động 2. ? : Cảm nhận của em về vẻ đẹp của Âu Cơ? Hs : Vẻ đẹp cao qúi của người phụ nữ Lop6.net. - 50 con theo mÑ lªn nói.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gv:Vua cha chọn đẻ tế trời Lạc Long Quân - 50 con theo cha xuống biển kết duyên cùng Âu Cơ là những vẻ đẹp cao qúi cña thÇn tiªn ®­îc hoµ hîp ? : Theo em qua mối duyên tình này người x­a muèn ta nghÜ g× vÒ nßi gièng d©n téc. Hs suy nghÜ tr¶ lêi.. ? : ChuyÖn sinh con cña ¢u C¬ cã g× l¹? Hs : Người đẻ ra trứng nở thành con ? : Theo em chi tiÕt mÑ ¢u C¬ sinh ra tram trứng nở thành trăm người con khoẻ đẹp có ý nghÜa g×? Hs - th¶o luËn - tr¶ lêi. -Gv : Từ "đồng bào" Bác Hồ nói có nghĩa là cùng bào thai mọi người trên đất nước ta đều cã chung mét nguån gèc. ? : Lạc Long Quân và Âu Cơ đã chia con như thÕ nµo?T¹i sao l¹i chia nh­ vËy? -Gv: Rõng nói lµ quª mÑ, biÓn lµ quª cha, c¸c con ở hai bên nội ngoại cân bằng,đặc điểm địa lí nước ta nhiều rừng và biển. ? : Người xưa muốn thể hiện ý nguyện gì qua chi tiÕt nµy? -Hs - suy nghi - tr¶ lêi. -Gv gi¶ng. §ã lµ ý nguyÖn ph¸t triÓn d©n téc,lµm ¨n më rộng đất đai. -§oµn kÕt thèng nhÊt d©n téc. ? : TruyÖn cßn kÓ r»ng c¸c con cña L¹c Long Quân và Âu Cơ nối nhau làm Vua ở đất Phong Châu đặt tên nước là Văn Lang mười mấy đời thay đổi.Theo em sự việc đó có ý nghĩa gì trong viÖc c¾t nghÜa nßi gièng ,truyÒn thèng d©n téc. Hs suy nghÜ tr¶ lêi. ? : Truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên đã bồi đắp cho em những tình cảm nào? Hs : Tù hµo d©n téc,yªu qói truyÒn thèng.... 3 - Sự trưởng thành của các con L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: - Dân tộc ta có từ lâu đời,trải qua các triều đại Hùng Vương,Phong Châu là đất tổ. - D©n téc ta cã nguån gèc thiªng liªng cao qói.Lµ mét khèi ®oµn kÕt thèng nhÊt bÒn v÷ng.. - Sử dụng yếu tố tưởng tượng,kì ¶o. * Ghi nhí : SGK (trang 8). III. LuyÖn tËp. Hoạt động 3. ? : Truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên cho đến Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nay cßn g¾n víi di tÝch lÞch sö nµo? Phong tôc nµo? Hs th¶o luËn - tr¶ lêi. §Òn thê c¸c vua Hïng ë Phong Ch©u - Phó Thọ, giỗ tổ Hùng Vương nào 10-3 âm lịch hµng n¨m . ? : Nhân dân ta đã sư dụng yếu tố nghệ thuật nào để xây dựng truyền thuyết . Gv : Kh¸i qu¸t l¹i toÇn bé néi dung Hs đọc ghi nhớ Hs đọc hai bài ca dao và đoạn thơ. - Chia ba nhãm , mçi nhãm th¶o luËn mét phần, gọi đại diện lên phát biểu(theo 3 câu hỏi). B1: Bµi ca dao nh¨c nhë cho ta ®iÒu g×? B2: ý nghÜa cña bµi ca dao B3: Đoạn thơ khẳng định điều gì? -Gäi hai häc sinh kÓ l¹i tãm t¾t truyÖn Con Rång Ch¸u Tiªn. -Yêu cầu,kể đúng cốt truyện,chi tiết cơ bản + Dùng lời văn nói để kể + KÓ diÔn c¶m. * Hướng dẫn học ở nhà Y/c : - Sưu tầm những truyện của các dân tộc khác cũng giải thích nguồng gốc tương tù Con Rång Ch¸u Tiªn. -§äc - chuÈn bÞ bµi B¸nh Tr­ng b¸nh Dµy D- Rót kinh nghiÖm sau bµi d¹y:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngµy so¹n: 16/8/2009 Bµi 1: TiÕt 2:. B¸nh ch­ng , b¸nh giÇy TruyÒn thuyÕt ( Tự học có hướng dẫn ). A -Môc tiªu bµi häc: - HiÓu néi dung ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt bµnh ch­ng,b¸nh giÇy - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng huyền ảo của truyện. - KÓ ®­îc truyÖn B – ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tranh ¶nh minh häa. - Học sinh: Soạn bài trước ở nhà. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi: Giới thiệu bài: Hàng năm,mỗi khi xuân về Tết đến,nhân dân ta con cháu các Vua Hùng từ miễn xuôi đến miền ngược... lại nô nức hồ hởi trở lá dong,xay đỗ,giã gạo gói bánh.Quang cảnh ấy làm cho ta thêm yêu qúi,tự hào về nền văn hoá cổ truyền đọc đáo cña d©n téc vµ nh­ lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt b¸nh ch­ng b¸nh giÇy. Hoạt động 1. Gv giíi thiÖu:. Hoạt động 2. Hướng dẫn học sinh đọc - và tìm hiểu văn bản. Gv đọc mẫu - hướng dẫn học sinh đọc. ? : TruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? - Hs suy nghÜ tr¶ lêi - 3 ®o¹n : Đ1: Đi từ đầu đến chứng giám Đ2: Tiếp đến hình tròn §3: Cßn l¹i. Lop6.net. I- Giíi thiÖu chung: - §©y lµ truyÒn thuyÕt gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh ch­ng b¸nh giÇy trong ngµy TÕt. - Truyện gắn với thời đại các Vua Hïng II- §äc - t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc. 2. GTTK. 3. Bè côc (3 ®o¹n)..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động 3. ?: Nªu ý nghÜa cña tõ : tæ tiªn, phóc Êm, tiªn vương. - Hs tham kh¶o chó thÝch- tr¶ lêi ?: Nh÷ng tõ nµy cã mÊy tiÕng? - Hs: 2 tiÕng - Gv: Tõ vµ tiÕng cã g× kh¸c nhau? Tõ cã 2 tiÕng ®­îc xÕp vµo lo¹i tõ nµo, sÏ häc ë bµi sau. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản. ?: C©u chuyÖn b¾t ®Çu tõ nh÷ng chi tiÕt nµo? Hs : Có 20 người con mà chỉ có 1 người nối ng«i. ?: Ai lµ nh©n vËt chÝnh cña truyÖn? - Lang Liªu ?: Sù viÖc nµo lµ chÝnh ( lµm b¸nh) ?: Nh©n vËt chÝnh ®­îc giêi thiÖu nh­ thÕ nµo? ?: Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoán c¶nh nµo? ?: Vua đề ra tiêu chuẩn của người nối ngôi nh­ thÕ nµo? ?: Vua đã dùng hình thức nào để chọn người nèi ng«i? Hs: Thö tµi. ?: V× sao trong c¸c con Vua, chØ cã Lang Liªu được thần giúp đỡ? - Hs suy nghÜ tr¶ lêi . - Gv: Là người thiệt thòi nhất, chỉ quen làm việc đồng áng trồng lúa khoai.gần gũi với dân thường. ?: Em hãy tìm đoạn văn thể hiện sự giúp đỡ cña thÇn víi Lang Liªu. - Hs suy nghÜ- tr¶ lêi - Gv: Kh¸i qu¸t l¹i b»ng c¸ch ®­a ra b¶ng phô đoạn văn:"Trong trời....lễ tiên vương". - Gv: Điều quan trọng ở đây là Lang Liêu đã hiÓu ®­îc ý thÇn. ? : Theo em thần ở đây đại diện cho ai? - Hs: suy nghÜ tr¶ lêi Lop6.net. 4. T×m hiÓu chi tiÕt a. Vua Hùng chọn người nối ngôi: - Nh©n vËt chÝnh lµ con thø 18,mÑ bÞ vua ghÎ l¹nh èm råi chÕt - thiÖt thßi nhÊt.Tõ khi lín lªn ch¨m lo đồng áng, trông lúa khoai . - Giặc ngoài đã yên,tập trung lo cho dân,vu đã già muốn truyền ngôi. - Người nối ngôi phải nối chí Vua,kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ con trưởng. b. Lang Liªu ®­îc thÇn gióp chän vËt lÔ - Lang Liªu ®­îc nèi ng«i.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Gv : Thần đại diện cho nhân dân,chỉ có nhân d©n míi quÝ träng kÕt qu¶ må h«i c«ng søc,nh÷ng c¸i nuéi sèng m×nh,m×nh lµm ra ®­îc. ? : V× sao hai th­ b¸nh cña Lang Liªu ®­îc vua cha chọn đẻ tế trời ? : C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu? -Hs suy nghÜ tr¶ lêi. ? : Nh©n d©n ta x©y dùng truyÖn nh»m môc đích gì? - Hs th¶o luËn - tr¶ lêi - Gv:Gi¶i thÝch nguån gèc 2 lo¹i b¸nh ( nh÷ng truyện tương tự sự tích quả dưa hấu) gắn với ý nghÜa s©u s¾c cña 2 lo¹i b¸nh thÓ hiÖn ë lêi m¸ch b¶o cña thÇn. => chúng ta tự hào thời các vua Hùng đã có nền v¨n minh n«ng nghiÖp.Hµng n¨m nh©n d©n ta vẫn thường làm hai loại bánh vào dịp Tết để cóng tæ tiªn. - TruyÖn cã nhiÒu chi tiÕt tiªu biÓu cho VHDG vµ tiªu biÓu cho v¨n tù sù. - Hs đọc ghi nhớ SGK HĐ4 : Hướng dẫn học sinh luyện tập . - Chia 2 nhãm -> th¶o luËn-> tr¶ lêi-> nhËn xÐt> gi¸o viªn chèt - C©u 1:(nhãm 1) : ý nghÜa cña phong tôc ngµy TÕt... - C©u 2 :(nhãm 2) : §äc truyÖn nµy em thÝch nhÊt ë chi tiÕt nµo? V× sao?. - Quý träng nghÒ n«ng, h¹t g¹o, lµ sản phẩm do chính con người làm ra. - Tượng trời tượng đất,tượng muôn loµi. Nªn hîp ý vua ,®em c¸i qói träng nhất của trời đát,do mình làm ra để cúng tiên vương,dâng cha.. - Lang Liªu tµi n¨ng,th«ng minh, Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> hiếu thảo,trân trọng tổ tiên và ngưới sinh thµnh. - Gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt 2 l¹i b¸nh. + Đề cao lao động,nghề nông. + Bªnh vùc kÎ yÕu. + §Ò cao sù thê kÝnh tæ tiªn.. * Ghi nhí:SGK-12 * LuyÖn tËp * Hướng dẫn học ở nhà: - ChuÈn bÞ bµi : Tõ vµ cÊu t¹o tõ TiÕng ViÖt D- Rót kinh nghiÖm:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngµy so¹n: 16/8/2009 TiÕt 3:. Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt. A - Môc tiªu bµi häc : - Giúp học sinh hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ Tiếng Việt cụ thể là: + Kh¸i niÖm vÒ tõ. + §¬n vÞ cÊu t¹o tõ ( tiÕng ). + Các kiểu cấu tạo từ đơn,từ phức,từ ghép từ láy + Ôn lại các kiểu cấu tạo từ TV đã học ở bậc tiểu học. B – ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Ng÷ liÖu minh ho¹, b¶ng phô. - Học sinh: Soạn bài trước ở nhà. C- Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Giới thiệu bài : ở tiểu học các em đã được tìm hiểu kiến thức về từ và tiếng nhưng ở mức đơn giản. Vào lớp 6 các em vẫn tìm hiểu về từ và tiếng nhưng ở mức cao h¬n. Hoạt động 1 Hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ là gì? ThÇn/ d¹y/ d©n / c¸ch/ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ c¸ch/ ¨n ë (b¶ng phô) ? : H·y lËp danh s¸ch c¸c tõ vµ tiÕng trong c©u - Hs : Suy nghÜ lªn b¶ng lµm Chia 2 nhãm :N1:LËp danh s¸ch c¸c tiÕng N2:-----------------------tõ - Danh s¸ch c¸c tiÕng: ThÇn, d¹y, d©n, c¸ch, trång trät, ch¨n, nu«i, vµ c¸ch, ¨n, ë. - Danh s¸ch c¸c tõ: ThÇn / d¹y / d©n/ c¸ch/ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ c¸ch/ ¨n ë. ?: Các đơn vị gọi là tiếng và từ có gì khác nhau? - Mỗi loại đơn vị được dùng làm gì? - Khi nµo mét tiÕng ®­îc coi la mét tõ? Gv : vd : Cha/ mÑ / s¸ch / vë / ... -> Từ là đơn vị ngôn ngữ có nghĩa. ?: Vậy theo em từ là gì? Dùng để làm gì? Lop6.net. I - Tõ lµ g× ? 1- Kh¸i niÖm:. 2 - Phân tích đặc điểm của từ: - Tiếng dùng để tạ từ. - Từ dùng để tạo câu. => Khi một tiếng có thể dùng để t¹o c©u,tiÕng Êy trë thµnh tõ. => Tõ lµ ng«n ng÷ nhá nhÊtdïng để đặt câu..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Hs suy nghÜ tr¶ lêi. Hs đọc ghi nhớ.. * Ghi nhí 1: Sgk - 13 II - Từ đơn và từ phức:. Hoạt động 2:. Hướng dẫn học sinh phân loại từ. ? : Dựa vào những kiến thức đã học hãy điền các từ trong câu dưới đây và bảng phân loại. - Gv treo b¶ng phô kÎ s½n b¶ng ph©n lo¹i häc sinh tù ®iÒn. Tìm từ một tiếng và hai tiếng sau đó điền vào bảng. - Gv : Như vậy tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ. ? : Từ chỉ gồm một tiếng là từ gì? Hai tiếng là từ - Từ chỉ gồm một tiếng là từ đơn - Tõ gåm hai hay nhiÒu tiÕng lµ tõ g×? ghÐp. ? : Nh÷ng tõ phøc ®­îc ghÐp c¸c tiÕng cã quan => Tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch hÖ víi nhau vÒ nghÜa ®­îc gäi lµ tõ g×? ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa gäi lµ tõ ghÐp. - Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng gäi lµ tõ l¸y. Học sinh đọc ghi nhớ. * Ghi nhí ( sgk -14 ) - Gv : Tõ l¸y : lµ tõ phøc ( 2 tiÕng chØ cã 1 tiÕng cã nghÜa ) Hoạt động 3 III.LuyÖn tËp : a) Nguồn gốc đều là từ ghép * Bµi tËp 1 Con ch¸u - Học sinh đọc bài tập a,b -> suy nghĩ -> trả lời ? : C¸c tõ nguån gèc , con ch¸u thuéc kiÓu cÊu t¹o tõ nµo? Nguån gèc = nguån + gèc b) Céi nguån gèc g¸c . Con ch¸u = con + ch¸u ? : Tìm từ đồng nghĩa với nguồn gốc trong câu c) CËu, mî, c«, g× ... trªn ? : Học sinh đọc bài tập c - Chia hai tæ th¶o luËn - chia b¶ng lªn ®iÒn - VD : «ng bµ,cha mÑ,anh chÞ * Bµi tËp 2 Qui t¾c : Nam trø¬c n÷ sau - Hs đọc bài tập 2 - y/c hãy nêu qui tắc sắp xếp VD : Cháu chắt,con cháu ... Qui tắc : trên dưới trước sau c¸c tiÕng? Suy nghÜ - Gv gîi ý: cã thÓ s¾p xÕp theo giíi tÝnh hoÆc theo bậc ( trên,dưới) - Gäi h/s lªn b¶ng lµm. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> * Bµi tËp 3 - Học sinh đọc bài tập. a) Tả tiếng cười - Gv treo b¶ng phô ( BT 3 sgk - 15 ) b) T¶ tiÕng nãi - Chia häc sinh thµnh ba nhãm - th¶o luËn - lªn c) T¶ d¸ng ®iÖu b¶ng ®iÒn ( mçi nhãm mét « ) * Bµi tËp 5 ? : Học sinh đọc bài tập - suy nghĩ trao đổi - Gäi 3 häc sinhlªn b¶ng thi ai t×m ®­îc nhiÒu tõ đúng hơn - cho điểm. * Hướng dẫn học ở nhà : - Häc thuéc lßng ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4 D - Rót kinh nghiÖm :. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngµy so¹n: 16/8/2009 TiÕt 4 Giao tiếp văn bản và phương thức diễn đạt A- Môc tiªu bµi häc: - Huy động kiến thức của học sinh về các loại văn bản mà học sinh đã biết. - Hình thành sơ bộ khái niệm : văn bản mục đích giao tiếp phương thức biểu đạt. B- ChuÈn bÞ: Gv: Ng÷ liÖu minh häa. Hs: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. C- Tiến hành tổ chức các hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Giới thiệu bài : Trong thực tế các em đã tiếp xúc và sử dụng các văn bản vào các mục đích khác nhau : đọc báo,đọc truyện,viết thư,viết đơn nhưng có thể chưa gọichúng là văn bản,và cũng chưa gọi các mục đích cụ thể thành một tên gọi khái quát là giao tiếp. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu bài giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt để biết gọi tên và mục đích sử dụng của văn bản. Hoạt động 1 Hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Văn bản và mục đích giao tiếp. ? : Trong cuộc sống khi muốn đề đạt một nguyện vọng với ai, hoặc cơ quan đơn vị nào đó hay muốn khuyên nhủ một người khác,muốn tham gia vào tổ chức nào đó em phải làm gì? - Hs suy nghĩ trả lời:Em nói hoặc viết cho người ta biÕt. - Gv : Cã thÓ nãi mét tiÕng,mét c©u hay nhiÒu c©u.Vd : T«i thÝch cËu hoÆc chao «i! buån. ? : Khi muốn biểu đạt tư tưởng của mình hay nói cách khác là muốn nói cho rõ nghĩa đầy đủ trọn vÑn em ph¶i lµm nh­ thÕ nµo? - Hs tr¶ lêi : t¹o tËp v¨n b¶n. - Gv : Nh­ vËy b»ng c¸c lêi nãi c¸c em cã thÓ biÓu đạt được ý của mình.Nhưng thường thì ngôn ngữ ch­a ®­îc gät ròa,hoÆc cã thÓ kh«ng nãi ®­îc ®Çy đủ rõ nghĩa nên ta phải tạo lập văn bản => tạo lập v¨n b¶n nghÜa lµ nãi cã ®Çu cã ®u«i cã m¹ch l¹c lÝ lÏ.. Lop6.net. I - T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n và phương thức biểu đạt : 1 - Văn bản và mục đích giao tiếp :.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ? : Như vậy người nó dóng vai trò gì ? - Truyền đạt ? : Người nghe đóng vai trò gì? - Hs :TiÕp nhËn. - Gv : Hoạt động qua lại của người truyền đạt và tiÕp nhËn tõ t×nh c¶m th«ng qua ng«n tõ chÝnh lµ giao tiÕp. ? : VËy em hiÓu giao tiÕp lµ g×? - Hs suy nghÜ tr¶ lêi. - Gv kh¸i qu¸t. - Hs đọc ghi nhớ 1 sgk. - Hs đọc câu ca dao: Ai ¬i ... Dï ai ... ? : Câu ca dao này được sáng tác ra để làm gì? - Hs : nªu ra mét lêi khuyªn nhñ ? : Hai c©u liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo? - Gv : Ch÷ thø s¸u c©u s¸u vÇn víi ch÷ thø s¸u c©u t¸m : VÇn b»ng. - VÒ ý : c©u mét: Gi÷ chÝ cho bÒn ; c©u hai nãi râ thªm gi÷ chÝ cho bÒn nghÜa lµ g× ? Gi¶i thÝch cho câu một ( Là không giao động khi người khác thay đổi chí hướng ). ? : Em hiÓu g× vÒ nghÜa cña tõ " chÝ ". - Hs: Chí là chí hướng ,hoài bão,lý tưởng. ? : Như thế đã biểu đạt trọn vẹn một ý chưa,câu ca dao này đã có thể coi là một văn bản chưa? - Học sinh đã biểu đạt trọn vẹn,có thể là một văn b¶n. ? : VËy v¨n b¶n lµ g×? - Hs dựa vào những điều đã tìm hiểu - suy nghĩ trả lêi.. ? : Khi muốn đề nghị bố mẹ một vấn đề nào đó mà ở gần thì em biểu đạt băng phương thức nào? - Hs nãi : - Gv : Như vậy em đã chọn phương thức biểu đạt phï hîp. - Cho häc sinh th¶o luËn nhãm c¸c c©u hái d,®,eLop6.net. - Giao tiếp là hoạt độngtruyền đạt tiếp nhận tư tưởng tình cảm bằng phương tiện ngôn từ. *Ghi nhớ 1 ( học sinh đọc ).. - V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt. + Có chủ đề thống nhất. + Cã liªn kÕt m¹nh l¹c + Phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiên mục đích giao tiếp * Ghi nhí 2 sgk.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> sgk - Chia ba nhãm mçi nhãm mét c©u ghi ra giấy, mỗi nhóm cử đại diện trình bày - gv bæ xung. * Nhãm 1: c©u d - Gv : Là văn bản vì là chuỗi lời có chủ đề lµ lêi ph¸t biÓu nªu thµnh tÝch n¨m qua nhiÖm vô n¨m häc m¬Ý kªu gäi cæ vò gv, hs hoµn thµnh tèt nhiÖm vô v¨n häc. - Là văn bản nói vấn đề xuyên suốt về GD vµ hoµn thµnh nhiÖm vô GD n¨m häc míi t¹o thµnh m¹ch l¹c cña v¨n b¶n. * Nhãm 2 : c©u ® - Là văn bản viết vì có chủ đề xuyên suốt lµ th«ng b¸o t×nh h×nh vµ quan t©m tíi người nhận thư. * Nhãm 3 : c©u e - Đều là văn bản vì chúng có mục đích yêu cầu thông tin và có thể thức nhất định. - Gv: Tóm lại tuỳ theo mục đích cụ thể mà người ta sử dụng các kiểu văn bản với các phương thưc biểu đạt phù hợp.Có thể chia ra các phương thức sau: - Gv treo bảng phụ, để trống ví dụ học sinh tù lªn ®iÒn. - Hs : Th¶o luËn nhãm. Chia 6 nhãm mçi nhãm t×m vÝ dô cho mét kiÓu v¨n b¶n.. 2 - Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt cña v¨n b¶n: - Tù sù - Miªu t¶ - BiÓu c¶m - NghÞ luËn - ThuyÕt minh - Hµnh chÝnh c«ng vô * Ghi nhí 3 sgk -17.. - Gv: Chóng ta chØ cÇn n¾m trong giao tiÕp cÇn sö dông 6 kiÓu v¨n b¶n nµy. Chương trình lớp 6 sẽ học 2 loại văn bản tù sù, v¨n b¶n miªu t¶ cßn c¸c kiÓu kia sÏ häc ë líp trªn. ? : Từ đầu năm chúng ta đã tìm hiểu hai v¨n b¶n : Con rång ch¸u tiªn vµ b¸nh tr­ng b¸nh giÇy.Hai v¨n b¶n nµy thuéc kiểu văn bản và phương thức biểu đạt nào? Vì sao em khẳng định như vậy?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - TL : V¨n b¶n tù sù v× tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc cã nh©n vËt. * Ghi nhớ ( học sinh đọc lại toàn bộ ghi nhớ sgk 17 ) II- LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : a) Tù sù : KÓ truyÖn v× cã nh©n Hs đọc bài tập 1 thảo luận vËt cã sù viÖc vµ diÔn biÕn cña - Chia 5 nhóm thảo luận -> đại diện các nhóm việc. b) Miªu t¶ : V× t¶ c¶nh thiªn ph¸t biÓu. - Gv kh¸i qu¸t ghi b¶ng hs nhËn xÐt - gv söa. nhiªn. -Nhãm 1 : c©u a c) V¨n b¶n nghÞ luËn v× bµn lu©n - Nhãm 2 : c©u b ý kiến về vấn đề làm cho đất nước -Nhãm 3 : c©u c giµu m¹nh. -Nhãm 4 : c©u d d) V¨n b¶n biÓu c¶m : v× thÓ hiÖn -Nhãm 5: c©u ® t×nh c¶m tù tin tù hµo. ®) V¨n b¶n thuyÕt minh : v× gi¶i thích hướng quay của địa cầu. Hoạt động 2. * Hướng dẫn học ở nhà : - N¾m ch¾c ghi nhí - ChuÈn bÞ bµi 2 ( v¨n b¶n Th¸nh Giãng ). D- Rót kinh nghiÖm:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngµy so¹n : 22/8/2009 TiÕt 5. V¨n b¶n: Th¸nh Giãng ( TruyÒn thuyÕt ). A- Mục tiêu cần đạt: - N¾m ®­îc néi dung ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng. - N¾m v÷ng cèt truyÖn, kÓ l¹i ®­îc truyÖn B- ChuÈn bÞ: Gv: Tranh ¶nh minh ho¹. Hs: So¹n bµi ë nhµ. C- Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: - KÓ l¹i truyÖn B¸nh ch­ng b¸nh giÇy - Nªu ý nghÜa cña truyÖn. 3.Bµi míi : Giới thiệu bài : Chủ đề đánh giặc cứu nước thắng lợi là chủ đè lớn,cơ bản xuyên suèt lÞc sö VHVN nãi chung,VHDG nãi riªng.Th¸nh Giãng lµ truyÖn d©n gian thÓ hiện độc đáo chủ đề này.Truyện kể vế ý thức và sức mạnh đánh giặc có từ rất sớm của người Việt cổ hôm nay. Hoạt động 1. - Gv đọc mẫu - hướng dẫn hs đọc - GV hướng dẫn giải thích từ khó. ? : T×m bè côc cña truyÖn. - 4 ®o¹n ; - Hs : + Đ1 : Từ đầu đến " Nằm đấy " Sự ra đời k× l¹ cña Th¸nh Giãng. + Đ2 : Tiếp đến cứu nước : Tiếng nói ®Çu tiªn vµ sù lín lªn cña Th¸nh Giãng. + Đ3 : Tiếp đến bay lên trời : chiến công cña Th¸nh Giãng vµ sù ra ®i l× l¹. + Đ4 : Tấm lòng của nhân dân đối với Th¸nh Giãng. ? : Nªu ý nghÜa cña tõ Th¸nh Giãng,lµng Giãng. ? : Nêu nghĩa của từ phù đổng Thiên Vương. ? : C©u truyÖn g¾n víi thêi gian nµo cña lÞch sö. Lop6.net. I. §äc vµ t×m hiÓu chung. 1. §äc. 2. GTTK. 3. Bè côc..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> II. T×m hiÓu chi tiÕt. 1. Sự ra đời của Gióng.. Hoạt động 2. - Thời Hùng Vương thứ 6 ? : H·y kÓ l¹i c©u truyÖn. - Hs kÓ l¹i truyÖn theo ý hiÓu cña m×nh? ? : Chú bé Gióng ra đời trong hoàn cảnh nào? - Tìm những chi tiết nói về sự ra đời của Thánh Giãng - Hs : Suy nghÜ tr¶ lêi. => Ướm thử bước chân -> thụ thai -> 12 tháng sinh ra mét cËu bÐ kh«i ng« -> lªn 3 vÉn kh«ng biết nói biết cười -> chẳng biết đi. ? : Những chi tiết này có bình thường không? ? : Giãng lµ ai? - Hs : VÞ thÇn. ? : Trong truyÖn Th¸nh Giãng cã nh÷ng nh©n vËt nµo? - Hs : Hai vî chång «ng l·o,Th¸nh Giãng,Vua,sõ gi¶. ? : Ai lµ nh©n vËt chÝnh - Th¸nh Giãng. ? : Trong truyện người kể đến nhân vật nào nhiều nhÊt? - Hs : Th¸nh Giãng ( nh©n vËt chÝnh ) - Gv : Nh©n vËt nµy ®­îc x©y dùng b¨ng rÊt nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo giàu ý nghĩa ? : Em hãy tìm và liệt kê những chi tiết đó. - Hs th¶o luËn t×m nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu. - Gäi hs tr×nh bµy. => 3 tuổi không biết nói -> đất nước lâm nguy lời nói đầu tiên đòi đánh giặc. -> Yªu cÇu roi s¾t. -> Roi gẫy nhổ tre đánh giặc -> Roi gẫy nhổ tre đánh giặc. -> GiÆc tan bay lªn trêi. ? : Tiếng nói đầu tiên của Gióng là tiếng nói đòi đánh giặc,chi tiết này mang màu sắc ý nghĩa gì? ? : Giãng lµ h×nh ¶nh cña ai? - Hs : cña nh©n d©n - Gv: Nhân dân lúc bình thường thì âm thầm lặng lẽ giống như Gióng 2 năm không nói -> đất nước Lop6.net. => sự ra đời kì lạ khác thường.. - Chi tiÕt thÇn k× nhiÒu ý nghÜa - Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nớc trong hình tượng Gióng..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> gặp nguy biến,bất thần đứng lên cứu nước. ? : T¹i sao võa nghe lêi cña sø gi¶ Giãng l¹i biÕt nãi - TL : Đáp lời cứu nước của Vua ? : Nêu ý nghĩa của từ sứ giả, tráng sĩ , trượng. Hs nªu ý nghÜa dùa vµo chó thÝch sgk. - Gv : Những từ này là từ mượn,thế nào là từ mượn và nguồn gốc từ đâu đến bài từ mượn ta sẽ nghiªn cøu kÜ h¬n. - Chi tiÕt bµ con gãp g¹o nu«i Giãng cho thÊy Giãng lín lªn tõ ®©u? - Hs suy nghÜ tr¶ lêi. - Gv b×nh : Giãng lín lªn b¾ng søc m¹nh ®­îc nuôi dưỡng từ những cái bình thường giản dị,cơm g¹o ¸o quÇn cña nh©n d©n. ? : T¹i sao nh©n d©n ta mong Giãng lín nhanh? - Hs suy nghÜ . - Gv : Cả làng đùm bọc nuôi dưỡng chứng tỏ Giãng lµ con cña nh©n d©n tiªu biÓu cho søc m¹nh cña nh©n d©n.Ngµy nay ë héi Giãng nh©n d©n vÉn thi nÊu c¬m ,h¸i cµ -> t¸i hiÖn qu¸ khø giµu ý nghÜa. ? : Khi giặc đến thế nước rất nguy điều kì diệu gì đã đến từ cậu bé Gióng? ? : Em suy nghÜ g× vÒ tõ lÉm liÖt? - Hs suy nghÜ tr¶ lêi. - Gv bình : Cuộc chiến đấu đòi hỏi dân tộc ta phải vươn mình phi thường như vậy, khi lịch sử đặt ra vấn đề cấp bách. ? : Nh©n d©n ta m¬ ­íc ®iÒu g× qua chi tiÕt nµy? - Gv: Tráng sĩ Gióng đánh giặc như thế nào? ChuyÓn P2 ? : §Ó th¾ng giÆc nh©n d©n ta ph¶i chuÈn bÞ nh÷ng g×? - TL : Cơm cà lương thực,ngựa,roi,áo sắt. ? : Tìm những chi tiết kể về việc Gióng đánh giÆc? * Chia nhãm - th¶o luËn - tr¶ lêi. - Gv : Ghi b¶ng bæ xung. ? : Chi tiÕt Giãng nhæ tre bªn ®­êng quËt giÆc cã ý nghÜa g×? Lop6.net. - Giãng lín lªn b»ng nh÷ng thøc ăn đồ mặc của nhân dân.. * Nhân dân ta rất yêu nước mong Gióng lớn nhanh đánh giặc cứu nước . - Lúc đất nước lâm nguy vươn vai đứng dậy thành tráng sĩ oai phong lÉm liÖt.. 2 - Tráng sĩ Gióng đánh giặc : - Ngùa hÝ vang - Giãng mÆc ¸o gi¸p cÇm roi s¾t nhảy lên lưng ngựa phi thẳng đến n¬i cã giÆc. - §¸nh giÆc chÕt nh­ d¹. - Roi s¾t gÉy -Nhæ tre bªn ®­êng quËt giÆc. -> Gióng đánh giặc bằng cả cây cỏ của đất nước,bằng những gì có thể.. - Chi tiÕt k× ¶o hoang ®­êng ->.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Gv : Lúc sinh thời Bác Hồ đã kêu gọi toàn quốc kh¸ng chiÕn: ai cã sóng dïng sóng... Đánh giặc xong Gióng cởi áo giáp sắt để lại và bay th¼ng vÒ trêi. ? : Chi tiÕt nµy cã thËt kh«ng? Cã ý nghÜa g×? - TL : Kh«ng, k× ¶o hoang ®­êng. ? : Điều này chứng tỏ tình cảm của nhân dân đối víi Giãng nh­ thÕ nµo? - TL : Yªu mÕn ch©n träng Th¸nh Giãng. - Gv : Nhân dân muốn giữ mãi hình ảnh người anh hùng nên đã để Gióng về coĩ bất tử. ? : Từ bao đời nay người có công đánh giặc cứu nước đều trở về gặp Vua để lĩnh thưởng còn Giãng th× sao? - TL : Không cần lĩnh thưởng bay về trời. - Gv : Thánh Gióng đánh giặc xong không trở về nhận thưởng không đòi hỏi công danh dấu tích của chiến công Gióng để lại cho quê hương xứ së. ? : Giãng mang trong m×nh søc m¹nh cña ai?. Gióng ra đời phi thường thì ra đi cũng phi thường.. 3 - ý nghĩa của hình tượng Thánh Giãng: - Hình tượng Thánh Gióng mang nhiÒu mµu s¾c thÇn k×. - Là người anh hùng mang trong mình sức mạnh của cả cộng đồng ở buổi đầu dựng nước chống ngoại x©m. - ThÓ hiÖn quan niÖm,ø¬c m¬ vÒ một người anh hùng cứu nước có sức mạnh phi thường chiến thắng ? : Sự ra đời của Thánh Gióng một lần nữa khẳng giòn giã. định nhân dân ta có dòng giống từ đâu?+ - TL : Dßng gièng tiªn rång tæ tiªn lµ thÇn th¸nh. ? : Nh©n d©n ta x©y dùng truyÖn Th¸nh Giãng * Ghi nhí SGK -23 nhằm mục đích gì? - Gv chèt l¹i toµn bµi. - Hs đọc ghi nhớ. Hoạt động 3 III. LuyÖn tËp Hướng dẫn học sinh luyện tập. ? : Truyền thuyết thường liên quan đến sự thật lÞch sö.Theo em truyÖn Th¸nh Giãng cã liªn quan đến sự thật lích sử nào? - Hs th¶o luËn nhãm - ph¸t phiÕu häc tËp vµ ph¸t biÓu. - Gv thu phiÕu kiÓm tra. ? : H×nh ¶nh nµo cña Th¸nh Giãng lµ h×nh ¶nh Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> đẹp nhất trong tâm trí em? * §äc thªm: - 3 häc sinh ph¸t biÓu. ? : Theo em hội thi thẻ thao trong nhà trường phổ th«ng l¹i mang tªn " Héi khoÎ Phï §æng". * Hướng dẫn học ở nhà: - Häc thuéc ghi nhí. - Chuẩn bị bài Từ mượn. - TËp kÓ l¹i truyÖn. D - Rót kinh nghiÖm :. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>